เอดเวิร์ด เจนเนอร์ (อังกฤษ: Edward Jenner, ; 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1749 – 26 มกราคม ค.ศ. 1823) เป็นแพทย์และนักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษที่เป็นผู้บุกเบิกแนวคิดวัคซีนและผลิตวัคซีนโรคฝีดาษ วัคซีนชนิดแรกของโลก คำว่า วัคซีน และ การให้วัคซีน มาจากคำว่า Variolae vaccinae ('ตุ่มหนองของวัว') ซึ่งเป็นคำที่เจนเนอร์ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อเรียก ใน ค.ศ. 1798 เขาใช้ศัพท์นี้ในหัวข้อ Inquiry into the Variolae vaccinae known as the Cow Pox เพื่อกล่าวถึงผลการป้องกันโรคฝีดาษจากฝีดาษวัว
เอดเวิร์ด เจนเนอร์ | |
---|---|
เกิด | 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1749 ประเทศอังกฤษ |
เสียชีวิต | 26 มกราคม ค.ศ. 1823 บาร์กลีย์ กลอสเตอร์เชอร์ ประเทศอังกฤษ | (73 ปี)
ศิษย์เก่า | |
มีชื่อเสียงจาก | |
คู่สมรส | แคทเธอรีน คิงสโคป (สมรส 1788; เสียชีวิต 1815) |
บุตร | 3 |
อาชีพทางวิทยาศาสตร์ | |
สาขา | เภสัชกร/ศัลยกรรม, ธรรมชาติวิทยา |
อาจารย์ที่ปรึกษา |
ในโลกตะวันตก เจนเนอร์มักได้รับการกล่าวถึงเป็น "บิดาแห่งวิทยาภูมิคุ้มกัน" และกล่าวกันว่าผลงานของเขาได้ช่วยเหลือ "หลายชีวิตมากกว่าผู้ใด": 100 ในสมัยของเจนเนอร์ ประชากรโลกประมาณ 10% เสียชีวิตจากโรคนี้ โดยในเมืองและนครที่โรคแพร่กระจายได้ง่าย ตัวเลขพุ่งสูงถึง 20% ใน ค.ศ. 1821 เขาได้รับการแต่งตั้งเป็นแพทย์ประจำสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 4 และได้รับเลือกเป็นนายกเทศมนตรี เขาเป็นสมาชิกราชสมาคม ในด้านสัตววิทยา เขาเป็นหนึ่งในนักวิชาการสมัยใหม่กลุ่มแรกที่กล่าวถึงของ (อาริสโตเติลก็กล่าวถึงพฤติกรรมนี้ใน )
ชีวิตช่วงต้น
เอดเวิร์ด เจนเนอร์เกิดในวันที่ 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1749 ที่บาร์กลีย์ กลอสเตอร์เชอร์ ประเทศอังกฤษ โดยเป็นบุตรคนที่ 8 จากทั้งหมด 9 คน สตีเฟน เจนเนอร์ พ่อของเขา เป็นแห่งบาร์กลีย์ ทำให้เจนเนอร์ได้รับการศึกษาขึ้นพื้นฐานได้มาก
การศึกษาและฝึกฝน
ตอนอยู่ในวัยหมุ่น เขาศึกษาที่โรงเรียนแคทเธอรีน เลดีบาร์กลีย์ (Katherine Lady Berkeley's School) ใน และใน ในเวลานั้น เขาได้รับการปลูกฝี (ด้วยวิธี ) โรคฝีดาษ ซึ่งมีผลกระทบต่อสุขภาพโดยทั่วไปในระยะยาว ตอนอายุ 14 ปี เขาเป็นเด็กฝึกงานให้กับแดเนียล ลัดโลว์ ศัลยแพทย์ประจำ เซาท์กลอสเตอร์เชอร์ เป็นเวลา 7 ปี โดยเขาได้รับประสบการณ์ในการเป็นศัลยแพทย์ส่วนใหญ่ในช่วงนี้
ใน ค.ศ. 1770 ตอนอายุ 21 ปี เจนเนอร์กลายเป็นเด็กฝึกงานด้านการผ่าตัดและกายวิภาคศาสตร์ภายใต้ศัลยแพทย์ และคนอื่น ๆ ใน ลอนดอน
ชีวิตช่วงหลัง
ปักษีวิทยา
นอกจากเป็นแพทย์แล้ว เอดเวิร์ด เจนเนอร์ ยังถือว่าเป็นนักปักษีวิทยาอีกด้วย ด้วยผลงานทางวิทยาศาสตร์ชิ้นแรกก่อนการค้นพบวัคซีน คือ การศึกษาพฤติกรรมการขยายพันธุ์ของนกใน (Cuculidae) หรือนกกาเหว่าอีกด้วย ซึ่งเป็นนกที่มีพฤติกรรมวางไข่ไว้ในรังของนกชนิดอื่น และปล่อยให้พ่อแม่นกชนิดอื่นนั้นเลี้ยงดูลูกของตัวเอง ซึ่งในเวลานั้น (ศตวรรษที่ 18) ผู้คนยังไม่รู้ว่านกคัคคูทำอย่างนั้นไปเพื่ออะไร เจนเนอร์ได้ตีพิมพ์เรื่องนี้ในปี ค.ศ. 1778 เจนเนอร์ได้บันทึกไว้ว่าไม่เพียงแค่แม่นกคัคคูเท่านั้นที่วางไข่ไว้ในรังของนกชนิดอื่น แต่ลูกนกคัคคูที่ฟักออกมา จะทำการผลักดันลูกนกตัวเดิมในรังด้วยข้อศอกและหลังให้ตกลงไปจากรังอีกด้วย เพื่อครอบครองรังแต่ผู้เดียว แม้รายงานฉบับนี้นักวิทยาศาสตร์หลายคนในขณะนั้นยังไม่เชื่อ แต่ก็ทำให้เจนเนอร์ได้เข้าเป็นสมาชิกของราชสมาคมแห่งลอนดอน
แต่งงานและยามนุษย์
เจนเนอร์แต่งงานกับแคทเธอรีน คิงส์คอต (Catherine Kingscote; เสียชีวิตจากวัณโรคใน ค.ศ. 1815 ) ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1788 เขาอาจพบเธอขณะที่ตัวเขาและคนอื่นกำลังทดลองกับลูกโป่ง ลูกโป่งทดลองลอยลงที่คิงส์คอตพาร์ก กลอสเตอร์เชอร์ ที่ถือครองโดยแอนโทนี คิงส์คอต พ่อของแคทเธอรีน ทั้งคู่มีลูก 3 คน: เอดเวิร์ด รอเบิร์ต (1789–1810), รอเบิร์ต ฟิตซ์ฮาร์ดิง (1792–1854) และแคทเธอรีน (1794–1833)
เขาได้รับปริญญาแพทยศาสตร์จากใน ค.ศ. 1792 เขาได้รับเครดิตจากการพัฒนาความเข้าใจของอาการเจ็บหน้าอก
การคิดค้นวัคซีน
เสียชีวิต
เจนเนอร์ประสบกับในวันที่ 25 มกราคม ค.ศ. 1823 ทำให้ส่วนขวาของร่างกายเป็นอัมพาต: 314 เขาไม่ได้ฟื้นตัวและเสียชีวิตในวันถัดมาด้วยอาการสโตรกที่ชัดเจนครั้งที่สองในวันที่ 26 มกราคม ค.ศ. 1823 อายุ 73 ปี ศพของเขาได้รับการฝังที่ห้องสุสานครอบครัวที่โบสถ์นักบุญแมรี บาร์กลีย์
อ้างอิง
- . rcpe.ac.uk. . 28 January 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 May 2021. สืบค้นเมื่อ 2018-06-26.
