จ นส หร อ คอปเปอร II ซ ลเฟต อ งกฤษ Copper II sulphate เป นสารประกอบของทองแดง กำมะถ นและออกซ เจน ท ม CuSO4 เกล อจ นส พบได

จุนสี หรือ คอปเปอร์(II)ซัลเฟต (อังกฤษ: Copper (II) sulphate) เป็นสารประกอบของทองแดง กำมะถันและออกซิเจน ที่มี Cu S O₄ เกลือจุนสีพบได้หลายรูปแบบตามจำนวนโมเลกุลน้ำที่ประกอบอยู่ในผลึก จุนสีสะตุหรือจุนสีที่ปราศจากน้ำ (anhydrous) เป็นผงสีเทาขาว ขณะที่จุนสีที่พบได้บ่อยมีน้ำ 5 โมเลกุล (pentahydrate) มีสีฟ้าสด สารเคมีนี้ใช้ประโยชน์เป็นสารปราบวัชพืช สารกำจัดสัตว์และแมลงรบกวน สารฆ่าเชื้อรา

Copper(II) sulfate
ชื่อ
Crystals of CuSO₄·5H₂O
Portion of the structure of the pentahydrate (sulfate links Cu(H₂O)2+4 centers)
of the of CuSO₄·5H₂O with hydrogen bonds in black
Copper(II) sulfate
ชื่ออื่น Cupric sulphate Blue vitriol (pentahydrate) Bluestone (pentahydrate) Bonattite (trihydrate mineral) Boothite (heptahydrate mineral) (pentahydrate mineral) Chalcocyanite (mineral) Copper Sulphate pentahydrate
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	7758-98-7 (anhydrous)^Y 7758-99-8 (pentahydrate)^Y 16448-28-5 (trihydrate)^N 19086-18-1 (heptahydrate)^N
3D model ()	รูปภาพแบบโต้ตอบ
	CHEBI:23414^Y
	ChEMBL604^Y
เคมสไปเดอร์	22870^Y
	100.028.952
	231-847-6
	8294
	C18713^Y
ผับเคม CID	24462
	GL8800000 (anhydrous) GL8900000 (pentahydrate)
	KUW2Q3U1VV (anhydrous)^Y LRX7AJ16DT (pentahydrate)^Y
(EPA)	DTXSID6034479
InChI=1S/Cu.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2^Y Key: ARUVKPQLZAKDPS-UHFFFAOYSA-L^Y InChI=1/Cu.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 Key: ARUVKPQLZAKDPS-NUQVWONBAI
[O-]S(=O)(=O)[O-].[Cu+2]
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	CuSO₄ (anhydrous) CuSO₄·5H₂O (pentahydrate)
มวลโมเลกุล	159.60 g/mol (anhydrous) 249.685 g/mol (pentahydrate)
ลักษณะทางกายภาพ	gray-white (anhydrous) blue (pentahydrate)
ความหนาแน่น	3.60 g/cm³ (anhydrous) 2.286 g/cm³ (pentahydrate)
จุดหลอมเหลว	110 องศาเซลเซียส (230 องศาฟาเรนไฮต์; 383 เคลวิน) decomposes 560 °C decomposes(pentahydrate) Fully decomposes at 590 °C (anhydrous)
จุดเดือด	decomposes to at 650 °C
ละลายในน้ำ	pentahydrate 316 g/L (0 °C) 2033 g/L (100 °C) anhydrous 168 g/L (10 °C) 201 g/L (20 °C) 404 g/L (60 °C) 770 g/L (100 °C)
ความสามารถละลายได้	anhydrous insoluble in ethanol pentahydrate soluble in methanol 10.4 g/L (18 °C) insoluble in ethanol and acetone
(χ)	1330·10⁻⁶ cm³/mol
ดัชนีหักเหแสง (n_D)	1.724–1.739 (anhydrous) 1.514–1.544 (pentahydrate)
โครงสร้าง
โครงสร้างผลึก	(anhydrous, chalcocyanite), Pnma, , a = 0.839 nm, b = 0.669 nm, c = 0.483 nm. (pentahydrate), P1, , a = 0.5986 nm, b = 0.6141 nm, c = 1.0736 nm, α = 77.333°, β = 82.267°, γ = 72.567°
อุณหเคมี
(S^⦵₂₉₈)	5 J/(K·mol)
(Δ_fH^⦵₂₉₈)	−769.98 kJ/mol
เภสัชวิทยา
ATC code	(WHO)
ความอันตราย
:

NFPA 704 (fire diamond)	( 2) (0) (1)
	ไม่ติดไฟ
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LD₅₀ ()	300 mg/kg (oral, rat) 87 mg/kg (oral, mouse)
(US health exposure limits):
(Permissible)	TWA 1 mg/m³ (as Cu)
(Recommended)	TWA 1 mg/m³ (as Cu)
(Immediate danger)	TWA 100 mg/m³ (as Cu)
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)	anhydrous pentahydrate
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แคทไอออนอื่น ๆ
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

ในตำรายาบางครั้งเรียกจุนสีว่ากำมะถันเขียว แต่เดิมผลิตจากน้ำฉีดแร่ในเหมืองทองแดง นำมาต้มให้น้ำระเหย ใช้เป็นยาถอนพิษ กัดหูดและ ในภาษาไทยโบราณจะเรียกสีของจุนสีว่าสีเขียว

การเตรียม

การผลิตจุนสีในเชิงอุตสาหกรรมทำได้โดยนำโลหะทองแดงไปทำปฏิกิริยากับกรดซัลฟิวริกเข้มข้น หรือนำคอปเปอร์ออกไซด์ไปทำปฏิกิริยากับกรดซัลฟิวริกเจือจาง

อ้างอิง

Varghese, J. N.; Maslen, E. N. (1985). "Electron density in non-ideal metal complexes. I. Copper sulphate pentahydrate". . 41 (3): 184–190. doi:10.1107/S0108768185001914.
Haynes, p. 4.62
Rumble, John, บ.ก. (2018). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ภาษาอังกฤษ) (99th ed.). CRC Press, Taylor & Francis Group. p. 5-179. ISBN .
Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C., บ.ก. (2003). "Chalcocyanite" (PDF). Handbook of Mineralogy. Vol. V. Borates, Carbonates, Sulfates. Chantilly, VA, US: Mineralogical Society of America. ISBN .
Haynes, p. 10.240
Kokkoros, P. A.; Rentzeperis, P. J. (1958). "The crystal structure of the anhydrous sulphates of copper and zinc". Acta Crystallographica. 11 (5): 361–364. doi:10.1107/S0365110X58000955.
Bacon, G. E.; Titterton, D. H. (1975). "Neutron-diffraction studies of CuSO₄ · 5H₂O and CuSO₄ · 5D₂O". Z. Kristallogr. 141 (5–6): 330–341. Bibcode:1975ZK....141..330B. doi:10.1524/zkri.1975.141.5-6.330.
NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0150". (NIOSH).
Cupric sulfate. US National Institutes of Health
ชยันต์ พิเชียรสุนทร และ วิเชียร จีรวงศ์. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทยเล่ม 4 เครื่องยาธาตุวัตถุ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. 2556.หน้า 42-43

[Varghese&Maslen-1] Varghese, J. N.; Maslen, E. N. (1985). "Electron density in non-ideal metal complexes. I. Copper sulphate pentahydrate". . 41 (3): 184–190. doi:10.1107/S0108768185001914.

[b92-2] Haynes, p. 4.62

[crc99-3] Rumble, John, บ.ก. (2018). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ภาษาอังกฤษ) (99th ed.). CRC Press, Taylor & Francis Group. p. 5-179. ISBN .

[4] Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C., บ.ก. (2003). "Chalcocyanite" (PDF). Handbook of Mineralogy. Vol. V. Borates, Carbonates, Sulfates. Chantilly, VA, US: Mineralogical Society of America. ISBN .

[5] Haynes, p. 10.240

[6] Kokkoros, P. A.; Rentzeperis, P. J. (1958). "The crystal structure of the anhydrous sulphates of copper and zinc". Acta Crystallographica. 11 (5): 361–364. doi:10.1107/S0365110X58000955.

[7] Bacon, G. E.; Titterton, D. H. (1975). "Neutron-diffraction studies of CuSO₄ · 5H₂O and CuSO₄ · 5D₂O". Z. Kristallogr. 141 (5–6): 330–341. Bibcode:1975ZK....141..330B. doi:10.1524/zkri.1975.141.5-6.330.

[PGCH-8] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0150". (NIOSH).

[9] Cupric sulfate. US National Institutes of Health

[10] ชยันต์ พิเชียรสุนทร และ วิเชียร จีรวงศ์. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทยเล่ม 4 เครื่องยาธาตุวัตถุ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. 2556.หน้า 42-43