สถานีกลาง (อังกฤษ: Central stations หรือ central railway stations) , แกร์ซองทรัล (ฝรั่งเศส: Gare centrale) หรือ เฮาพท์บานโฮฟ (เยอรมัน: Hauptbahnhof) เริ่มมีขึ้นในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 19 โดยสถานีรถไฟที่เดิมสร้างขึ้นบริเวณขอบของใจกลางเมือง ได้ถูกโอบล้อมด้วยการขยายตัวของเมืองและกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของใจกลางเมืองไปโดยปริยาย ด้วยเหตุนี้ "สถานีกลาง" จึงมักเป็นส่วนหนึ่งของชื่อที่ถูกต้องของสถานีรถไฟที่เป็นศูนย์กลางหรือศูนย์กลางรถไฟหลักของเมือง แต่ก็ไม่ใช่เสมอไป
สำหรับในประเทศไทยนั้น มีสถานีกลางคือสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ (ก่อนหน้านี้สถานีกลางคือ สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง))
การพัฒนา
การเกิดขึ้นและการเจริญเติบโต
สถานีกลางเกิดขึ้นในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 19 ในช่วงที่เรียกกันว่า "ยุครถไฟ" ในช่วงแรก สถานีรถไฟถูกสร้างขึ้นที่บริเวณขอบของใจกลางเมือง แต่ในเวลาต่อมา เมื่อเมืองขยายตัว สถานีรถไฟก็กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของใจกลางเมืองไปโดยปริยาย
ตัวอย่างเช่น สถานีรถไฟกลางแห่งแรกในเยอรมนีคือ ซึ่งสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2422 อันเป็นแบบอย่างให้กับนครใหญ่ๆ อื่นๆ ในเยอรมนี แฟรงก์เฟิร์ตสร้างสถานีกลางตามมาในปี พ.ศ. 2431 และโคโลญก็สร้างสถานีกลางในช่วงทศวรรษ พ.ศ. 2433 สถาปัตยกรรมสถานีรถไฟกลางแบบคลาสสิกของเยอรมัน "บรรลุถึงจุดสูงสุด" ด้วยการสร้างสถานีกลางฮัมบูร์กอันเป็นที่เสร็จสิ้นในปี พ.ศ. 2449 และสถานีกลางไลพ์ซิกอันเป็นที่เสร็จสิ้นในปี พ.ศ. 2458
ในยุโรป ที่หน่วยงานต่างๆ มักจะมีอำนาจควบคุมการพัฒนาระบบรางรถไฟมากกว่าในอังกฤษ นี่ทำให้การวางผังเมืองมักจะพุ่งความสนใจไปที่สถานีกลาง “อันที่จริง ในนครใหญ่ๆ ในยุโรปภาคพื้นทวีปโดยส่วนใหญ่ มีการจงใจออกแบบให้สถานีเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเพื่อให้ด้านหน้าดูโดดเด่น” ในช่วงทศวรรษปี 1880 “ความเป็นผู้นำระดับโลกในการออกแบบสถานีขนาดใหญ่ตกไปอยู่ในมือของเยอรมนี ซึ่งเงินทุนของรัฐช่วยให้สามารถสร้างสถานีกลางได้อย่างโอ่โถง” ในทางกลับกัน ความที่อังกฤษเน้นไปที่ผู้ประกอบการ ทำให้สิทธิ์กระจัดกระจายออกไป ทำให้การก่อสร้างสถานีใหญ่ๆ เป็นไปอย่างทุลักทุเล
เมื่อเวลาผ่านไป การขยายตัวของเมืองทำให้สถานีต่างๆ เหล่านี้ก็อยู่ในใจกลางเมืองไปด้วย ทำให้สถานีเหล่านี้ล้อมจากตัวเมือง ทำให้สถานีเหล่านี้มักอยู่ห่างไกลจากสนามบินหรือศูนย์กลางการขนส่งอื่นๆ เช่น สถานีรถประจำทาง ส่งผลให้ขาดความสอดคล้องและการเชื่อมต่อระหว่างรูปแบบการขนส่งต่างๆ
อ้างอิง
- Kellerman, Aharon. "Central railway stations" in Daily Spatial Mobilities: Physical and Virtual, Oxford: Routledge, 2012. pp. 159-161. ISBN
- Bán, D. The railway station in the social science. The Journal of Transport History, 28, 289-93, 2007.
- Richards, Jeffrey and John M. MacKenzie, The Railway Station, Oxford: OUP, 1986.
- Solomon, Brian. Railway Depots, Stations and Terminals, Minneapolis: Voyageur, 2015. p. 152. ISBN .
- Haywood, Russell. Railways, Urban Development and Town Planning in Britain: 1948-2008, 2009. ISBN .
- Biddle, 1986, 37.
- Fawcett, Bill, Railway Architecture, Oxford/New York: Shire, 2015.
