Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ภาษาซะราอีกี ( سرائیکی Sarā'īkī) หรือภาษาเสไรกิ ภาษามันตานี ภาษาปัญจาบใต้ ในอดีตเรียกเป็น ภาษามุนตานี (อักษรชาห์มูขี: ملتانی, อักษรคุรมุขี: ਮੁਲਤਾਨੀ, อักษรเทวนาครี: मुल्तानी) เป็นภาษาที่ใช้พูดในจังหวัดสินธ์ และปัญจาบ ประเทศปากีสถาน มีผู้พูดราว 14 ล้านคน นอกจากนี้มีผู้พูดอีก 20,000 คนในอินเดียและอังกฤษ ที่มาของคำว่า “ซะราอีกี” ยังไม่แน่นอน อาจมาจากภาษาสินธี แปลว่า “เหนือ” หรือภาษาสันสกฤต แปลว่า “พระอาทิตย์”
| ภาษาซะราอีกี | |
|---|---|
| سرائیکی | |
 ซะราอีกี ในอักษรชาห์มุขี (แบบ) | |
| ประเทศที่มีการพูด | ปากีสถาน |
| ภูมิภาค | แคว้นปัญจาบและแคว้นสินธ์ |
| ชาติพันธุ์ | |
| จำนวนผู้พูด | 26 ล้านคน (2017) |
| ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
| ระบบการเขียน | เปอร์เซีย-อาหรับ () |
| สถานภาพทางการ | |
| ไม่มีหน่วยงาน | |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | skr |
 บริเวณที่มีผู้พูดภาษาซะราอีกีเป็นภาษาแม่ในแต่ละของประเทศปากีสถานตาม | |
การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์และจำนวนผู้พูด
ปัจจุบันผู้พูดภาษาซะราอีกีส่วนใหญ่อยู่ในปากีสถาน ภาษานี้เป็นภาษากลางของผู้คนในบริเวณนั้นคือชาวบาโลช ชาวพาซตุน ชาวสินธ์และชาวปัญจาบ นอกจากนั้น ยังเป็นภาษาทางการค้าจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันมีประชาชนในบริเวณต่างๆของปัญจาบและเดรา อิสมาอิล ข่าน ใช้พูดเป็นภาษาแม่ เป็นภาษาที่ใช้พูดและเข้าใจอย่างกว้างขวางในฐานะภาษาที่สองทางเหนือและทางตะวันตกของสินธ์ไปจนถึงการาจี ที่ราบกัจฉิในบาลูชิสถาน ในอินเดีย รายงานใน พ.ศ. 2544 มีผู้พูดภาษาซะราอีกีในอินเดียราว 70,000 คน ซึ่งเป็นลูกหลานของผู้อพยพมาจากปัญจาบตะวันตกหลังจากการแบ่งแยกอินเดียใน พ.ศ. 2490 ในอัฟกานิสถานมีผู้พูดภาษาซะราอีกี สำเนียงกันดาฮารีในหมู่ชาวอัฟกานิสถานที่นับถือศาสนาฮินดู
ในปากีสถานรายงานไว้เมื่อ พ.ศ. 2524 ซึ่งมีผู้พูดภาษาซะราอีกีเป็นภาษาแม่ 9.38% ต่อมาใน พ.ศ. 2541 เพิ่มเป็น 10.53% ในอินเดียมีผู้พูดสำเนียงมูลตานี 56,096 คน พูดสำเนียงพหาวัลปุรีอีกราว 11,873 คน ที่เหลือพูดสำเนียงอื่นๆ
ชื่อของภาษา
คำว่าซะราอีกีเริ่มใช้ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2503 โดยผู้นำทางการเมืองและสังคมที่พยายามจะสร้างกลุ่มชาติพันธุ์ซะราอีกีและสร้างมาตรฐานของภาษาเขียนขึ้นมา คำว่าซะราอีกีมาจากคำว่าเสาวีรา (سوویرا) ซึ่งเป็นชื่อรัฐเก่าในอินเดีย และเมื่อเติมปัจจัย –ki ให้คำว่าเสาวีรา ทำให้กลายเป็นเสาวีรากี และเกิดการลดเสียงเหลือเพียงซะราอีกี ส่วน George Abraham Grierson รายงานว่าซะราอีกีมาจากภาษาสินธี สิโรหมายถึงทางเหนือ ส่วนในมหาวิทยาลัยในปากีสถานที่เปิดสอนภาษานี้ จะใช้ชื่อภาษาว่าซะราอีกี
การจัดจำแนก
ภาษาซะราอีกี ภาษาสินธี และภาษาปัญจาบเป็นภาษาในกลุ่มภาษาอินโด-อารยันเช่นเดียวกัน ภาษาปัญจาบและภาษาซะราอีกีสามารถเข้าใจกันได้ดี มีความแตกต่างกันเฉพาะเสียงพยัญชนะ และโครงสร้างของกริยา
ระบบการเขียน
ภาษาซะราอีกีมีระบบการเขียน 3 แบบคือ อักษรเปอร์เซีย โดยมีอักษร 42 ตัว ยืมมาจากอักษรอูรดู 37 ตัว และพิเศษเฉพาะภาษาซะราอีกี 5 ตัว ผู้นับถือศาสนาฮินดูจะใช้อักษรคุรมุขีหรืออักษรเทวนาครี และมีการปริวรรตระหว่างภาษาซะราอีกีที่เขียนด้วยอักษรเปอร์เซียและเทวนาครี
อ้างอิง
- "Saraiki". Ethnologue.
บรรณานุกรม
- Asif, Saiqa Imtiaz. 2005. . Journal of Research (Faculty of Languages and Islamic Studies), 7: 9-17. Multan (Pakistan): .
- Awan, Muhammad Safeer; Baseer, Abdul; Sheeraz, Muhammad (2012). "Outlining Saraiki Phonetics: A Comparative Study of Saraiki and English Sound System" (PDF). Language in India. 12 (7): 120–136. ISSN 1930-2940. สืบค้นเมื่อ 2016-10-21.
- Bahl, Parmanand (1936). Étude de phonetique historique et experimentale des consonnes injectives du Multani, dialecte panjabi occidental. Paris: Adrien-Maisonneuve.
- ; Conners, Thomas J.; Hefright, Brook (2019). A descriptive grammar of Hindko, Panjabi, and Saraiki. Hefright, Brook. De Gruyter Mouton. pp. 62, 77. ISBN . OCLC 1062344143.
- Dani, A.H. (1981). "Sindhu – Sauvira : A glimpse into the early history of Sind". ใน Khuhro, Hamida (บ.ก.). Sind through the centuries : proceedings of an international seminar held in Karachi in Spring 1975. Karachi: Oxford University Press. pp. 35–42. ISBN .
- Gardezi, Hassan N. (1996). . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 April 2009.
{{}}: Cite journal ต้องการ|journal=((help)) - Javaid, Umbreen (2004). "Saraiki political movement: its impact in south Punjab" (PDF). Journal of Research (Humanities). Lahore: Department of English Language & Literature, University of the Punjab. 40 (2): 45–55. (This PDF contains multiple articles from the same issue.)
- Latif, Amna (2003). "Phonemic Inventory of Siraiki Language and Acoustic Analysis of Voiced Implosives" (PDF). CRULP Annual Student Report, 2002-2003. Center for Research in Urdu Language Processing.
- Lewis, M. Paul; Simons, Gary F.; Fennig, Charles D., บ.ก. (2016). . Ethnologue (19 ed.). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 April 2019.
- (1991). The Indo-Aryan languages. Cambridge language surveys. Cambridge University Press. ISBN .
- (1995). "The Siraiki Movement in Pakistan". Language Problems & Language Planning. 19 (1): 1–25. doi:10.1075/lplp.19.1.01rah.
- —— (1996). Language and politics in Pakistan. Oxford University Press. ISBN .
- —— (1997). "Language and Ethnicity in Pakistan". Asian Survey. 37 (9): 833–839. doi:10.2307/2645700. ISSN 0004-4687. JSTOR 2645700.
- (1976). The Siraiki language of central Pakistan : a reference grammar. London: School of Oriental and African Studies.
- —— (1977). "Siraiki: A Language Movement in Pakistan". Modern Asian Studies. 11 (3): 379–403. doi:10.1017/s0026749x00014190. ISSN 0026-749X. JSTOR 311504.
- —— (2003). "Panjabi". ใน Cardona, George; Jain, Dhanesh (บ.ก.). The Indo-Aryan languages. Routledge language family series. Y. London: Routledge. pp. 581–621. ISBN .
- —— (2007). "Pakistan". ใน Simpson, Andrew (บ.ก.). Language and national identity in Asia. Oxford linguistics Y. Oxford University Press. ISBN .
- —— (2014a). "Lahnda language". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2016-10-24.
- —— (2014b). "Siraiki language". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2016-10-18.
- Wagha, Muhammad Ahsan (1997). (Ph.D.). School of Oriental and African Studies. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-14. สืบค้นเมื่อ 2022-02-23.
แหล่งข้อมูลอื่น
- A review of the linguistic literature on Saraiki[]
- Saraiki Alphabet 2017-11-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน with Gurmukhi equivalents
- Download Saraiki font and keyboard for Windows and Android 2015-04-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Saraiki online transliteration 2014-10-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
 | บทความภาษานี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasasaraxiki سرائیکی Sara iki hruxphasaesirki phasamntani phasapycabit inxditeriykepn phasamuntani xksrchahmukhi ملتانی xksrkhurmukhi ਮ ਲਤ ਨ xksrethwnakhri म ल त न epnphasathiichphudincnghwdsinth aelapycab praethspakisthan miphuphudraw 14 lankhn nxkcaknimiphuphudxik 20 000 khninxinediyaelaxngkvs thimakhxngkhawa saraxiki yngimaennxn xacmacakphasasinthi aeplwa ehnux hruxphasasnskvt aeplwa phraxathity phasasaraxikiسرائیکیsaraxiki inxksrchahmukhi aebb praethsthimikarphudpakisthanphumiphakhaekhwnpycabaelaaekhwnsinthchatiphnthucanwnphuphud26 lankhn 2017 trakulphasaxinod yuorepiyn xinod xiereniynxinod xarynphasasaraxikirabbkarekhiynepxresiy xahrb sthanphaphthangkarimmihnwynganrhsphasaISO 639 3skrbriewnthimiphuphudphasasaraxikiepnphasaaeminaetlakhxngpraethspakisthantambthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdkaraephrkracaythangphumisastraelacanwnphuphudpccubnphuphudphasasaraxikiswnihyxyuinpakisthan phasaniepnphasaklangkhxngphukhninbriewnnnkhuxchawbaolch chawphastun chawsinthaelachawpycab nxkcaknn yngepnphasathangkarkhacnthungpccubn pccubnmiprachachninbriewntangkhxngpycabaelaedra xismaxil khan ichphudepnphasaaem epnphasathiichphudaelaekhaicxyangkwangkhwanginthanaphasathisxngthangehnuxaelathangtawntkkhxngsinthipcnthungkaraci thirabkcchiinbaluchisthan inxinediy raynganin ph s 2544 miphuphudphasasaraxikiinxinediyraw 70 000 khn sungepnlukhlankhxngphuxphyphmacakpycabtawntkhlngcakkaraebngaeykxinediyin ph s 2490 inxfkanisthanmiphuphudphasasaraxiki saeniyngkndahariinhmuchawxfkanisthanthinbthuxsasnahindu inpakisthanraynganiwemux ph s 2524 sungmiphuphudphasasaraxikiepnphasaaem 9 38 txmain ph s 2541 ephimepn 10 53 inxinediymiphuphudsaeniyngmultani 56 096 khn phudsaeniyngphhawlpurixikraw 11 873 khn thiehluxphudsaeniyngxunchuxkhxngphasakhawasaraxikierimichkhrngaerkemux ph s 2503 odyphunathangkaremuxngaelasngkhmthiphyayamcasrangklumchatiphnthusaraxikiaelasrangmatrthankhxngphasaekhiynkhunma khawasaraxikimacakkhawaesawira سوویرا sungepnchuxrthekainxinediy aelaemuxetimpccy ki ihkhawaesawira thaihklayepnesawiraki aelaekidkarldesiyngehluxephiyngsaraxiki swn George Abraham Grierson raynganwasaraxikimacakphasasinthi siorhmaythungthangehnux swninmhawithyalyinpakisthanthiepidsxnphasani caichchuxphasawasaraxikikarcdcaaenkphasasaraxiki phasasinthi aelaphasapycabepnphasainklumphasaxinod xarynechnediywkn phasapycabaelaphasasaraxikisamarthekhaickniddi mikhwamaetktangknechphaaesiyngphyychna aelaokhrngsrangkhxngkriyarabbkarekhiynphasasaraxikimirabbkarekhiyn 3 aebbkhux xksrepxresiy odymixksr 42 tw yummacakxksrxurdu 37 tw aelaphiessechphaaphasasaraxiki 5 tw