อ ปาทานหม อ ปา หร อ อ บปา อ งกฤษ collective hysteria collective obsessional behavior mass hysteria หร อ mass psychogenic

อุปาทานหมู่ ^{/อุปา- หรือ อุบปา-/} (อังกฤษ: collective hysteria, collective obsessional behavior, mass hysteria หรือ mass psychogenic illness) เป็นปรากฏการณ์อย่างหนึ่ง มีลักษณะเป็นการแสดงออกอย่างเดียวกับ หรือโรคผีเข้า (อังกฤษ: hysteria) แต่อุปาทานหมู่นั้นเป็นอาการสมดังชื่อ คือ เกิดขึ้นในคนหมู่ โดยมักมีสาเหตุจากการที่คนกลุ่มหนึ่งเชื่อว่าตนกำลังประสบภาวะเจ็บป่วยหรืออาการอื่นอย่างเดียวกัน

คำ "อุปาทานหมู่" นั้นอาจเขียนผิดเป็น "อุปทานหมู่" ซึ่งคำ "อุปทาน" นั้นเป็นศัพท์ทาง เศรษฐศาสตร์ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า "supply" คู่กับ "demand" หรือ "อุปสงค์"

ลักษณะ

ปรากฏการณ์อุปาทานหมู่นั้นเกิดขึ้นเมื่อบุคคลหนึ่งเกิดป่วยหรือมีอาการของโรคฮิสเตอเรียอันเป็นผลมาจากภาวะเครียด และเมื่อผู้ป่วยคนนั้นเริ่มแสดงอาการ คนอื่น ๆ รอบข้างก็เริ่มแสดงอาการด้วยเพราะเชื่อว่าตัวเองก็ประสบภาวะอย่างเดียวกัน อาการที่แสดงเช่นว่ามักได้แก่ อาการคลื่นไส้ (nausea), (muscle weakness) การชัก (fit) หรืออาการปวดศีรษะ (headache)

อุปาทานหมู่มีลักษณะเด่นตรงที่ไม่อาจหาสาเหตุแน่ชัดได้ อาการที่เกิดก็มักมีความคลุมเครือ แต่มักเชื่อกันว่ามีสาเหตุมาจากอำนาจเหนือธรรมชาติหรือเป็นทางทางศาสนา โดยว่ากันทางประชากรศาสตร์ อุปาทานหมู่เกิดมากในเพศเมีย และในหมู่ผู้ที่รับบริการทางการแพทย์บ่อย ๆ คือพวกที่รับประทานยาหรือใช้ยามาก ๆ เป็นต้น

(moral panic) มีอาการแสดงคล้ายกับอุปาทานหมู่มาก

ข้อวิจารณ์

เจอโรม คลาร์ก (Jerome Clark) นักวิจัยเรื่องเหลือเชื่อและจานผี ชาวอเมริกัน กล่าวว่า อุปาทานหมู่เป็นคำอธิบายอันไร้มูลฐานเมื่อเจ้าหน้าที่หรือผู้เชี่ยวชาญไม่อาจหาคำอธิบายกรณียุ่งเหยิงหรือน่าตระหนกใจได้

เหตุการณ์อุปาทานหมู่ที่โด่งดังสองเหตุการณ์ ได้แก่ กรณีการเสียชีวิตของกลอเรีย รามิเรซ และ

ดูเพิ่ม

(อังกฤษ: bandwagon effect)
(อังกฤษ: collective behaviour)
(อังกฤษ: collective effervescence)
(อังกฤษ: crowd psychology)
ฟอลีอาเดอ (อังกฤษ: folie à deux)
(อังกฤษ: group behaviour)
(อังกฤษ: hysterical contagion)
(อังกฤษ: collective effervescence)
(อังกฤษ: moral panic)
การล่าแม่มด (อังกฤษ: witch hunting)

กรณีตัวอย่าง

(อังกฤษ: dancing mania) - เช่น การระบาดของโรคชอบเต้น พ.ศ. 2060 (Dancing Plague of 1518)
อสุรกายแห่งลอนดอน
โรคจู๋

อ้างอิง

"Doubts raised over Melbourne airport scare". (2005, 27 April). ABC News Online. [Online]. Available: <http://www.abc.net.au/news/newsitems/200504/s1353989.htm>. (Accessed: 15 April 2009).
Glenn Swogger, Jr. (1999, 1 August). Rumble in the Bronx: Mass Hysteria and the "Chemicalization" of Demonology. [Online]. Available: <http://www.acsh.org/healthissues/newsID.155/healthissue_detail.asp 2012-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (Accessed: 15 April 2009).
Clark, Jerome (1993). Unexplained! 347 Strange Sightings, Incredible Occurrences, and Puzzling Physical Phenomena. Canton, Milwaukee: Visible Ink Press. .

[1] "Doubts raised over Melbourne airport scare". (2005, 27 April). ABC News Online. [Online]. Available: <http://www.abc.net.au/news/newsitems/200504/s1353989.htm>. (Accessed: 15 April 2009).

[Glenn-2] Glenn Swogger, Jr. (1999, 1 August). Rumble in the Bronx: Mass Hysteria and the "Chemicalization" of Demonology. [Online]. Available: <http://www.acsh.org/healthissues/newsID.155/healthissue_detail.asp 2012-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (Accessed: 15 April 2009).

[3] Clark, Jerome (1993). Unexplained! 347 Strange Sightings, Incredible Occurrences, and Puzzling Physical Phenomena. Canton, Milwaukee: Visible Ink Press. .