ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์

รองศาสตราจารย์ ดร.ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ (เกิด 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2507) อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต และ อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต ตั้งแต่ปี 2562 มหาวิทยาลัยรังสิต เป็นศิษย์เก่าสาขาวิชาการเมืองการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2524-2527 (สิงห์แดง 33) หลังจากนั้นศึกษาต่อปริญญาโทในสาขาวิชาประวัติศาสตร์ ที่คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ปี 2530-2534) และปริญญาเอก สาขาวิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ปี 2546-2550)|

รองศาสตราจารย์ ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์
เกิด	ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2507 (59 ปี) อำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย เติบโตที่นครปฐม
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อาชีพ	นักวิชาการ
มีชื่อเสียงจาก	วิจารณ์การเมือง

ประวัติ

ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ มีผลงานวิทยานิพนธ์ด้านประวัติศาสตร์การเมืองที่สำคัญคือเรื่อง รัฐประหาร 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 ซึ่งต่อมาจะจัดพิมพ์ในชื่อ อันสร้างองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการ และการล้มลงของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ทั้งยังเสนอให้เห็นถึงการต่อสู้ทางการเมืองระหว่างระบอบเก่าและระบอบใหม่ในช่วง 1 ปีหลังการปฏิวัติที่ดำเนินไปอย่างซับซ้อน และยังแสดงให้เห็นว่า การรัฐประหารครั้งแรกในการเมืองไทยภายใต้ระบอบประชาธิปไตย ก็คือ โดยนายกรัฐมนตรีพลเรือนคนแรกของไทย พระยามโนปกรณ์นิติธาดา

ผลงานวิชาการต่อๆ มา ยังคงเป็นการศึกษาการเมืองไทย ที่เน้นศึกษาผ่านผู้นำทางการเมืองไทย เช่น จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายปรีดี พนมยงค์ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ จอมพลถนอม กิตติขจร ฯลฯ ซึ่งผู้นำทหารการเมืองคนท้ายสุดนี้ ได้กลายเป็นวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกในชื่อ “บทบาททางการเมืองของจอมพลถนอม กิตติขจร พ.ศ. 2506-2516” ที่เน้นศึกษากระบวนการขึ้นสู่อำนาจ การรักษาอำนาจโดยวิธีการต่างๆ และการจบจากอำนาจของผู้นำทหารคนนี้ในเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516

ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ ในฐานะศิษย์เก่าด้านรัฐศาสตร์และประวัติศาสตร์ ได้รับรางวัลโล่เกียรติยศประเภทผู้ทำคุณประโยชน์ให้กับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ประจำปี 2554 (ครบรอบ 77 ปี) ผลงานของธำรงศักดิ์ยังแสดงความผูกผันทางด้านวิชาการและความทรงจำต่อธรรมศาสตร์ ผ่านงานสำคัญ คือ ธรรมศาสตร์การเมืองไทย: จากปฏิวัติ 2475 ถึง 14 ตุลาคม 2516 – 6 ตุลาคม 2519 และ ธรรมศาสตร์ Guidebook ซึ่งไม่เพียงจะช่วยให้เข้าใจกำเนิดและพัฒนาการของธรรมศาสตร์ได้อย่างกว้างขวางเท่านั้น หากยังช่วยให้เข้าใจสังคมการเมืองไทยได้อย่างกระชับอีกด้วย ทั้งยังมีบทบาทเป็นหนึ่งในคณะของอาจารย์ชาญวิทย์ เกษตรศิริ ที่สร้างและพัฒนา "ธรรมศาสตร์ TU Walking Tour" ให้เป็นเครื่องมือในการเผยแพร่เรื่องราวธรรมศาสตร์กับการเมืองไทยให้กับนักศึกษาและบุคคลทั่วไป ผ่านวิธีการด้านการท่องเที่ยว

ในท่ามกลางวิกฤตทางการเมืองของความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับกัมพูชาในช่วงต้นทศวรรษ 2550 ผลงานของธำรงศักดิ์ที่ได้ศึกษามาอย่างยาวนานราว 2 ทศวรรษ ก็ได้ช่วยกระตุ้นเตือนให้สังคมไทยพิจารณาปัญหานี้ให้ถ่องแท้รอบด้านและรอบคอบมากยิ่งขึ้น จากงานที่รวมพิมพ์เป็นเล่มในปลายปี 2552 ในชื่อ สยามประเทศไทย กับ “ดินแดน” ในกัมพูชาและลาว และหนังสือวิชาการที่ให้เห็นพัฒนาการรัฐชาติไทย เรื่อง "วาทกรรมเสียดินแดน" (2560)

ผลงานทางวิชาการ

รองศาสตราจารย์ ดร.ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต ตั้งแต่ปี 2562 (เป็นที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลักสูตรรัฐศาสตร์หรือการศึกษาค้นคว้าอิสระได้ตามหลักเกณฑ์) อดีตรองคณบดีฝ่ายวิชาการวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต และผู้อำนวยการหลักสูตรปริญญาโท สาขาผู้นำทางสังคม ธุรกิจ และการเมือง (ระบบออนไลน์) ปี 2553

การทำงาน

อดีตประธานหลักสูตรรัฐศาสตร และรองคณบดีฝ่ายวิชาการ วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต ปี 2554-2560

ด้านสังคมวิชาการ

กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ ปี 2546-2561 กรรมการและเหรัญญิก ปี 2562-2563

การศึกษา

• 2527: รัฐศาสตรบัณฑิต (การเมืองการปกครอง) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• 2534: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ประวัติศาสตร์) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• 2550: อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต (ประวัติศาสตร์) คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หัวข้อวิทยานิพนธ์

ประสบการณ์

• วิทยากรประจำรายการ ทุกวันเสาร์ 08.00-09.00 และ 22.00-23.00 สถานีวิทยุศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ พ.ย. 2555-ปัจจุบัน
• วิทยากรประจำรายการ ในรายการ ทุกวันจันทร์ 13.00-13.15 เดือนเว้นเดือน สถานีวิทยุศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ปี 2552-2553
• วิทยากรประจำรายการ สถานีวิทยุศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ปี 2538-2547
• วิทยากรรายการ ประจำสัปดาห์ ทุกพุธ สถานีวิทยุ ปี 2542-2543
• นักเขียนร่วมในคอลัมน์ นสพ.กรุงเทพธุรกิจ ปี 2546-2547

การสอน

คณะรัฐศาสตร์ หลักสูตรปริญญาตรี มหาวิทยาลัยรังสิต วิชาการเมืองไทยสมัยใหม่ POL103 วิชาอาเซียนในยุคโลกาภิวัตน์ POL364 วิชาสัมมนาการเมืองการปกครองไทย POL421 วิชาสัมมนาการเมืองการปกครองท้องถิ่นไทย POL441

หลักสูตรปริญญาโทรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต วิชาการวิจัย วิชาสัมมนาการเมืองการปกครองไทย วิชารัฐกับการพัฒนา

ภาควิชาสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต

• วิชา (SOC 113)
• วิชาเศรษฐกิจการเมืองในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (POL 235)
• วิชาวิวัฒนาการทางการเมืองไทย (SOC 107)
• วิชาสังคมกับเศรษฐกิจ (SOC 104)
• วิชาระบบการเมืองเปรียบเทียบ (SOC 105)
• และ ฯลฯ

อาจารย์พิเศษ

คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

• วิชาประวัติศาสตร์การเมืองและเศรษฐกิจไทยร่วมสมัย
• วิชาประวัติศาสตร์: การเข้าสู่รัฐประชาชาติจนถึงปัจจุบัน
• วิชาพื้นฐานทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรมไทย (อศ.212)

โครงการอบรมมัคคุเทศก์

• โครงการอบรมมัคคุเทศก์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตั้งแต่ปี 2537 ถึง 2549