phunbthuxsasnahinducaichxksrkhurmukhihruxxksrethwnakhri aelamikarpriwrrtrahwangphasasaraxikithiekhiyndwyxksrepxresiyaelaethwnakhrixangxing Saraiki Ethnologue brrnanukrmAsif Saiqa Imtiaz 2005 Journal of Research Faculty of Languages and Islamic Studies 7 9 17 Multan Pakistan Awan Muhammad Safeer Baseer Abdul Sheeraz Muhammad 2012 Outlining Saraiki Phonetics A Comparative Study of Saraiki and English Sound System PDF Language in India 12 7 120 136 ISSN 1930 2940 subkhnemux 2016 10 21 Bahl Parmanand 1936 Etude de phonetique historique et experimentale des consonnes injectives du Multani dialecte panjabi occidental Paris Adrien Maisonneuve Conners Thomas J Hefright Brook 2019 A descriptive grammar of Hindko Panjabi and Saraiki Hefright Brook De Gruyter Mouton pp 62 77 ISBN 978 1 61451 296 7 OCLC 1062344143 Dani A H 1981 Sindhu Sauvira A glimpse into the early history of Sind in Khuhro Hamida b k Sind through the centuries proceedings of an international seminar held in Karachi in Spring 1975 Karachi Oxford University Press pp 35 42 ISBN 978 0 19 577250 0 Gardezi Hassan N 1996 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 21 April 2009 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help Javaid Umbreen 2004 Saraiki political movement its impact in south Punjab PDF Journal of Research Humanities Lahore Department of English Language amp Literature University of the Punjab 40 2 45 55 This PDF contains multiple articles from the same issue Latif Amna 2003 Phonemic Inventory of Siraiki Language and Acoustic Analysis of Voiced Implosives PDF CRULP Annual Student Report 2002 2003 Center for Research in Urdu Language Processing Lewis M Paul Simons Gary F Fennig Charles D b k 2016 Ethnologue 19 ed khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim emux 25 April 2019 1991 The Indo Aryan languages Cambridge language surveys Cambridge University Press ISBN 978 0 521 23420 7 1995 The Siraiki Movement in Pakistan Language Problems amp Language Planning 19 1 1 25 doi 10 1075 lplp 19 1 01rah 1996 Language and politics in Pakistan Oxford University Press ISBN 978 0 19 577692 8 1997 Language and Ethnicity in Pakistan Asian Survey 37 9 833 839 doi 10 2307 2645700 ISSN 0004 4687 JSTOR 2645700 1976 The Siraiki language of central Pakistan a reference grammar London School of Oriental and African Studies 1977 Siraiki A Language Movement in Pakistan Modern Asian Studies 11 3 379 403 doi 10 1017 s0026749x00014190 ISSN 0026 749X JSTOR 311504 2003 Panjabi in Cardona George Jain Dhanesh b k The Indo Aryan languages Routledge language family series Y London Routledge pp 581 621 ISBN 978 0 7007 1130 7 2007 Pakistan in Simpson Andrew b k Language and national identity in Asia Oxford linguistics Y Oxford University Press ISBN 978 0 19 922648 1 2014a Lahnda language Encyclopaedia Britannica subkhnemux 2016 10 24 2014b Siraiki language Encyclopaedia Britannica subkhnemux 2016 10 18 Wagha Muhammad Ahsan 1997 Ph D School of Oriental and African Studies khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim emux 2017 02 14 subkhnemux 2022 02 23 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb phasasaraxiki wikiphiediy saranukrmesri inphasaSaraiki A review of the linguistic literature on Saraiki lingkesiy Saraiki Alphabet 2017 11 30 thi ewyaebkaemchchin with Gurmukhi equivalents Download Saraiki font and keyboard for Windows and Android 2015 04 03 thi ewyaebkaemchchin Saraiki online transliteration 2014 10 22 thi ewyaebkaemchchin bthkhwamphasaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk