อัมพวา (ผลไม้)

อัมพวา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cynometra cauliflora) เป็นไม้พุ่มในวงศ์ Leguminosae ภาคใต้เรียก นัมนัม เช่นเดียวกับภาษาอินโดนีเซียและภาษามัลดีฟส์ ชื่ออื่น ๆ คือ มะเปรียง, นางอาย (กรุงเทพมหานคร), บูรานัม (ภาคกลาง), และ หีหมา (ปัตตานี)

อัมพวา
ใบต้นอัมพวา
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	พืช
เคลด:	พืชมีท่อลำเลียง
เคลด:	พืชดอก
เคลด:	พืชใบเลี้ยงคู่แท้
เคลด:	โรสิด
อันดับ:	ถั่ว
วงศ์:	ถั่ว
สกุล:	L.
สปีชีส์:	Cynometra cauliflora
ชื่อทวินาม
Cynometra cauliflora L.

ประวัติ

อัมพวาเป็นผลไม้โบราณที่หายาก ซึ่งชื่ออัมพวามีที่มาคือมีคนนำพันธุ์ไม้ชนิดนี้มาจากภาคใต้แล้วมาปลูกไว้ในอำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เมื่อชาวบ้านในละแวกนั้นได้เห็นต้นที่มีผลลักษณะแปลก ๆ และในละแวกใกล้เคียงนั้นไม่มีพันธุ์ไม้ชนิดนี้ ทำให้ชาวอัมพวาต่างพากันเรียกต้นไม้ชนิดนี้ว่าต้นอัมพวา และยังมีความเชื่อว่าเป็นไม้ที่อยู่คู่กับอัมพวามาอย่างยาวนานกว่าร้อยปี ทำให้คนอัมพวานิยมปลูกไว้ประจำบ้านเพื่อทานผลและใช้ปลูกเป็นไม้ประดับบ้านสวยงาม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ใบเดี่ยว รูปไข่ ใบห้อยลง ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยงสีขาวปนชมพู กลีบดอกสีขาว ผลอ่อนสีน้ำตาลแกมเขียว แก่แล้วเป็นสีเหลือง ผลมีรูปร่างแบนคล้ายมะม่วง มีร่องกลาง แต่ผลหยักเป็นลอนไม่เรียบ รสเปรี้ยวจัดคล้ายมะม่วงดิบ ภายในผลมีเมล็ดเดียว ผลสุกรับประทานเป็นผลไม้ เนื้อไม้จัดว่าเป็นไม้ที่ไม่มีราคา เหนียวมาก เลื่อยยาก มักไม่นำมาใช้ทำฟืน อาจใช้ในงานก่อสร้างได้^[]

ผลอัมพวา

อ้างอิง

• เศรษฐมันต์ กาญจนกุล. อัมพวา ใน ผลไม้ในเมืองไทย. กทม. เศรษฐศิลป์. 2555 หน้า 108 – 109

1. มติชนสุดสัปดาห์ (2022-04-02). "ชมวัดคูเต่า เล่าเรื่อง "ส้มคางคก" / สมุนไพรเพื่อสุขภาพ". มติชนสุดสัปดาห์.
2. อัมพวา พันธุ์ไม้ที่อยู่คู่กับอัมพวามานับร้อยปี สืบค้นเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2564

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ อัมพวา (ผลไม้)

• Singapore National Parks Board 2014-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน