โครนอส

โครนอส (อังกฤษ: Chronos, /ˈkroʊnɒs/) หรือ โครโนส (กรีก: Χρόνος, "เวลา", /kʰrónos/) เป็นบุคลาธิษฐานของเวลาในปรัชญาก่อนสมัยโสกราตีสและในวรรณกรรมหลังจากนั้น

โครนอส
บุคลาธิษฐานของเวลา
Time Clipping Cupid's Wings (1694) โดยปีแยร์ มีญาร์
ชื่ออื่น	ไอออน
สัญลักษณ์	เคียวเกี่ยวข้าว, วงล้อจักรราศี
คู่ครอง
บุตร - ธิดา	เคออส มอยเร
บิดา-มารดา	ไม่มี เกิดด้วยตนเอง

มีการสับสันระหว่างโครนอสกับโครนัส (Cronus) ซึ่งเป็นไททัน ตั้งแต่สมัยโบราณแล้วเพราะทั้งสองมีชื่อคล้ายกัน แต่เอกสารโบราณบางชิ้นไม่ได้สับสนโครนอสกับโครนัสเพราะเชื่อว่า ทั้งสองเป็นเทพองค์เดียวกันจริง ๆ โดยความเชื่อนี้ได้เริ่มแพร่หลายมากขึ้นในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา ซึ่งเป็นสมัยที่มีการเปรียบเวลาเป็นดั่งพ่อ จึงเรียกเวลาว่า "" (Father Time) โดยบิดาเวลานี้มีลักษณะเป็นมนุษย์ที่ถือเคียวด้ามยาว เอกสารกรีกบางชิ้นระบุว่า โครนอสเป็นพี่หรือน้องของ แต่เอกสารชิ้นอื่นระบุว่าเป็นบุตร

นักศิลปะโมเสกแบบกรีก-โรมันมักวาดโครนอสเป็นผู้ชายที่กำลังหมุนกงจักรราศี (Zodiac Wheel) โดยเป็นผู้ชายที่มีอายุสูง มีลักษณะเป็นนักปราชญ์ เครายาวสีขาว ซึ่งลักษณะเหล่านี้มีความคล้ายบิดาเวลา นอกจากนี้โครนอสยังได้รับการเปรียบเทียบกับ (Aion) ซึ่งเป็นเทพแห่งเวลา แต่เป็นเวลาที่หมุนรอบกลับมาที่เดิม

ชื่อและนิรุกติศาสตร์

โครนอสและลูก โดย ในวอร์ซอว์ ภาพวาดในศตวรรตที่ 17 ของไททันโครนัส ซึ่งวาดเป็น "บิดาเวลา" ถือเคียว

ชาวโบราณบางครั้งนับโครนอสว่าเป็นโครนัสพลูทาร์ก นักเขียนชีวประวัติและนักปรัชญาชาวกรีก กล่าวว่าชาวกรีกเชื่อว่าโครนัสเป็นชื่อเชิงอุปมานิทัศน์ของโครนอส นอกเหนือจากชื่อ เรื่องเล่าของโครนัสกินลูกตนเองก็นับว่าเป็นอุปมานิทัศน์ของเวลาแบบจำเพาะที่อยู่ในเขตอิทธิพลของโครนัส ตามทฤษฎีนี้ โครนัสเป็นตัวแทนของการทำลายล้างเวลาที่ได้ครอบงำสรรพสิ่งทั้งปวง แนวคิดนี้ปรากฏขึ้นเมื่อผู้เป็นพระราชาไททันได้กินเหล่าเทพเจ้าแห่งโอลิมปัสไป ซึ่งอาจหมายความว่า อดีตครอบงำอนาคต หรือคนรุ่นเก่ากดขี่คนรุ่นใหม่^[] ในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา การพิสูจน์รูปพรรณของโครนัสและโครนอสทำให้มี "" ถือเคียวเกิดขึ้น^[]

ความหมายและรากศัพท์เดิมของคำว่า โครนอส ยังไม่ชัดเจน ศัพท์ภาษาอังกฤษที่ใช้โครนอสเป็นแม่คำได้แก่ chronology (ลำดับเวลา), chronometer (มาตรเวลา), chronic (เรื้อรัง, ยืดเยื้อ), anachronism (การผิดกาละ) และ chronicle (บันทึกเหตุการณ์) เป็นต้น

ปรัมปราวิทยา

ตามปรัมปราวิทยาแบบ โครนอส ผู้ไม่มีวันชรา บังเกิดมาจาก "ดินและน้ำ" และให้กำเนิดและ และไข่ฟองหนึ่ง ไข่ฟองนี้ทำให้มี เทพเจ้าสองเพศ ซึ่งเป็นผู้ให้กำเนิดเทพเจ้ารุ่นแรกและเป็นผู้สร้างจักรวาล

ในประมาณศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช ผลงานที่หายสาบสูญไปของ ชื่อ เฮปตาไมคอส (Heptamychos แปลว่า เจ็ดซอกเล็ก) อ้างว่ามีสามหลักการที่อยู่ชั่วนิรันดร์ คือ โครนอส (Chronos) ซาส (Zas) (ซูส) และ คโธนี (Chthonie) (หรือใต้พิภพ) โดยอสุจิของโครนอสถูกวางไว้ในซอกเล็กต่าง ๆ ของโลก และเป็นสิ่งที่ให้กำเนิดเทพเจ้ารุ่นแรกทั้งปวง

อ้างอิง

1. "(Dictionary Entry)". Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon. สืบค้นเมื่อ 2015-07-13.
2. entry: Κρόνος
3. Macey, Samuel L. (2013-04-11). Encyclopedia of Time (ภาษาอังกฤษ). Routledge. p. 209. ISBN .
4. Delaere, Mark (2009). Unfolding Time: Studies in Temporality in Twentieth-century Music (ภาษาอังกฤษ). Leuven University Press. ISBN .
5. , "Aion," Hesperia 13.4 (1944), p. 274.
6. entry: Κρόνος
7. Plutarch, On Isis and Osiris, 32.
8. . (2009). Etymological Dictionary of Greek, pp. 1651–1652. Brill.
9. West, p. 178.
10. Kirk, Raven, and Schofield, pp. 24, 56.