สารขยายหลอดลม

สารขยายหลอดลม หรือ ยาขยายหลอดลม (อังกฤษ: Bronchodilator) เป็นสารที่ช่วยขยายหลอดลมและหลอดลมฝอย ช่วยลดอาการหายใจติดขัด และทำให้มีอากาศหมุนเวียนไปสู่ปอดมากขึ้น สารขยายหลอดลมอาจเกิดขึ้นเองโดยกลไกของร่างกาย หรือรับประทานเป็นยาเข้าไปตามการควบคุมของแพทย์ก็ได้ สารขยายหลอดลมนี้มีประโยชน์อย่างมากต่อผู้ป่วย รวมทั้งโรคหืด ตลอดจนโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

ประเภทของยาขยายหลอดลม

ยาขยายหลอดลม สามารถจำแนกออกเป็นสามประเภทตามใบสั่งยาได้ คือ

• เบต้าอะโกนิสท์ (β-agonists) มีทั้งกลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้นและระยะยาว นอกจากนี้ยังมีผลช่วยให้มดลูกคลายตัวและช่วยให้กล้ามเนื้อขยายตัว เพิ่มการสลายตัวของไขมันที่สะสมในร่างกาย สารขยายหลอดลมในกลุ่มเบต้าอะโกนิสท์มีชื่อเรียกอีกอย่างว่าสารเร่งเนื้อแดง
• แอนติโชไลเนอร์จิกส์ (Anticholinergics) อยู่ในกลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้น โดยจะไประงับการทำงานของสารสื่อประสาท และอาจจะให้เกิดอาการปากแห้ง และตามัว
• ธีโอฟิลลีน (Theophylline) อยู่ในกลุ่มออกฤทธิ์ระยะยาว นอกจากนี้ยังมีผลไปกระตุ้นให้เกิดการขับปัสสาวะ กระตุ้นการทำงานของสมองและหัวใจ ทำให้กรดหลั่งในกระเพาะอาหารอีกด้วย

กลุ่มของสารขยายหลอดลม

สารขยายหลอดลมส่งมารถจำแนกออกเป็นสองกลุ่ม คือออกฤทธิ์ระยะสั้น กับออกฤทธิ์ระยะยาว ทั้งนี้ ยาระยะสั้นใช้เพื่อบรรเทาอาการเฉพาะหน้า ส่วนยาระยะยาวใช้เพื่อป้องกันการเกิดอาการ

กลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้น: ซัลบูทามอล/อัลบูเทรอล (Salbutamol/Albuterol) (Levosalbutamol หรือ Xopenex) (Pirbuterol หรือ Maxair) เอพิเนฟรีน (Epinephrine) (หรือ Asthmanefrin) (Ephedrine) (Terbutaline)

กลุ่มออกฤทธิ์ระยะยาว: (Salmeterol) เคลนบิวเทรอล (Clenbuterol) (Formoterol) (Bambuterol) (Indacaterol)

อ้างอิง

1. เอกสารความรู้ด้านอาหารปลอดภัย เรื่อง สารเร่งเนื้อแดง 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภัทรพล สำเร็จดี. สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพิจิตร
2. มาทำความเข้าใจกับยกลุ่ม Anticholinergics กันดีใหม มานิตย์ วัชร์ชัยนันท์.
3. ทีโอฟิลลีน (Theophylline) 2019-05-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน อภัย ราษฎรวิจิตร.