วัดโสมนัสวิหาร

วัดโสมนัสวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ใช้ศิลปะสถาปัตยกรรมแบบไทยในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ภายในอุโบสถและพระวิหารมีจิตรกรรมฝาผนังอันงดงาม มีคลองผดุงกรุงเกษมที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ขุดขึ้นแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2395 ผ่านทางด้านหน้าของพระอุโบสถ ภายในวัดมีเจดีย์ 2 องค์ เจดีย์องค์ใหญ่ซึ่งภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ (เจดีย์ทอง รูปทรงแบบลังกาสีทองเหลืองอร่าม ยอดแหลมสูงเด่นเป็นสง่า สามารถมองเห็นได้ไกลซึ่งเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติแวะเวียนเข้ามาชมความงามและกราบนมัสการกันอยู่มิได้ขาด) และยังมีเจดีย์องค์เล็กชื่อว่าเจดีย์มอญ มีรูปทรงเหมือนธัมเมกขสถูป มีลักษณะสวยงามและหาชมได้ยากเพราะเจดีย์ลักษณะนี้มีเพียง 2 องค์ในประเทศไทย คือ ที่วัดโสมนัสวิหารและที่วัดกันมาตุยาราม อีกองค์หนึ่ง

วัดโสมนัสราชวรวิหาร
ชื่อสามัญ	วัดโสมนัสวิหาร
ที่ตั้ง	เลขที่ 646 ถนนกรุงเกษม แขวงวัดโสมนัส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร 10100
ประเภท	พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร
นิกาย	ธรรมยุติกนิกาย
พระประธาน	พระสัมพุทธโสมนัสวัฒนาวดีนาถบพิตร
เจ้าอาวาส	สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ฐิตวณฺโณ)
ความพิเศษ	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างพระราชอุทิศสมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี
เว็บไซต์	www.watsomanas.com
ส่วนหนึ่งของ

ปัจจุบันมีการสร้างและปรับปรุงอาคารต่างๆ ภายในวัด อาทิเช่น ตึก 150 ปี โรงเรียนพระปริยัติธรรม (ตึกสาลักษณาลัย) ซึ่งเป็นตึกเก่าสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยมหาเสวกโท พระยาศรีภูริปรีชา (กมล สาลักษณ) เพื่อเป็นที่ระลึกแก่คุณหญิง (พึ่ง) ศรีภูริปรีชา ศาลาสำนักงานภาค ศาลาสถิต ศาลามุขหน้าวัด ตึก 80 ปีสมเด็จพระวันรัต เป็นต้น นอกจากนั้นยังมี กองการฌาปนกิจ กรมสวัสดิการทหารบก อยู่ภายในบริเวณวัด

ประวัติ

เริ่มก่อตั้งโดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้สร้างพระราชอุทิศสมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี เมื่อปี พ.ศ. 2396 ทรงวางศิลาฤกษ์พระอุโบสถวิสุงคามสีมาอุโบสถ เมื่อวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2396 (จ.ศ. 1215) ครั้นสิ่งก่อสร้างสำเร็จลงบ้าง พอเป็นที่อาศัยจำพรรษาของภิกษุสามเณรได้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงอาราธนาพระอริยมุนี (ทับ พุทฺธสิริ) จากวัดราชาธิวาสราชวรวิหาร พร้อมด้วยพระสงฆ์ราว 40 รูปโดยขบวนแห่ทางเรือ เสด็จมาประทับที่กุฎี ภายหลังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนตำแหน่งพระอริยมุนีเป็นพระพรหมมุนี ในปี พ.ศ. 2415 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนตำแหน่งพระพรหมมุนีเป็นพระพิมลธรรม ในปีเถาะ พ.ศ. 2422 และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระพิมลธรรมเป็นสมเด็จพระวันรัต ต่อมาสมเด็จพระวันรัตได้ก่อสร้างสิ่งที่ยังไม่แล้วเสร็จให้เสร็จสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ท่านได้สร้างและเชิญมาจากวัดราชาธิวาสคราวยกวัด เพื่อมาเป็นพระประธานภายในพระอุโบสถ และ (พระประธานในวิหาร) และพระอัครสาวก เป็นของหลวงเชิญมาจากพระบรมมหาราชวัง

พระพุทธรูปสำคัญ

• พระประธานในพระวิหาร
• พระประธานในพระอุโบสถ
• พระนิรันตราย
• พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ของวัด
• พระพุทธรูปยืนโบราณ ในพระวิหารคด
• พระพุทธสิหิงค์จำลอง พระประธานในตึกสมเด็จ 80 ปี
• พระพุทธรูปฉลองพระองค์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
• พระพุทธรูปฉลองพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี พระอัครมเหสีพระองค์แรกในรัชกาลที่4

• พระสัมพุทธโสมนัสวัฒนาวดีนาถบพิตร
• พระสัมพุทธสิริ
• พระพุทธรูปฉลองพระองค์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
• พระพุทธรูปฉลองพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี

ลำดับเจ้าอาวาส

ลำดับที่	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1	สมเด็จพระวันรัตน์ (ทับ พุทฺธสิริ)	พ.ศ. 2399	พ.ศ. 2434
2		พ.ศ. 2434	พ.ศ. 2445
3	สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (ยัง เขมาภิรโต)	พ.ศ. 2445	พ.ศ. 2474
4		พ.ศ. 2474	พ.ศ. 2481
5		พ.ศ. 2481	พ.ศ. 2489
6	สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม)	พ.ศ. 2489	พ.ศ. 2539
7	สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ฐิตวณฺโณ)	พ.ศ. 2536	ปัจจุบัน

ภาพ

• พระสัมพุทธโสมนัสวัฒนาวดีนาถบพิตร พระประธานภายในพระวิหารใหญ่ และพระวิหารคต
• พระอุโบสถ
• เจดีย์องค์ใหญ่ (เจดีย์ทอง)
• เจดีย์องค์เล็ก (เจดีย์มอญ)
• พระพุทธรูปรายรอบพระอุโบสถ

สถานที่ใกล้เคียง

• ตลาดนางเลิ้ง
• ทำเนียบรัฐบาล
• สะพานเทวกรรมรังรักษ์
• สะพานมัฆวานรังสรรค์
• วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร
• องค์การสหประชาชาติ

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงธรรมการ แผนกกรมสังฆการี เรื่อง จัดระเบียบพระอารามหลวง, เล่ม 32, ตอน 0 ก, 3 ตุลาคม พ.ศ. 2458, หน้า 284
2. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/D/3768.PDF
3. http://www.watsomanas.com/thai/abbot/abbot.php ลำดับเจ้าอาวาส

• ประวัติวัดโสมนัสราชวรวิหาร

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์วัดโสมนัสราชวรวิหาร

13°45′38.32″N 100°30′37.85″E / 13.7606444°N 100.5105139°E / 13.7606444; 100.5105139

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ วัดโสมนัสราชวรวิหาร