เน็ตบีเอสดี (อังกฤษ: NetBSD) คือระบบปฏิบัติการแบบเหมือนยูนิกซ์ (Unix-like) โดยสืบทอดมาจาก BSD โดย NetBSD เป็นซอฟต์แวร์เสรี โดยเป็นระบบปฏิบัติการตัวที่สองในตระกูล BSD ที่เปิดเผยซอร์สโค้ดสู่สาธารณะ (หลังจาก 386BSD) และพัฒนายังคงต่อเนื่องเรื่อยมา
"Of course it runs NetBSD" | |
ผู้พัฒนา | The NetBSD Foundation |
---|---|
ตระกูล | BSD |
สถานะ | ปัจจุบัน |
รูปแบบ รหัสต้นฉบับ | โอเพนซอร์ส |
รุ่นเสถียร | 8.0 / 17 กรกฎาคม ค.ศ. 2018 |
ชนิดเคอร์เนล | |
สัญญาอนุญาต | |
เว็บไซต์ | www.netbsd.org |
จุดเด่นที่สำคัญของ NetBSD คือ สามารถรันได้บนแพลทฟอร์มจำนวนมาก สามารถนำไปใช้กับระบบฝังตัว (embedded systems) นอกจากนี้มันยังเป็นจุดเริ่มต้นในการพอร์ตระบบปฏิบัติการอื่นไปสู่สถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์แบบใหม่อีกด้วย
ประวัติ
NetBSD เป็นโครงการพี่น้องกับ FreeBSD ซึ่งทั้งคู่สืบทอดมาจาก California Berkeley’s 4.3 BSD ต้นฉบับที่มี 2 รุ่นย่อยคือ Network/2 และ 386BSD โดยมีที่มาจากปัญหาภายในกลุ่มนักพัฒนาของ 386BSD ที่มีความเห็นไม่ลงรอยกันในเรื่องทิศทางการพัฒนาในอนาคต นักพัฒนาผู้ก่อตั้ง 386BSD จำนวน 4 คน ได้แก่ , , และ มีความเห็นว่าวิธีการพัฒนาแบบเปิดจะส่งผลดีต่อโครงการมากกว่า โดยมีเป้าหมายในการสร้างระบบปฏิบัติการแบบ BSD ที่มีคุณภาพในระดับใช้งานได้จริง และสนับสนุนแพลทฟอร์มจำนวนมาก
Raadt ได้เสนอให้ใช้ชื่อ "NetBSD" โดยเน้นคำว่า "Net" เนื่องจากความสำคัญของระบบเครือข่ายที่มีผลต่อการพัฒนาตัวซอฟต์แวร์ ชื่อนี้ได้รับการยอมรับจากผู้ก่อตั้งคนอื่นๆ
ตัวคลังต้นฉบับซอร์สโปรแกรม (source code repository) ได้ถูกพัฒนาขึ้นเมื่อ เดือน วันที่ 21 มีนาคม ค.ศ. 1993 และ NetBSD 0.8 ซึ่งเป็นผลที่ได้จากการพัฒนาเป็นรุ่นแรกได้ออกเมื่อเดือนเมษายน ค.ศ. 1993 โดยแยกสายการพัฒนาออกมาจาก 386BSD 0.1 ที่รวมกับโปรแกรมบางตัวจาก Network/2
ในเดือนสิงหาคมปีเดียวกัน โครงการได้ออก NetBSD รุ่น 0.9 ที่ได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้น เพียงแต่รุ่นนี้ยังสนับสนุนสถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์แบบพีซีเท่านั้น ถึงแม้ว่าจะเริ่มพัฒนาส่วนการสนับสนุนแพลตฟอร์มอื่นๆ ไปแล้วก็ตาม
NetBSD 1.0 ได้ออกมาในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1994 โดยเป็นรุ่นแรกที่สนับสนุนการทำงานในหลายแพลตฟอร์ม เช่น พีซี, , Series300, , , แมคอินทอช, เครื่องในตระกูล และ ในรุ่นนี้ยังแก้ปัญหาทางกฎหมายในการเอาโปรแกรมของ Net/2 มาใช้ โดยการใช้โปรแกรมจากโครงการ 4.4BSD-lite แทน
ในปี 1994 ได้มีเกิดความโต้เถียงอีกครั้งระหว่างผู้ก่อตั้ง ส่งผลให้ Theo de Raadt ได้แยกตัวออกมา ภายหลังเขาได้เป็นผู้ก่อตั้งโครงการใหม่ OpenBSD โดยนำเอาโค้ดของ NetBSD 1.0 ณ ช่วงใกล้สิ้นปี 1995 มาพัฒนาต่อ
NetBSD 1.x ได้ถูกปล่อยออกมาเป็นระยะ ฟีเตอร์ที่เพิ่มเข้ามาใน NetBSD 1.3 คือ ตัวจัดการกับแพคเกจ ในปี 1999 NetBSD เวอร์ชัน 1.4 แบบไบนารีสนับสนุนแพลตฟอร์มเพิ่มเป็น 14 ชนิด และมากกว่านั้นในกรณีที่สนับสนุนเฉพาะซอร์สโค้ด
ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2004 NetBSD ออกรุ่น 2.0 การเปลี่ยนแปลงสำคัญคือสนับสนุนระบบเทร็ด (thread) ในทุกแพลตฟอร์มผ่าน Scheduler Activations และสนับสนุน (SMP) ในบางสถาปัตยกรรม เวอร์ชัน 2.0 เพิ่มการสนับสนุนระบบขึ้นมาเป็น 40 ชนิดในกรณีที่เป็นไบนารี และเพิ่มอีก 6 ชนิดถ้าเป็นซอร์สโค้ด
หลังจากเวอร์ชัน 2.0 เป็นต้นมา NetBSD รุ่นหลักจะใช้หมายเลข major ที่เพิ่มขึ้น (เช่น 2.0, 3.0, 4.0) ในขณะที่เลข minor จะเป็นการบ่งชี้การปรับปรุงของรุ่นเสถียร ในปัญหาความปลอดภัยหรือปัญหาอื่นๆ
ปัจจุบัน NetBDS เวอร์ชันล่าสุดคือ 8.0 (ข้อมูลเมื่อ 2018-9-5)
รายชื่อรุ่นของเน็ตบีเอสดี
Colour | Meaning |
---|---|
Green | Release still supported |
Red | Release no longer supported |
Major releases | Release date | Notable features and changes |
---|---|---|
5.1 | November 19, 2010 | |
5.0 | April 29, 2009 | Rewritten threading subsystem based on a and rewritten implementation. Support for , POSIX real-time scheduling extensions, , and for . Added memory allocator. A metadata for , known as . Rewritten framework, which will replace old LKMs. Use of rather than by default for i386 and amd64 ports, and introduction of drm(4)/DRI for 3d hardware acceleration. |
4.0 | December 19, 2007 | Added support for , target, , , 3, the Kernel Authorization framework, Veriexec and other security extensions, and a Bluetooth protocol suite. |
3.0 | December 23, 2005 | Support for 2.0 was added. Support for filesystems > 2 added. added. OpenBSD was integrated as an alternative to IPFilter. UFS support. |
2.0 | December 9, 2004 | Addition of native and support on and other platforms. AMD64 architecture added. Support for and , addition of . |
1.6 | September 14, 2002 | (UBC) was introduced, which unifies the filesystem and virtual memory caches of file data. support for TCP and UDP transmit path. Ten new platforms supported. New implementation of cross-building (build.sh) infrastructure. Added support for multibyte LC_CTYPE . |
1.5 | December 6, 2000 | IPv6 and were added to the network stack. OpenSSL and imported. New implementation of rc.d system start-up mechanism. Start of migration to -format binaries. A utility for kernel tracing was added. Six new platforms supported, including . Added and support for . |
1.4 | May 12, 1999 | UVM, a rewritten subsystem, was introduced. Added RAIDframe, a software RAID implementation, and imported . Completion of the integration of all remaining 4.4BSD Lite-2 kernel improvements. Ports to and / systems added. Added full USB support. |
1.3 | March 9, 1998 | source tree was made a supported part of the distribution. Support for , , and added. and filesystems added. The packages collection system was introduced. |
1.2 | October 4, 1996 | Support for , SCSI scanner and medium changer devices added. NTP added in kernel. Ports for and Sharp systems added. |
1.1 | November 26, 1995 | Ports for , / and systems added. Binary emulation facility added. Generic audio subsystem introduced. |
1.0 | October 26, 1994 | The first multi-platform release, supporting the , Series 300, , Macintosh, series and the . Also in this release, the legally encumbered Net/2-derived source code was replaced with equivalent code from 4.4BSD-lite, in accordance with the lawsuit settlement. Addition of and 5. |
0.9 | August 20, 1993 | Contained many enhancements and bug fixes. This was still a -platform-only release, although by this time work was underway to add support for other architectures. Support for . |
0.8 | April 20, 1993 | The first official release, derived from 386BSD 0.1 plus the version 0.2.2 unofficial patchkit, with several programs from the Net/2 release missing from 386BSD re-integrated, and various other improvements. |
ระบบที่มีการพอร์ทไปใช้งาน
อ้างอิง
- "Announcing NetBSD 5.1".
- "Announcing NetBSD 5.0".
- "Announcing NetBSD 4.0".
- "Announcing NetBSD 3.0".
- "Announcing NetBSD 2.0".
- "Announcing NetBSD 1.6".
- "Announcing NetBSD 1.5".
- "NetBSD 1.4 Release Announcement".
- "Information about NetBSD 1.3".
- "Information about NetBSD 1.2".
- "Information about NetBSD 1.1".
- "NetBSD 1.0 release announcement".
- "NetBSD 0.9 available for anon-ftp..."
- "Installation notes for NetBSD 0.8".
แหล่งข้อมูลอื่น
- โฮมเพจโครงการ NetBSD
- NetBSD Wiki 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
entbiexsdi xngkvs NetBSD khuxrabbptibtikaraebbehmuxnyuniks Unix like odysubthxdmacak BSD ody NetBSD epnsxftaewresri odyepnrabbptibtikartwthisxngintrakul BSD thiepidephysxrsokhdsusatharna hlngcak 386BSD aelaphthnayngkhngtxenuxngeruxymaNetBSD Of course it runs NetBSD phuphthnaThe NetBSD FoundationtrakulBSDsthanapccubnrupaebb rhstnchbboxephnsxrsrunesthiyr8 0 17 krkdakhm kh s 2018chnidekhxrenlsyyaxnuyatewbistwww netbsd orgbthkhwamnixangxingkhristskrach khristthswrrs khriststwrrs sungepnsarasakhykhxngenuxha cudednthisakhykhxng NetBSD khux samarthrnidbnaephlthfxrmcanwnmak samarthnaipichkbrabbfngtw embedded systems nxkcaknimnyngepncuderimtninkarphxrtrabbptibtikarxunipsusthaptykrrmkhxmphiwetxraebbihmxikdwyprawtiNetBSD epnokhrngkarphinxngkb FreeBSD sungthngkhusubthxdmacak California Berkeley s 4 3 BSD tnchbbthimi 2 runyxykhux Network 2 aela 386BSD odymithimacakpyhaphayinklumnkphthnakhxng 386BSD thimikhwamehnimlngrxyknineruxngthisthangkarphthnainxnakht nkphthnaphukxtng 386BSD canwn 4 khn idaek aela mikhwamehnwawithikarphthnaaebbepidcasngphlditxokhrngkarmakkwa odymiepahmayinkarsrangrabbptibtikaraebb BSD thimikhunphaphinradbichnganidcring aelasnbsnunaephlthfxrmcanwnmak Raadt idesnxihichchux NetBSD odyennkhawa Net enuxngcakkhwamsakhykhxngrabbekhruxkhaythimiphltxkarphthnatwsxftaewr chuxniidrbkaryxmrbcakphukxtngkhnxun twkhlngtnchbbsxrsopraekrm source code repository idthukphthnakhunemux eduxn wnthi 21 minakhm kh s 1993 aela NetBSD 0 8 sungepnphlthiidcakkarphthnaepnrunaerkidxxkemuxeduxnemsayn kh s 1993 odyaeyksaykarphthnaxxkmacak 386BSD 0 1 thirwmkbopraekrmbangtwcak Network 2 ineduxnsinghakhmpiediywkn okhrngkaridxxk NetBSD run 0 9 thiidrbkarprbprungihdikhun ephiyngaetrunniyngsnbsnunsthaptykrrmkhxmphiwetxraebbphisiethann thungaemwacaerimphthnaswnkarsnbsnunaephltfxrmxun ipaelwktam NetBSD 1 0 idxxkmaineduxntulakhm kh s 1994 odyepnrunaerkthisnbsnunkarthanganinhlayaephltfxrm echn phisi Series300 aemkhxinthxch ekhruxngintrakul aela inrunniyngaekpyhathangkdhmayinkarexaopraekrmkhxng Net 2 maich odykarichopraekrmcakokhrngkar 4 4BSD lite aethn inpi 1994 idmiekidkhwamotethiyngxikkhrngrahwangphukxtng sngphlih Theo de Raadt idaeyktwxxkma phayhlngekhaidepnphukxtngokhrngkarihm OpenBSD odynaexaokhdkhxng NetBSD 1 0 n chwngiklsinpi 1995 maphthnatx NetBSD 1 x idthukplxyxxkmaepnraya fietxrthiephimekhamain NetBSD 1 3 khux twcdkarkbaephkhekc inpi 1999 NetBSD ewxrchn 1 4 aebbibnarisnbsnunaephltfxrmephimepn 14 chnid aelamakkwanninkrnithisnbsnunechphaasxrsokhd ineduxnthnwakhm kh s 2004 NetBSD xxkrun 2 0 karepliynaeplngsakhykhuxsnbsnunrabbethrd thread inthukaephltfxrmphan Scheduler Activations aelasnbsnun SMP inbangsthaptykrrm ewxrchn 2 0 ephimkarsnbsnunrabbkhunmaepn 40 chnidinkrnithiepnibnari aelaephimxik 6 chnidthaepnsxrsokhd hlngcakewxrchn 2 0 epntnma NetBSD runhlkcaichhmayelkh major thiephimkhun echn 2 0 3 0 4 0 inkhnathielkh minor caepnkarbngchikarprbprungkhxngrunesthiyr inpyhakhwamplxdphyhruxpyhaxun pccubn NetBDS ewxrchnlasudkhux 8 0 khxmulemux 2018 9 5 raychuxrunkhxngentbiexsdiColour MeaningGreen Release still supportedRed Release no longer supportedMajor releases Release date Notable features and changes5 1 November 19 20105 0 April 29 2009 Rewritten threading subsystem based on a and rewritten implementation Support for POSIX real time scheduling extensions and for Added memory allocator A metadata for known as Rewritten framework which will replace old LKMs Use of rather than by default for i386 and amd64 ports and introduction of drm 4 DRI for 3d hardware acceleration 4 0 December 19 2007 Added support for target 3 the Kernel Authorization framework Veriexec and other security extensions and a Bluetooth protocol suite 3 0 December 23 2005 Support for 2 0 was added Support for filesystems gt 2 added added OpenBSD was integrated as an alternative to IPFilter UFS support 2 0 December 9 2004 Addition of native and support on and other platforms AMD64 architecture added Support for and addition of 1 6 September 14 2002 UBC was introduced which unifies the filesystem and virtual memory caches of file data support for TCP and UDP transmit path Ten new platforms supported New implementation of cross building build sh infrastructure Added support for multibyte LC CTYPE 1 5 December 6 2000 IPv6 and were added to the network stack OpenSSL and imported New implementation of rc d system start up mechanism Start of migration to format binaries A utility for kernel tracing was added Six new platforms supported including Added and support for 1 4 May 12 1999 UVM a rewritten subsystem was introduced Added RAIDframe a software RAID implementation and imported Completion of the integration of all remaining 4 4BSD Lite 2 kernel improvements Ports to and systems added Added full USB support 1 3 March 9 1998 source tree was made a supported part of the distribution Support for and added and filesystems added The packages collection system was introduced 1 2 October 4 1996 Support for SCSI scanner and medium changer devices added NTP added in kernel Ports for and Sharp systems added 1 1 November 26 1995 Ports for and systems added Binary emulation facility added Generic audio subsystem introduced 1 0 October 26 1994 The first multi platform release supporting the Series 300 Macintosh series and the Also in this release the legally encumbered Net 2 derived source code was replaced with equivalent code from 4 4BSD lite in accordance with the lawsuit settlement Addition of and 5 0 9 August 20 1993 Contained many enhancements and bug fixes This was still a platform only release although by this time work was underway to add support for other architectures Support for 0 8 April 20 1993 The first official release derived from 386BSD 0 1 plus the version 0 2 2 unofficial patchkit with several programs from the Net 2 release missing from 386BSD re integrated and various other improvements rabbthimikarphxrthipichnganalpha amd64 atari cats cobalt dreamcast playstation2 sharkxangxing Announcing NetBSD 5 1 Announcing NetBSD 5 0 Announcing NetBSD 4 0 Announcing NetBSD 3 0 Announcing NetBSD 2 0 Announcing NetBSD 1 6 Announcing NetBSD 1 5 NetBSD 1 4 Release Announcement Information about NetBSD 1 3 Information about NetBSD 1 2 Information about NetBSD 1 1 NetBSD 1 0 release announcement NetBSD 0 9 available for anon ftp Installation notes for NetBSD 0 8 aehlngkhxmulxunohmephcokhrngkar NetBSD NetBSD Wiki 2016 03 05 thi ewyaebkaemchchin bthkhwamkhxmphiwetxr xupkrntang hruxekhruxkhayniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk