เล่ออี้

เยว่อี้ (งักเย)（จีน: 乐毅; พินอิน: yuè yì) ชาวแคว้นจงซาน (中山)

ปี 296 ก่อนคริสตกาล แคว้นจงซานถูกแคว้นจ้าวทำลายจนสิ้นชาติ เยว่อี้จึงต้องหลบหนีไปทางเหนือเวลานั้น เอี้ยนเจาหว่าง (燕昭王) ที่กำลังฟื้นแคว้นเอี้ยนที่ถูกแคว้นฉีทำลายขึ้นมาใหม่ ได้ประกาศหาคนมาช่วยบริหารบ้านเมือง มีผู้คนหลั่งไหลไปขอเข้าร่วมอย่างไม่ขาดสาย เยว่อี้ก็เป็นหนึ่งในคนเหล่านั้น

ปี 286 ก่อนคริสกาล แคว้นฉี ฉวยโอกาสที่แคว้นอื่นกำลังหารือวางแผนจะยกทัพไปตีแคว้นฉิน ได้ยกทัพใหญ่ไปโจมตีแคว้นซ่ง ทำลายแคว้นซ่งจนสิ้นชาติ เหตุการณ์ในครั้งนี้ทำให้แคว้นต่างๆ หวาดกลัวกันมาก แคว้นฉินจึงใช้โอกาสนี้กล่าวยุยงให้ทุกแคว้นร่วมมือกันโจมตีแคว้นฉีเอี้ยนเจาหว่าง ทราบข่าวจึงแต่งตั้ง เยว่อี้ ให้เป็นแม่ทัพใหญ่นำทหารไปโจมตีแคว้นฉี หมายจะล้างแค้นที่แคว้นเอี้ยนเคยถูกทำให้สิ้นชาติ

ปี 284 ก่อนคริสตกาล พันธมิตรหกแคว้นได้รวมกำลังกันยกทัพบุกโจมตีแคว้นฉี ทำให้แคว้นฉีถูกโจมตีจนแตกพ่าย เสียเมือง เสียผู้คนไปมากมาย ภายหลัง ห้าแคว้นใหญ่คิดว่าสั่งสอนแค่ก็น่าจะพอแล้วจึงคิดจะยกทัพกลับ แต่เอี้ยนเจาหว่างไม่เห็นด้วย จึงสั่งให้เยว่อี้บุกโจมตีต่อไป ภายใต้การนำทัพของเยว่อี้ เพียงไม่นานทัพเอี้ยนก็ตี เมืองหลินจือ (临淄) เมืองหลวงของแคว้นฉีแตก ฉีหมิ่นหว่าง (齐湣王) กษัตริย์แคว้นฉีถูกแม่ทัพแคว้นฉู่สังหารตายในระหว่างหลบหนี

ผลงานในครั้งนี้ทำให้ เยว่อี้ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็น ฉางกว๋อจวิน (昌国君) ปกครองดินแดนที่ยึดได้เยว่อี้อยู่ที่แคว้นฉี 5 ปี ยึดดินแดนได้มากกว่า 70 หัวเมือง แคว้นฉีแทบจะสิ้นชาติเหลือเมืองในการปกครองแค่สองเมืองเท่านั้น

ปี 279 ก่อนคริสตกาล เอี้ยนเจาหว่างสิ้นชีพ เอี้ยนฮุ่ยหว่าง (燕惠王) ขึ้นเป็นกษัตริย์แคว้นเอี้ยนเถียนตาน (田单) แม่ทัพและเชื้อพระวงศ์ชาวแคว้นฉี ฉวยโอกาสที่แคว้นเอี้ยนเพิ่งเปลี่ยนผู้ปกครอง ได้ส่งคนไปยุยงให้ เอี้ยนฮุ่ยหว่าง หวาดระแวงในตัว เยว่อี้

เอี้ยนฮุ่ยหว่างไม่พอใจเยว่อี้อยู่ก่อนแล้ว จึงหลงกลของเถียนตาน สั่งให้ถอดถอนตำแหน่งแม่ทัพใหญ่ของเยว่อี้ ทำให้เยว่อี้ต้องหลบหนีไปหลบภัยอยู่ที่แคว้นจ้าว

แหล่งอ้างอิง

1. https://baike.baidu.com/item/%E4%B9%90%E6%AF%85