อาศรมในศาสนาฮ นด หมายถ งระยะของช ว ต 4 ระยะซ งม ระบ ไว ในเอกสารย คโบราณและย คกลางของฮ นด อาศรมท งส ระยะได แก พรหมจรรยะ ผ

อาศรมในศาสนาฮินดูหมายถึงระยะของชีวิต 4 ระยะซึ่งมีระบุไว้ในเอกสารยุคโบราณและยุคกลางของฮินดู อาศรมทั้งสี่ระยะได้แก่ พรหมจรรยะ (ผู้เรียน), คฤหัสถะ (ผู้ครองเรือน), วานปรัสถะ (ผู้ออกจาริก) และ (ผู้ละทิ้งทางโลก)

อาศรมสี่เป็นหนทางหนึ่งของแนวคิด ธรรมะ ในศาสนาฮินดู และเป็นส่วนหนึ่งของประเด็นทางจริยศาสตร์ของปรัชญาอินเดีย ที่ซึ่งถูกรวมเข้ากับเป้าหมายสี่ประการของชีวิตมนุษย์ () เพื่อการเติมเต็ม, ความสุข และการบรรลุทางจิตวิญญาณ แนวคิดอาศรม 4 ยังมีอิทธิพลต่อการวางแผนดำรงชีวิตของผู้คนโดยเฉพาะในอินเดีย

ระบบอาศรม

ภายใต้ระบบอาศรมสี่ ชีวิตมนุษย์แบ่งออกเป็นสี่ช่วง โดยเป้าหมายของแต่ละช่วงชีวิตคือการเติมเต็มและพัฒนาปัจเจก ในระบบอาศรมแบบคลาสสิก เช่นใน อาศรมอุปนิษัท, ไวขานสธรรมสูตร และใน ธรรมศาสตร์ ซึ่งเขียนขึ้นในยุคถัดมา มีการระบุช่วงอายุแนะนำในการเข้าสู่แต่ละระยะ ในขณะที่ระบบดั้งเดิมดังที่ปรากฏใน ยุคแรก อาศรมทั้งสี่เป็นวิถีชีวิตทางเลือกสี่แบบ โดยไม่ปรากฏการระบุช่วงวัยที่ให้ปฏิบัติ

ระบบอาศรมสี่
อาศรม / ช่วงชีวิต	อายุ (ปี)	รายละเอียด	พิธีเปลี่ยนผ่าน
พรหมจรรย์ (ผู้เรียน)	ถึง 25	พรหมจรรย์ เป็นช่วงชีวิตแห่งการศึกษา และการดำรงตนเป็นพรหมจรรย์ (ละเว้นการร่วมประเวณี) นักเรียนจะเดินทางไป (ที่พำนักของคุรุ) และโดยทั่วไปจะอาศัยกับคุรุ (อาจารย์) เพื่อรับความรู้ แนวคิด ปรัชญา สัจธรรม และตรรกะ, ปฏิบัติตนตามครรลอง, ทำงานเพื่อได้รับมาจ่ายให้กับคุรุ, เรียนรู้ที่จะมีชีวิตด้วยธรรม	เมื่อเข้า เมื่อสิ้นสุด
คฤหัสถ์ (ผู้ครองเรือน)	25-50	หมายถึงช่วงชีวิตซึ่งได้สมรส, ดูแลเรือน, สร้างครอบครัว, เลี้ยงดูให้การศึกษาแก่ลูก มีชีวิตทางสังคมและทางธรรมโดยมีครอบครัวเป็นหลักกลางของชีวิต ในทางสังคมวิทยา ระยะนี้เป็นช่วงที่สำคัญที่สุดเพราะเป็นช่วงแห่งการสร้างอาหารและความมั่งคั่ง ที่จะช่วยจุนเจือผู้ที่อยู่ในระยะอื่น ๆ ของระบบอาศรม รวมถึงสร้างลูกหลานขึ้นมาเพื่อสืบทอดมนุษยชาติ และช่วงนี้เป็นช่วงที่มนุษย์เกิดความผูกพันทางโลกสูง	เมื่อเข้า
วานปรัสถ์ (เกษียณ)	50-75	ช่วงชีวิตหลังเกษียณ ส่งต่อภาระทางเรือนให้แก่ผู้คนในรุ่นถัดไป แล้วค่อย ๆ ถอนตัวออกจากชีวิตทางโลก วานปรัสถ์เป็นช่วงชีวิตแห่งการเปลี่ยนผ่านจากการมุ่งเน้นซึ่ง และ กามะ ไปสู่การมุ่งเน้นยังโมกษะ (การหลุดพ้น)
(ละทิ้งทางโลก)	75 ปีขึ้นไป	เป็นช่วงชีวิตแห่งการละทิ้งความปรารถนาทางวัตถุและทางโลก โดยทั่วไปคือปราศจากสิ่งครอบครองรวมถึงที่อยู่ ใช้ชีวิตโดยมุ่งเน้นโมกษะ, ความสันติ และชีวิตทางจิตวิญญาณที่เรียบง่าย ผู้ใดก็ตามที่สิ้นสุดระยะพรหมจรรย์แล้วสามารถเข้าสู่ระยะนี้ได้ทุกเมื่อ

อ้างอิง

พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. ราชบัณฑิตยสถาน. 2548. pp. 71–72. ISBN . สืบค้นเมื่อ 12 เมษายน 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
Patrick Olivelle (1993), The Āśrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution, Oxford University Press, OCLC 466428084, pages 1–29, 84–111
RK Sharma (1999), Indian Society, Institutions and Change, ISBN , page 28
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ aw2
Alban Widgery (1930), The Principles of Hindu Ethics, International Journal of Ethics, 40(2): 232–245
Chakkarath, Pradeep (2005), pp. 31-54.
Chakkarath, Pradeep (2013). Indian thoughts on psychological human development. In G. Misra (Ed.), Psychology and Psychoanalysis in India (pp. 167-190). New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers.
Rama, p. 467.
Barbara Holdrege (2004), Dharma, in The Hindu World (Editors: Sushil Mittal and Gene Thursby), Routledge, ISBN , page 231
J. Donald Walters (1998), The Hindu Way of Awakening: Its Revelation, Its Symbols, an Essential View of Religion, Crystal Clarity Publishers, pp. 154–, ISBN , สืบค้นเมื่อ 12 July 2013
Vivekjivandas, Sadhu. Hinduism: An Introduction – Part 2. (Swaminarayan Aksharpith: Ahmedabad, 2010) p. 113. ISBN
Brian Smith (1986), Ritual, Knowledge, and Being: Initiation and Veda Study in Ancient India, Numen, Vol. 33, Fasc. 1, pages 65–89
R Pandey (1969), Hindu Saṁskāras: Socio-Religious Study of the Hindu Sacraments (2nd Ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN
Sahebrao Genu Nigal (1986). Axiological approach to the Vedas. Northern Book Centre. pp. 110–114. ISBN .
Manilal Bose (1998). "5. Grihastha Ashrama, Vanprastha and Sanyasa". Social and cultural history of ancient India. Concept Publishing Company. pp. 68–79. ISBN .
Mazumdar and Mazumdar (2005), Home in the Context of Religion, in Home and Identity in Late Life: International Perspectives (Editor: Graham D. Rowles et al.), Springer, ISBN , pages 81–103
Albertina Nugteren (2005), Belief, Bounty, And Beauty: Rituals Around Sacred Trees in India, Brill Academic, ISBN , pages 13–21
Ralph Tench and William Sun (2014), Communicating Corporate Social Responsibility: Perspectives and Practice, ISBN , page 346
Saraswathi et al (2010), Reconceptualizing Lifespan Development through a Hindu Perspective, in Bridging Cultural and Developmental Approaches to Psychology (Editor: Lene Arnett Jensen), Oxford University Press, ISBN , page 280-286
S. Radhakrishnan (1922), The Hindu Dharma, International Journal of Ethics, 33(1): 1–22
DP Bhawuk (2011), The Paths of Bondage and Liberation, in Spirituality and Indian Psychology, Springer, ISBN , pages 93–110

[1] พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. ราชบัณฑิตยสถาน. 2548. pp. 71–72. ISBN . สืบค้นเมื่อ 12 เมษายน 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]

[patrick-2] Patrick Olivelle (1993), The Āśrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution, Oxford University Press, OCLC 466428084, pages 1–29, 84–111

[rks-3] RK Sharma (1999), Indian Society, Institutions and Change, ISBN , page 28

[aw2-4] อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ aw2

[aw0-5] Alban Widgery (1930), The Principles of Hindu Ethics, International Journal of Ethics, 40(2): 232–245

[Chakkarath,_Pradeep_(2005),_p._39-6] Chakkarath, Pradeep (2005), pp. 31-54.

[7] Chakkarath, Pradeep (2013). Indian thoughts on psychological human development. In G. Misra (Ed.), Psychology and Psychoanalysis in India (pp. 167-190). New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers.

[Rama,_p._467-8] Rama, p. 467.

[9] Barbara Holdrege (2004), Dharma, in The Hindu World (Editors: Sushil Mittal and Gene Thursby), Routledge, ISBN , page 231

[Walters1998-10] J. Donald Walters (1998), The Hindu Way of Awakening: Its Revelation, Its Symbols, an Essential View of Religion, Crystal Clarity Publishers, pp. 154–, ISBN , สืบค้นเมื่อ 12 July 2013

[11] Vivekjivandas, Sadhu. Hinduism: An Introduction – Part 2. (Swaminarayan Aksharpith: Ahmedabad, 2010) p. 113. ISBN

[12] Brian Smith (1986), Ritual, Knowledge, and Being: Initiation and Veda Study in Ancient India, Numen, Vol. 33, Fasc. 1, pages 65–89

[13] R Pandey (1969), Hindu Saṁskāras: Socio-Religious Study of the Hindu Sacraments (2nd Ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN

[sgn-14] Sahebrao Genu Nigal (1986). Axiological approach to the Vedas. Northern Book Centre. pp. 110–114. ISBN .

[mb-15] Manilal Bose (1998). "5. Grihastha Ashrama, Vanprastha and Sanyasa". Social and cultural history of ancient India. Concept Publishing Company. pp. 68–79. ISBN .

[16] Mazumdar and Mazumdar (2005), Home in the Context of Religion, in Home and Identity in Late Life: International Perspectives (Editor: Graham D. Rowles et al.), Springer, ISBN , pages 81–103

[alnu-17] Albertina Nugteren (2005), Belief, Bounty, And Beauty: Rituals Around Sacred Trees in India, Brill Academic, ISBN , pages 13–21

[18] Ralph Tench and William Sun (2014), Communicating Corporate Social Responsibility: Perspectives and Practice, ISBN , page 346

[saraoup-19] Saraswathi et al (2010), Reconceptualizing Lifespan Development through a Hindu Perspective, in Bridging Cultural and Developmental Approaches to Psychology (Editor: Lene Arnett Jensen), Oxford University Press, ISBN , page 280-286

[20] S. Radhakrishnan (1922), The Hindu Dharma, International Journal of Ethics, 33(1): 1–22

[21] DP Bhawuk (2011), The Paths of Bondage and Liberation, in Spirituality and Indian Psychology, Springer, ISBN , pages 93–110