พระเจ้าญองย่าน (พม่า: ညောင်ရမ်းမင်း, ออกเสียง: [ɲàʊ̯ɰ̃.jáɰ̃ mɪ́ɰ̃]) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์ตองอูครองราชย์เป็นพระเจ้าอังวะระหว่างปี ค.ศ. 1599–1605 พระองค์ถูกเรียกว่าเป็นผู้ก่อตั้งราชวงศ์ตองอูยุคฟื้นฟู หรือ ราชวงศ์ตองอูยุคหลังหรือราชวงศ์ญองย่าน เพื่อเริ่มกระบวนการรวมชาติอีกครั้งภายหลังการล่มสลายของอาณาจักรตองอู
พระเจ้าสีหสุรมหาธัมมราชา | |
---|---|
พระเจ้าอังวะ | |
ครองราชย์ | 19 ธันวาคม พ.ศ. 2142 - 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2148 |
ราชาภิเษก | 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2143 |
ก่อนหน้า | พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 2 |
ถัดไป | พระเจ้าอะเนาะเพะลูน |
พระราชสมภพ | 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2098 ติ๊ส่า (แปลว่า สัจจา) |
สวรรคต | 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2148 (49 พรรษา) ตี่บอ รัฐฉาน |
พระราชบุตร | พระเจ้าอะเนาะเพะลูน พระเจ้าตาลูน |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์ตองอู |
พระราชบิดา | พระเจ้าบุเรงนอง |
พระราชมารดา | พระนางขิ่นพเยซอน |
พระราชโอรสในพระเจ้าบุเรงนองที่ประสูติแต่พระมเหสี พระเจ้าญองย่านค่อย ๆ ขยายพระราชอำนาจในพม่าตอนบน ในช่วงกลาง คริสต์ทศวรรษ 1590
พระราชประวัติ
พระเจ้าญองย่านทรงพระราชสมภพเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน ค.ศ. 1555 มีพระนามเดิมว่าติ๊ส่า เป็นพระราชโอรสพระองค์เล็กในพระเจ้าบุเรงนอง ที่ประสูติแต่พระสนมคือพระนางขิ่นพเยซอน จึงเป็นพระราชอนุชาต่างพระราชมารดากับพระเจ้านันทบุเรง ได้รับแต่งตั้งให้ครองเมืองญองย่านจึงทรงพระนามว่าเจ้าญองย่านมานับแต่นั้น
เมื่อพระเจ้านันทบุเรงสิ้นพระราชอำนาจจนต้องลี้ภัยไปประทับที่ตองอู เจ้าญองย่านซึ่งยึดครองอังวะอยู่ จึงสถาปนาพระองค์เป็นพระเจ้าอังวะพระนามว่าพระเจ้าสีหสุรมหาธัมมราชา ประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1600
ทางประวัติศาสตร์ได้เรียกยุคของพระองค์ว่าเป็น "ยุคญองย่าน" หรือ "ราชวงศ์ตองอูยุคหลัง" เพราะเป็นยุคสมัยที่ราชวงศ์ตองอูได้รื้อฟื้นและสถาปนาความเป็นศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองในแถบนี้ขึ้นมาอีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ หลังล่มสลายไปจากการสวรรคตของพระเจ้าบุเรงนองและพระเจ้านันทบุเรงก่อนหน้านั้น
พระองค์สวรรคตเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 ที่รัฐฉาน ระหว่างทรงทำสงครามกับหัวเมืองไทใหญ่ พระราชโอรสที่สืบราชสมบัติต่อคือพระเจ้าอะเนาะเพะลูน
พงศาวลี
พงศาวลีของพระเจ้าญองย่าน | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- (Hmannan Vol. 3 2003: 57): Friday, 7th waxing of Tabaung 942 ME = Wednesday, 8 February 1581
- Hmannan Vol. 3 2003: 57
- (Hmannan Vol. 3 2003: 122): Friday, 12th waxing of Tabuang 961 ME = 25 February 1600.
- Maha Yazawin Vol. 3 2006: 114
- บรรณานุกรม
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- (1829–1832). (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: .
