แซม-บัค

แซม-บัค (อังกฤษ: Zam-Buk) เป็นยาที่ขายได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ ซึ่งผลิตโดยบริษัทแซม-บัค แห่งเมืองลีดส์ ประเทศอังกฤษ บริษัทดังกล่าวก่อตั้งโดยชาลส์ เอ็ดเวิร์ด ฟุลฟอร์ด วางจำหน่ายเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1902 ในรูปแบบยาหม่องสมุนไพรและยาขี้ผึ้งฆ่าเชื้อ โดยมีการแนะนำให้ใช้สบู่ตราเดียวกันเพื่อเสริมการรักษา มีการโฆษณาว่าครีมดังกล่าวมีประสิทธิภาพในการรักษาอาการต่าง ๆ รวมถึงบาดแผล รอยฟกช้ำ อาการเคล็ดขัดยอก แผลในกระเพาะ ริดสีดวงทวารที่มีเลือดออก และแม้แต่หวัดกับอาการปวดฟัน อีกทั้งยังสามารถใช้เป็นยาหม่องได้โดยการถูลงบนกล้ามเนื้อหลัง ขา หรือเท้า

แหล่งที่มาของชื่อนี้ไม่ชัดเจน แต่มีการตั้งข้อสังเกตว่าอาจเกี่ยวข้องกับแอฟริกาใต้ แซม-บัคยังคงได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในภูมิภาคดังกล่าว ชื่อตราสินค้านี้เคยใช้เรียกเจ้าหน้าที่รถพยาบาลและเจ้าหน้าที่ปฐมพยาบาลในการแข่งขันรักบี้ลีกในออสเตรเลียและนิวซีแลนด์

ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวยังคงผลิตมาจนถึงปัจจุบัน โดยส่วนใหญ่ผลิตโดยไบเออร์ ซึ่งปัจจุบันเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้านี้ แซม-บัคมีจำหน่ายในแอฟริกาใต้ มาเลเซีย อินโดนีเซีย และประเทศไทย

สูตรผสมยา

ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มีรายงานว่าสูตรนี้ประกอบด้วยพาราฟิน 66%, เรซินสีซีด (โคโลโฟนี) 20% และน้ำมันยูคาลิปตัส 14% พร้อมด้วยส่วนผสมอื่น ๆ อีกเล็กน้อย เมื่อไม่นานมานี้ ได้มีการนำส่วนประกอบของน้ำมันยูคาลิปตัส การบูร 1.8% น้ำมันไทม์ 0.5% และ น้ำมันซัสซาฟราส 0.65% มาใช้ แซม-บัคที่ผลิตในอังกฤษและไทยไม่มีน้ำมันซัสซาฟราส รายงานในปี ค.ศ. 1908 ที่ตีพิมพ์ใน วารสารการแพทย์อังกฤษ ประมาณการว่าต้นทุนของส่วนผสมสำหรับขนาดมาตรฐานปริมาณ 0.6-ออนซ์ (17-กรัม) ต่อกล่องมีราคาหนึ่งฟาร์ธิง แต่ราคาขายปลีกคือ 1 ชิลลิง กับ 1½ เพนนี

การใช้ในการกีฬา

ในอดีต แซม-บัคใช้กันเป็นยาฆ่าเชื้อและยารักษาโรคทั่วไปอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับนักรักบี้ทั่วโลก

การสร้างแบรนด์และการผลิต

เมื่อวถานีวิทยุลักเซมเบิร์กเริ่มออกอากาศวิทยุเชิงพาณิชย์คลื่นยาวเป็นภาษาอังกฤษในปี 1933 แซม-บัค เป็นผู้โฆษณารายแรกของสถานีดังกล่าว

ในที่สุดฟิซันส์ได้ซื้อสิทธิ์ในตราและเครื่องหมายการค้าของแซม-บัค แต่การผลิตก็หยุดลงในปี 1994 หลังจากขายธุรกิจให้กับโรห์น-ปูแลงก์ ผลิตภัณฑ์ได้รับการฟื้นคืนชีพในสหราชอาณาจักรโดยโรสแอนด์โคในปี ค.ศ. 1996 หลังจากเครื่องหมายการค้าเดิมหมดอายุ ในปี ค.ศ. 2008 โรสอนด์โคประสบความสำเร็จในการต่อต้านการยื่นคำร้องใหม่จากบุคคลที่สามเพื่อจดทะเบียนแซม-บัคเป็นเครื่องหมายการค้า ตั้งแต่ปี 2015 เครื่องหมายการค้าสำหรับแซม-บัคได้รับการจดทะเบียนโดยไบเออร์คอนซูเมอร์แคร์ ในออสเตรเลีย แคนาดา และสหรัฐ นอกจากนี้ อินเตอร์ไทย ฟาร์มาซูติเคิ้ล แมนูแฟคเจอริ่ง ได้สิทธิ์ในการผลิตแซม-บัคให้กับบริษัทไบเออร์ในประเทศไทย เพื่อจัดจำหน่ายในประเทศมาเลเซีย ไทย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และแอฟริกาใต้

ในเมืองลีดส์ กล่องโลหะที่ใช้สำหรับแซม-บัค พิมพ์ในเมืองฮันส์เล็ตโดยชาร์ลส์ ไลท์โอว์เลอร์ ที่โรงพิมพ์ฮันส์เล็ตบนถนนแจ็คเลน โรงงานนี้ยังพิมพ์กระป๋องเป๊ปส์และบิลล์บีนส์ ซึ่งจัดส่งด้วยรถม้าไปยังโรงงานฟุลฟอร์ดที่คาร์ลตัลฮิลล์ใกล้กับวูดเฮาส์เลน

อ้างอิง

การอ้างอิง

1. "A cure for pimples", Dundee Evening Post, p. 6, 15 April 1902 – โดยทาง
2. "The Composition of Certain Secret Remedies", The British Medical Journal, 1 (2468): 942–944, 18 April 1908, doi:10.1136/bmj.1.2468.942, JSTOR 25277285, S2CID 8364985
3. Fagan, Sean (12 July 2007), "Tracking Down The Zam-Buk", RL1908.com, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 November 2010, สืบค้นเมื่อ 22 December 2009
4. "ZAM-BUK Trademark of BAYER CONSUMER CARE AG - Registration Number 0069876 - Serial Number 71033504 :: Justia Trademarks".
5. Bartram (2013).
6. pages 68-69, Rugger Shorts: Reflections on the amateur game,(2017) John Dann, ISBN 
7. Watson & Hill (2012).
8. "The Story of Zam-Buk", Rose & Co, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-20, สืบค้นเมื่อ 20 February 2015
9. "Decision on opposition to trade mark application" (PDF). Intellectual Property Office. 21 October 2008. สืบค้นเมื่อ 20 February 2015.
10. "Trade Mark : 35709", Australian Trade Marks Register, สืบค้นเมื่อ 16 May 2015
11. "File 0050537", Canadian Trade Marks Registry, สืบค้นเมื่อ 16 May 2015
12. "US serial number: 71033504", USPTO, สืบค้นเมื่อ 16 May 2015

บรรณานุกรม

 

• Bartram, Thomas (2013), Bartram's Encyclopedia of Herbal Medicine (eBook), Hachette UK, ISBN 
• Watson, James; Hill, Anne (2012), Dictionary of Media and Communication Studies (8th ed.), Bloomsbury Academic, ISBN 

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์แซม-บัคประเทศไทย

วิกิพจนานุกรม มีความหมายของคำว่า Zam-buk