การฮ วประม ล หร อภาษากฎหมายเร ยก การสมยอมในการเสนอราคา อ งกฤษ bid rigging ค อ แผนการฉ อโกงใน ซ งช วยให บร ษ ทต าง ๆ สามา

การฮั้วประมูล หรือภาษากฎหมายเรียก การสมยอมในการเสนอราคา (อังกฤษ: bid rigging) คือ แผนการฉ้อโกงใน ซึ่งช่วยให้บริษัทต่าง ๆ สามารถยื่นเสนอราคาที่ไม่ต้องแข่งขันกันได้ การฮั้วประมูลอาจกระทำโดยเจ้าหน้าที่ที่ทุจริต โดยบริษัทต่าง ๆ ที่ร่วมมือกันในลักษณะของการฮั้ว ประเทศส่วนใหญ่ถือว่ากระทำเช่นนี้ผิดกฎหมาย การฮั้วประมูลยังเป็นและการจัดสรรตลาดรูปแบบหนึ่งซึ่งมักกระทำกันเมื่อมี (call for bids) เช่น ในกรณีของสัญญาก่อสร้างของรัฐบาล

โดยทั่วไป วัตถุประสงค์ของการฮั้วประมูลคือการทำให้ฝ่ายที่ "ชนะ" ได้รับสัญญาในราคาที่ไม่ต้องแข่งขัน (เช่น ในราคาที่สูงกว่า หากเป็นผู้ขาย หรือราคาที่ต่ำกว่า หากเป็นผู้ซื้อ) โดยที่คู่สัญญาฝ่ายอื่น ๆ จะได้รับการชดเชยในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การจ่ายเงินสด หรือการได้รับเลือกให้เป็นผู้เสนอราคาที่ "ชนะ" ในสัญญาอื่น ๆ หรือโดยการจัดให้มีการแบ่งสัญญาบางส่วนของผู้ชนะการประมูลให้แก่พวกเขา ในลักษณะนี้ พวกเขา "แบ่งปันผลประโยชน์" ซึ่งกันและกัน

การฮั้วประมูลเกือบทุกกรณีก่อให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจต่อหน่วยงานที่กำลังมองหาผู้เสนอราคา และต่อสาธารณชน ซึ่งท้ายที่สุดแล้วต้องแบกรับต้นทุนในฐานะผู้เสียภาษีหรือผู้บริโภค

รูปแบบ

การทุจริตในกระบวนการประมูล

การเปลี่ยนแปลงคำสั่งงาน ผู้รับเหมาอาจร่วมมือกับเจ้าหน้าที่โครงการ เพื่อชนะการประมูลด้วยราคาต่ำ แล้วจึงขอเปลี่ยนแปลงสัญญาภายหลัง ซึ่งเจ้าหน้าที่อนุมัติ ทำให้ราคาสูงขึ้นอย่างมาก
การตัดผู้เข้าร่วมประมูล เจ้าหน้าที่โครงการสามารถเลือกผู้ชนะการประมูลได้โดยใช้วิธีการต่าง ๆ ซึ่งมีหลากหลายวิธี ตัวอย่างเช่น:
- กำหนดคุณสมบัติผู้เข้าร่วมประมูลอย่างไม่สมเหตุสมผล ตัดบริษัทที่ไม่ใช่กลุ่มเป้าหมาย
- ลดระยะเวลาการยื่นข้อเสนอใหม่หลังจากมีการขอเสนอราคา
- การโฆษณาโครงการเพื่อเลือกผู้เข้าร่วมประมูลหรือตลาดเฉพาะ
- การรวมสัญญาเพื่อกีดกันผู้ประมูล
- การข่มขู่และคุกคาม หรือการปฏิเสธข้อเสนอราคาโดยใช้เหตุผลเล็กน้อย

การแบ่งซื้อ เพื่อลดจำนวนเงินประมูลขั้นต่ำ โดยแบ่งสัญญาออกเป็นหลายส่วนเพื่อให้จำนวนเงินรวมต่ำกว่าเกณฑ์ ทำให้การแข่งขันลดลงและการตรวจสอบลดลง เนื่องจากราคาประมูลต่ำลงและสามารถแบ่งผลประโยชน์ได้
การรั่วไหลของข้อมูลการประมูล ผู้เข้าร่วมประมูลได้รับข้อมูลล่วงหน้าเพื่อได้เปรียบ
การจัดการข้อเสนอราคา เจ้าหน้าที่สามารถเลือกผู้ชนะการประมูลได้หลังจากได้รับข้อเสนอราคา โดยเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขการประเมินผล หรือวิธีการอื่น ๆ
การกำหนดคุณสมบัติที่เอื้อประโยชน์ เจ้าหน้าที่สามารถตัดผู้เข้าร่วมประมูลได้มากขึ้น โดยปรับเงื่อนไขให้เหมาะกับผู้เข้าร่วมประมูลรายใดรายหนึ่ง หรือสร้างเกณฑ์ที่คลุมเครือเพื่อเลือกผู้เข้าร่วมประมูลที่ต้องการ
การเสนอราคาไม่สมดุล ผู้เข้าร่วมประมูลเสนอราคาสูงในช่วงแรกและราคาต่ำในช่วงต่อมา เพื่อเพิ่มกระแสเงินสด โดยเสนอราคาสูงสำหรับรายการหนึ่งเพื่อเพิ่มจำนวนหน่วยและซื้อในราคาแข่งขัน ขณะเดียวกันก็โก่งราคาจากราคาประมูลที่สูงเกินจริง นอกจากนี้ ผู้เข้าร่วมประมูลอาจเสนอราคาต่ำสำหรับรายการที่ไม่จำเป็น เพื่อเสียเปรียบบริษัทอื่น เนื่องจากราคาประมูลของตนเองมีความแข่งขันมากกว่า ซึ่งเพิ่มต้นทุนการเข้าร่วมของบริษัทใหม่
การให้รางวัลผู้ขายรายเดียวโดยไม่มีเหตุผล การเลือกผู้ชนะโดยไม่คำนึงถึงการแข่งขัน อาจทำได้โดยการปลอมแปลงข้อเสนอราคาหรือการแบ่งราคา

ภายในกลุ่มผูกขาด

การกดราคา กลุ่มผู้สมคบกันบางส่วนตกลงที่จะไม่ยื่นข้อเสนอราคา เพื่อให้ผู้สมคบกันรายอื่นชนะการประมูล
การเสนอราคาเสริม หรือ การเสนอราคาปกปิด เกิดขึ้นเมื่อผู้เข้าร่วมประมูลบางรายตกลงที่จะยื่นข้อเสนอราคาที่ตั้งใจให้แพ้ เพื่อให้ผู้สมคบกันรายอื่นชนะการประมูล ตัวอย่างเช่น ข้อเสนอราคาเสริมอาจมีราคาที่ไม่มีการแข่งขันเมื่อเทียบกับราคาที่ผู้สมคบกันที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อชนะการประมูลยื่นเสนอ หรือข้อเสนอราคาเสริมอาจมีเงื่อนไขที่ผู้สมคบกันทราบว่าเป็นที่ยอมรับไม่ได้สำหรับหน่วยงานที่เรียกร้องข้อเสนอราคา
การผลัดกันชนะ ผู้เข้าร่วมประมูลผลัดกันเป็นผู้ชนะการประมูลที่กำหนด ตัวอย่างเช่น ผู้สมคบกันแต่ละรายได้รับการกำหนดให้เป็นผู้ชนะการประมูลในสัญญาหนึ่ง โดยผู้สมคบกันได้รับการกำหนดให้ชนะสัญญาอื่น นั่นคือรูปแบบหนึ่งของการแบ่งตลาดที่ผู้สมคบกันจัดสรรหรือแบ่งปันตลาด ผลิตภัณฑ์ ลูกค้า หรือพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ในหมู่กัน จากนั้นแบ่งปันเพื่อให้แต่ละฝ่ายได้รับ "ส่วนแบ่งที่เป็นธรรม" ของธุรกิจทั้งหมด โดยไม่ต้องแข่งขันกับผู้อื่นอย่างแท้จริงสำหรับธุรกิจนั้น
การมอบหมายการเสนอราคา สามารถเป็นปัจจัยที่ส่งเสริมการเกิดการประมูลทุจริต ตัวอย่างเช่น ในกรณีของเอเจนซี่การตลาดที่เสนอราคาสำหรับพื้นที่โฆษณาเดียวกันในนามของตัวแทนที่แตกต่างและแข่งขันกัน)

ในฐานะผู้ขาย ผู้ประมูล หรือเจ้าหน้าที่

การเสนอราคาปลอม (Phantom bids) หรือ การเสนอราคาลวง (Shill bids) เป็นการเสนอราคาเท็จเพื่อหลอกล่อผู้ประมูลที่ถูกต้องให้เสนอราคาสูงกว่าปกติ ผู้ขายหรือผู้ประมูลจ้างคนมาเสนอราคาปลอม หากราคาปลอมชนะ ผู้ขายจะซ่อนสินค้าและนำกลับมาประมูลใหม่ หรือแจ้งผู้ประมูลอันดับสองว่าผู้ประมูลอันดับหนึ่งไม่สามารถชำระเงินได้ ในการประมูลออนไลน์ จะใช้การเสนอราคาครั้งที่สอง (ซึ่งผิดกฎหมาย) การยิงราคา (sniping) คือโอกาสที่ดีที่สุดของผู้ประมูลที่ถูกต้องในการขัดขวางผู้เสนอราคาปลอมที่ต้องการเพิ่มราคาอย่างผิดปกติ
การซื้อคืน เป็นกลยุทธ์ที่ผู้ประมูลหรือผู้ขายเสนอราคาและซื้อคืน เพื่อป้องกันไม่ให้ขายให้กับผู้ประมูลสูงสุดในราคาที่ไม่เพียงพอ นี่คือการฉ้อโกงหากการประมูลเป็นการประมูลแบบสัมบูรณ์ หมายความว่าไม่มีการเสนอราคาสำรอง
การประมูลปลอม ในอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ อาจเกิดขึ้นเมื่อธนาคารประมูลบ้านยึดจำนองแบบ "ชั่วคราว" และให้ผู้ประมูลเลือกให้ "ข้อเสนอเบื้องต้น" สำหรับบ้านที่ยังไม่ได้รับอนุญาตให้ประมูล หากไม่ตรงตามราคาสำรอง บ้านจะถูกอัปเดตเป็น "ไม่เคยมีให้ประมูล" แม้ว่าจะได้รับข้อเสนอราคาแล้วก็ตาม บ้านบางหลังถูกประมูลในราคาพิเศษ และการประมูลถูกปิดก่อนที่จะประกาศการประมูลอย่างเป็นทางการ นักลงทุนรีบยื่นข้อเสนอเบื้องต้นก่อนที่บ้านจะถูกนำมาประมูล ผู้ประมูลกลัวที่จะเสียโอกาสจึงส่งผลให้มีการเสนอราคาเพิ่มขึ้น และแน่นอนว่าราคาสูงขึ้น หากผู้ประมูลไม่สามารถเข้าถึงราคาเป้าหมายได้ รายการจะไม่สามารถประมูลได้ ธนาคารทำเช่นนั้นเพราะหากขายสินทรัพย์เสียทั้งหมดในครั้งเดียว ตลาดที่อยู่อาศัยจะพังทลาย ซึ่งทำให้บ้านยึดจำนองถูกปล่อยออกมาทีละน้อยด้วยการประมูลปลอม

รูปแบบการจัดการการประมูลเหล่านี้อาจเกิดขึ้นพร้อมกัน และอาจเกิดขึ้นพร้อมกันได้มากกว่าสองรูปแบบ ตัวอย่างเช่น หากสมาชิกคนหนึ่งของกลุ่มการประมูลได้รับการกำหนดให้ชนะสัญญาใดสัญญาหนึ่ง ผู้สมรู้ร่วมคิดของผู้ประมูลรายนั้นอาจหลีกเลี่ยงการชนะโดยไม่เสนอราคา ("การกดราคา") หรือโดยการยื่นข้อเสนอราคาสูง ("การเสนอราคาปกปิด")

ต้นทุนทางเศรษฐกิจ

ปัญหาหลายอย่างที่เกิดจากการฮั้วประมูลเป็นผลมาจากการเกี่ยวข้องของกับกลุ่มผูกขาด บริษัทที่ไม่มีประสิทธิภาพจะไม่ถูกผลักดันออกไปอย่างที่ควรจะเป็นในตลาดที่มีการแข่งขัน และบริษัทต่าง ๆ จะได้รับผลกำไรมากขึ้น แม้ว่าจะมีการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพ กลุ่มผูกขาด มีพฤติกรรมเหมือนการผูกขาด ดังนั้นพฤติกรรมของพวกเขา เช่น การฮั้วประมูล จึงสร้างความไม่มีประสิทธิภาพของตลาด เนื่องจากสัญญาต่าง ๆ ได้รับการเติมเต็มในมูลค่าที่สูงขึ้น นอกจากนี้ ราคาเสนอยังเพิ่มขึ้นตามการสมรู้ร่วมคิดที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ ท้ายที่สุดแล้ว ค่าใช้จ่ายมักจะตกอยู่กับผู้เสียภาษี เนื่องจากสัญญาที่รัฐบาลให้การสนับสนุนนั้นสูงกว่ามูลค่าตลาดอย่างผิดปกติ นอกจากนี้ยังอาจถือได้ว่าเป็นการขึ้นราคาสำหรับผู้เสียภาษี (หรือผู้บริโภค) เนื่องจากบริษัทต่าง ๆ แสวงหาค่าเช่า การศึกษาหนึ่งพบว่าการฮั้วประมูลทำให้ราคาสูงขึ้นอย่างมากเมื่อเทียบกับมูลค่าตลาดในอุตสาหกรรมอาหารทะเลในฟิลาเดลเฟีย ในโครงการการเสนอราคาที่เกี่ยวข้องกับศูนย์สนับสนุนบุคลากรกองทัพ (Defense Personnel Support Center) ซึ่งเป็นผู้ซื้อของกระทรวงกลาโหม ราคาเริ่มต้นที่สูงและผู้เข้าร่วมน้อยรายในหลายอุตสาหกรรมส่งผลให้แรงจูงใจในการแข่งขันของบริษัทต่าง ๆ ลดลง

การตรวจสอบ

ในสหราชอาณาจักร หน่วยงานการแข่งขันและการตลาด (Competition and Markets Authority) ได้เผยแพร่ ในปี ค.ศ. 2016 โดยมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมแนวปฏิบัติที่ดีในหมู่เจ้าหน้าที่จัดซื้อจัดจ้างและจัดหา และให้รายละเอียดข้อบ่งชี้ที่พวกเขาควรระมัดระวัง

การแก้ไข

การฮั้วประมูล (Bid rigging) เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายภายใต้กฎหมายอาญาหรือกฎหมายการแข่งขันทางการค้าของประเทศที่พัฒนาแล้วส่วนใหญ่ การกระทำนี้มีโทษปรับ จำคุก หรือทั้งจำทั้งปรับ ขึ้นอยู่กับเขตอำนาจศาล

ในระดับพื้นฐาน หากมีบริษัทเข้าร่วมในตลาดมากขึ้นโดยไม่ได้อยู่ในกลุ่มฮั้วประมูล ก็มีแนวโน้มว่าจะมีการแข่งขันในการเสนอราคาสูงขึ้น ดังที่หลักฐานแสดงให้เห็นว่ามูลค่าการเสนอราคาจะลดลงเมื่อจำนวนบริษัทเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ การฮั้วประมูลจะเกิดขึ้นน้อยลงเมื่อการแข่งขันในตลาดดีขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากความสามารถในการประนีประนอมที่ลดลง

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) งานของ OECD ด้านการฮั้วประมูลและกลุ่มแก๊งในการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ได้ให้คำแนะนำต่อไปนี้สำหรับการยื่นซองประมูลที่ดีขึ้นไว้ดังนี้:

พัฒนาความเชี่ยวชาญและความตระหนักรู้เกี่ยวกับตลาดสำหรับการออกแบบการประมูล: เข้าใจถึงตลาดเป้าหมายและความต้องการของผู้เข้าร่วมประมูล
เพิ่มจำนวนข้อเสนอและผู้รับเหมาที่มีศักยภาพเพื่อเพิ่มการแข่งขันระหว่างข้อเสนอ: สร้างสภาพแวดล้อมการแข่งขันที่เป็นธรรมและเปิดกว้าง
มุ่งสู่ความชัดเจนในข้อกำหนดและรายละเอียด: ช่วยให้ผู้เข้าร่วมประมูลเข้าใจข้อกำหนดอย่างถูกต้อง
ลดโอกาสในการสื่อสารระหว่างผู้เข้าร่วมประมูลและเจ้าหน้าที่จัดซื้อ และยึดมั่นในเกณฑ์และกระบวนการประเมินผลที่เข้มงวด: รักษาความโปร่งใสและเป็นธรรมในการประเมินผล

ข้อเสนอแนะสำหรับการปรับปรุงการประมูล ก็ถูกหยิบยกขึ้นมาเช่นกัน เลงสไตน์ (Lengstein) และ วูล์ฟสเต็ตเตอร์ (Wolfstetter) แนะนำว่าเมื่อมีการเลือกผู้เสนอราคาใดเป็นพิเศษ โดยไม่คำนึงถึงต้นทุน การปฏิรูปที่เป็นไปได้ ได้แก่ การประมูลแบบปิดผนึก (sealed ) หรือหากมีเหตุผลที่เชื่อได้ว่าเจ้าหน้าที่และผู้เสนอราคาร่วมมือกัน การประมูลแบบเปิดจะเป็นที่นิยมมากกว่าเพื่อหลีกเลี่ยงการให้สินบนที่อาจเกิดขึ้น เมื่อเจ้าหน้าที่มีส่วนร่วมในกระบวนการ ที่มีการแข่งขันด้านราคามากขึ้น แต่ถูกสงสัยว่ามีการให้สินบน ทางออกที่เป็นไปได้คือการประมูลแบบเปิดเพื่อป้องกันการตกลงอย่างลับ ๆ เช่น การใช้คำสั่งเปลี่ยนแปลงในทางที่ผิด หากต้องการกระบวนการประมูลแบบปิดหรือแบบปิดผนึก ขอแนะนำให้ใช้การเสนอราคาทางอิเล็กทรอนิกส์และการลงทุนในระบบป้องกันการงัดแงะ

ตัวอย่างตามภูมิภาค

อเมริกาใต้

บราซิล

(Operation Car Wash) ของบราซิลเป็นการสืบสวนที่กำลังดำเนินอยู่เกี่ยวกับบริษัทข้ามชาติกึ่งรัฐวิสาหกิจของบราซิล (Petrobras) เปโตรบราสถูกสงสัยว่ามีการคิดราคาเกินจริงในการประมูลมากถึง 3% ของต้นทุนทั้งหมดในสัญญา โดยมีการยักยอกเงินประมาณ 2.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐเป็นเงินสินบน ปฏิบัติการล้างรถเป็นส่วนหนึ่งของการสืบสวนที่ใหญ่กว่าเกี่ยวกับรัฐบาลบราซิลเช่นกัน และมีส่วนทำให้ ลูอิส อีนาซียู ลูลา ดา ซิลวา (Luiz Inácio Lula da Silva) อดีตประธานาธิบดีถูกตัดสินจำคุก ในช่วงต้นเดือนมกราคม 2018 เปโตรบราสได้ตกลงในคดีฟ้องร้องแบบกลุ่มในสหรัฐอเมริกาเป็นมูลค่า 2.95 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ แม้ว่า เจพีมอร์แกนเชส (JP Morgan) และ (BTG Pactual) คาดว่าจะมีการชำระหนี้ระหว่าง 5 ถึง 10 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ

เรื่องอื้อฉาวเปโตรบราส (Petrobras) นั้นขยายวงกว้างออกไปไกลกว่าการฮั้วประมูลในภาคอุตสาหกรรมน้ำมัน เนื่องจากการสืบสวนยังได้โยงไปถึงบริษัทก่อสร้างของบราซิลด้วย เนื่องจากพบว่ามีการฮั้วประมูลอย่างแพร่หลายในการเตรียมการสำหรับ โอลิมปิกฤดูร้อน 2016 นี่ไม่ใช่ครั้งแรกของการฮั้วประมูลโดยบริษัทก่อสร้างในประวัติศาสตร์บราซิลเมื่อไม่นานมานี้ เนื่องจาก บริษัท อันดราจ กูเตียร์เรซ เอนเกนฮาเรีย เอสเอ (Andrade Gutierrez Engenharia SA) บริษัทก่อสร้างรายใหญ่อันดับสองของประเทศ ยอมรับว่ามีการฮั้วประมูลระหว่างการจัดซื้อจัดจ้างสัญญาสําหรับสนามกีฬาที่จะใช้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขัน ฟุตบอลโลก 2014 (2014 FIFA World Cup) การเปิดเผยครั้งนี้เกี่ยวข้องกับบริษัทก่อสร้างภายในประเทศอีกห้าแห่ง และถูกเปิดเผยโดย สภาบริหารการป้องกันเศรษฐกิจ (Conselho Administrativo de Defesa Econômica: CADE)

โคลัมเบีย

ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2002 (พ.ศ. 2545) ถึง ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) รัฐบาลโคลอมเบียได้เริ่มการสอบสวน 121 ครั้ง เกี่ยวกับการฮั้วประมูล ซึ่งนำไปสู่การที่หกสิบเก้าหน่วยงานต้องจ่ายค่าปรับเป็นเงินเกือบ 23.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และอีกเก้าหน่วยงานได้รับการลงโทษ พบว่าโดยทั่วไปแล้วโคลอมเบียปฏิบัติตามคำแนะนำขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างแบบแข่งขัน

อเมริกาเหนือ

สหรัฐอเมริกา

ในสหรัฐอเมริกา การฮั้วประมูลถือเป็นความผิดทางอาญาของรัฐบาลกลางภายใต้มาตรา 1 ของ ถึงกระนั้น การฮั้วประมูลก็ยังคงแพร่หลายในอุตสาหกรรมก่อสร้าง การประมูลขายรถยนต์ และการประมูลบ้านที่ถูกยึด

แคนาดา

ในประเทศแคนาดา การฮั้วประมูลถือเป็นความผิดทางอาญาที่สามารถฟ้องร้องได้ภายใต้มาตรา 47 ของ

ยุโรป

การฮั้วประมูลเป็นสิ่งผิดกฎหมายใน สหภาพยุโรป (European Union) ภายใต้ มาตรา 101 ของสนธิสัญญาว่าด้วยการทำงานของสหภาพยุโรป (Article 101 of the Treaty on the Functioning of the European Union) ค่าใช้จ่ายรายปีต่อสหภาพยุโรปในด้านความสูญเสียทางเศรษฐกิจอันเป็นผลโดยตรงจากการฮั้วประมูลในกลุ่ม คาร์เทล คาดว่าจะอยู่ระหว่าง 13,000 ล้านยูโร ถึง 37,000 ล้านยูโรในปี ค.ศ. 2008 การฮั้วประมูลดูเหมือนจะเพิ่มขึ้นทั่วทวีปยุโรป ทำให้เกิดความกังวลเป็นพิเศษเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายที่มากเกินไปและการประมูลแบบเสนอราคาเดียว การประมูลแบบเสนอราคาเดียวเหล่านี้คิดเป็น 17% ของการประมูลทั้งหมดในปี ค.ศ. 2006 แต่เพิ่มขึ้นเป็น 30% ในอีกเก้าปีต่อมา บริษัท แรนด์ คอร์ปอเรชั่น (RAND Corporation) ประมาณการว่าต้นทุนโดยรวมต่อปีที่เกิดขึ้นกับสหภาพยุโรปจากการเพิ่มขึ้นของต้นทุนการประมูลอยู่ที่ 5 พันล้านดอลลาร์

สโลวาเกีย

การฮั้วประมูลเป็นสิ่งผิดกฎหมายในประเทศสโลวาเกียภายใต้พระราชบัญญัติว่าด้วยการคุ้มครองการแข่งขัน และโดยการเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป รวมถึงข้อ 101 ของสนธิสัญญาว่าด้วยการทำงานของสหภาพยุโรป (Treaty on the Functioning of the European Union: TFEU) คดีแรกที่ถูกฟ้องร้องต่อศาลในสโลวาเกียในปี พ.ศ. 2549 โดยสำนักงานต่อต้านการผูกขาด เกี่ยวข้องกับบริษัทก่อสร้างหกแห่งที่ยื่นประมูลโดยมีการเสนอราคาต่อหน่วยที่สอดคล้องกันอย่างน่าสงสัย ค่าปรับจากโครงการฮั้วประมูลนี้มีมูลค่ารวม 45 ล้านยูโร หลังจากคำตัดสินของศาลชั้นต้น การกลับคำพิพากษา และการกลับไปใช้คำพิพากษาเดิม ในปี ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550) กระทรวงหนึ่งของรัฐบาลสโลวาเกียมีส่วนร่วมในการกีดกันผู้เสนอราคาโดยโพสต์คำขอข้อเสนอเกี่ยวกับการให้คำปรึกษาบนกระดานข่าวในอาคารของทางการ แม้จะไม่ได้เปิดเผยต่อสาธารณะ ซึ่งส่งผลให้บริษัทที่ปรึกษาแห่งหนึ่งได้รับสัญญามูลค่า 120 ล้านยูโร คำที่ใช้เรียกการรับสินบนหลังจากเข้าร่วมในการฮั้วประมูลเป็นที่รู้จักกันในภาษาสโลวักว่า "tunelovanie"

สวิตเซอร์แลนด์

การฮั้วประมูลเกิดขึ้นบ่อยครั้งในอุตสาหกรรมก่อสร้างในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในปี ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550) บริษัทต่าง ๆ 17 แห่งมีส่วนร่วมในแผนการฮั้วประมูล แต่ไม่มีการฟ้องร้องใด ๆ เนื่องจากกลุ่มดังกล่าวได้ยุบวงไปก่อนที่จะมีการสมรู้ร่วมคิด[1] ในปี ค.ศ. 2009 (พ.ศ. 2552) บริษัทไฟฟ้าเจ็ดแห่งจากเมืองแบร์นถูกตั้งข้อหาฮั้วประมูลและถูกปรับเป็นเงินสองล้านฟรังก์สวิส ในรัฐอาร์เกา (Aargau) ในปี ค.ศ. 2011 มีการค้นพบแผนการฮั้วประมูลซึ่งบริษัท 17 แห่งถูกปรับเป็นเงินแปดล้านฟรังก์สวิส แม้ว่าการอุทธรณ์จะยังคงดำเนินอยู่ก็ตาม คดีอื่น ๆ อีกหลายคดียังคงดำเนินอยู่

สหราชอาณาจักร

ในสหราชอาณาจักร บุคคลอาจถูกดำเนินคดีอาญาภายใต้

ในปี ค.ศ. 2011 (พ.ศ. 2554) มีการเรียกเก็บค่าปรับโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าที่เป็นธรรม (Office of Fair Trading) หรือ OFT จากบริษัทก่อสร้าง 103 แห่งที่พบว่ามีส่วนร่วมในแผนการ ฮั้วประมูล ที่ผิดกฎหมาย OFT แสดงความคิดเห็นว่า การเสนอราคาล่อ (cover pricing) ซึ่งเป็นรูปแบบของการฮั้วประมูลที่เกี่ยวข้องในกรณีเหล่านี้ แพร่หลายในอุตสาหกรรมก่อสร้างของสหราชอาณาจักร

"อันที่จริง OFT พบหลักฐานของการเสนอราคาล่อในการประมูลมากกว่า 4,000 รายการที่เกี่ยวข้องกับบริษัทมากกว่า 1,000 บริษัท แต่ต้องมุ่งเน้นการสอบสวนไปที่บริษัทจำนวนจำกัดและกรณีที่หลักฐานที่มีอยู่นั้นแข็งแกร่งที่สุด เพื่อใช้ประโยชน์จากทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุดและสรุปการสอบสวนภายในกรอบเวลาที่เหมาะสม ดังนั้น OFT จึงไม่สามารถติดตามบริษัททุกแห่งที่สงสัยว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับการเสนอราคาล่อได้"

การเสนอราคาล่อเกี่ยวข้องกับการเสนอราคาสูง โดยมีจุดประสงค์ "เพื่อให้ดูเหมือนการแข่งขันที่แท้จริง" โดยธุรกิจที่ "ในความเป็นจริง ... ไม่ได้แข่งขันกัน"

ธุรกิจจำนวนมากที่เกี่ยวข้องให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่กับการสืบสวนของสำนักงานการค้าที่เป็นธรรม (Office of Fair Trading: OFT) และเป็นที่รับทราบว่าพวกเขาได้เปลี่ยนแปลงแนวปฏิบัติในการเสนอราคาและให้การฝึกอบรมพนักงานเกี่ยวกับกฎหมายการแข่งขันเมื่อสำนักงานการค้าที่เป็นธรรมได้หยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมา

ค่าปรับดังกล่าวภายหลังได้รับการพิจารณาว่า "มากเกินไป" และ ได้แก้ไขมูลค่าของค่าปรับ ศาลตัดสินว่า ได้ใช้ตัวเลขยอดขาย (turnover) ในปีที่ไม่ถูกต้องเมื่อคำนวณค่าปรับ และถือว่าการฮั้วประมูลนั้นร้ายแรงกว่าที่ควรจะเป็น แม้ว่าในบางประเด็น คำวินิจฉัยของ จะได้รับการยืนยัน

เอเชีย

ญี่ปุ่น

แม้ว่าการฮั้วประมูล (Bid rigging) จะเป็นการละเมิดทั้งกฎหมายอาญาของญี่ปุ่นและกฎหมายต่อต้านการผูกขาดของญี่ปุ่น แต่ก็ยังคงเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเป็นประจำในอุตสาหกรรมก่อสร้างของญี่ปุ่น จากการศึกษาเชิงวิชาการจำนวนมากทั้งในญี่ปุ่นและสหรัฐอเมริกาแสดงให้เห็นว่า ระบบนี้ทำให้ต้นทุนของโครงการก่อสร้างสูงขึ้นอย่างมาก และในภาครัฐของญี่ปุ่น ระบบนี้ทำให้สิ้นเปลืองภาษีประจำปีเป็นจำนวนเงินหลายพันล้านเยน

"ดังโงะ" (Dango) เป็นคำภาษาญี่ปุ่นที่หมายถึง การฮั้วประมูล หรือ พูดให้เฉพาะเจาะจงยิ่งขึ้นคือ "การประชุม" และเป็นระบบที่แพร่หลายอย่างมากในประเทศญี่ปุ่น ดังโงะสามารถเข้าใจได้ว่าเป็นระบบที่เอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกันระหว่างระบบราชการและรัฐบาลกับอุตสาหกรรมก่อสร้างภาคเอกชน ซึ่งการฮั้วประมูลเป็นเรื่องปกติอย่างไม่น่าเชื่อ โดยเอื้อประโยชน์ให้กับทั้งบริษัทที่สมรู้ร่วมคิดและเจ้าหน้าที่ในรูปแบบของสินบน ระบบดังโงะมักได้รับการสนับสนุนเนื่องจากเปิดโอกาสให้บริษัทขนาดเล็กยังคงสามารถแข่งขันได้ แม้ว่าผู้ที่ไม่เห็นด้วยจะรีบชี้ให้เห็นถึงความไม่มีประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจที่เกิดจากตลาดที่ไม่มีการแข่งขัน รัฐบาลสหรัฐฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐฯ และกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ได้พยายามอย่างหนัก ในช่วงปลายทศวรรษ 1980 และต้นทศวรรษ 1990 เพื่อกระตุ้นให้รัฐบาลญี่ปุ่นปฏิรูปดังโงะ ซึ่งถือเป็นอุปสรรคทางการค้าที่ไม่ใช่ภาษีในทางปฏิบัติต่อบริษัทต่างชาติในตลาดก่อสร้างของญี่ปุ่น แม้จะมีการเจรจามานานหลายปี รวมถึงคำมั่นสัญญาของรัฐบาลญี่ปุ่นในการเจรจาการค้าแบบ Structural Impediment Initiative (SII) แต่ก็ไม่สามารถขจัดการปฏิบัตินี้ได้อย่างสมบูรณ์ และยังคงเฟื่องฟูต่อไป

ในปี ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) ทาดาฮิโระ อันโดะ (Tadahiro Ando) ผู้ว่าราชการจังหวัดมิยาซากิ ในขณะนั้นได้ลาออกจากตำแหน่งเนื่องจากข้อกล่าวหาเรื่องการฮั้วประมูลหลายคดี และต่อมาถูกตัดสินจำคุกนานกว่าสามปี

ณ ปี ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) ยังคงมีคดีความสิบสามคดีที่อยู่ระหว่างการพิจารณาคดี เกี่ยวกับการฮั้วประมูลในช่วงทศวรรษ 1990 (พ.ศ. 2533 - 2542) สำหรับสัญญาจัดหาโรงงานเผาขยะให้กับรัฐบาลท้องถิ่น

เกาหลี

ในช่วงเวลาสามปีครึ่ง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1995 (พ.ศ. 2538) ถึง ค.ศ. 1998 (พ.ศ. 2541) คาดว่ามีการคิดราคาเกินจริงถึง 4.13 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ อันเนื่องมาจากการฮั้วประมูลในอุตสาหกรรมก่อสร้างของเกาหลีใต้ ซึ่งคิดเป็น 15.5% ของจำนวนเงินที่ใช้ไปทั้งหมด นอกจากนี้ยังพบว่าบริษัทที่มีอยู่ในพื้นที่อยู่แล้วได้รับสิทธิพิเศษในระดับที่สำคัญ หมายความว่าพวกเขามีแนวโน้มที่จะชนะสัญญา (นิติศาสตร์) เพิ่มเติมในพื้นที่ที่พวกเขากำลังพัฒนาอยู่แล้ว สิ่งนี้ถูกค้นพบว่าเป็นผลมาจากการเสนอราคาเสริม มีการดำเนินการทางกฎหมายบางอย่างต่อแผนการฮั้วประมูลเหล่านี้ โดยมีบริษัทรับเหมาก่อสร้างเก้าแห่งและเจ้าหน้าที่หลายคนถูกตั้งข้อหาและปรับเงิน 5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี พ.ศ. 2542

ดูเพิ่ม

อ่านเพิ่มเติม

ชเว (Choi), จิน-วุก (Jin-Wook) (2007). "โครงสร้างการกำกับดูแลและการทุจริตทางปกครองในญี่ปุ่น: แนวทางเครือข่ายองค์กร (Governance Structure and Administrative Corruption in Japan: An Organizational Network Approach)". Public Administration Review. Wiley. 67 (5): 930–942. doi:10.1111/j.1540-6210.2007.00779.x. ISSN 0033-3352.

ลาแคสส์ (LaCasse), ชองทัล (Chantale) (1995). "การฮั้วประมูลและภัยคุกคามจากการฟ้องร้องของรัฐบาล (Bid Rigging and the Threat of Government Prosecution)". เดอะ แรนด์ เจอร์นัล ออฟ อีโคโนมิกส์ (The RAND Journal of Economics). ไวลีย์ (Wiley). 26 (3): 398–417. ISSN 0741-6261. JSTOR 2555995.

พอร์เตอร์ (Porter), โรเบิร์ต (Robert); โซนา (Zona), เจ. ดักลาส (J. Douglas) (1992). "การตรวจหาการฮั้วประมูลในการประมูลจัดซื้อจัดจ้าง (Detection of Bid Rigging in Procurement Auctions)". วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง (Journal of Political Economy). เคมบริดจ์, แมสซาชูเซตส์ (Cambridge, MA): สำนักงานวิจัยเศรษฐกิจแห่งชาติ (National Bureau of Economic Research). 101: 518–538. doi:10.3386/w4013.

วูดดอลล์, ไบรอัน. (1993). "ตรรกะของการสมรู้ร่วมคิด: รากฐานทางการเมืองของระบบดังโงะของญี่ปุ่น" (The Logic of Collusive Action: The Political Roots of Japan's Dango System). *Comparative Politics*. 25(3), 297–312. JSTOR 422247.

เอกสารอ้างอิง

"Potential Scheme: Change Order Abuse". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Excluding Qualified Bidders". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Split Purchases". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Leaking of Bid Information". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Manipulation of Bids". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Rigged Specifications". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Unbalanced Bidding". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Potential Scheme: Unjustified Sole Source Awards". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Decarolis, Francesco; Goldmanis, Maris; Penta, Antonio (2017). "Marketing agencies and collusive bidding in online ad auctions". National Bureau of Economic Research, No. W23962. Working Paper Series. doi:10.3386/w23962. S2CID 44056837.
Black, William K. (October 2004). "The Dango Tango: Why Corruption Blocks Real Reform in Japan". Business Ethics Quarterly. 14 (4): 603–623. doi:10.5840/beq200414442. ISSN 1052-150X. S2CID 146369439.
Gupta, Srabana (2001). "The Effect of Bid Rigging on Prices: A Study of the Highway Construction Industry". Review of Industrial Organization. 19 (4): 451–465. doi:10.1023/a:1012568509136. ISSN 0889-938X. S2CID 153988096.
Froeb, Luke M.; Koyak, Robert A.; Werden, Gregory J. (January 1993). "What is the effect of bid-rigging on prices?". Economics Letters. 42 (4): 419–423. doi:10.1016/0165-1765(93)90095-t. ISSN 0165-1765.
"Checklist to design tender methods to reduce bid rigging" (PDF). OECD. 2009.
Cave, B., CMA publishes guidance to help detect bid-rigging, Lexology, accessed 18 January 2024
Competition and Markets Authority, Detecting and deterring bid-rigging, published 20 June 2016, archived by on 24 June 2016, accessed 18 January 2024
"Guidelines for Fighting Bid Rigging in Public Procurement - OECD". www.oecd.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Lengwiler, Yvan; Wolfstetter, Elmar G. (2006). "Corruption in Procurement Auctions". SSRN Working Paper Series. doi:10.2139/ssrn.874705. ISSN 1556-5068. S2CID 167452901.
"Petrobras scandal | Summary, Explanation, & Operation Car Wash". Encyclopedia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Pierson, Brendan. "Petrobras to pay $2.95 billion to settle U.S. corruption lawsuit". U.S. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Mano, Ana. "Brazil builder admits to World Cup stadium cartel in deal with..." U.S. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
"Fighting Bid Rigging in Public Procurement in Colombia - 2014 - OECD". www.oecd.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Maci, Marsela (April 2012). "Private Enforcement in Bid-Rigging Cases in the European Union". European Competition Journal. 8 (1): 211–227. doi:10.5235/174410512800369973. ISSN 1744-1056. S2CID 154382209.
"Rigging the bids". The Economist. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Blaao, Ondrej; Sramelova, Silvia (2015). "The First Bid Rigging Case in Slovakia after Years of Judicial Disputes" (PDF). SSRN Working Paper Series. doi:10.2139/ssrn.2741673. ISSN 1556-5068. S2CID 159767037. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-01-01.
Castle, Stephen (9 November 2010). "E.U. Cash Tunnel Ends in Slovakia". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.
Huschelrath, K. (2012-12-17). "Economic Approaches to Fight Bid Rigging". Journal of European Competition Law & Practice. 4 (2): 185–191. doi:10.1093/jeclap/lps071. ISSN 2041-7764.
Office of Fair Trading, Information note to procuring entities in the public and private sectors regarding the OFT’s decision on bid rigging in the construction industry, published 22 September 2009, accessed 27 May 2024
Wedlake Bell, Cartels and Cover Pricing, published March 2024, accessed 27 May 2024
Competition Appeal Tribunal, Judgment in the cases of G F Tomlinson Building and others, [2011] CAT 7, published 24 March 2011, accessed 16 January 2024
Registry of the Competition Appeal Tribunal, Judgment (Non-confidential version) in the cases of Quarmby Construction Company Limited and St James Securities Holdings Limited v Office of Fair Trading, unofficial summary published 15 April 2011, accessed 19 January 2024
"US Department of Justice report". Usdoj.gov. 1994-09-16. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.
"New York Times report from 1995". The New York Times. 1995-03-09. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.
"Britanica Article". Britannica.com. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.
"Japan Times report". Search.japantimes.co.jp. 2009-03-28. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.
"Builders settle damages suit over bid-rigging | The Japan Times Online". Search.japantimes.co.jp. 2009-04-04. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.
Lee, In Kwon; Hahn, Kyungdong (2002). "Bid-Rigging in Auctions for Korean Public-Works Contracts and Potential Damage". Review of Industrial Organization. 21 (1): 73–88. doi:10.1023/a:1016018505021. ISSN 0889-938X. S2CID 153429133.

]

[1] "Potential Scheme: Change Order Abuse". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[2] "Potential Scheme: Excluding Qualified Bidders". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[3] "Potential Scheme: Split Purchases". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[4] "Potential Scheme: Leaking of Bid Information". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[5] "Potential Scheme: Manipulation of Bids". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[6] "Potential Scheme: Rigged Specifications". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[7] "Potential Scheme: Unbalanced Bidding". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[8] "Potential Scheme: Unjustified Sole Source Awards". guide.iacrc.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[9] Decarolis, Francesco; Goldmanis, Maris; Penta, Antonio (2017). "Marketing agencies and collusive bidding in online ad auctions". National Bureau of Economic Research, No. W23962. Working Paper Series. doi:10.3386/w23962. S2CID 44056837.

[:0-10] Black, William K. (October 2004). "The Dango Tango: Why Corruption Blocks Real Reform in Japan". Business Ethics Quarterly. 14 (4): 603–623. doi:10.5840/beq200414442. ISSN 1052-150X. S2CID 146369439.

[Gupta_2001_451–465-11] Gupta, Srabana (2001). "The Effect of Bid Rigging on Prices: A Study of the Highway Construction Industry". Review of Industrial Organization. 19 (4): 451–465. doi:10.1023/a:1012568509136. ISSN 0889-938X. S2CID 153988096.

[12] Froeb, Luke M.; Koyak, Robert A.; Werden, Gregory J. (January 1993). "What is the effect of bid-rigging on prices?". Economics Letters. 42 (4): 419–423. doi:10.1016/0165-1765(93)90095-t. ISSN 0165-1765.

[13] "Checklist to design tender methods to reduce bid rigging" (PDF). OECD. 2009.

[14] Cave, B., CMA publishes guidance to help detect bid-rigging, Lexology, accessed 18 January 2024

[15] Competition and Markets Authority, Detecting and deterring bid-rigging, published 20 June 2016, archived by on 24 June 2016, accessed 18 January 2024

[16] "Guidelines for Fighting Bid Rigging in Public Procurement - OECD". www.oecd.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[17] Lengwiler, Yvan; Wolfstetter, Elmar G. (2006). "Corruption in Procurement Auctions". SSRN Working Paper Series. doi:10.2139/ssrn.874705. ISSN 1556-5068. S2CID 167452901.

[18] "Petrobras scandal | Summary, Explanation, & Operation Car Wash". Encyclopedia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[19] Pierson, Brendan. "Petrobras to pay $2.95 billion to settle U.S. corruption lawsuit". U.S. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[20] Mano, Ana. "Brazil builder admits to World Cup stadium cartel in deal with..." U.S. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[21] "Fighting Bid Rigging in Public Procurement in Colombia - 2014 - OECD". www.oecd.org. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[22] Maci, Marsela (April 2012). "Private Enforcement in Bid-Rigging Cases in the European Union". European Competition Journal. 8 (1): 211–227. doi:10.5235/174410512800369973. ISSN 1744-1056. S2CID 154382209.

[:1-23] "Rigging the bids". The Economist. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[24] Blaao, Ondrej; Sramelova, Silvia (2015). "The First Bid Rigging Case in Slovakia after Years of Judicial Disputes" (PDF). SSRN Working Paper Series. doi:10.2139/ssrn.2741673. ISSN 1556-5068. S2CID 159767037. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-01-01.

[:2-25] Castle, Stephen (9 November 2010). "E.U. Cash Tunnel Ends in Slovakia". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2018-09-11.

[26] Huschelrath, K. (2012-12-17). "Economic Approaches to Fight Bid Rigging". Journal of European Competition Law & Practice. 4 (2): 185–191. doi:10.1093/jeclap/lps071. ISSN 2041-7764.

[oft-27] Office of Fair Trading, Information note to procuring entities in the public and private sectors regarding the OFT’s decision on bid rigging in the construction industry, published 22 September 2009, accessed 27 May 2024

[28] Wedlake Bell, Cartels and Cover Pricing, published March 2024, accessed 27 May 2024

[29] Competition Appeal Tribunal, Judgment in the cases of G F Tomlinson Building and others, [2011] CAT 7, published 24 March 2011, accessed 16 January 2024

[30] Registry of the Competition Appeal Tribunal, Judgment (Non-confidential version) in the cases of Quarmby Construction Company Limited and St James Securities Holdings Limited v Office of Fair Trading, unofficial summary published 15 April 2011, accessed 19 January 2024

[31] "US Department of Justice report". Usdoj.gov. 1994-09-16. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.

[32] "New York Times report from 1995". The New York Times. 1995-03-09. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.

[33] "Britanica Article". Britannica.com. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.

[34] "Japan Times report". Search.japantimes.co.jp. 2009-03-28. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.

[35] "Builders settle damages suit over bid-rigging | The Japan Times Online". Search.japantimes.co.jp. 2009-04-04. สืบค้นเมื่อ 2011-12-17.

[36] Lee, In Kwon; Hahn, Kyungdong (2002). "Bid-Rigging in Auctions for Korean Public-Works Contracts and Potential Damage". Review of Industrial Organization. 21 (1): 73–88. doi:10.1023/a:1016018505021. ISSN 0889-938X. S2CID 153429133.