เจาจิ๋ว

เจาจิ๋ว, เจียวจิ๋ว, เจียวจุย, ต้าจิ๋ว หรือเตียวเจียว (ป. ค.ศ. 199 - 270) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เฉียวโจว (จีน: 譙周; พินอิน: Qiáo Zhōu) ชื่อรอง ยฺหวิ่นหนาน (จีน: 允南; พินอิน: Yǔnnán) เป็นขุนนางและบัณฑิตของรัฐจ๊กก๊กในยุคสามก๊กของจีน เดิมรับใช้เล่าเจี้ยงเจ้ามณฑลเอ๊กจิ๋ว (ครอบคลุมพื้นที่มณฑลเสฉวนและนครฉงชิ่งในปัจจุบัน) ในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออกก่อนจะกลายมาเป็นขุนนางของขุนศึกเล่าปี่ผู้ก่อตั้งรัฐจ๊กก๊กในปี ค.ศ. 221 เจาจิ๋วมีชื่อเสียงจากการเป็นอาจารย์ให้กับขุนนางจ๊กก๊กหลายคน เช่น ตันซิ่ว (เฉิน โช่ว), , , และ

เจาจิ๋ว (เฉียว โจว)
譙周
ทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซานฉีฉางชื่อ)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 263 (263) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจฮวน / สุมาเอี๋ยน
นายกองทหารม้า (騎都尉 ฉีตูเว่ย์)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 263 (263) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจฮวน / สุมาเอี๋ยน
ที่ปรึกษาราชวัง (光祿大夫 กวางลู่ต้าฟู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 263 (263)
กษัตริย์	เล่าเสี้ยน
ขุนนางที่ปรึกษารับใช้ (中散大夫 จงซ้านตาฟู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	เล่าเสี้ยน
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ค.ศ. 199 นคร มณฑลเสฉวน
เสียชีวิต	ค.ศ. 270
บุตร	เฉียว ซี เฉียว เสียน เฉียว ถง
บุพการี	เฉียว ปิน (บิดา)
อาชีพ	ขุนนาง, บัณฑิต
ชื่อรอง	ยฺหวิ่นหนาน (允南)
บรรดาศักดิ์	หยางเฉิงถิงโหว (陽城亭侯)

ในช่วงชีวิตของเจาจิ๋ว เจาจิ๋วถูกมองว่าขาดความสามารถและไม่ได้รับการเคารพจากเพื่อนขุนนางหลายคน มีเพียงที่ยกย่องเจาจิ๋วอย่างสูง ครั้งหนึ่งหยาง ซี่กล่าวว่า "ทั้งเราและคนรุ่นหลังไม่สามารถเทียบเท่าผู้อาวุโสท่านนี้ได้" หยาง ซี่จึงได้รับการยกย่องจากผู้ที่ยอมรับความสามารถของเจาจิ๋วเช่นกัน

เจาจิ๋วรับราชการในราชสำนักจ๊กก๊กมาตั้งแต่เมื่อเล่าปี่ขึ้นครองราชย์ (ค.ศ. 221) จนถึงการล่มสลายของจ๊กก๊กในปี ค.ศ. 263 เจาจิ๋วเป็นที่จดจำว่าเป็นผู้ทูลโน้มน้าวให้เล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊กยอมจำนนต่อวุยก๊กในปี ค.ศ. 263

เจาจิ๋วถึงแก่กรรมเมื่อ ค.ศ. 270 ที่ ลกเอี๋ยง ตรงกับปีที่ 5 แห่งรัชสมัย จักรพรรดิจิ้นหวู่ หรือ สุมาเอี๋ยน ปฐมจักรพรรดิแห่ง ราชวงศ์จิ้นตะวันตก

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. ชีวประวัติเจาจิ๋วในจดหมายเหตุสามก๊กระบุว่าในศักราชไท่ฉื่อปีที่ 5 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยน (ค.ศ. 269) เจาจิ๋วกล่าวว่าตนได้ล่วงเข้าอายุ 70 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก) เมื่อคำนวณแล้ว ปีเกิดของเจาจิ๋วจึงเป็นเป็น ค.ศ. 199
2. จดหมายเหตุสามก๊กระบุว่าเจาจิ๋วเสียชีวิตในฤดูหนาวของศักราชไท่ฉื่อ (ค.ศ. 265-274) ปีที่ 6 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยน
3. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 53 และตอนที่ 70
4. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 63 ตอนที่ 77 และตอนที่ 86
5. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 78
6. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 83
7. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 84

อ้างอิง

1. ([泰始]五年，予常为本郡中正，清定事讫，求休还家，往与周别。周语予曰：“昔孔子七十二、刘向、杨雄七十一而没，今吾年过七十，庶慕孔子遗风，可与刘、杨同轨，恐不出后岁，必便长逝，不复相见矣。”) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 42.
2. ([泰始]六年秋， ... 至冬卒。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 42.
3. ("เจาจิ๋วที่ปรึกษาจึงว่า ท่านคิดนี้ชอบ อนึ่งข้าพเจ้าเห็นดาวสำหรับเมืองเสฉวนนั้นหายไป มีดาวดวงใหญ่ขึ้นแทนที่รัศมีสว่างดังพระจันทร์ มีดาวน้อยล้อมเปนบริวารอยู่หลายดวง แล้วข้าพเจ้าได้ยินเด็ก ๆ ในเมืองเสฉวนทำเพลงเล่นว่า แม้ผู้ใดจะใคร่กินเข้าใหม่จงคอยให้เจ้าใหม่มาครองเมืองเถิด ก็จะได้กินสมความคิด อุยก๋วนเล่าป๊าได้ฟังดังนั้นก็โกรธ ชักกระบี่ออกจะฆ่าเจาจิ๋วเสีย เล่าเจี้ยงก็เข้าห้ามปรามไว้") "สามก๊ก ตอนที่ ๕๓". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
4. ("เจาจิ๋วขุนนางผู้ใหญ่ได้ฟังดังนั้นจึงว่าแก่ขงเบ้งว่า เพลาคืนนี้ข้าพเจ้าพิเคราะห์ดูฤกษ์บน เห็นดาวประจำเมืองฝ่ายเหนือมีรัศมีบริบูรณ์อยู่ มหาอุปราชก็มีสติปัญญาหลักแหลมรู้การทั้งปวง ซึ่งจะยกไปตีเมืองฮูโต๋นั้นเกลือกจะป่วยการเสียเปล่า") "สามก๊ก ตอนที่ ๗๐". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
5. ("ขงเบ้งจึงหาเคาเจ้งเจียวจิ๋วแลขุนนางทั้งปวงมาปรึกษาว่า บัดนี้โจผีทำลายล้างพระเจ้าเหี้ยนเต้เสียแล้ว ควรเราจะยกเล่าปี่ขึ้นเปนเจ้าแผ่นดินสืบวงศ์พระเจ้าเหี้ยนเต้ไว้ เจียวจิ๋วจึงว่า ข้าพเจ้าดูขอบขันธเสมาเมืองเสฉวนเห็นอัศจรรย์ประหลาทหลายประการ อนึ่งดวงดาวประจำตัวเล่าปี่ก็มีรัศมีสว่างดังพระจันทร์ ซึ่งจะยกเล่าปี่ให้เปนเจ้าสืบพระวงศ์นั้นควรแล้ว") "สามก๊ก ตอนที่ ๖๓". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
6. ("เจียวจิ๋วโหรได้ฟังขงเบ้งว่าดังนั้น จึงทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยนว่า ข้าพเจ้าดูในตำราแล้วเห็นดาวมหาอุปราชเมืองเรานี้เสร้าหมอง อันดาวประจำเมืองฝ่ายเหนือนั้นรุ่งเรือง อนึ่งชาวเมืองเราเลื่องลือกันว่า เวลากลางคืนได้ยินใบสนธิ์ซึ่งต้องลมนั้น เหมือนเสียงคนร้องไห้อื้ออึงอยู่ ซึ่งมหาอุปราชจะยกไปครั้งนี้ขอให้งดไว้ก่อน พระเจ้าเล่าเสี้ยนยังมิได้ตรัสประการใด") "สามก๊ก ตอนที่ ๗๗". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
7. ("เจียวจิ๋วจึงทูลขัดว่า อันธรรมเนียมโบราณซึ่งจะตั้งตัวเปนเจ้าแผ่นดินนั้น จะได้อาศรัยกำลังผู้อื่นหามิได้ ย่อมเพียรพยายามได้เปนดีด้วยปัญญาความคิดแลกำลังของตัว เมื่อแลต่อด้วยข้าศึกมิได้เข้าไปนบนอบเมืองกังตั๋งนั้น ใช่ว่าเมืองกังตั๋งจะตั้งมั่นเปนเอกโทอยู่ก็หาไม่ ก็จะเสียแก่วุยก๊กเปนมั่นคง นานไปก็ต้องกลับไปคำนับเขา ก็จะมิได้อัปยศเปนสองซ้ำไปหรือจะต้องการอันใด ถ้าเข้าคำนับแก่พระเจ้าวุยก๊กเสียครั้งนี้เห็นจะได้อายแต่ครั้งเดียว ขอให้พระองค์ดำริห์ดูเถิด") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
8. ("เจียวจุยจึงทูลว่า เวลาคืนนี้ข้าพเจ้าเห็นดาวสำหรับมหาอุปราชตกลงข้างทิศตวันตกเฉียงเหนือ ข้าพเจ้าเห็นว่าจะมีภัยแก่มหาอุปราช ซึ่งพระองค์ทรงพระสุบินก็เห็นยุติกัน พระเจ้าเล่าเสี้ยนแจ้งดังนั้นก็ยิ่งเสร้าหมองไม่สบายเลย") "สามก๊ก ตอนที่ ๗๘". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
9. ("เกียงอุยได้ฟังดังนั้นก็ดีใจจึงว่า ถ้ากระนั้นเห็นเราจะทำการใหญ่สำเร็จครั้งนี้เปนมั่นคง จึงปรึกษาต้าจิ๋วขุนนางผู้ใหญ่ว่า เราจะทำเรื่องราวขึ้นกราบทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยนเปนใจความว่า จะขออาสาไปตีเมืองวุยก๊กถวาย ท่านจะเห็นประการใด ต้าจิ๋วจึงทอดใจใหญ่ว่า บัดนี้พระเจ้าเล่าเสี้ยนก็ไม่ว่ากิจการบ้านเมือง เชื่อฟังแต่คำฮุยโฮขันที ชวนกันเสพย์สุราทุกวันมิได้ขาด อนึ่งตัวท่านแต่ทำการมาก็เสียทีเปนหลายครั้ง แม้เราคิดอ่านรักษาบ้านเมืองไว้ให้มั่นคงจะดีกว่า") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๓". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
10. ("เตียวเจียวจึงทูลว่า เวลาคืนนี้ข้าพเจ้าพิเคราะห์ดูเห็นดาวเมืองเราวิปริตฤกษ์บนหาดีไม่ แลซึ่งเกียงอุยจะอาสายกไปนั้นเห็นจะไม่มีชัยชนะ ขอพระองค์จงห้ามไว้ก่อน พระเจ้าเล่าเสี้ยนจึงตอบว่า บัดนี้เขามารับอาสาเราเอง แลซึ่งจะห้ามไว้นั้นไม่ควร จำเราจะให้เขาไป ถ้าภายหลังเห็นเพลี้ยงพลํ้าประการใดแล้วเราจึงจะห้าม เตียวเจียวจึงซ้ำทูลทัดทานถึงสามครั้ง เห็นพระเจ้าเล่าเสี้ยนมิฟังถ้อยคำแล้วก็ลาไป คิดน้อยใจทำอุบายเปนป่วยมิได้มาคิดราชการเลย") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๔". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ September 21, 2023.
11. (又時人謂譙周無當世才，少歸敬者，唯戲重之，常稱曰：「吾等後世，終自不如此長兒也。」有識以此貴戲。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ล่อกวนตง (ศตวรรษที่ 14). สามก๊ก (ซันกั๋วเหยี่ยนอี้).