- Riedel, Stefan (January 2005). "Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination". Proceedings (Baylor University. Medical Center). Baylor University Medical Center. 18 (1): 21–25. doi:10.1080/08998280.2005.11928028. PMC 1200696. PMID 16200144.
- (2009) [2004]. "Jenner, Edward (1749–1823)". (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/14749. สืบค้นเมื่อ 2 December 2022.
- Baxby, Derrick (1999). "Edward Jenner's Inquiry; a bicentenary analysis". Vaccine. 17 (4): 301–307. doi:10.1016/s0264-410x(98)00207-2. PMID 9987167.
- "History – Edward Jenner (1749–1823)". BBC. 1 November 2006. สืบค้นเมื่อ 28 July 2009.
- Baron, John (1838). The Life of Edward Jenner M.D. LL.D. F.R.S. (ภาษาอังกฤษ). Vol. 2. London: Henry Colburn. p. 310. :2027/nc01.ark:/13960/t2t523s95 – โดยทาง .
- . The Telegraph. . 13 พฤษภาคม 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 มกราคม 2022. สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2017.
- "About Edward Jenner". The Jenner Institute. สืบค้นเมื่อ 12 April 2020.
- . Edward Jenner Museum. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 September 2012. สืบค้นเมื่อ 4 September 2012.
- "ท่องโลกกว้าง : เจาะความลับของธรรมชาติ ตอน นกจอมลวง ผีเสื้อเจ้าเล่ห์ และ คำกล่าวขาน". ไทยพีบีเอส. 19 February 2015. สืบค้นเมื่อ 20 February 2015.[]
- Richard B. Fisher, Edward Jenner (Andre Deutsch, 1991) pp. 40–42
- The Journal of Genealogy and Family History, Vol. 2, No. 1 (2018)
- "A brief history of the University". University of St Andrews. สืบค้นเมื่อ 11 February 2018.
Through the centuries many great minds have been attracted to St Andrews:...Edward Jenner, pioneer of the smallpox vaccine (MD, 1792)
- Beasley AW (2011). "A story of heartache: the understanding of angina pectoris in the pre-surgical period". The Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh. 41 (4): 361–365. doi:10.4997/JRCPE.2011.416. PMID 22184576.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 September 2011. สืบค้นเมื่อ 15 December 2010.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ผลงานของ Edward Jenner ที่โครงการกูเทินแบร์ค
- ผลงานโดย เอดเวิร์ด เจนเนอร์ บนเว็บ (หนังสือเสียง ซึ่งเป็นสาธารณสมบัติ)
- ผลงานเกี่ยวกับ/โดย เอดเวิร์ด เจนเนอร์ ที่อินเทอร์เน็ตอาร์ไคฟ์
- The Three Original Publications on Vaccination Against Smallpox
- A digitized copy of An inquiry into the causes and effects of the variola vaccine (1798), from the Posner Memorial Collection at
- Dr Jenner's House, Museum and Garden, Berkeley
- The Evolution of Modern Medicine. Osler, W (FTP)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
exdewird ecnenxr xngkvs Edward Jenner 17 phvsphakhm kh s 1749 26 mkrakhm kh s 1823 epnaephthyaelankwithyasastrchawxngkvsthiepnphubukebikaenwkhidwkhsinaelaphlitwkhsinorkhfidas wkhsinchnidaerkkhxngolk khawa wkhsin aela karihwkhsin macakkhawa Variolae vaccinae tumhnxngkhxngww sungepnkhathiecnenxrpradisthkhunephuxeriyk in kh s 1798 ekhaichsphthniinhwkhx Inquiry into the Variolae vaccinae known as the Cow Pox ephuxklawthungphlkarpxngknorkhfidascakfidaswwexdewird ecnenxrekid17 phvsphakhm kh s 1749 praethsxngkvsesiychiwit26 mkrakhm kh s 1823 1823 01 26 73 pi barkliy klxsetxrechxr praethsxngkvssisyekamhawithyalyesntaexndurwmichuxesiyngcakkarihwkhsinwkhsinorkhfidaskhusmrsaekhthethxrin khingsokhp smrs 1788 esiychiwit 1815 butr3xachiphthangwithyasastrsakhaephschkr slykrrm thrrmchatiwithyaxacarythipruksa inolktawntk ecnenxrmkidrbkarklawthungepn bidaaehngwithyaphumikhumkn aelaklawknwaphlngankhxngekhaidchwyehlux hlaychiwitmakkwaphuid 100 insmykhxngecnenxr prachakrolkpraman 10 esiychiwitcakorkhni odyinemuxngaelankhrthiorkhaephrkracayidngay twelkhphungsungthung 20 in kh s 1821 ekhaidrbkaraetngtngepnaephthypracasmedcphraecacxrcthi 4 aelaidrbeluxkepnnaykethsmntri ekhaepnsmachikrachsmakhm indanstwwithya ekhaepnhnunginnkwichakarsmyihmklumaerkthiklawthungkhxng xarisotetilkklawthungphvtikrrmniin chiwitchwngtnchbbrangthiekhiyndwylaymuxthiklawthungwkhsinchnidaerkkhxngecnenxr cdaesdngthiinlxndxn exdewird ecnenxrekidinwnthi 17 phvsphakhm kh s 1749 thibarkliy klxsetxrechxr praethsxngkvs odyepnbutrkhnthi 8 cakthnghmd 9 khn stiefn ecnenxr phxkhxngekha epnaehngbarkliy thaihecnenxridrbkarsuksakhunphunthanidmak karsuksaaelafukfn txnxyuinwyhmun ekhasuksathiorngeriynaekhthethxrin eldibarkliy Katherine Lady Berkeley s School in aelain inewlann ekhaidrbkarplukfi dwywithi orkhfidas sungmiphlkrathbtxsukhphaphodythwipinrayayaw txnxayu 14 pi ekhaepnedkfuknganihkbaedeniyl ldolw slyaephthypraca esathklxsetxrechxr epnewla 7 pi odyekhaidrbprasbkarninkarepnslyaephthyswnihyinchwngni in kh s 1770 txnxayu 21 pi ecnenxrklayepnedkfukngandankarphatdaelakaywiphakhsastrphayitslyaephthy aelakhnxun in lxndxn chiwitchwnghlngpksiwithyanxkcakepnaephthyaelw exdewird ecnenxr yngthuxwaepnnkpksiwithyaxikdwy dwyphlnganthangwithyasastrchinaerkkxnkarkhnphbwkhsin khux karsuksaphvtikrrmkarkhyayphnthukhxngnkin Cuculidae hruxnkkaehwaxikdwy sungepnnkthimiphvtikrrmwangikhiwinrngkhxngnkchnidxun aelaplxyihphxaemnkchnidxunnneliyngdulukkhxngtwexng sunginewlann stwrrsthi 18 phukhnyngimruwankkhkhkhuthaxyangnnipephuxxair ecnenxridtiphimpheruxngniinpi kh s 1778 ecnenxridbnthukiwwaimephiyngaekhaemnkkhkhkhuethannthiwangikhiwinrngkhxngnkchnidxun aetluknkkhkhkhuthifkxxkma cathakarphlkdnluknktwediminrngdwykhxsxkaelahlngihtklngipcakrngxikdwy ephuxkhrxbkhrxngrngaetphuediyw aemraynganchbbninkwithyasastrhlaykhninkhnannyngimechux aetkthaihecnenxridekhaepnsmachikkhxngrachsmakhmaehnglxndxnaetngnganaelayamnusyibrbrxngkarekharwmwithyakrthimxbihkbecnenxr ekhaidekharwmkarbrryayekiywkbekhmi karaephthy aelafisikshlayaehng ecnenxraetngngankbaekhthethxrin khingskhxt Catherine Kingscote esiychiwitcakwnorkhin kh s 1815 ineduxnminakhm kh s 1788 ekhaxacphbethxkhnathitwekhaaelakhnxunkalngthdlxngkblukopng lukopngthdlxnglxylngthikhingskhxtphark klxsetxrechxr thithuxkhrxngodyaexnothni khingskhxt phxkhxngaekhthethxrin thngkhumiluk 3 khn exdewird rxebirt 1789 1810 rxebirt fitsharding 1792 1854 aelaaekhthethxrin 1794 1833 ekhaidrbpriyyaaephthysastrcakin kh s 1792 ekhaidrbekhrditcakkarphthnakhwamekhaickhxngxakarecbhnaxkkarkhidkhnwkhsinesiychiwitecnenxrprasbkbinwnthi 25 mkrakhm kh s 1823 thaihswnkhwakhxngrangkayepnxmphat 314 ekhaimidfuntwaelaesiychiwitinwnthdmadwyxakarsotrkthichdecnkhrngthisxnginwnthi 26 mkrakhm kh s 1823 xayu 73 pi sphkhxngekhaidrbkarfngthihxngsusankhrxbkhrwthiobsthnkbuyaemri barkliyxangxing rcpe ac uk 28 January 2015 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 12 May 2021 subkhnemux 2018 06 26 Riedel Stefan January 2005 Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination Proceedings Baylor University Medical Center Baylor University Medical Center 18 1 21 25 doi 10 1080 08998280 2005 11928028 PMC 1200696 PMID 16200144 2009 2004 Jenner Edward 1749 1823 online ed Oxford University Press doi 10 1093 ref odnb 14749 subkhnemux 2 December 2022 Baxby Derrick 1999 Edward Jenner s Inquiry a bicentenary analysis Vaccine 17 4 301 307 doi 10 1016 s0264 410x 98 00207 2 PMID 9987167 History Edward Jenner 1749 1823 BBC 1 November 2006 subkhnemux 28 July 2009 Baron John 1838 The Life of Edward Jenner M D LL D F R S phasaxngkvs Vol 2 London Henry Colburn p 310 2027 nc01 ark 13960 t2t523s95 odythang The Telegraph 13 phvsphakhm 2016 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim emux 26 mkrakhm 2022 subkhnemux 2 thnwakhm 2017 About Edward Jenner The Jenner Institute subkhnemux 12 April 2020 Edward Jenner Museum khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 14 September 2012 subkhnemux 4 September 2012 thxngolkkwang ecaakhwamlbkhxngthrrmchati txn nkcxmlwng phiesuxecaelh aela khaklawkhan ithyphibiexs 19 February 2015 subkhnemux 20 February 2015 lingkesiy Richard B Fisher Edward Jenner Andre Deutsch 1991 pp 40 42 The Journal of Genealogy and Family History Vol 2 No 1 2018 A brief history of the University University of St Andrews subkhnemux 11 February 2018 Through the centuries many great minds have been attracted to St Andrews Edward Jenner pioneer of the smallpox vaccine MD 1792 Beasley AW 2011 A story of heartache the understanding of angina pectoris in the pre surgical period The Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh 41 4 361 365 doi 10 4997 JRCPE 2011 416 PMID 22184576 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 20 September 2011 subkhnemux 15 December 2010 aehlngkhxmulxunexdewird ecnenxr thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy phaphaelasuxcakkhxmmxnskhakhmcakwikikhakhmkhxmultnchbbcakwikisxrskhxmulcakwikisneths phlngankhxng Edward Jenner thiokhrngkarkuethinaebrkh phlnganody exdewird ecnenxr bnewb hnngsuxesiyng sungepnsatharnsmbti phlnganekiywkb ody exdewird ecnenxr thixinethxrentxarikhf The Three Original Publications on Vaccination Against Smallpox A digitized copy of An inquiry into the causes and effects of the variola vaccine 1798 from the Posner Memorial Collection at Dr Jenner s House Museum and Garden Berkeley The Evolution of Modern Medicine Osler W FTP bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk