สนมาหี [สะนะมาหี] (มณีปุระ: Sanamahi Laining; Sanamahism) หรือ ลัทธิเมเต (มณีปุระ: Meitei Laining; Meiteism) หรือ ลัทธิเลนิงโต (มณีปุระ: Lainingthou Laining; Lainingthouism) เป็นของชาวเมเตในมณีปุระ มีลักษณะเป็นศาสนาพหุเทวนิยม ชื่อสนมาหีตั้งตาม ซึ่งเป็นเทพเจ้าองค์สำคัญ สนมาหีเป็นบุตรคนโตของเทพเจ้าสูงสุด ไยบีเรล ซีดาบา (Yaibirel Sidaba หรือ Saalailel Sidaba) และเทพีสูงสุด เลมาเรล ซีดาบี (Leimarel Sidabi) โดยธรรมเนียมแล้ว ทุก ๆ บ้านของชาวเมเตบูชาสนมาหีและเลมาเรล ซีดาบี ไม่ว่าจะนับถือศาสนาอะไรก็ตาม คำว่าสนมาหีแปลว่า ทองคำเหลว ลัทธิสนมาหีไม่มีสังฆราช แต่มีองค์การผู้ดูแลสูงสุด คือ มารูโลยชาง (Maru Loishang หรือ Pandit Loishang) ซึ่งดูแลกิจกรรมทางศาสนาและกิจการของนักบวชของสนมาหี รวมถึงเป็นผู้ตัดสินหากมีข้อพิพาทในทางศาสนา ภายใต้มารูโลยชาง ประกอบด้วยสามส่วนคือ อาไมบาโลยชาง (Amaiba Loishang), เปนาอาเชบาโลยชาง (Pena Asheiba Loishang) และ อาไมบีโลยชาง (Amaibi Loishang) ซึ่งมีอยู่ตั้งแต่รัชสมัยของแห่งมณีปุระ ใน ค.ศ. 662
ตราของลัทธิสนมาหี | |
ศาสนิกชนรวม | |
---|---|
ราว 235,000 คน | |
ภูมิภาคที่มีศาสนิกชนจำนวนมาก | |
รัฐมณีปุระ ประเทศอินเดีย | |
คัมภีร์ | |
ภาษา | |
ภาษาเมเต |
อ้างอิง
- 2001 Census
- Gourchandra, M. (1982). Sanamahi Laihui.
- "The Revivalism of Sanamahism". e-pao.net. สืบค้นเมื่อ 2022-04-18.
- Nilabir, Sairem (2002). Laiyingthou Sanamahi Amasung Sanamahi Laining Hinggat Ihou.
- "Maru (Pandit Loisang)". Maru (Pandit Loisang) (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2022-04-18.
- "IGNCA's Workshop on Maibi Culture of Manipur | IGNCA". ignca.gov.in. สืบค้นเมื่อ 2022-04-18.
บรรณานุกรม
- Otojit Kshetrimayum (2009), "Women and Shamanism in Manipur and Korea: A Comparative Study", Indian Anthropologist, 39 (1/2): 17–34, ISSN 0970-0927, JSTOR 41920088
- Kshetrimayum, Otojit (2014), Ritual, Politics and Power in North East India: Contextualising the Lai Haraoba of Manipur, Ruby Press & Co., ISBN
- Hodson, T.C. (2015), The Meitheis, Ruby Press & Co., ISBN
- Saroj Nalini Parratt (1974), The Religion of Manipur: Beliefs, Rituals and Historical Development, Australian National University Press
- Saroj N. Arambam Parratt; John Parratt (2001), "The Second 'Women's War' and the Emergence of Democratic Government in Manipur", Modern Asian Studies, 35 (4): 905–919, doi:10.1017/S0026749X0100405X, JSTOR 313195
- Sohini Ray (2009), "Writing the Body: Cosmology, Orthography, and Fragments of Modernity in Northeastern India", Anthropological Quarterly, 82 (1): 129–154, doi:10.1353/anq.0.0047, JSTOR 25488260, S2CID 140755509
- Singh, Dr. Saikhom Gopal (2015), The Meeteis of Manipur: A Study in Human Geography, Ruby Press & Co., ISBN
- Singh, Dr. Saikhom Gopal (2015), Population Geography of Manipur, Ruby Press & Co., ISBN
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
snmahi sanamahi mnipura Sanamahi Laining Sanamahism hrux lththiemet mnipura Meitei Laining Meiteism hrux lththielningot mnipura Lainingthou Laining Lainingthouism epnkhxngchawemetinmnipura milksnaepnsasnaphhuethwniym chuxsnmahitngtam sungepnethphecaxngkhsakhy snmahiepnbutrkhnotkhxngethphecasungsud iybierl sidaba Yaibirel Sidaba hrux Saalailel Sidaba aelaethphisungsud elmaerl sidabi Leimarel Sidabi odythrrmeniymaelw thuk bankhxngchawemetbuchasnmahiaelaelmaerl sidabi imwacanbthuxsasnaxairktam khawasnmahiaeplwa thxngkhaehlw lththisnmahiimmisngkhrach aetmixngkhkarphuduaelsungsud khux maruolychang Maru Loishang hrux Pandit Loishang sungduaelkickrrmthangsasnaaelakickarkhxngnkbwchkhxngsnmahi rwmthungepnphutdsinhakmikhxphiphathinthangsasna phayitmaruolychang prakxbdwysamswnkhux xaimbaolychang Amaiba Loishang epnaxaechbaolychang Pena Asheiba Loishang aela xaimbiolychang Amaibi Loishang sungmixyutngaetrchsmykhxngaehngmnipura in kh s 662snmahi ꯁꯅ ꯃꯍ ꯖꯝ trakhxnglththisnmahisasnikchnrwmraw 235 000 khnphumiphakhthimisasnikchncanwnmakrthmnipura praethsxinediykhmphirphasaphasaemetbthkhwamnimi hakxupkrnkhxngkhunimsamarthernedxrxksrniid khunxacehnxksrxunaethnxangxing2001 Census Gourchandra M 1982 Sanamahi Laihui The Revivalism of Sanamahism e pao net subkhnemux 2022 04 18 Nilabir Sairem 2002 Laiyingthou Sanamahi Amasung Sanamahi Laining Hinggat Ihou Maru Pandit Loisang Maru Pandit Loisang phasaxngkvs subkhnemux 2022 04 18 IGNCA s Workshop on Maibi Culture of Manipur IGNCA ignca gov in subkhnemux 2022 04 18 brrnanukrm Otojit Kshetrimayum 2009 Women and Shamanism in Manipur and Korea A Comparative Study Indian Anthropologist 39 1 2 17 34 ISSN 0970 0927 JSTOR 41920088 Kshetrimayum Otojit 2014 Ritual Politics and Power in North East India Contextualising the Lai Haraoba of Manipur Ruby Press amp Co ISBN 978 93 82395 50 8 Hodson T C 2015 The Meitheis Ruby Press amp Co ISBN 978 93 82395 56 0 Saroj Nalini Parratt 1974 The Religion of Manipur Beliefs Rituals and Historical Development Australian National University Press Saroj N Arambam Parratt John Parratt 2001 The Second Women s War and the Emergence of Democratic Government in Manipur Modern Asian Studies 35 4 905 919 doi 10 1017 S0026749X0100405X JSTOR 313195 Sohini Ray 2009 Writing the Body Cosmology Orthography and Fragments of Modernity in Northeastern India Anthropological Quarterly 82 1 129 154 doi 10 1353 anq 0 0047 JSTOR 25488260 S2CID 140755509 Singh Dr Saikhom Gopal 2015 The Meeteis of Manipur A Study in Human Geography Ruby Press amp Co ISBN 978 93 82395 21 8 Singh Dr Saikhom Gopal 2015 Population Geography of Manipur Ruby Press amp Co ISBN 978 93 82395 25 6aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb snmahi wikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb snmahi