เจ้าซอว์ยานปายง์

เจ้าซอยานไปง์ (Saw Yan Paing) เป็นเชื้อพระวงศ์ของพม่าในราชวงศ์โก้นบอง เป็นโอรสของกับตะโยะตานคีนเล (Tayoktan Khin Lay) พระองค์ถูกกักบริเวณในพระราชวังในรัชกาลพระเจ้าธีบอ ก่อนจะเป็นอิสระเมื่ออังกฤษเข้ายึดมัณฑะเลย์ได้

หลังจากนั้นพระองค์ได้ไปรวบรวมกำลังเพื่อต่อต้านอังกฤษ โดยตั้งมั่นที่ตำบลชอง-กวะ (Chaunggwa) ในเขตอังวะร่วมกับเจ้าซอยานไนง์ (Saw Yan Naing) ทำให้พระองค์และเจ้าซอยานไนง์ถูกเรียกรวมกันว่า เจ้าฟ้าชอง-กวะ และได้มารวมกับกลุ่มของเจ้าฟ้ามยีนไซง์เมื่อ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2429 ที่ช่องเขานะเตะ (Natteik) จากนั้นได้โจมตีมัณฑะเลย์ อังวะ อมรปุระ และสะกายในที่สุด ใน พ.ศ. 2430 เจ้าซอยานไนง์ถูกจับตัว ส่วนเจ้าซอยานไปง์หนีไปรัฐฉาน ซ่องสุมกำลังขึ้นใหม่โดยได้รับการสนับสนุนจากนอพะ (Naw Hpa) และนอมอง (Naw Mong) แต่ก็ถูกอังกฤษปราบปรามจนนอพะและนอมองยอมจำนนในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2430

เจ้าซอยานไปง์ได้หนีขึ้นเหนือไปยังดินแดน และร่วมมือกับสามะและปอนกัน (Ponkan) ทำให้กำลังของเจ้าซอยานไปง์เข้มแข็งขึ้นใน พ.ศ. 2432 จนอังกฤษต้องส่งกำลังทหารไปปราบอย่างจริงจัง ในที่สุดพระองค์เป็นฝ่ายแพ้ หนีไปแสนหวี ก่อนจะไปตั้งมั่นที่เชอฟาง (Chefang) ในจีน และดำเนินการก่อกวนทหารอังกฤษจนถึง พ.ศ. 2436 ในที่สุดอังกฤษได้ขอร้องให้จีนให้จำกัดการเคลื่อนไหวของพระองค์ พระองค์สิ้นพระชนม์ด้วยโรคชราในจีน

อ้างอิง

• นินิเมียนต์. พม่ากับการต่อต้านจักรวรรดินิยมอังกฤษ ค.ศ. 1885-1893. แปลโดย ฉลอง สุนทราวาณิชย์. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2543, หน้า 240-242.