จีที200

จีที200 (GT200) คือ อุปกรณ์ตรวจสอบวัตถุระเบิดซึ่งสุดท้ายถูกเปิดโปงว่าเป็นกลฉ้อฉล บริษัท โกลบอลเทคนิค จำกัด ผู้ผลิตสัญชาติสหราชอาณาจักร อ้างว่าเครื่องสามารถตรวจจับวัตถุระเบิดและยาเสพติด โดยมีราคาจำหน่ายในแต่ละประเทศสูงกว่า 22,000 ปอนด์ต่อเครื่อง หากเครื่องนี้ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์ว่าไม่ต่างจาก "ไม้ล้างป่าช้า" ปราศจากซึ่งหลักการคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ในการทำงาน

อุปกรณ์นี้ได้รับการตรวจสอบความสามารถในการตรวจจับอย่างละเอียด ตามด้วยการตรวจสอบอุปกรณ์ ซึ่งเป็นอีกเครื่องมือหนึ่งในการตรวจสอบวัตถุ จนกลายเป็นประเด็นการสอบสวนการหลอกลวงที่เกิดขึ้นในสหราชอาณาจักร รัฐบาลสหราชอาณาจักรมีคำสั่งห้ามการส่งอุปกรณ์นี้ออกไปยังประเทศอิรักและประเทศอัฟกานิสถานในคำสั่งซื้อของกองทัพในเดือนมกราคม พ.ศ. 2553 และได้ส่งสารเตือนไปยังรัฐบาลในต่างประเทศว่าเครื่องจีที200 และ เอดีอี651 เป็นเครื่องที่ "ไร้ประสิทธิภาพโดยสิ้นเชิง" ในการตรวจสอบวัตถุระเบิด

ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2556 ศาลอังกฤษได้พิพากษาให้จำคุกเจมส์ แมคคอร์มิค เป็นเวลา 10 ปีในข้อหาหลอกขายเครื่องตรวจจับวัตถุระเบิดปลอม หรือจีที200 ในหลายประเทศ รวมทั้งประเทศไทย ใน พ.ศ. 2565 ศาลยุติธรรมมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้บริษัทเอวิเอ แซทคอมชำระเงินให้กับส่วนราชการต่าง ๆ ที่เสียหายแล้ว แต่ยังเป็นประเด็นต่อมาในเรื่องการตั้งงบประมาณเพื่อตรวจสอบอยู่

จีที200 ในประเทศไทย

การเรียกร้องให้ตรวจสอบโดยภาคประชาชน

จุดเริ่มต้นของการตรวจสอบจีที200 เริ่มต้นมาจากภาคประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการเคลื่อนไหวของ เครือข่ายสังคมบนโลกอินเทอร์เน็ต โดยการจุดประกายจากล็อกอิน Geneticist แห่งห้องหว้ากอ ของเว็บไซต์ พันทิป.คอม ที่ตามติดสถานการณ์มาโดยต่อเนื่อง และได้ ผศ.ว่าที่ร้อยตรี ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในฐานะนักวิชาการอิสระ และนายจุฬา พิทยาภินันท์ นิสิตปริญญาเอก เข้ามาร่วม และใช้สถานะทางสังคมเข้าช่วยกดดันให้เกิดการตรวจสอบ

ในกรณีการเรียกร้องให้ตรวจสอบนี้ยังมี ผศ. เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ และนายจุฬา พิทยาภินันท์ เป็นตัวแทนเข้ามาชี้แจงและตอบคำถามผ่านสื่อมวลชน ผศ. ดร.เจษฎาเองก็ได้รับเลือกให้เป็นหนึ่งในคณะกรรมการตรวจสอบจีที200 อีกด้วย

การตรวจสอบจีที200

ในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2553 คณะรัฐมนตรี ได้มีมติให้กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตรวจสอบเครื่องตรวจวัตถุระเบิดจีที200 หลังจากนั้นในวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2553 คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้แต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบประสิทธิภาพเครื่องตรวจวัตถุระเบิดจีที200 คณะกรรมการได้จัดการตรวจสอบประสิทธิภาพการของเครื่องตรวจวัตถุระเบิด ที่บ้านวิทยาศาสตร์สิรินธร อุทยานวิทยาศาสตร์แห่งชาติ โดยใช้การตรวจสอบแบบตาบอดสองทาง (Double Blind Test) ในวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2553

ในวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2553 อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ได้แถลงถึงผลการตรวจสอบประสิทธิภาพของจีที200 ว่าตรวจหาวัตถุระเบิดซีโฟร์ได้ถูกต้องเพียง 4 ครั้ง จาก 20 ครั้ง โดยแต่ละครั้งมีตัวเลือก 4 กล่อง ซึ่งไม่มีนัยทางสถิติ รัฐบาลจึงยกเลิกการจัดซื้อเพิ่มเติม และให้หน่วยงานที่ใช้อยู่ทบทวนเรื่องการใช้งานเครื่องตรวจสอบระเบิดจีที200 ต่อ

อย่างไรก็ตาม ในปี 2563–2564 ถึงแม้บริษัทเอวิเอ แซทคอมจะเป็นจำเลยในคดีฉ้อโกง แต่ยังได้รับงานจากกองทัพเรือและกองทัพอากาศ

ดูเพิ่ม

• ดาวซิ่ง

อ้างอิง

1. "UK bans bomb detectors". Bangkok Post. 2010-01-24. สืบค้นเมื่อ 2010-01-26.
2. "Government statement on 'bomb detectors' export ban". BBC News. 2010-01-22. สืบค้นเมื่อ 2010-01-22.
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-03. สืบค้นเมื่อ 2013-05-02.
4. "ลำดับเหตุการณ์ก่อน ทบ. ประกาศคืนงบตรวจแงะ GT 200". BBC News ไทย. สืบค้นเมื่อ 10 June 2022.
5. "8 เดือนชาวหว้ากอกับผลงาน GT200". ไทยรัฐ. 2010-02-26. สืบค้นเมื่อ 2012-12-20.
6. . ทำเนียบรัฐบาล. 2010-02-02. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-02-06. สืบค้นเมื่อ 2010-03-06.
7. . MCOT.NET. 2010-02-16. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-02-18. สืบค้นเมื่อ 2010-01-22.
8. "ข้อมูลจริง! บ.เอวิเอฯ แพ้คดีจีที200 แต่ยังได้งาน 'ทอ.-ทร.' เพียบ 54 ล." สำนักข่าวอิศรา. 18 March 2021. สืบค้นเมื่อ 10 June 2022.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Remote Substance Detection - GT200 2010-02-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Global Technical Ltd)
• EK 9 GT200 Remote Substance Detection 2009-07-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Electronic K9 Singapore Ltd)
• Report on the GT200 - BBC Newsnight, 16 February 2010
• "ผ่าGT200ผ่านสื่อ" - คลิปสัมภาษณ์พลเอก ปฐมพงษ์ เกษรศุกร์