Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
พระเจ้าอชาตศัตรู (สันสกฤต: अजातशत्रु; Ajātaśatru; บาลี: Ajātasattu; 492 ถึง 460 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือต้นศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสต์ศักราช) เป็นพระราชาองค์ที่ 3 แห่งแคว้นมคธ ปกครองทางตอนเหนือของอินเดีย เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าพิมพิสารและ พระธิดาของพระเจ้ามหาโกศลแห่งแคว้นโกศลและพระภคินีของพระเจ้าปเสนทิโกศล พระเจ้าอชาตศัตรูเป็นอุบาสก และผู้อุปถัมภ์
| พระเจ้าอชาตศัตรู | |
|---|---|
 | |
| จักรพรรดิหารยังกะองค์ที่ 2 | |
| ครองราชย์ | ป. 492 – 460 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือช่วงต้นศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช |
| ก่อนหน้า | พระเจ้าพิมพิสาร |
| ถัดไป | พระเจ้าอุทัยภัทร |
| ผู้ว่าการจามปา | |
| ครองราชย์ | ? - ประมาณ 492 ปีก่อนคริสต์ศักราช |
| สวรรคต | 460 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือประมาณ 380 ปีก่อนคริสต์ศํกราช |
| คู่อภิเษก |
|
| พระราชบุตร | พระเจ้าอุทัยภัทร |
| ราชวงศ์ | หารยังกะ |
| พระราชบิดา | พระเจ้าพิมพิสาร |
| พระราชมารดา | ราชินี (พระนางเวเทหิ) |
วันที่
เมื่อเทียบวันที่ด้วยวันในมหาวงศ์และบทสรุปที่ว่าพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานใน 483 ปีก่อนคริสต์ศักราช จึงกำหนดวันขึ้นครองราชย์ของอชาตศัตรูที่ 491 ปีก่อนคริสต์ศักราช เขาประมาณการว่าการทัพครั้งแรกเกิดขึ้นใน 485 ปีก่อนคริสต์ศักราช และการทัพครั้งที่สองต่อวัชชีเกิดขึ้นใน 481–480 ปีก่อนคริสต์ศักราช บันทึกว่า ช่วงที่พระเจ้าอชาตศัตรูเสด็จไปเยี่ยมพระอาจารย์ทั้งหกเพื่อฟังคำสอนและไปเยี่ยมพระพุทธเจ้า Basham คาดการว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นใน 491 ปีก่อนคริสต์ศักราช
พระราชประวัติ
เมื่อครั้งที่ยังอยู่ในพระครรภ์ พระนางเวเทหิของพระเจ้าพิมพิสาร พระนางประชวรพระครรภ์ อยากเสวยพระโลหิตของพระสวามี ด้วยความรักพระมเหสีและบุตรในครรภ์ พระองค์จึงรองพระโลหิตของพระองค์ไปให้พระมเหสีเสวย ทางด้านโหราจารย์ทำนายว่าราชกุมารในครรภ์จะเป็นทำปิตุฆาต (ฆ่าพ่อ) พระนางเวเทหิจึงพยายามทำแท้งหลายครั้งแต่ไม่สำเร็จ พระเจ้าพิมพิสารเมื่อทรงทราบก็ทรงห้าม พอประสูติมีพระนามว่า “อชาตศัตรู” (แปลว่า ศัตรูผู้ที่ยังมาไม่ถึง,ศัตรูผู้ยังไม่มาเกิด)
ในวัยเยาว์ ทรงเลี้ยงดูพระโอรสเป็นอย่างดี และทรงสถาปนาเป็นรัชทายาท เมื่อเข้าวัยรุ่นทรงมีสติปัญญาเฉียบแหลม แต่ก็ได้รู้จักกับพระเทวทัตที่กำลังจะแสวงหาผู้ที่จะมาช่วยตนปลงพระชนม์ พระโคตมพุทธเจ้า ซึ่งต้องการได้รับความสนับสนุนจากผู้มีอำนาจทางบ้านเมือง และด้วยที่พระเจ้าอชาตศัตรูขาดประสบการณ์ สามารถชักจูงได้ง่าย ทำให้พระเจ้าอชาตศัตรูเกิดความศรัทธาในพระเทวทัต ถูกเสี้ยมสอนว่า ชีวิตคนเรานั้นไม่เที่ยงไม่แน่ว่าจะได้ครองราชย์สมบัติ จึงควรปลงพระชนม์พระเจ้าพิมพิสารเสีย แล้วขึ้นครองราชย์แทน ส่วนพระเทวทัตจะปลงพระชนม์พระศาสดาและทำหน้าที่ปกครองสงฆ์
พระเจ้าอชาตศัตรูก็หลงเชื่อ พระองค์ก็ได้นำพระกริชมาแนบกับพระชงฆ์ (แข้งขา) และห่มผ้าบดบังไว้ แล้วไปเข้าเฝ้าพระราชบิดาที่ตำหนักเพื่อลอบปลงพระชนม์ แต่องครักษ์ก็ได้เห็นสังเกตความผิดปกติที่ขาของราชกุมารจึงขอตรวจค้นพระองค์ แต่อชาตศัตรูราชกุมารก็เกิดความร้อนพระทัย จึงหันหลังกลับออกจากตำหนัก องค์รักษ์จึงสั่งให้ทหารจับกุมและทำการตรวจค้นพระองค์จนพระกริชที่ซ่อนไว้ที่พระชงฆ์ จึงแน่ใจว่าอชาตศัตรูราชกุมารกำลังจะลอบปลงพระชนม์พระเจ้าพิมพิสาร จึงได้นำตัวพระราชกุมารไปให้เหล่าเสนาอำมาตย์ตัดสินลงโทษ เหล่าเสนาอำมาตย์ก็ได้ไต่สวนกับพระราชกุมารจนพระองค์ยอมรับและตรัสว่าถูกพระเทวทัตยุยง ทำให้เหล่าเสนาอำมาตย์เกิดแตกแยกเป็น 3 พวก 3 ความเห็น พวกเสนาอำมาตย์แรกมีความเห็นว่าให้ควรประหารพระเทวทัต พระราชกุมาร และพร้อมด้วยภิกษุสาวกของพระเทวทัตเสีย พวกเสนาอำมาตย์ที่สองมีความเห็นว่าให้ควรประหารพระเทวทัตและพระราชกุมารเท่านั้น ส่วนพวกเสนาอำมาตย์ที่สามซึ่งนำโดยวัสสการพราหมณ์อำมาตย์มีความเห็นว่าไม่ประควรประหารพระเทวทัต พระราชกุมาร และพร้อมด้วยภิกษุสาวกของพระเทวทัตใด ๆ และออกความเห็นว่าให้นำพระราชกุมารไปให้พระเจ้าพิมพิสารทรงตัดสิน
เมื่อพระเจ้าพิมพิสารทรงทราบและสดับความเห็นของเหล่าเสนาอำมาตย์ทั้งสามพวก พระเจ้าพิมพิสารก็ได้ตรัสบอกว่าพระพุทธเจ้าได้ให้สงฆ์ทำปกาสนียกรรมว่า การกระทำของพระเทวทัตไม่ว่าจะเป็นทางกาย วาจา ใจ มิได้เกี่ยวข้องพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ เป็นการกระทำของพระเทวทัตแต่เพียงผู้เดียวมิใช่รึ พระเจ้าพิมพิสารทรงได้ปลดตำแหน่งแก่พวกเสนาอำมาตย์พวกแรก ลดตำแหน่งแก่พวกเสนาอำมาตย์ที่สอง และให้เลื่อนตำแหน่งแก่วัสกาพราหมณ์อำมาตย์และพวกเสนาอำมาตย์ที่สาม หลังจากนั้นพระเจ้าพิมพิสารทรงตรัสถามพระราชโอรสว่าทำอย่างนี้ทำไม พระราชโอรสได้ตรัสตอบว่าต้องการราชสมบัติ พระเจ้าพิมพิสารทรงตัดสินพระทัยสละราชสมบัติมอบให้แก่อชาตศัตรูราชกุมาร เมื่ออชาตศัตรูราชกุมารได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าอชาตศัตรูแล้ว แต่พระเทวทัตก็ยังยุยงพระเจ้าอชาตศัตรูอีกว่าแม้พระเจ้าพิมพิสารจะทรงสละราชสมบัติมอบให้แก่พระองค์ พระเจ้าพิมพิสารอาจจะมาแย่งชิงตำแหน่งคืนก็เป็นไปได้ ทำให้พระองค์หลงเชื่อจึงมีรับสั่งให้จับพระเจ้าพิมพิสารไปจองจำขังในคุกและทรมานโดยวิธีการต่าง ๆ จนพระบิดาสิ้นพระชนม์ แต่หลังพระบิดาสิ้นพระชนม์ก็สำนึกได้ว่าได้ทำกรรมอันหนักยิ่ง จึงทรงบำเพ็ญกุศลต่าง ๆ เพื่อลบล้างความผิดให้เจือจางลงไปบ้าง และทรงปฏิญาณตนเป็นอุบาสกบริษัท ตั้งมั่นในคำสอนของพระพุทธองค์
ทรงปกครองการเมืองโดยตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรมและราชสังควัตถุ ทำให้ประชาราษฎร์อยู่อย่างเป็นสุข และยังมีแสนยานุภาพเป็นที่เกรงขามของแคว้นอื่น แต่ก็ไม่สามารถอุปสมบท หรือบรรลุธรรมขั้นสูง เพราะการกระทำหนักคือปิตุฆาต พระองค์ทำนุบำรุงศาสนาพุทธด้วยดีโดยตลอด
ผลกรรมจากการปิตุฆาต
คัมภีร์สุมังคลวิลาสินี อาสวักขยญาณกถาวัณณนา ระบุว่าพระเจ้าอชาตศัตรูถูกพระเจ้าอุทัยภัทร พระราชโอรสกระทำปิตุฆาต จากนั้นพระองค์ได้ไปเกิดในโลหกุมภีนรก ใช้เวลาสามหมื่นปีจึงจะจมลงถึงพื้นล่างของโลหกุมภี และใช้เวลาอีกสามหมื่นปีจึงจะโผล่ขึ้นมาถึงปากโลหกุมภี รวมระยะเวลาชดใช้กรรมถึงหกหมื่นปี แต่ในอนาคตพระองค์จะได้ตรัสรู้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าพระนามว่าชีวิตวิเสส
อ้างอิง
- John Marshall, A Guide to Sanchi, 1918 p.58ff เก็บถาวร 20 สิงหาคม 2017 ที่ Wikiwix (Public Domain text)
- India's Ancient Past, by R.S. Sharma
- India: A History. Revised and Updated, by John Keay
- India's Ancient Past, by R.S. Sharma
- India: A History. Revised and Updated, by John Keay
- India's Ancient Past, by R.S. Sharma
- India: A History. Revised and Updated, by John Keay
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-06-01. สืบค้นเมื่อ 2009-08-06.
- Kailash Chand Jain 1991, p. 75.
- Kailash Chand Jain 1991, p. 79.
- อาสวกฺขยญาณกถาวณฺณนา, อรรถกถา ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค สามัญญผลสูตร
ข้อมูล
- (2002) [1992], The Jains (Second ed.), , ISBN
- (1991), Lord Mahāvīra and His Times, , ISBN
- Shah, Natubhai (2004) [First published in 1998], Jainism: The World of Conquerors, vol. I, , ISBN
- (2016), A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century, , ISBN
- (1990) [First published in 1966], A History of India, vol. 1, , ISBN
อ่านเพิ่ม
- Ācharya Nagrajji D.Litt. "Agama and Tripitaka- A comparative study of Lord Mahavira and Lord Buddha", vol. 1, History and Tradition, chapter 14 "Follower Kings" pg.355-377. (English version by Muni Mahendrakumarji) published by Concept Publishing Company, New Delhi 110059.
- G.P.Singh,2004. "Early Indian Historical Tradition and Archaeology". D.K.Printworld(P)Ltd-New Delhi 110015; pp. 164, 165
- Jain Aagam 1st Upanga Uvavai Sutta Chapter Kunika
แหล่งข้อมูลอื่น
- Entry on Ajatasattu in the Buddhist Dictionary of Pali Proper Names
| ก่อนหน้า | พระเจ้าอชาตศัตรู | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าพิมพิสาร |  | กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ (ราชวงศ์หารยังกะ) (พ.ศ. 52 – พ.ศ. 84) |  | พระเจ้าอุทัยภัทร |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecaxchatstru snskvt अज तशत र Ajatasatru bali Ajatasattu 492 thung 460 pikxnkhristskrach hruxtnstwrrsthi 5 kxnkhristskrach epnphrarachaxngkhthi 3 aehngaekhwnmkhth pkkhrxngthangtxnehnuxkhxngxinediy epnphrarachoxrsinphraecaphimphisaraela phrathidakhxngphraecamhaokslaehngaekhwnokslaelaphraphkhinikhxngphraecapesnthioksl phraecaxchatstruepnxubask aelaphuxupthmphphraecaxchatstrukrabwnphyuhyatraxxkcakrachkhvh nacamiphraecaxchatstruinni caksthupsaycickrphrrdiharyngkaxngkhthi 2khrxngrachyp 492 460 pikxnkhristskrach hruxchwngtnstwrrsthi 4 kxnkhristskrachkxnhnaphraecaphimphisarthdipphraecaxuthyphthrphuwakarcampakhrxngrachy praman 492 pikxnkhristskrachswrrkht460 pikxnkhristskrach hruxpraman 380 pikxnkhristskrachkhuxphieskphranangpthmawdi phranangtharini phranangsuphthraphrarachbutrphraecaxuthyphthrrachwngsharyngkaphrarachbidaphraecaphimphisarphrarachmardarachini phranangewethhi wnthiemuxethiybwnthidwywninmhawngsaelabthsrupthiwaphraphuththecaesdcpriniphphanin 483 pikxnkhristskrach cungkahndwnkhunkhrxngrachykhxngxchatstruthi 491 pikxnkhristskrach ekhapramankarwakarthphkhrngaerkekidkhunin 485 pikxnkhristskrach aelakarthphkhrngthisxngtxwchchiekidkhunin 481 480 pikxnkhristskrach bnthukwa chwngthiphraecaxchatstruesdcipeyiymphraxacarythnghkephuxfngkhasxnaelaipeyiymphraphuththeca Basham khadkarwaehtukarnniekidkhunin 491 pikxnkhristskrachphrarachprawtiphaphwadphraecaxchatstruesdcipeyiymphraphuththecaephuxkhcdkhwamphid emuxkhrngthiyngxyuinphrakhrrph phranangewethhikhxngphraecaphimphisar phranangprachwrphrakhrrph xyakeswyphraolhitkhxngphraswami dwykhwamrkphramehsiaelabutrinkhrrph phraxngkhcungrxngphraolhitkhxngphraxngkhipihphramehsieswy thangdanohracarythanaywarachkumarinkhrrphcaepnthapitukhat khaphx phranangewethhicungphyayamthaaethnghlaykhrngaetimsaerc phraecaphimphisaremuxthrngthrabkthrngham phxprasutimiphranamwa xchatstru aeplwa struphuthiyngmaimthung struphuyngimmaekid inwyeyaw thrngeliyngduphraoxrsepnxyangdi aelathrngsthapnaepnrchthayath emuxekhawyrunthrngmistipyyaechiybaehlm aetkidruckkbphraethwthtthikalngcaaeswnghaphuthicamachwytnplngphrachnm phraokhtmphuththeca sungtxngkaridrbkhwamsnbsnuncakphumixanacthangbanemuxng aeladwythiphraecaxchatstrukhadprasbkarn samarthchkcungidngay thaihphraecaxchatstruekidkhwamsrththainphraethwtht thukesiymsxnwa chiwitkhnerannimethiyngimaenwacaidkhrxngrachysmbti cungkhwrplngphrachnmphraecaphimphisaresiy aelwkhunkhrxngrachyaethn swnphraethwthtcaplngphrachnmphrasasdaaelathahnathipkkhrxngsngkh phraecaxchatstrukhlngechux phraxngkhkidnaphrakrichmaaenbkbphrachngkh aekhngkha aelahmphabdbngiw aelwipekhaefaphrarachbidathitahnkephuxlxbplngphrachnm aetxngkhrkskidehnsngektkhwamphidpktithikhakhxngrachkumarcungkhxtrwckhnphraxngkh aetxchatstrurachkumarkekidkhwamrxnphrathy cunghnhlngklbxxkcaktahnk xngkhrkscungsngihthharcbkumaelathakartrwckhnphraxngkhcnphrakrichthisxniwthiphrachngkh cungaenicwaxchatstrurachkumarkalngcalxbplngphrachnmphraecaphimphisar cungidnatwphrarachkumaripihehlaesnaxamatytdsinlngoths ehlaesnaxamatykiditswnkbphrarachkumarcnphraxngkhyxmrbaelatrswathukphraethwthtyuyng thaihehlaesnaxamatyekidaetkaeykepn 3 phwk 3 khwamehn phwkesnaxamatyaerkmikhwamehnwaihkhwrpraharphraethwtht phrarachkumar aelaphrxmdwyphiksusawkkhxngphraethwthtesiy phwkesnaxamatythisxngmikhwamehnwaihkhwrpraharphraethwthtaelaphrarachkumarethann swnphwkesnaxamatythisamsungnaodywsskarphrahmnxamatymikhwamehnwaimprakhwrpraharphraethwtht phrarachkumar aelaphrxmdwyphiksusawkkhxngphraethwthtid aelaxxkkhwamehnwaihnaphrarachkumaripihphraecaphimphisarthrngtdsin emuxphraecaphimphisarthrngthrabaelasdbkhwamehnkhxngehlaesnaxamatythngsamphwk phraecaphimphisarkidtrsbxkwaphraphuththecaidihsngkhthapkasniykrrmwa karkrathakhxngphraethwthtimwacaepnthangkay waca ic miidekiywkhxngphraphuthth phrathrrm aelaphrasngkh epnkarkrathakhxngphraethwthtaetephiyngphuediywmiichru phraecaphimphisarthrngidpldtaaehnngaekphwkesnaxamatyphwkaerk ldtaaehnngaekphwkesnaxamatythisxng aelaiheluxntaaehnngaekwskaphrahmnxamatyaelaphwkesnaxamatythisam hlngcaknnphraecaphimphisarthrngtrsthamphrarachoxrswathaxyangnithaim phrarachoxrsidtrstxbwatxngkarrachsmbti phraecaphimphisarthrngtdsinphrathyslarachsmbtimxbihaekxchatstrurachkumar emuxxchatstrurachkumaridkhunkhrxngrachyepnphraecaxchatstruaelw aetphraethwthtkyngyuyngphraecaxchatstruxikwaaemphraecaphimphisarcathrngslarachsmbtimxbihaekphraxngkh phraecaphimphisarxaccamaaeyngchingtaaehnngkhunkepnipid thaihphraxngkhhlngechuxcungmirbsngihcbphraecaphimphisaripcxngcakhnginkhukaelathrmanodywithikartang cnphrabidasinphrachnm aethlngphrabidasinphrachnmksanukidwaidthakrrmxnhnkying cungthrngbaephykusltang ephuxlblangkhwamphidihecuxcanglngipbang aelathrngptiyantnepnxubaskbristh tngmninkhasxnkhxngphraphuththxngkh thrngpkkhrxngkaremuxngodytngxyuinthsphithrachthrrmaelarachsngkhwtthu thaihpracharasdrxyuxyangepnsukh aelayngmiaesnyanuphaphepnthiekrngkhamkhxngaekhwnxun aetkimsamarthxupsmbth hruxbrrluthrrmkhnsung ephraakarkrathahnkkhuxpitukhat phraxngkhthanubarungsasnaphuththdwydiodytlxdphlkrrmcakkarpitukhatsthupphraecaxchatstru emuxngrachkhvh khmphirsumngkhlwilasini xaswkkhyyankthawnnna rabuwaphraecaxchatstruthukphraecaxuthyphthr phrarachoxrskrathapitukhat caknnphraxngkhidipekidinolhkumphinrk ichewlasamhmunpicungcacmlngthungphunlangkhxngolhkumphi aelaichewlaxiksamhmunpicungcaophlkhunmathungpakolhkumphi rwmrayaewlachdichkrrmthunghkhmunpi aetinxnakhtphraxngkhcaidtrsruepnphrapceckphuththecaphranamwachiwitwiessxangxingJohn Marshall A Guide to Sanchi 1918 p 58ff ekbthawr 20 singhakhm 2017 thi Wikiwix Public Domain text India s Ancient Past by R S Sharma India A History Revised and Updated by John Keay India s Ancient Past by R S Sharma India A History Revised and Updated by John Keay India s Ancient Past by R S Sharma India A History Revised and Updated by John Keay khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 06 01 subkhnemux 2009 08 06 Kailash Chand Jain 1991 p 75 Kailash Chand Jain 1991 p 79 xaswk khyyankthawn nna xrrthktha thikhnikay silkhnthwrrkh samyyphlsutr khxmul 2002 1992 The Jains Second ed ISBN 0 415 26605 X 1991 Lord Mahavira and His Times ISBN 978 81 208 0805 8 Shah Natubhai 2004 First published in 1998 Jainism The World of Conquerors vol I ISBN 978 81 208 1938 2 2016 A History of Ancient and Early Medieval India From the Stone Age to the 12th Century ISBN 978 81 317 1677 9 1990 First published in 1966 A History of India vol 1 ISBN 978 0 14 194976 5xanephimAcharya Nagrajji D Litt Agama and Tripitaka A comparative study of Lord Mahavira and Lord Buddha vol 1 History and Tradition chapter 14 Follower Kings pg 355 377 English version by Muni Mahendrakumarji published by Concept Publishing Company New Delhi 110059 G P Singh 2004 Early Indian Historical Tradition and Archaeology D K Printworld P Ltd New Delhi 110015 pp 164 165 Jain Aagam 1st Upanga Uvavai Sutta Chapter Kunikaaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb phraecaxchatstru Entry on Ajatasattu in the Buddhist Dictionary of Pali Proper Nameskxnhna phraecaxchatstru thdipphraecaphimphisar kstriyaehngaekhwnmkhth rachwngsharyngka ph s 52 ph s 84 phraecaxuthyphthr