ก่อนหน้า | พระเจ้าญองย่าน | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้านันทบุเรง | พระมหากษัตริย์พม่า (อาณาจักรพม่ายุคที่ 2) (ค.ศ. 1599–1605) | พระเจ้าอะเนาะเพะลูน | ||
พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 2 | (ค.ศ. 1599–1605) | พระเจ้าอะเนาะเพะลูน |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecayxngyan phma ည င ရမ မင xxkesiyng ɲaʊ ɰ jaɰ mɪ ɰ epnphramhakstriyrchkalthi 5 aehngrachwngstxngxukhrxngrachyepnphraecaxngwarahwangpi kh s 1599 1605 phraxngkhthukeriykwaepnphukxtngrachwngstxngxuyukhfunfu hrux rachwngstxngxuyukhhlnghruxrachwngsyxngyan ephuxerimkrabwnkarrwmchatixikkhrngphayhlngkarlmslaykhxngxanackrtxngxuphraecasihsurmhathmmrachaphraecaxngwakhrxngrachy19 thnwakhm ph s 2142 5 phvscikayn ph s 2148rachaphiesk25 kumphaphnth ph s 2143kxnhnaphraecamngraykayxchwathi 2thdipphraecaxaenaaephalunphrarachsmphph8 phvscikayn ph s 2098 tisa aeplwa scca swrrkht5 phvscikayn ph s 2148 49 phrrsa tibx rthchan phrarachbutrphraecaxaenaaephalun phraecatalunrachwngsrachwngstxngxuphrarachbidaphraecabuerngnxngphrarachmardaphranangkhinpheysxn phrarachoxrsinphraecabuerngnxngthiprasutiaetphramehsi phraecayxngyankhxy khyayphrarachxanacinphmatxnbn inchwngklang khristthswrrs 1590phrarachprawtiphraecayxngyanthrngphrarachsmphphemuxwnthi 8 phvscikayn kh s 1555 miphranamedimwatisa epnphrarachoxrsphraxngkhelkinphraecabuerngnxng thiprasutiaetphrasnmkhuxphranangkhinpheysxn cungepnphrarachxnuchatangphrarachmardakbphraecannthbuerng idrbaetngtngihkhrxngemuxngyxngyancungthrngphranamwaecayxngyanmanbaetnn emuxphraecannthbuerngsinphrarachxanaccntxngliphyipprathbthitxngxu ecayxngyansungyudkhrxngxngwaxyu cungsthapnaphraxngkhepnphraecaxngwaphranamwaphraecasihsurmhathmmracha prakxbphrarachphithirachaphieskemuxwnthi 25 kumphaphnth kh s 1600 thangprawtisastrideriykyukhkhxngphraxngkhwaepn yukhyxngyan hrux rachwngstxngxuyukhhlng ephraaepnyukhsmythirachwngstxngxuidruxfunaelasthapnakhwamepnsunyklangxanacthangkaremuxnginaethbnikhunmaxikkhrnginchwngewlasn hlnglmslayipcakkarswrrkhtkhxngphraecabuerngnxngaelaphraecannthbuerngkxnhnann phraxngkhswrrkhtemuxwnthi 5 phvscikayn kh s 1605 thirthchan rahwangthrngthasngkhramkbhwemuxngithihy phrarachoxrsthisubrachsmbtitxkhuxphraecaxaenaaephalunphngsawliphngsawlikhxngphraecayxngyan 4 emngeysihtu 2 phraecabuerngnxng 1 phraecayxngyan 3 phranangkhinpheysxn xangxingechingxrrth Hmannan Vol 3 2003 57 Friday 7th waxing of Tabaung 942 ME Wednesday 8 February 1581 Hmannan Vol 3 2003 57 Hmannan Vol 3 2003 122 Friday 12th waxing of Tabuang 961 ME 25 February 1600 Maha Yazawin Vol 3 2006 114 brrnanukrmHarvey G E 1925 History of Burma From the Earliest Times to 10 March 1824 London Frank Cass amp Co Ltd Htin Aung Maung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press 1829 1832 phasaphma Vol 1 3 2003 ed Yangon kxnhna phraecayxngyan thdipphraecannthbuerng phramhakstriyphma xanackrphmayukhthi 2 kh s 1599 1605 phraecaxaenaaephalunphraecamngraykayxchwathi 2 kh s 1599 1605 phraecaxaenaaephalun