ศูนย์พัฒนาปิโตรเลียมภาคเหนือ

บ่อน้ำมันฝาง หรือ ศูนย์พัฒนาปิโตรเลียมภาคเหนือ เป็นแหล่งน้ำมันดิบบนบกแห่งแรกของประเทศไทย ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่คะ อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ดำเนินการโดยกรมการพลังงานทหาร

ประวัติ

บ่อน้ำมันฝาง ถูกค้นพบเมื่อราวปี พ.ศ. 2464 เนื่องจากชาวบ้านพบน้ำมันลักษณะสีดำไหลซึมขึ้นมาบนผิวดิน เมื่อความทราบถึงเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ จึงมีดำริให้กันบ่อน้ำมันไว้เป็นของราชการ ทำให้คนทั่วไปเรียกว่า "บ่อหลวง" หรือ "บ่อเจ้าหลวง"

ในปี พ.ศ. 2477 กรมเชื้อเพลิงทหารบก ได้เข้ามาสำรวจและการจ้างนักธรณีวิทยาชาวสวิสเซอร์แลนด์ 2 คน ทำการสำรวจแต่ยังไม่พบอะไรมากนัก กระทั่งระหว่างปี พ.ศ. 2492-2499 ได้มีหน่วยสำรวจน้ำมันฝางเข้ามาดำเนินการภายใต้กรมโลหะกิจ ขุดเจาะแหล่งน้ำมันไชยปราการ สร้างโรงกลั่นน้ำมันทดลองขนาดเล็ก ทำการกลั่นน้ำมันเป็นครั้งคราว แต่ละครั้งได้น้ำมันดิบครั้งละประมาณ 1,000 ลิตร

ในปี พ.ศ. 2499 งานบ่อน้ำมันฝางได้โอนไปขึ้นกับกรมพลังงานทหาร และในปีเดียวกันนั้น ได้มีการสำรวจและรายงานว่า น้ำมันดิบที่อำเภอฝางมีมากพอสามารถกลั่นออกมาขายได้ และเสนอให้มีการสำรวจเพื่อตั้งโรงกลั่นน้ำมันขนาด 1,000 บาเรลขึ้น ดังนั้นเมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2499 กรมพลังงานทหาร จึงได้เริ่มพัฒนาการผลิตน้ำมันที่แหล่งน้ำมันฝางอย่างเป็นทางการ

อ้างอิง

1. แหล่งน้ำมันฝาง แหล่งน้ำมันดิบบนบกแห่งแรกของไทย^[]
2. บ่อน้ำมันฝาง : แท่นขุดเจาะน้ำมัน เมื่อพ.ศ. 2495^[]
3. กระทู้ถามที่ ส. ๒๐/๒๕๐๐ ของนายทองดี อิสราชีวิน สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง โครงการพัฒนาการน้ำมันฝาง จังหวัดเชียงใหม่