- Jenkins, Simon, Britain's 100 Best Railway Stations, 2017.
- Bruinsma, Frank, Eric Pels, Hugo Priemus, Piet Rietveld and Bert van Wee. Railway Development: Impacts on Urban Dynamics. Amsterdam: Physika-Verlag, 2008. p.4. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Main train stations
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sthaniklang xngkvs Central stations hrux central railway stations aekrsxngthrl frngess Gare centrale hrux ehaphthbanohf eyxrmn Hauptbahnhof erimmikhuninchwngkhrunghlngkhxngstwrrsthi 19 odysthanirthifthiedimsrangkhunbriewnkhxbkhxngicklangemuxng idthukoxblxmdwykarkhyaytwkhxngemuxngaelaklaymaepnswnhnungkhxngicklangemuxngipodypriyay dwyehtuni sthaniklang cungmkepnswnhnungkhxngchuxthithuktxngkhxngsthanirthifthiepnsunyklanghruxsunyklangrthifhlkkhxngemuxng aetkimichesmxippaykhxngdxythechxban insamphasa eyxrmn xngkvs aelafrngess bxkthangipyngsthaniklangkrungethphxphiwthnepnsthaniklangkhxngpraethsithysthanikrungethph hwlaophng epnxditsthaniklangkhxngpraethsithy sahrbinpraethsithynn misthaniklangkhuxsthaniklangkrungethphxphiwthn kxnhnanisthaniklangkhux sthanikrungethph hwlaophng karphthnakarekidkhunaelakarecriyetibot sthaniklangekidkhuninchwngkhrunghlngkhxngstwrrsthi 19 inchwngthieriykknwa yukhrthif inchwngaerk sthanirthifthuksrangkhunthibriewnkhxbkhxngicklangemuxng aetinewlatxma emuxemuxngkhyaytw sthanirthifkklaymaepnswnhnungkhxngicklangemuxngipodypriyay twxyangechn sthanirthifklangaehngaerkineyxrmnikhux sungsrangkhuninpi ph s 2422 xnepnaebbxyangihkbnkhrihy xun ineyxrmni aefrngkefirtsrangsthaniklangtammainpi ph s 2431 aelaokholyksrangsthaniklanginchwngthswrrs ph s 2433 sthaptykrrmsthanirthifklangaebbkhlassikkhxngeyxrmn brrluthungcudsungsud dwykarsrangsthaniklanghmburkxnepnthiesrcsininpi ph s 2449 aelasthaniklangilphsikxnepnthiesrcsininpi ph s 2458 inyuorp thihnwyngantang mkcamixanackhwbkhumkarphthnarabbrangrthifmakkwainxngkvs nithaihkarwangphngemuxngmkcaphungkhwamsnicipthisthaniklang xnthicring innkhrihy inyuorpphakhphunthwipodyswnihy mikarcngicxxkaebbihsthaniepnrupsiehliymctursephuxihdanhnaduoddedn inchwngthswrrspi 1880 khwamepnphunaradbolkinkarxxkaebbsthanikhnadihytkipxyuinmuxkhxngeyxrmni sungenginthunkhxngrthchwyihsamarthsrangsthaniklangidxyangoxothng inthangklbkn khwamthixngkvsennipthiphuprakxbkar thaihsiththikracdkracayxxkip thaihkarkxsrangsthaniihy epnipxyangthulkthuel emuxewlaphanip karkhyaytwkhxngemuxngthaihsthanitang ehlanikxyuinicklangemuxngipdwy thaihsthaniehlanilxmcaktwemuxng thaihsthaniehlanimkxyuhangiklcaksnambinhruxsunyklangkarkhnsngxun echn sthanirthpracathang sngphlihkhadkhwamsxdkhlxngaelakarechuxmtxrahwangrupaebbkarkhnsngtangxangxingKellerman Aharon Central railway stations in Daily Spatial Mobilities Physical and Virtual Oxford Routledge 2012 pp 159 161 ISBN 9781409423621 Ban D The railway station in the social science The Journal of Transport History 28 289 93 2007 Richards Jeffrey and John M MacKenzie The Railway Station Oxford OUP 1986 Solomon Brian Railway Depots Stations and Terminals Minneapolis Voyageur 2015 p 152 ISBN 978 0 7603 4890 1 Haywood Russell Railways Urban Development and Town Planning in Britain 1948 2008 2009 ISBN 9780754673927 Biddle 1986 37 Fawcett Bill Railway Architecture Oxford New York Shire 2015 Jenkins Simon Britain s 100 Best Railway Stations 2017 Bruinsma Frank Eric Pels Hugo Priemus Piet Rietveld and Bert van Wee Railway Development Impacts on Urban Dynamics Amsterdam Physika Verlag 2008 p 4 ISBN 978 3 7908 1971 7 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Main train stations