บัวซอน ถนอมบุญ (เกิด 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2487) นักร้องเพลงซอพื้นเมืองล้านนา ที่มีผลงานอย่างแพร่หลายในจังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดใกล้เคียง จนได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2555
บัวซอน ถนอมบุญ | |
---|---|
เกิด | 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2487 อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย |
อาชีพ | ศิลปินพื้นบ้าน,อาจารย์พิเศษ,นักขับซอ |
รางวัล | |
ศิลปินแห่งชาติ | พ.ศ. 2555 - สาขาศิลปะการแสดง (การแสดงพื้นบ้าน-การขับซอ) |
ประวัติ
บัวซอน ถนอมบุญ เกิดวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2487 ที่บ้านต้นรุง หมู่ 3 ตำบลป่าตุ้ม อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นบุตรคนสุดท้องในจำนวนพี่น้องทั้งหมด 4 คน ของนายไว และนางหมู ถนอมบุญ ซึ่งมีอาชีพทำไร่และค้าขาย เรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนบ้านต้นรุง เมื่ออายุได้ 13 ปี ได้ไปเรียนซอกับนาง ช่างซอบ้านทุ่งหลวง เรียนได้ 3 เดือน ก็ไปประกวดซอที่อำเภอพร้าวและได้รับรางวัลที่ 1 จึงย้ายเข้ามาอยู่ในตัวเมืองเชียงใหม่ จนอายุ 25 ปี ก็ออกจากการเป็นช่างซอ ไปแต่งงานกับนายสมพร อินถา อยู่ที่อำเภอพร้าว มีบุตร 2 คน
- บัวซอนได้หยุดพักการซอนานถึง 22 ปี เพื่อดูแลครอบครัว เมื่อบุตรสำเร็จการศึกษาจึงเริ่มงานซออีกครั้งหนึ่ง โดยห้างนครพิงค์พาณิชย์ได้ติดต่อ ให้ไปบันทึกแผ่นเสียงหลายเรื่อง ซึ่งยังเป็นที่นิยมมาจนถึงทุกวันนี้
- ลักษณะเด่นและความสามารถในการซอของบัวซอน คือ ความมีปฏิภาณไหวพริบดี ใช้ถ้อยคำได้ไพเราะคมคาย มีน้ำเสียง ไพเราะจับใจผู้ฟัง
ประวัติการทำงาน
ด้านการแสดง
แม่บัวซอนเรียนซอประมาณ 3 เดือนก็สามารถออกซอได้ จากนั้นได้ไปซอประกวดในงานประจำอำเภอและได้ รางวัลที่ 1 ลักษณะเด่นและความสามารถในการซอของแม่บัวซอน คือ เป็นช่างซอทีมีปฏิภาณ ไหวพริบดี ใช้ถ้อยคำได้ไพเราะ คมคาย มีน้ำเสียงไพเราะจับใจผู้ฟัง นอกจากนี้แม่บัวซอนยังได้แต่งเนื้อเพลงซอ หรือบทขับซอ(เครือซอ) ไว้หลายบทหลายเพลง รวมทั้งมีการบันทึกเพลงซอลงแผ่นเสียง และเทปคาสเซสไว้เป็นจำนวนมากโดยได้บันทึกแผ่นเสียง ชุดแรกเรื่อง “น้ำตาเมียหลวง” ซอคู่กับ เมื่ออายุได้ 18 ปี หรือปี พ.ศ. 2505 รวมระยะเวลาการเป็นช่างซอ 55 ปี
การถ่ายทอด / การสืบทอด
ปัจจุบันแม่บัวซอนได้ทำการสอนให้กับผู้ที่มีความสนใจการซอทั้งที่บ้านและสอนในโครงการสืบสานตำนานซอ ตามโรงเรียนต่างๆ ในจังหวัดเชียงใหม่ และมีแผนที่จะสร้างศูนย์การเรียนรู้เรื่องซอเพื่อใช้เป็นแหล่งข้อมูลและสอนซอ ให้กับเยาวชนที่สนใจจำนวนลูกศิษย์ที่มาเรียนซอกับแม่ครูบัวซอนมีมากกว่า 200 คน บทบาทและการยอมรับจากสังคม จากประสบการณ์ ที่ยาวนานและการพัฒนาผลงานด้านการซอของแม่บัวซอน รวมถึงการให้ความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ และการนำความรู้ด้านการซอเผยแพร่สู่กลุ่มเยาวชนในโรงเรียนต่าง ๆ อยู่เสมอทำให้แม่ครูบัวซอนได้รับบทบาทสำคัญ และการยอมรับจากสังคมในเรื่องต่างๆ
เกียรติคุณ และรางวัลที่ได้รับ
- รางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม (สวช.) ประจำปี พ.ศ. 2530
- รางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม สาขา วรรณศิลป์ ระดับจังหวัด (เชียงใหม่) ประจำปี พ.ศ. 2535
- รางวัลผู้อนุรักษ์ส่งเสริมศีลปะล้านนาในด้านวัฒนธรรม ประจำปี พ.ศ. 2538
- มูลนิธิสุจิตโตเพื่อการศึกษามอบโล่เกียรติคุณในฐานะผู้ให้บริการส่งเสริมสนับสนุนการศึกษาของเยาวชน อำเภอพร้าว ประจำปี พ.ศ. 2538
- รางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม สาขา วรรณศีลป์ ระดับเขต 8 ประจำปี พ.ศ. 2539
- รางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม สาขา วรรณศีลป์ ระดับชาติ ของภาคเหนือ ประจำปี พ.ศ. 2539
- ศิลปินพื้นบ้านดีเด่นสาขาการซอภาคเหนือจากสภาวัฒนธรรมแห่งประเทศไทยใน ปี พ.ศ. 2540
- เกียรติบัตรจากมูลนิธิวาย.เอ็ม.ซี.เอ เพื่อการพัฒนาภาคเหนือจากการเข้าร่วมแสดงในงาน "เบิกฟ้าเวียงพิงค์คู่สิ่งแวดล้อม 40" เนื่องในวันสิ่งแวดล้อมโลก
- ประกาศนียบัตรครูภูมิปัญญาไทยรุ่นที่ 1 สาขาวรรณกรรม (การซอ) จากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี ประจำปี พ.ศ. 2544
- ปริญญาบัตรศิลปศาสตร์มหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาวรรณกรรม) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ประจำปี พ.ศ. 2546
- ปริญญาบัตรศิลปศาสตร์มหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาวิจัยและเผยแพร่) มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ประจำปี พ.ศ. 2546
- รางวัลเชิดชูเกียติ ผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น จากกระทรวงวัฒนธรรม ประจำปี พ.ศ. 2552
- รางวัลเพชรภัฎ - เพชรล้านนา จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ประจำปี พ.ศ. 2552
- รางวัลคนดีศรีเชียงใหม่
- รางวัลคนดีศรีเมืองพร้าว
- ได้รับยกย่องเป็นศีลปินผู้อุทิศเวลาถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านศีลปะการซอพื้นเมือง ให้แก่เยาวชน จากสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ และวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ ประจำปี พ.ศ. 2554
- ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น (การแสดงพื้นบ้าน-การขับซอ) ประจำปี พ.ศ. 2555
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2556 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
อ้างอิง
- นางบัวซอน ถนอมบุญ : ฐานข้อมูลผู้เชี่ยวชาญ 8 ด้านล้านนาคดี
- ศิลปินแห่งชาติ[]
แหล่งข้อมูลอื่น
- กระทรวงวัฒนธรรม 2015-01-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bwsxn thnxmbuy ekid 10 kumphaphnth ph s 2487 nkrxngephlngsxphunemuxnglanna thimiphlnganxyangaephrhlayincnghwdechiyngihm aelacnghwdiklekhiyng cnidrbkarykyxngepnsilpinaehngchati pi ph s 2555bwsxn thnxmbuyc ph ekid10 kumphaphnth ph s 2487 80 pi xaephxphraw cnghwdechiyngihm praethsithyxachiphsilpinphunban xacaryphiess nkkhbsxrangwlsilpinaehng chatiph s 2555 sakhasilpakaraesdng karaesdngphunban karkhbsx prawtibwsxn thnxmbuy ekidwnthi 10 kumphaphnth ph s 2487 thibantnrung hmu 3 tablpatum xaephxphraw cnghwdechiyngihm epnbutrkhnsudthxngincanwnphinxngthnghmd 4 khn khxngnayiw aelananghmu thnxmbuy sungmixachiphthairaelakhakhay eriyncbchnprathmsuksapithi 4 cakorngeriynbantnrung emuxxayuid 13 pi idiperiynsxkbnang changsxbanthunghlwng eriynid 3 eduxn kipprakwdsxthixaephxphrawaelaidrbrangwlthi 1 cungyayekhamaxyuintwemuxngechiyngihm cnxayu 25 pi kxxkcakkarepnchangsx ipaetngngankbnaysmphr xintha xyuthixaephxphraw mibutr 2 khn bwsxnidhyudphkkarsxnanthung 22 pi ephuxduaelkhrxbkhrw emuxbutrsaerckarsuksacungerimngansxxikkhrnghnung odyhangnkhrphingkhphanichyidtidtx ihipbnthukaephnesiynghlayeruxng sungyngepnthiniymmacnthungthukwnni lksnaednaelakhwamsamarthinkarsxkhxngbwsxn khux khwammiptiphanihwphribdi ichthxykhaidipheraakhmkhay minaesiyng ipheraacbicphufngprawtikarthangandankaraesdng aembwsxneriynsxpraman 3 eduxnksamarthxxksxid caknnidipsxprakwdinnganpracaxaephxaelaid rangwlthi 1 lksnaednaelakhwamsamarthinkarsxkhxngaembwsxn khux epnchangsxthimiptiphan ihwphribdi ichthxykhaidipheraa khmkhay minaesiyngipheraacbicphufng nxkcakniaembwsxnyngidaetngenuxephlngsx hruxbthkhbsx ekhruxsx iwhlaybthhlayephlng rwmthngmikarbnthukephlngsxlngaephnesiyng aelaethpkhasessiwepncanwnmakodyidbnthukaephnesiyng chudaerkeruxng nataemiyhlwng sxkhukb emuxxayuid 18 pi hruxpi ph s 2505 rwmrayaewlakarepnchangsx 55 pikarthaythxd karsubthxdpccubnaembwsxnidthakarsxnihkbphuthimikhwamsnickarsxthngthibanaelasxninokhrngkarsubsantanansx tamorngeriyntang incnghwdechiyngihm aelamiaephnthicasrangsunykareriynrueruxngsxephuxichepnaehlngkhxmulaelasxnsx ihkbeyawchnthisniccanwnluksisythimaeriynsxkbaemkhrubwsxnmimakkwa 200 khn bthbathaelakaryxmrbcaksngkhm cakprasbkarn thiyawnanaelakarphthnaphlngandankarsxkhxngaembwsxn rwmthungkarihkhwamrwmmuxkbhnwyngantang aelakarnakhwamrudankarsxephyaephrsuklumeyawchninorngeriyntang xyuesmxthaihaemkhrubwsxnidrbbthbathsakhy aelakaryxmrbcaksngkhmineruxngtangekiyrtikhun aelarangwlthiidrbrangwlphumiphlngandiednthangwthnthrrm swch pracapi ph s 2530 rangwlphumiphlngandiednthangwthnthrrm sakha wrrnsilp radbcnghwd echiyngihm pracapi ph s 2535 rangwlphuxnurkssngesrimsilpalannaindanwthnthrrm pracapi ph s 2538 mulnithisucitotephuxkarsuksamxbolekiyrtikhuninthanaphuihbrikarsngesrimsnbsnunkarsuksakhxngeyawchn xaephxphraw pracapi ph s 2538 rangwlphumiphlngandiednthangwthnthrrm sakha wrrnsilp radbekht 8 pracapi ph s 2539 rangwlphumiphlngandiednthangwthnthrrm sakha wrrnsilp radbchati khxngphakhehnux pracapi ph s 2539 silpinphunbandiednsakhakarsxphakhehnuxcaksphawthnthrrmaehngpraethsithyin pi ph s 2540 ekiyrtibtrcakmulnithiway exm si ex ephuxkarphthnaphakhehnuxcakkarekharwmaesdnginngan ebikfaewiyngphingkhkhusingaewdlxm 40 enuxnginwnsingaewdlxmolk prakasniybtrkhruphumipyyaithyrunthi 1 sakhawrrnkrrm karsx caksankngankhnakrrmkarkarsuksaaehngchati sanknaykrthmntri pracapi ph s 2544 priyyabtrsilpsastrmhabnthitkittimskdi sakhawrrnkrrm mhawithyalyechiyngihm pracapi ph s 2546 priyyabtrsilpsastrmhabnthitkittimskdi sakhawicyaelaephyaephr mhawithyalyrachphtechiyngihm pracapi ph s 2546 rangwlechidchuekiyti phuichphasaithydiedn cakkrathrwngwthnthrrm pracapi ph s 2552 rangwlephchrphd ephchrlanna cakmhawithyalyrachphtechiyngihm pracapi ph s 2552 rangwlkhndisriechiyngihm rangwlkhndisriemuxngphraw idrbykyxngepnsilpinphuxuthisewlathaythxdxngkhkhwamrudansilpakarsxphunemuxng ihaekeyawchn caksphawthnthrrmcnghwdechiyngihm aelawthnthrrmcnghwdechiyngihm pracapi ph s 2554 idrbkarykyxngechidchuekiyrtiepn karaesdngphunban karkhbsx pracapi ph s 2555ekhruxngrachxisriyaphrnph s 2556 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnthi 4 ctutthdierkkhunaphrn c ph xangxingnangbwsxn thnxmbuy thankhxmulphuechiywchay 8 danlannakhdi silpinaehngchati lingkesiy aehlngkhxmulxunkrathrwngwthnthrrm 2015 01 20 thi ewyaebkaemchchin bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk