สวนบ้านแก้ว

วังสวนบ้านแก้ว ตั้งอยู่ที่จังหวัดจันทบุรี เป็นพระราชฐานของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 วังสวนบ้านแก้วมีทัศนียภาพที่สวยงาม มีลำคลองบ้านแก้วไหลพาดผ่าน มีทิวทัศน์ พรรณไม้ สนามกอล์ฟที่สวยงาม

วังสวนบ้านแก้ว
พระตำหนักเทา
ข้อมูลทั่วไป
สถานะ	เปลี่ยนสภาพ
ประเภท	วัง
ที่ตั้ง	ตำบลท่าช้าง อำเภอเมืองจันทบุรี
เมือง	จันทบุรี
ประเทศ	ไทย
พิกัด	12°39′52″N 102°05′49″E / 12.66444°N 102.09694°E / 12.66444; 102.09694
เริ่มสร้าง	20 มิถุนายน พ.ศ. 2493
เจ้าของ	มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของมหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี

ห้องพระบรรทมของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7

ประวัติ

เมื่อสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ได้อัญเชิญพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวจากประเทศอังกฤษกลับสู่ประเทศไทย ในพุทธศักราช ๒๔๙๒ นั้น รัฐบาลได้ใช้พระตำหนักวังศุโขทัยเป็นสถานที่ทำงานของกระทรวงสาธารณสุข สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีจึงได้เชิญเสด็จสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ไปประทับ ณ พระตำหนักของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในวังสระปทุม

แต่เนื่องจากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ทรงมีพระราชหฤทัยที่อ่อนโยน ไม่ต้องพระราชประสงค์ที่จะทรงรบกวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีในการประทับ ณ พระตำหนักวังสระปทุมนานเกินควร อีกทั้งทรงมีพระราชประสงค์ที่จะมีที่ประทับสำหรับพักผ่อนพระราชอิริยาบถ จึงถวายบังคมทูลลาออกจากวังสระปทุม เพื่อมาสร้างวังบ้านสวนแก้ว ขึ้นในจังหวัดจันทบุรี ในวันที่ ๒๐ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๙๓

ในการก่อสร้างพระตำหนักและสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ในสวนบ้านแก้ว สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี โปรดให้เป็นไปด้วยความประหยัดมากที่สุด โปรดให้จ้างชาวจีนมาสอนข้าราชบริพาร สร้างโรงทำอิฐเผาอิฐ เผากระเบื้องมุงหลังคา เนื่องจากในการก่อสร้างพระตำหนักใหญ่ต้องใช้อิฐเป็นจำนวนมาก การขนส่งมาจากกรุงเทพฯ เป็นเรื่องยุ่งยากและเสียค่าใช้จ่ายสูง อิฐของสวนบ้านแก้วจึงเป็นอิฐคุณภาพดี ขนาดใหญ่ เช่นเดียวกับอิฐบางบัวทองมีสัญลักษณ์เป็นตัวอักษรว่า ส.บ.ก. ใช้ก่อสร้างเฉพาะในสวนบ้านแก้วเท่านั้น

ต่อมาในปี พุทธศักราช ๒๕๑๕ พระองค์ทรงมีพระชมมายุสูงขึ้น และพระพลานามัยไม่สมบูรณ์นัก ดังนั้น เมื่อรัฐบาลได้กราบบังคมทูลพระกรุณาขอรับพระราชทานที่ดินสวนบ้านแก้ว เพื่อจัดตั้งวิทยาลัยครูจันทบุรี โดยทูลถวายเงินเพียง ๑๘ ล้านบาท ด้วยพระราชปณิธานและพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่าน ในการพระราชทานโอกาสทางการศึกษาแก่ประชาชนในจังหวัดจันทบุรี จึงทรงเสียสละพระราชทานสวนบ้านแก้วแก่กระทรวงศึกษาธิการ และได้ย้ายไปประทับ ณ วังศุโขทัย จวบจนวาระสุดท้ายของพระองค์

หมู่พระตำหนักและอาคารประกอบ

พระตำหนักใหญ่ (ตำหนักเทา)

พระตำหนักใหญ่ (ตำหนักเทา) เป็นพระตำหนักครึ่งตึกครึ่งไม้ชั้นครึ่งสถาปัตยกรรมแบบยุโรปทาสีเทาชั้นบนเป็นห้องพระบรรทมของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีและมีเฉลียงสำหรับพระองค์ทรงทอดพระเนตรทัศนียภาพรอบ ๆ วัง

พระตำหนักดอนแค (ตำหนักแดง)

พระตำหนักดอนแค (ตำหนักแดง) เป็นพระตำหนัก 2 ชั้นสถาปัตยกรรมแบบยุโรปสร้างด้วยไม้สักทาสีแดง มีสระน้ำใหญ่อยู่ด้านหลังพระตำหนัก จัดเป็นที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีกับหม่อมเจ้าผ่องผัสมณี จักรพันธุ์ ราชเลขานุการในพระองค์จนกระทั่งเสด็จกลับวังศุโขทัย

พระตำหนักเทา

พระตำหนักเทา เป็นพระตำหนักครึ่งตึกครึ่งไม้ทาสีเทาสถาปัตยกรรมแบบยุโรปออกแบบโดย หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร

พระตำหนักแดง

พระตำหนักแดง เป็นพระตำหนัก 2 ชั้นสถาปัตยกรรมแบบยุโรปสร้างด้วยไม้สักทาสีแดงจัดเป็นที่ประทับของเจ้านายชั้นผู้ใหญ่และราชเลขานุการ

เรือนเทา

เรือนเทา เป็นเรือนไม้ชั้นเดียวทาสีเทายกใต้ถุนสูงจัดเป็นที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีในระหว่างการก่อสร้างพระตำหนักใหญ่

เรือนแดง

เรือนแดง เป็นเรือนไม้ชั้นเดียวทาสีแดงทั้งหลังยกใต้ถุนสูงจัดเป็นบ้านพักของข้าหลวงที่ตามเสด็จมาจากกรุงเทพ

เรือนเขียว

เรือนเขียว เป็นเรือนไม้ชั้นเดียวทาสีเขียวทั้งหลังยกใต้ถุนสูงจัดเป็นบ้านพักของราชเลขานุการปัจจุบันเป็นที่ทำการของผู้ที่มาติดต่อขอเข้าชมวังสวนบ้านแก้ว

ศาลากลมหรือซุ้มดอกเห็ด

ศาลากลมหรือซุ้มดอกเห็ด เป็นศาลาทรงกลมรูปดอกเห็ดมีทางเข้า 2 ทางในอดีตเคยเป็นที่เสวยพระสุธารสชา

สวนส่วนพระองค์ (สวนผลไม้)

สวนส่วนพระองค์ (สวนผลไม้) เป็นสวนก่ออิฐถือปูนเพื่อกั้นรอบ ๆ บริเวณโดยสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีใช้เป็นสถานที่เลี้ยงเป็ด ห่าน ไก่ และนกหงส์หยก

สวนส่วนพระองค์ (สวนดอกไม้)

สวนส่วนพระองค์ (สวนดอกไม้) เป็นสวนดอกไม้ส่วนพระองค์ มีสระสำหรับเลี้ยงเต่าและเลี้ยงปลาจัดเป็นสถานที่พักผ่อนพระราชหฤทัยส่วนพระองค์

ปัจจุบัน

ปัจจุบันพระตำหนักองค์ต่าง ๆ ในวังสวนบ้านแก้วตั้งอยู่ที่ มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี

แหล่งข้อมูลอื่น

• วังสวนบ้านแก้ว พระราชฐานส่วนพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี 2019-04-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน