พอลินีเชีย (อังกฤษ: Polynesia) คืออนุภูมิภาคของโอเชียเนีย ประกอบด้วยเกาะมากกว่า 1,000 เกาะ กระจายทั่วมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลางถึงตอนใต้ ชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในหมู่เกาะพอลินีเชียมีชื่อเรียกว่าชาวพอลินีเชีย ทั้งหมดมีความคล้ายกันหลายอย่าง เช่น ภาษา, และ ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา พวกเขามีประเพณีการเดินเรือที่คล่องแคล่วและในเวลากลางคืน ประเทศที่ใหญ่ที่สุดในพอลินีเชียคือนิวซีแลนด์
ศัพท์ Polynésie ใช้ครั้งแรกใน ค.ศ. 1756 โดย นักเขียนชาวฝรั่งเศส ที่เดิมใช้เรียกทั้งหมด ต่อมาใน ค.ศ. 1831 เสนอตำนิยามที่แคบกว่าเดิมในช่วงบรรยายที่ Geographical Society of Paris ตามธรรมเนียม เกาะที่ตั้งอยู่ในมักเรียกเป็น หมู่เกาะแปซิฟิกใต้ และผู้ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ถูกเรียกเป็นชาวเกาะทะเลใต้ (South Sea Islanders) หมู่เกาะฮาวายมักถูกจัดเป็นส่วนหนึ่งของหมู่เกาะแปซิฟิกใต้ เนื่องจากความใกล้ชิดกับหมู่เกาะแปซิฟิกตอนใต้ ถึงแม้ว่าที่จริงเกาะนี้ตั้งอยู่ในแปซิฟิกตอนเหนือก็ตาม ส่วนอีกคำหนึ่งคือ "" (รูปทรงที่สร้างขึ้นตามแผนผังของหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก) มีไว้เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สอดคล้องกัน โดยรวมหมู่เกาะฮาวายที่ตั้งอยู่ทางเหนือของของ "สามเหลี่ยม" นั้น
ภูมิศาสตร์
ธรณีวิทยา
พอลินีเชียมีลักษณะเป็นพื้นที่เล็ก ๆ แผ่กระจายไปทั่วส่วนใหญ่ของมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลางถึงล่าง ประกอบด้วยส่วนพื้นดินประมาณ 300,000 ถึง 310,000 ตารางกิโลเมตร (117,000 ถึง 118,000 ตารางไมล์) ซึ่งในจำนวนนี้ มากกว่า 270,000 ตารางกิโลเมตร (103,000 ตารางไมล์) อยู่ในนิวซีแลนด์
เกาะและกลุ่มเกาะส่วนใหญ่ของพอลินีเชีย (รวมหมู่เกาะฮาวายและหมู่เกาะซามัว) เป็นเกาะภูเขาไฟที่เกิดจากจุดร้อน (ภูเขาไฟ) ส่วนพื้นดินส่วนอื่นในพอลินีเชีย (นิวซีแลนด์, เกาะนอร์ฟอล์ก และ ซึ่งอยู่ใกล้นิวแคลิโดเนีย) เป็นส่วนที่โผล่จากทวีปที่จมน้ำเสียส่วนใหญ่
เชื่อกันว่าพื้นที่ซีแลนเดียส่วนใหญ่จมลงใต้ระดับน้ำทะเลเมื่อ 23 ล้านปีก่อน และเพิ่งโผล่ขึ้นมาใหม่บางส่วนเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงในการเคลื่อนตัวของแผ่นแปซิฟิกกับ ในอดีต แผ่นแปซิฟิกเคลื่อนที่ลงไปใต้ แต่หลังการเปลี่ยนแปลงนั้น จึงก่อให้เกิดพื้นทวีปที่ปัจจุบันคือนิวซีแลนด์
ไหล่ทวีปซีแลนเดียมีพื้นที่รวมประมาณ 3,600,000 ตารางกิโลเมตร (1,400,000 ตารางไมล์) หินที่เก่าแก่ที่สุดในพอลินีเชียเชื่อว่ามีอายุประมาณ 510 ล้านปีก่อน
กลุ่มเกาะ
รายการหมู่เกาะและกลุ่มเกาะข้างล่างนี้อาจเป็นรัฐเอกราชหรือดินแดนของอดีตเจ้าอาณานิคม ซึ่งมีวัฒนธรรมพอลินีเชีนพื้นเมืองหรือมีหลักฐานทางโบราณคดีว่ามีการตั้งถิ่นฐานของชาวพอลินีเชียในอดีต หมู่เกาะบางส่วนที่มีต้นกำเนิดจากชาวพอลินีเชียอยู่นอกสามเหลี่ยมทั้วไปที่ถือเป็นจุดแบ่งภูมิภาค
พื้นที่ส่วนกลาง
ประเทศหรือดินแดน | หมายเหตุ |
---|---|
อเมริกันซามัว | (ดินแดนไม่มีการจัดระเบียบ)ของสหรัฐ; ปกครองตนเองภายใต้การดูแลของ |
หมู่เกาะคุก | กับนิวซีแลนด์ |
เกาะอีสเตอร์ | ของชิลี |
เฟรนช์พอลินีเชีย | ของฝรั่งเศส |
รัฐฮาวาย | รัฐของสหรัฐ |
นิวซีแลนด์ | รัฐเอกราช |
นีวเว | กับนิวซีแลนด์ |
เกาะนอร์ฟอล์ก | (ดินแดนภายนอก)ของออสเตรเลีย |
หมู่เกาะพิตแคร์น | ดินแดนโพ้นทะเลของอังกฤษ |
ของฟิจิ | |
ซามัว | รัฐเอกราช |
โตเกเลา | (ดินแดนที่ไม่ปกครองตนเอง)ของนิวซีแลนด์ |
ตองงา | รัฐเอกราช |
ตูวาลู | รัฐเอกราช |
วอลิสและฟูตูนา | อาณานิคมโพ้นทะเลของฝรั่งเศส |
กับ (ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ของคิริบาส) ไม่มีพลเมืองอาศํยถาวรก่อนการล่าอาณานิคมของชาวยุโรป แต่มักจัดเป็นส่วนหนึ่งของ
ชาวพอลินีเชียเคยอาศัยอยู่ใน, และเกาะนอร์ฟอล์ก แต่ตอนที่นักสำรวจชาวยุโรปมาถึง ก็ไม่มีใครอาศัยอยู่บนเกาะเหล่านี้แล้ว
ในกรณีที่น้อยมาก หมู่เกาะที่อยู่ไกลจากเกาะอีสเตอร์ เช่น เกาะกลีแปร์ตอน, หมู่เกาะกาลาปาโกส และ ถูกจัดให้อยู่ในพอลินีเชียด้วย เกาะเหล่านี้บางส่วนยังไม่มีผู้อยู่อาศัยถาวร แต่เชื่อว่าไม่มีการติดต่อกับชาวพอลินีเชียหรือชนพื้นเมืองในทวีปอเมริกา
หมายเหตุ
อ้างอิง
- Hiroa, Te Rangi (Sir Peter Henry Buck) (1964). Vikings of the Sunrise. NZ Electronic Text Centre, Victoria University, NZ Licence CC BY-SA 3.0 (reprint ed.). Whitcombe and Tombs Ltd. p. 67. สืบค้นเมื่อ 2 March 2010.
- Holmes, Lowell Don (1 June 1955). "Island Migrations (1): The Polynesian Navigators Followed a Unique Plan". XXV(11) Pacific Islands Monthly. สืบค้นเมื่อ 1 October 2021.
- Holmes, Lowell Don (1 August 1955). "Island Migrations (2): Birds and Sea Currents Aided Canoe Navigators". XXVI(1) Pacific Islands Monthly. สืบค้นเมื่อ 1 October 2021.
- Russell, Michael (1849). Polynesia: A History of the South Sea Islands, including New Zealand.
- Mortimer, Nick; Campbell, Hamish J. (2017). "Zealandia: Earth's Hidden Continent". GSA Today. 27: 27–35. doi:10.1130/GSATG321A.1. จากแหล่งเดิมเมื่อ 17 กุมภาพันธ์ 2017.
- "The sinking of Moa's Ark". New Zealand Herald. 28 September 2007. สืบค้นเมื่อ 24 June 2022.
- เกาะที่ไม่มีผุ้อยู่อาศัยตอนพบครั้งแรก แต่มีหลักฐานทางโบราณคดีของชาวพอลินีเชีย ได้แก่ เกาะนอร์ฟอล์ก, หมู่เกาะพิตแคร์น, ของนิวซีแลนด์ และหมู่เกาะขนาดเล็กใกล้ฮาวาย
- Stanley, David (1979). South Pacific Handbook. Moon Publications. p. 43. ISBN . สืบค้นเมื่อ 1 February 2022.
- Moncrieff, Robert Hope (1907). The World of To-day A Survey of the Lands and Peoples of the Globe as Seen in Travel and Commerce: Volume 4. Oxford University. p. 222. สืบค้นเมื่อ 28 March 2022.
- Udvardy, Miklos D.F. (PDF). UNESCO. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-05-04. สืบค้นเมื่อ 7 March 2022.
อ่านเพิ่ม
- Ellis, William (1829). Polynesian Researches, During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands, Volume 1. Fisher, Son & Jackson.
- Ellis, William (1829). Polynesian Researches, During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands, Volume 2. Fisher, Son & Jackson.
- Ellis, William (1832). Polynesian Researches, During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands, Volume 3 (Second ed.). Fisher, Son & Jackson.
- Gatty, Harold (1999). Finding Your Ways Without Map or Compass. Dover Publications. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phxliniechiy xngkvs Polynesia khuxxnuphumiphakhkhxngoxechiyeniy prakxbdwyekaamakkwa 1 000 ekaa kracaythwmhasmuthraepsifiktxnklangthungtxnit chnphunemuxngthixasyxyuinhmuekaaphxliniechiymichuxeriykwachawphxliniechiy thnghmdmikhwamkhlayknhlayxyang echn phasa aela inchwnghlaystwrrsthiphanma phwkekhamipraephnikaredineruxthikhlxngaekhlwaelainewlaklangkhun praethsthiihythisudinphxliniechiykhuxniwsiaelndodythwip phxliniechiymkrabuepnhmuekaainsamphunthiwthnthrrmthisakhyinmhasmuthraepsifik emlaniechiy imokhrniechiy aelaphxliniechiy sphth Polynesie ichkhrngaerkin kh s 1756 ody nkekhiynchawfrngess thiedimicheriykthnghmd txmain kh s 1831 esnxtaniyamthiaekhbkwaediminchwngbrryaythi Geographical Society of Paris tamthrrmeniym ekaathitngxyuinmkeriykepn hmuekaaaepsifikit aelaphuthixasyxyuinbriewnnithukeriykepnchawekaathaelit South Sea Islanders hmuekaahawaymkthukcdepnswnhnungkhxnghmuekaaaepsifikit enuxngcakkhwamiklchidkbhmuekaaaepsifiktxnit thungaemwathicringekaanitngxyuinaepsifiktxnehnuxktam swnxikkhahnungkhux rupthrngthisrangkhuntamaephnphngkhxnghmuekaainmhasmuthraepsifik miiwephuxhlikeliyngkhwamimsxdkhlxngkn odyrwmhmuekaahawaythitngxyuthangehnuxkhxngkhxng samehliym nnphumisastrthrniwithya Cook s Bay thiomoxerxa efrnchphxliniechiyekaaelkomoklixiiklekaaoxwahu rthhaway phxliniechiymilksnaepnphunthielk aephkracayipthwswnihykhxngmhasmuthraepsifiktxnklangthunglang prakxbdwyswnphundinpraman 300 000 thung 310 000 tarangkiolemtr 117 000 thung 118 000 tarangiml sungincanwnni makkwa 270 000 tarangkiolemtr 103 000 tarangiml xyuinniwsiaelnd ekaaaelaklumekaaswnihykhxngphxliniechiy rwmhmuekaahawayaelahmuekaasamw epnekaaphuekhaifthiekidcakcudrxn phuekhaif swnphundinswnxuninphxliniechiy niwsiaelnd ekaanxrfxlk aela sungxyuiklniwaekhliodeniy epnswnthiophlcakthwipthicmnaesiyswnihy echuxknwaphunthisiaelnediyswnihycmlngitradbnathaelemux 23 lanpikxn aelaephingophlkhunmaihmbangswnenuxngcakkarepliynaeplnginkarekhluxntwkhxngaephnaepsifikkb inxdit aephnaepsifikekhluxnthilngipit aethlngkarepliynaeplngnn cungkxihekidphunthwipthipccubnkhuxniwsiaelnd ihlthwipsiaelnediymiphunthirwmpraman 3 600 000 tarangkiolemtr 1 400 000 tarangiml hinthiekaaekthisudinphxliniechiyechuxwamixayupraman 510 lanpikxn klumekaa raykarhmuekaaaelaklumekaakhanglangnixacepnrthexkrachhruxdinaednkhxngxditecaxananikhm sungmiwthnthrrmphxliniechinphunemuxnghruxmihlkthanthangobrankhdiwamikartngthinthankhxngchawphxliniechiyinxdit hmuekaabangswnthimitnkaenidcakchawphxliniechiyxyunxksamehliymthwipthithuxepncudaebngphumiphakh phunthiswnklang praethshruxdinaedn hmayehtu xemriknsamw dinaednimmikarcdraebiybkhxngshrth pkkhrxngtnexngphayitkarduaelkhxng hmuekaakhuk kbniwsiaelnd ekaaxisetxr khxngchili efrnchphxliniechiy khxngfrngess rthhaway rthkhxngshrth niwsiaelnd rthexkrach niwew kbniwsiaelnd ekaanxrfxlk dinaednphaynxkkhxngxxsetreliy hmuekaaphitaekhrn dinaednophnthaelkhxngxngkvskhxngfici samw rthexkrach otekela dinaednthiimpkkhrxngtnexngkhxngniwsiaelnd txngnga rthexkrach tuwalu rthexkrach wxlisaelafutuna xananikhmophnthaelkhxngfrngess kb swnihyxyuinphunthikhxngkhiribas immiphlemuxngxasythawrkxnkarlaxananikhmkhxngchawyuorp aetmkcdepnswnhnungkhxng chawphxliniechiyekhyxasyxyuin aelaekaanxrfxlk aettxnthinksarwcchawyuorpmathung kimmiikhrxasyxyubnekaaehlaniaelw inkrnithinxymak hmuekaathixyuiklcakekaaxisetxr echn ekaakliaeprtxn hmuekaakalapaoks aela thukcdihxyuinphxliniechiydwy ekaaehlanibangswnyngimmiphuxyuxasythawr aetechuxwaimmikartidtxkbchawphxliniechiyhruxchnphunemuxnginthwipxemrikahmayehtucakkrikobran polys polys hlay kb nῆsos nesos ekaa frngess Polynesie txngnga Polinisia Porinihia haway Polenekia fici Polinisia Polenisia Porinetia tahiti Pōrinetia tuwalu Polenisia PolenihiaxangxingHiroa Te Rangi Sir Peter Henry Buck 1964 Vikings of the Sunrise NZ Electronic Text Centre Victoria University NZ Licence CC BY SA 3 0 reprint ed Whitcombe and Tombs Ltd p 67 subkhnemux 2 March 2010 Holmes Lowell Don 1 June 1955 Island Migrations 1 The Polynesian Navigators Followed a Unique Plan XXV 11 Pacific Islands Monthly subkhnemux 1 October 2021 Holmes Lowell Don 1 August 1955 Island Migrations 2 Birds and Sea Currents Aided Canoe Navigators XXVI 1 Pacific Islands Monthly subkhnemux 1 October 2021 Russell Michael 1849 Polynesia A History of the South Sea Islands including New Zealand Mortimer Nick Campbell Hamish J 2017 Zealandia Earth s Hidden Continent GSA Today 27 27 35 doi 10 1130 GSATG321A 1 cakaehlngedimemux 17 kumphaphnth 2017 The sinking of Moa s Ark New Zealand Herald 28 September 2007 subkhnemux 24 June 2022 ekaathiimmiphuxyuxasytxnphbkhrngaerk aetmihlkthanthangobrankhdikhxngchawphxliniechiy idaek ekaanxrfxlk hmuekaaphitaekhrn khxngniwsiaelnd aelahmuekaakhnadelkiklhaway Stanley David 1979 South Pacific Handbook Moon Publications p 43 ISBN 9780918373298 subkhnemux 1 February 2022 Moncrieff Robert Hope 1907 The World of To day A Survey of the Lands and Peoples of the Globe as Seen in Travel and Commerce Volume 4 Oxford University p 222 subkhnemux 28 March 2022 Udvardy Miklos D F PDF UNESCO khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2022 05 04 subkhnemux 7 March 2022 xanephimEllis William 1829 Polynesian Researches During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands Volume 1 Fisher Son amp Jackson Ellis William 1829 Polynesian Researches During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands Volume 2 Fisher Son amp Jackson Ellis William 1832 Polynesian Researches During a Residence of Nearly Six Years in the South Sea Islands Volume 3 Second ed Fisher Son amp Jackson Gatty Harold 1999 Finding Your Ways Without Map or Compass Dover Publications ISBN 978 0 486 40613 8 aehlngkhxmulxunwikiphcnanukrm mikhwamhmaykhxngkhawa phxliniechiy wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Polynesia hmwdhmu bthkhwamekiywkbphumisastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk