เทียนทอง ทองพันชั่ง

รองศาสตราจารย์ ดร. เทียนทอง ทองพันชั่ง เกิดวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2515 ที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เจ้าของรางวัลนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ สาขาเคมี ประจำปี พ.ศ. 2547 ผู้ชนะรายการเกมโชว์ อัจฉริยะข้ามคืน ล้านที่ 5 ซึ่งออกอากาศไปเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2549 จบชั้น ม.6 จากโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย ปัจจุบันเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นผู้เชี่ยวชาญการวิจัยทางเคมีอินทรีย์สังเคราะห์ มีบทบาทในการเผยแพร่ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ให้แก่นักเรียน เพื่อกระตุ้นให้เยาวชนได้เข้าใจและมองเห็นความเกี่ยวข้องของวิทยาศาสตร์ กับกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเป็นวิทยากรร่วมในการบรรยายสาธิต "มาสนุกกับเคมีกันเถอะ (Chemistry is Fun) " ซึ่งเป็นกิจกรรมของสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

ผศ.ดร.เทียนทอง ทองพันชั่ง เป็นบุตรคนที่สองของนายทองคำ และนางประมวลศรี ทองพันชั่ง สมรสกับ ดร. ชะวะนี ทองพันชั่ง 2007-03-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน นักวิทยาศาสตร์สตรีไทยคนที่ 2 ที่ได้รับทุนวิจัยระดับสากลจากโครงการ For Women in Science "ลอรีอัล-ยูเนสโก"

การศึกษา

เริ่มการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ที่โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จังหวัดสงขลา และระดับมัธยมศึกษาตอนปลายที่โรงเรียนเดียวกัน ด้วยทุนโครงการพัฒนาและส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (พสวท.) และได้รับทุนดังกล่าวเพื่อศึกษาต่อจนจบระดับปริญญาตรีสาขาเคมี (เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง) จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ในปี พ.ศ. 2537 ระดับปริญญาโท-เอกสาขาเคมีอินทรีย์ จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา ในปี พ.ศ. 2542 ในระหว่างชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ได้รับคัดเลือกเป็นผู้แทนเยาวชนไทยไปแข่งขันคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ (สาขาเคมี) 2007-06-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เมื่อ ปี พ.ศ. 2533

การทำงาน

• พ.ศ. 2542-ปัจจุบัน - รองศาสตราจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

งานวิจัย

งานวิจัยหลักของ ผศ.ดร.เทียนทอง ทองพันชั่ง เป็นการศึกษาและพัฒนาปฏิกิริยาทางเคมีอินทรีย์สังเคราะห์ เพื่อใช้สร้างโมเลกุลเป้าหมายที่มีคุณสมบัติตามต้องการ ได้แก่ การประยุกต์ใช้ (tautomerization) ของสารในกลุ่มฟีนอลเพื่อสังเคราะห์สารประเภท สารประเภท และ หรือสารประเภทเฮเทอโรเฮลิซีน ซึ่งเป็นสารประกอบอะโรเมติกที่มีโครงสร้างเป็นรูปเกลียว ซึ่งสารดังกล่าวข้างต้นมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นวัสดุทางเคมีชนิดใหม่ๆ กล่าวคือ สามารถใช้เป็นองค์ประกอบในการออกแบบและสร้างระบบ เพื่อพัฒนาเป็นวัสดุอินทรีย์นำไฟฟ้าหรือสารผลึกเหลว ใช้เป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์ หรือเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาแบบอสมมาตร เป็นต้น

งานวิจัยอีกด้านหนึ่งเป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพันธะเคมี และผลทางอิเล็กทรอนิกส์ของพันธะเคมี ที่มีต่อโครงสร้างสามมิติของโมเลกุล อันมีผลโดยตรงต่อสมบัติทางกายภาพและทางเคมีของสสาร ผลจากการศึกษาดังกล่าว ทำให้เข้าใจคุณสมบัติของพันธะเคมีได้ดียิ่งขึ้น และยังสามารถนำมาใช้ในการปรับปรุงกระบวนการแยกสารไอโซเมอร์ ที่มีการจัดเรียงอะตอมในสามมิติที่ต่างกัน ช่วยในการทำนายโครงสร้างสามมิติได้ชัดเจน นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ในการควบคุมหรือการออกแบบปฏิกิริยาอสมมาตรแบบใหม่ ทำให้การสังเคราะห์สารที่มีโครงสร้างสามมิติเฉพาะตามต้องการ ทำได้อย่างจำเพาะเจาะจงมากยิ่งขึ้น ลดการสูญเสียสารตั้งต้นในการปฏิกิริยาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2564 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)
• พ.ศ. 2558 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นต่ำกว่าสายสะพาย ประจำปี ๒๕๖๔^[], เล่ม ๑๓๙ ตอนพิเศษ ๓ ข หน้า ๕๐, ๓๑ มีนาคม ๒๕๖๕
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นต่ำกว่าสายสะพาย ประจำปี ๒๕๕๘, เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๑๔ ข หน้า ๔๒, ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๕๙