ผลงานวิชาการและอื่น ๆ

งานศึกษาวิจัย

• “แนวความคิดทางการเมืองและเศรษฐกิจไทยของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช สมัยเป็นนายกรัฐมนตรี” ได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยจากคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (อนุมัติเผยแพร่ 2544)
• ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรี กรุงเทพฯ: มติชน-ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ, 2546. (หนังสือจากงานวิจัยข้างต้น)
• “บทที่ 11: สมัยรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร หลังการเลือกตั้ง พ.ศ. 2512 ถึงเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 (8 มีนาคม พ.ศ. 2512 ถึง 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516” ใน และคณะ รายงานผลการวิจัยเรื่อง “พัฒนาการระบบคณะรัฐมนตรีไทย หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519.” เอกสารโรเนียวเย็บเล่ม. สำนักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, 2549 หน้า 480-544 (13 บท 595 หน้า)

หนังสือวิชาการ

• 2475 และ 1 ปีหลังการปฏิวัติ</ref>[1] 2012-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน กรุงเทพฯ: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับ มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2544. (จากวิทยานิพนธ์ปริญญาโท สาขาประวัติศาสตร์ เรื่อง “รัฐประหาร 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476” ได้รับรางวัลชมเชยจากการประกวดวิทยานิพนธ์ยอดเยี่ยมของ พ.ศ. 2534) และพิมพ์ครั้งใหม่ใน ปฏิวัติ 2475 (กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2547) (พิมพ์ครั้งที่ 2, 2552)
• “ข้ออ้าง” การปฏิวัติ-รัฐประหาร-กบฏ ในการเมืองไทยปัจจุบัน: บทวิเคราะห์และเอกสาร. (กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2550)
• ธรรมศาสตร์การเมืองไทย : จากปฏิวัติ 2475 ถึง 14 ตุลาคม 2516 – 6 ตุลาคม 2519. (กรุงเทพฯ : มติชน-ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ, 2547)
• สยามประเทศไทย กับ “ดินแดน” ในกัมพูชาและลาว. (กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2552).

หนังสือสารคดีวิชาการ

• ธรรมศาสตร์ Guidebook (ร่วมกับ ) (กรุงเทพฯ: คณะกรรมการ, 2552)

งานแปล

• การเมืองระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ. ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 3 แปลจาก Thak Chaloemtiarana. Thailand: The Politics of Despotic Paternalism. ร่วมแปลกับ พรรณี ฉัตรพลรักษ์ และ ม.ร.ว.ประกายทอง สิริสุข (กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2552), (ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 3, 2548)

ผลงานวิชาการที่ตีพิมพ์แล้ว

• “การเมืองไทยในระบบสภาผู้แทนราษฎร : การเลือกตั้งครั้งแรก พ.ศ. 2476.” ใน ศิลปวัฒนธรรม 9 : 8 (มิถุนายน 2531), หน้า 62-85. และ 9 : 9 (กรกฎาคม 2531), หน้า 68-76.
• “การเรียกร้องดินแดน พ.ศ. 2483 : พิจารณาปัจจัยภายในเชิงคำอธิบาย.” ใน สมุดสังคมศาสตร์ (วารสารของสมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย) 12 : 3-4 (กุมภาพันธ์-กรกฎาคม 2533), หน้า 23-83.
• “1 ปีหลังการปฏิวัติ 2475.” ใน รัฐศาสตร์สาร (วารสารคณะรัฐศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์) 17 : 2 (2535), หน้า 1-66
• “ประวัติจอมพล ป. พิบูลสงคราม” ใน จอมพล ป. พิบูลสงคราม กับการเมืองไทยสมัยใหม่. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2540, หน้า (16) - (35)
• “เรื่องชื่อ “ประเทศไทย” : วิวัฒนาการทางการเมืองไทย.” ใน วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (คณะศิลปศาสตร์ ม.รังสิต) 1 : 3 (กันยายน-ธันวาคม 2543), หน้า 43-55
• “ทองเปลว ชลภูมิ์ : ชีวิตและงาน.” ใน ปรีดี พนมยงค์ และ 4 รัฐมนตรีอีสาน+1 กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ร่วมกับ หอจดหมายเหตุ

