โครงการพระราชดำริ

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่ดำเนินการโดยไม่แสวงผลกำไรในประเทศไทย ก่อตั้งโดยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ปัจจุบันอยู่ภายใต้การประสานงานดูแลของสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.)

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ก่อตั้ง	พ.ศ. 2494
ผู้ก่อตั้ง	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ประเภท	องค์การไม่แสวงผลกำไร
วัตถุประสงค์	การศึกษา การวิจัย และการกุศล
สํานักงานใหญ่	2012 ซอยอรุณอมรินทร์ 36 ถนนอรุณอมรินทร์
ที่ตั้ง	แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร
องค์กรแม่	สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

จำนวนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ปัจจุบันมีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จำนวน 4,810 โครงการ จังหวัดที่มีจำนวนโครงการมากที่สุดคือ จังหวัดเชียงใหม่ 626 โครงการ และจังหวัดที่มีจำนวนโครงการน้อยที่สุดคือ จังหวัดนนทบุรี 2 โครงการ

ประเภทโครงการ	ภาค					รวม
	เหนือ	กลาง	ตะวันออกเฉียงเหนือ	ใต้	ไม่ระบุ
ด้านแหล่งน้ำ	1,289	515	877	654	1	3,336
ด้านการเกษตร	43	40	28	28	0	139
ด้านสิ่งแวดล้อม	69	42	40	36	1	188
ด้านส่งเสริมอาชีพ	91	29	131	94	1	346
ด้านการสาธารณสุข	16	16	9	8	11	58
ด้านคมนาคม/สื่อสาร	24	22	16	22	0	84
ด้านสวัสดิการสังคม/การศึกษา	199	79	57	63	4	402
ด้านบูรณาการ	107	55	50	35	10	257
รวม	1,838	813	1,206	940	28	4,810

การดำเนินงานของโครงการ

การดำเนินงานของโครงการฯ แบ่งได้เป็น 4 ช่วง ได้แก่ ยุคก่อกำเนิด (พ.ศ. 2494–2500), ยุคการพัฒนาเพื่อความมั่นคง (พ.ศ. 2501–23), ยุคกำเนิดองค์กรประสานงาน (พ.ศ. 2524–30), และยุคกำเนิดองค์กรเอกชน (หลัง พ.ศ. 2530)^: 455 เป็นกิจกรรมที่ทำให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงดำเนินพระราชกรณียกิจเพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขของประชาชน โดยผ่านแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง "เศรษฐกิจพอเพียง" และการสร้างสายสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ เอกชนและองค์การนอกภาครัฐ^: 456–8 โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเกิดขึ้นจากการเดินทางเพื่อรับฟังความทุกข์ยากของพสกนิกร แล้วนำมาริเริ่มหาทางแก้ไขปัญหาตลอดระยะเวลาครองราชซึ่งทำให้เกิดโครงการมากมาย และนำไปสู่การต่อยอดโดยรัฐบาล และเมื่อรัฐบาลตกลงสนองพระราชดำริแล้ว ก็เป็นภาระหน้าที่ของหน่วยงานนั้น ๆ ในการรับผิดชอบต่อโครงการ^: 459–61

การดำเนินโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริมีองค์ประกอบของการพัฒนา และส่งเสริมอุดมการณ์ชาติ เพื่อเสริมจุดอ่อนของระบบราชการที่ขาดการประสานงาน^: 466

ดูเพิ่ม

• ดอยคำ
• มูลนิธิชัยพัฒนา

อ้างอิง

1. สรุปภาพรวมโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
2. ชิตบัณฑิตย์, ชนิดา. โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ การสถาปนาพระราชอำนาจนำในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (1 ed.). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

• มูลนิธิชัยพัฒนา 2006-12-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พระปรีชาทางด้านภูมิสถาปัตยกรรมโดย ภาควิชาภูมิสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 2017-09-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โครงการในพระราชดำริ 2019-08-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน