อาณาจักรศรีวิชัย

อาณาจักรศรีวิชัย หรือ อาณาจักรศรีโพธิ์ ก่อตั้งโดยราชวงศ์ไศเลนทร์ ในช่วงที่อาณาจักรฟูนันล่มสลาย มีอาณาเขตครอบคลุมมลายู เกาะชวา เกาะสุมาตรา ช่องแคบมะละกา ช่องแคบซุนดา และบริเวณภาคใต้ของประเทศไทย โดยมีศูนย์กลางอยู่บริเวณจังหวัดสุราษฎร์ธานีของประเทศไทยในปัจจุบัน พื้นที่อาณาจักรแบ่งได้สามส่วน คือส่วนคาบสมุทรมลายู เกาะสุมาตรา และเกาะชวา โดยส่วนของชวาได้แยกตัวออกไปตั้งเป็นอาณาจักรมัชปาหิต ต่อมาเมื่ออาณาจักรศรีวิชัยอ่อนแอลง อาณาจักรมัชปาหิตได้ยกทัพเข้ามาตีศรีวิชัย ได้ดินแดนสุมาตราและบางส่วนของคาบสมุทรมลายูไป และทำให้ศรีวิชัยล่มสลายไปในที่สุด ส่วนพื้นที่คาบสมุทรที่เหลือ ต่อมาเชื้อพระวงศ์จากอาณาจักรเพชรบุรี ได้เสด็จมาฟื้นฟูและตั้งเป็นอาณาจักรนครศรีธรรมราช ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ ได้ระบุว่า ศรีวิชัยสถาปนาในช่วงเวลาก่อนปี พ.ศ. 1225 เล็กน้อย มีการพบศิลาจารึกภาษามลายูโบราณเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัยทั้งที่สุมาตรา และที่วัดเสมาเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช และพบศิลาจารึกภาษาสันสกฤต เมืองไชยา ระบุว่าศรีวิชัยเป็นเมืองท่าค้าพริก ดีปลีและพริกไทยเม็ด โดยมีต้นหมากและต้นมะพร้าวจำนวนมาก

ศรีวิชัย Kadatuan Sriwijaya श्रीविजय
ราวปี พ.ศ. 1193–พ.ศ. 1818
แผนที่ของอาณาจักรศรีวิชัยในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 8-11 ซึ่งเป็นช่วงที่รุ่งเรืองสูงสุด
เมืองหลวง	ไชยา จัมบี
ภาษาทั่วไป	และภาษาสันสกฤต
ศาสนา	มหายาน, วัชรยาน, ศาสนาฮินดู และวิญญาณนิยม
การปกครอง	ราชาธิปไตย
มหาราช
• ราว พ.ศ. 1226	ศรีชยานาสแห่งศรีวิชัย
• ราว พ.ศ. 1318
• ราว พ.ศ. 1335
• ราว พ.ศ. 1378
• ราว พ.ศ. 1531	ศรีจุฑามณีวรมันเทวะ
ประวัติศาสตร์
• ศรีชยานาสแห่งศรีวิชัยเสด็จพระราชดำเนินและขยายราชอาณาจักร ()	ราวปี พ.ศ. 1193
•	พ.ศ. 1568
• อาณาจักรสิงหะส่าหรีโจมตีมลายู	พ.ศ. 1818
สกุลเงิน	เหรียญทองและเงินพื้นเมือง
ก่อนหน้า ถัดไป อาณาจักรมัชปาหิต
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	อินโดนีเซีย สิงคโปร์ มาเลเซีย ไทย

เคยเดินทางจาก ประเทศจีนโดยเรือของพวกอาหรับ ผ่านฟูนันมาพักที่อาณาจักรศรีวิชัยในเดือน 11 พ.ศ. 1214 เป็นเวลา 2 เดือน ก่อนที่จะเดินทางต่อผ่านเมืองไทรบุรี ผ่านหมู่เกาะคนเปลือยนิโคบาร์ ถึงเมืองท่า ตามพรลิงก์ที่อินเดีย เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา หลวงจีนอี้จิงบันทึกไว้ว่า พุทธศาสนาแบบมหายานเจริญรุ่งเรืองในอาณาจักรศรีวิชัย ประชาชนทางแหลมมลายูเดิมส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนา แต่ก็ได้ติดต่อกับพ่อค้าอาหรับมุสลิมที่เดินทางผ่านเพื่อไปยังประเทศจีน ดังนั้นในเวลาต่อมาศาสนาอิสลามจึงได้เผยแพร่ไปยังมะละกา กลันตัน ตรังกานู ปาหัง และปัตตานี จนกลายเป็นรัฐอิสลามไป ต่อมาใน พ.ศ. 1568 อาณาจักรศรีวิชัยได้ตกอยู่ใต้อำนาจและกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรมัชปาหิตของชวาใน พ.ศ. 1940 แต่มีหลักฐานจากตำนานเมืองเพชรบุรีว่า อาณาจักรศรีวิชัยได้ล่มสลายไปก่อนหน้านี้แล้ว เพราะตำนานฯ ระบุว่าก่อนพระพนมวังจะได้สถาปนาอาณาจักรนครศรีธรรมราชในปี พ.ศ. 1830 นครศรีธรรมราชมีสภาพเป็นเมืองร้างมาก่อน

อ้างอิง

1. "Indonesia - The Malay kingdom of Srivijaya-Palembang". Encyclopedia Britannica (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-05-23.
2. Partogi, Sebastian (November 25, 2017). "Historical fragments of Sriwijaya in Palembang". The Jakarta Post. สืบค้นเมื่อ 23 May 2019.
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-08. สืบค้นเมื่อ 2008-05-06.
4. Zuhdi, Susanto (2018-09-04). "Sriwijaya dan Spirit Asia". kompas.id (ภาษาอินโดนีเซีย).
5. "FI - Under maintenance". filmindonesia.or.id.

แหล่งข้อมูลอื่น

หนังสือและบทความ

• ปรีดี พิศภูมิวิถี และคนอื่นๆ. 2566. สยามรัถยา: เส้นทางความเจริญของสุวรรณภูมิและสยามประเทศ ตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์ถึงพุทธศักราช 2475. กรุงเทพฯ: สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

เว็บไซต์

• ศรีวิชัย เจ้าแห่งทะเลและศิลปะ ศูนย์รวมพุทธศาสนา