สาธารณรัฐแห่งจดหมาย

สาธารณรัฐแห่งจดหมาย (อังกฤษ: Republic of Letters, จากละติน: Respublica literaria) หรือ สาธารณรัฐแห่งหนังสือ เป็นชื่อประชาคมทางปัญญาทางไกลในศตวรรษที่ 17 ตอนปลายและศตวรรษที่ 18 ในทวีปอเมริกาและยุโรป เป็นประชาคมที่ส่งเสริมการสื่อสารระหว่างนักคิดหรือนักวิชาการในยุคเรืองปัญญาหรือในฝรั่งเศสเรียกว่า ฟีโลซฟ (philosophe) ซึ่งแปลว่า "นักปราชญ์" ประชาคมนี้อุบัติขึ้นในศตวรรษที่ 17 โดยผู้จัดตั้งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นประชาคมระหว่างชาติของนักวิชาการและนักวรรณคดีต่าง ๆ ในขณะที่ยังตระหนักถึงความแตกต่างระหว่างภาษาและวัฒนธรรมของแต่ละชาติ ประชาคมระหว่างชาตินี้เป็นรากฐานของสาธารณรัฐแบบอภิปรัชญา อันเป็นสาธารณรัฐที่เป็นนามธรรม นอกจากนี้ เนื่องจากข้อจำกัดทางสังคมของสตรีเพศ สาธารณรัฐแห่งจดหมายส่วนใหญ่จึงมีแต่สมาชิกผู้ชาย นักวิชาการหลายคนจึงมักใช้คำว่า "สาธารณรัฐแห่งจดหมาย" และ "(บุรุษแห่งอักขระ)" (men of letters) สลับกัน^[]

ปีแอร์ แบล อาจเป็นคนแรกที่แปลคำว่า "สาธารณรัฐแห่งจดหมาย" เป็นภาษาฝรั่งเศสจากภาษาละตินในวารสารของตน

การติดต่อกันทางจดหมายที่เขียนด้วยมือมีความจำเป็นต่อบทบาทหน้าที่ของประชาคมเพราะการติดต่อกันแบบนี้ได้ช่วยเพิ่มความสะดวกในการสื่อสารระหว่างปัญญาชนหรือนักวิชาการที่อยู่ห่างไกลกันมาก สมาชิกของประชาคมทั้งหมด หรือเปรียบเทียบว่าเป็น "พลเมือง" ทั้งหมดของสาธารณรัฐจากศตรรษ 17 แห่งนี้ ได้ติดต่อกันทางจดหมาย และแลกเปลี่ยนเอกสารและจุลสารต่าง ๆ กัน นอกจากนี้ สมาชิกยังถือว่าตนมีหน้าที่ในการชวนผู้อื่นให้เข้ามาอยู่ร่วมกันในสาธารณรัฐของตนผ่านการขยายการติดต่อระหว่างกัน

การใช้คำว่า "สาธารณรัฐแห่งจดหมาย" ปรากฏขึ้นครั้งแรกในภาษาละติน คือ "Respublica literaria" ซึ่งปรากฏในจดหมายของ ซึ่งเขียนถึง และลงวันที่เป็นวันที่ 6 กรกฎาคม ค.ศ. 1417 คำนี้มีการใช้เพิ่มขึ้นในศตวรรษที่ 16 และ 17 จึงทำให้ในช่วงหลังของศตวรรษที่ 17 มีวารสารชั้นนำหลายชื่อที่ได้ใช้คำนี้ในชื่อบทความต่าง ๆ ปัจจุบัน คนส่วนใหญ่เห็นพ้องกันว่า เป็นคนแรกที่แปลคำนี้เป็นภาษาฝรั่งเศสในวารสารของตนใน ค.ศ. 1684 ที่มีชื่อว่า ซึ่งแปลตามตัวอักษรว่า "ข่าวคราวจากสาธารณรัฐแห่งจดหมาย" อย่างไรก็ตาม นักประวัติศาสตร์บางคนมีความเห็นไม่ลงรอยกัน โดยบางคนให้เหตุผลว่า คำนี้มีต้นกำเนิดตั้งแต่สมัย อุตมรัฐ ของเพลโต ซึ่งเป็นงานเขียนจากสมัยประมาณ 375 ปีก่อนคริสตกาล และมีชื่อในภาษาอังกฤษว่า Republic (สาธารณรัฐ หรือ กิจการสาธารณะ) ความยุ่งยากในการพิสูจน์จุดกำเนิดของคำนี้ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะเป็นคำที่อยู่เฉพาะภายในความคิดของสมาชิก ซึ่งไม่เหมือนกับวงสังคมวรรณคดีหรือวิชาการซึ่งมีการตีพิมพ์เป็นส่วนประกอบหลัก

อนึ่ง นักประวัติศาสตร์ปัจจุบันยังอภิปรายกันอยู่เรื่องความสำคัญของสาธารณรัฐแห่งจดหมายในด้านความมีอิทธิพลของประชาคมนี้ต่อยุคเรืองปัญญา แต่นักประวัติศาสตร์ชาวอเมริกันเชื้อสายอังกฤษส่วนใหญ่ แม้ว่ามีความเห็นประเด็นอื่นไม่ตรงกันเพียงใด ก็ยังมีความเห็นเดียวกันเสมอว่า สาธารณรัฐแห่งจดหมายกับการเรืองปัญญาในยุคเรืองปัญญานั้น มีความแตกต่างกัน

ดูเพิ่ม

• ร้านกาแฟ, ซึ่งเป็นที่ที่สมาชิกใช้แลกเปลี่ยนความเห็นกันในสมัยนั้น
• สารานุกรม หรือพจนานุกรมอันเป็นระบบว่าด้วยวิทยาศาสตร์ ศิลปกรรม และหัตถกรรม

อ้างอิง

1. Dalton 2003, p. 7. sfn error: no target: CITEREFDalton2003 ()
2. Goodman 1994, p. 17. sfn error: no target: CITEREFGoodman1994 ()
3. Hans Bots, Françoise Waquet, La Rèpublique des Lettres, Paris: Belin - De Boeck, 1997, pp. 11-13 (on the first uses of the term).
4. Goldgar 1995, p. 2. sfn error: no target: CITEREFGoldgar1995 ()
5. Lambe 1988, p. 273. sfn error: no target: CITEREFLambe1988 ()
6. "Mokyr, J.: A Culture of Growth: The Origins of the Modern Economy. (eBook and Hardcover)". press.princeton.edu. สืบค้นเมื่อ 2017-02-07.
7. Brockliss 2002, p. 8. sfn error: no target: CITEREFBrockliss2002 ()