พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปัญโญ)

พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปญฺโญ ) (23 มิถุนายน พ.ศ. 2452 - 10 ตุลาคม พ.ศ. 2513) เป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่อีกท่านหนึ่งในจังหวัดนครสวรรค์ เป็นเจ้าอาวาสวัดโพธาราม, อดีตสมาชิกสังฆสภา, อดีตเจ้าคณะผู้ตรวจการจังหวัดนครสวรรค์และอดีตพระธรรมทูตสาย ๓

พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปัญโญ)
ชื่ออื่น	เช้า ยศสมบัติ
ส่วนบุคคล
เกิด	23 มิถุนายน พ.ศ. 2452 (61 ปี 109 วัน ปี)
มรณภาพ	10 ตุลาคม พ.ศ. 2513
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 9 ประโยค
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดเขาแก้ว , วัดโพธาราม นครสวรรค์
อุปสมบท	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2470
พรรษา	43
ตำแหน่ง	เจ้าอาวาสวัดโพธาราม ผู้จัดการโรงเรียนพยุหะวิทยา (วัดเขาแก้ว) หัวหน้าพระธรรมทูตสาย 3

ประวัติ

พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปญฺโญ) นามเดิม เช้า ยศสมบัติ เกิดเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2452 ตรงกับวันพุธขึ้น 1 ค่ำ เดือน 8 ปีระกา ณ ตำบลพยุหะ อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ โยมบิดาชื่อนายโฉม โยมมารดา นางน้อย

อุปสมบท

พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปญฺโญ ) ได้บรรพชาเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2470 เมื่ออายุได้ 19 ปี โดยมีพระธรรมไตรโลกาจารย์ (ยอด อกฺกวํโส) เป็นพระอุปัชฌาย์และได้อุปสมบท เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2472 ณ พัทธสีมาวัดเขาแก้ว โดยมีพระธรรมไตรโลกาจารย์ (ยอด อกฺกวํโส) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูนิพัทธรรมศาสน์ (นวม) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระครูปลัดฉัตร วัดเขาแก้ว เป็นอนุสาวนาจารย์

วิทยะฐานะ

• นักธรรมชั้นเอก ที่ศูนย์สำนักศึกษาวัดเขาแก้ว
• เปรียญธรรม 9 ประโยค
• ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จากโรงเรียนประชาบาลวัดเขาแก้ว จังหวัดนครสวรรค์
• การศึกษาพิเศษ ภาษาอังกฤษ โรงเรียนวัดมหาธาตุ กรุงเทพมหานคร

ลำดับสมณศักดิ์

• พ.ศ. 2490 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระเมธีวรคณาจารย์
• พ.ศ. 2497 เป็นพระราชาคณะชั้นราช ในราชทินนามเดิมที่ พระเมธีวรคณาจารย์
• พ.ศ. 2502 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเมธาจารย์ ปริยัติญาณคุณวิภูษิต สิกขกิจวโรปกร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2506 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมคุณาภรณ์ สุนทรคัมภีรญาณ ตรีปิฎกาธารวิมล โสภณปริยัติกิจจาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

งานการปกครอง

• พ.ศ. 2485 สมาชิก
• พ.ศ. 2487 เผยแผ่จังหวัดนครสวรรค์
• พ.ศ. 2494 เจ้าคณะผู้ตรวจการผู้ช่วยภาค 6
• พ.ศ. 2495 รองเจ้าอาวาส วัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์
• พ.ศ. 2497 พระอุปัชฌาย์ในเขตภาค 6
• พ.ศ. 2498 เจ้าอาวาสวัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์

หน้าที่ทางด้านการศึกษา

• พ.ศ. 2478 กรรมการตรวจบาลีสนามหลวง
• พ.ศ. 2486 กรรมการตรวจนักธรรมสนามหลวง
• พ.ศ. 2490 กรรมการสภาจุฬาลงณ์ราชวิทยาลัย
• พ.ศ. 2490 เป็นผู้จัดการโรงเรียนพยุหะวิทยา (วัดเขาแก้ว)
• พ.ศ. 2505 กรรมการที่ปรึกษาสภานายกจุฬาลงณ์ราชวิทยาลัย
• พ.ศ. 2406 กรรมการที่ปรึกษาคณะกรรมการจัดทำพระไตรปิฎก ฉบับจุฬาลงณ์ราชวิทยาลัย

งานพระศานาเกี่ยวกับต่างประเทศ

• พ.ศ. 2498 เป็นพระสังคิตีการกะในการทำฉัฏฐสังคายนา ที่ย่างกุ้ง ประเทศพม่า
• พ.ศ. 2502 ไปสังเกตการณ์พระพุทธศาสนาในประเทศพม่า ประเทศอินเดีย ประเทศศรีลังกา และประเทศสิงคโปร์

งานทางด้านการศึกษา

• พ.ศ. 2472 - พ.ศ. 2494 ครูสอนปริยัติธรรมทั้งบาลีและนักธรรม ประจำสำนักเรียนวัดเขาแก้ว
• พ.ศ. 2490 เป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียนราษฎร์ของวัด ในชื่อโรงเรียนพยุหะวิทยา (วัดเขาแก้ว)
• พ.ศ. 2495 จัดตั้งการศึกษาบาลี ณ วัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์
• พ.ศ. 2499

1. เปิดการสอนภาษาอังกฤษแก่ภิกษุสามเณร วัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์
2. รับโรงเรียนศึกษาผู้ใหญ๋ภาคมัธยมศึกษาตอนต้นจากราชการ มาจัดตั้ง ณ วัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์
3. จัดตั้งโรงเรียนสัตตาหศึกษา ณ วัดโพธาราม จังหวัดนครสวรรค์

อนุสรณ์สถานที่เกี่ยวข้อง

• รูปหล่อเหมือนพระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปญฺโญ) คู่กับพระครูนิสิตคุณากร (กัน คงครตฺโน) บริเวณหน้าทางเข้าโรงเรียนพยุหะวิทยา (วัดเขาแก้ว)

อ้างอิง

1. ท่านเจ้าคุณพระธรรมคุณาภรณ์ 2514 .หน้า ก
2. https://sangkhatikan.com/monk_view.php?ID=14385
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 64, ตอนที่ 57, 17 มิถุนายน 2490, หน้า 1531
4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 76, ตอนที่ 115, 16 ธันวาคม 2502, ฉบับพิเศษ หน้า 2
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 80, ตอนที่ 122 ง ฉบับพิเศษ, 27 ธันวาคม 2506, หน้า 1
6. http://watphotharam.net/index.php/2010-03-13-08-06-43 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ลำดับเจ้าอาวาสจากอดีต-ปัจจุบัน
7. http://koha.library.tu.ac.th/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=487500 2021-01-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน หอสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์