ธรรมศาสตร์, 2544, หน้า 256-306

• “ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช กับการเมืองไทย.” ใน วารสารรวมบทความประวัติศาสตร์ (สมาคมประวัติศาสตร์) ฉบับปีที่ 23 พ.ศ. 2544, หน้า 62-117
• “แนวความคิดทางการเมืองและเศรษฐกิจไทยของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช สมัยเป็นนายกรัฐมนตรี.” ใน วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (คณะศิลปศาสตร์ ม.รังสิต) 3 : 6 (มกราคม-เมษายน 2545), หน้า 80-99
• “10 ธันวาคม วันพระราชทานรัฐธรรมนูญ หรือ วันรัฐธรรมนูญ?” ใน ชาญวิทย์ เกษตรศิริ บรรณาธิการ, ธรรมศาสตร์และการเมืองเรื่องพื้นที่ : สู่ทศวรรษที่ 7 ปฏิวัติ 2475 / สถาปนา มธก. 2477. (กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2548), หน้า 89-113.
• “14 ตุลา “วันประชาธิปไตย” กับปัญหาเมื่อวาระครบรอบ 30 ปี.” ใน ชาญวิทย์ เกษตรศิริ, 3ทศวรรษ 14 ตุลา กับประชาธิปไตยไทย. (กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2547), หน้า 131-143.
• “เดินประชาธิปไตย : จากหมุด 2475 ลานพระบรมรูปทรงม้า – อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ถึงลานโพธิ์ ธรรมศาสตร์.” ใน รัฐสภาสัญจร : เฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา มหาราชินี (กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2547), หน้า 1-12
• “รัชกาลที่ 5 กับฝรั่งเศสและกัมพูชา” ใน ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และ อรอนงค์ ทิพย์พิมล, รัชกาลที่ 5: สยามกับอุษาคเนย์และชมพูทวีป. (กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ และมูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย, 2547), หน้า 433-492
• "“จอมพล ป. พิบูลสงคราม กับการ ‘ส้างวัธนธัมไทยใหม่’.” ใน สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ. บรรณาธิการ.

สายธารแห่งอดีต. กรุงเทพฯ: ภาควิชาปรวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณืมหาวิทยาลัย, 2549, หน้า 265-317

เอกสารวิชาการนำเสนอในที่ประชุมสัมมนา

• “คดีกบฏ พ.ศ. 2482: บทสรุปของการต่อสู้ทางการเมืองหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง” เอกสารประกอบการเสวนาทางวิชาการเรื่อง “50 ปี อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย : ทบทวนประวัติศาสตร์คณะราษฎร” จัดโดยมูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2532 ณ ห้องประชุมชั้น 7 อาคารอเนกประสงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• “1 เมษายน 2476 : รัฐประหารครั้งแรกของไทย” การสัมมนาทางวิชาการเรื่อง “ภาษากับประวัติศาสตร์ไทยและความเคลื่อนไหวในวิชาประวัติศาสตร์ไทย” จัดโดย โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ร่วมกับ สมาคมประวัติศาสตร์ ณ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า นครนายก วันที่ 16-18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2533
• "“กัมพูชาในกระแสการเปลี่ยนแปลง: การเมืองและเศรษฐกิจระหว่างปี 1990-2000” ในการประชุมวิชาการอินโดจีนศึกษาครั้งที่ 1 เรื่อง “อินโดจีนในกระแสการเปลี่ยนแปลง” จัดโดย ศูนย์วิจัยสังคมอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี วันที่ 29-30 พฤศจิกายน 2544, 14 หน้า
• “รัชกาลที่ 5 กับฝรั่งเศสและกัมพูชา” ในการสัมมนาเรื่อง “รัชกาลที่ 5 : สยามกับอุษาคเนย์และชมพูทวีป” (การสัมมนาวิชากาเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสที่วันพระบรมราชสมภพครบ 150 ปี) วันที่ 20 พฤศจิกายน 2546 ณ ศูนย์ประชุมมานุษยวิทยาสิรินธร จัดโดย มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย บริษัทโตโยต้ามอเตอร์ประเทศไทย และศูนย์ประชุมมานุษยวิทยาสิรินธร, 34 หน้า

อ้างอิง

1. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-08. สืบค้นเมื่อ 2012-02-24.
2. จากปฏิวัติ 2475 ถึง 14 ตุลาคม 2516 – 6 ตุลาคม 2519^[]
3. สยามประเทศไทย กับ “ดินแดน” ในกัมพูชาและลาว