ศาลเจ้าโจวซือกง ตลาดน้อย

ศาลเจ้าโจวซือกง (ตัวเต็ม: 順興宮清水祖師公廟噠叻仔) เป็นศาลเจ้าเทพโจวซือกงของกลุ่มชาวจีนฮกเกี้ยน ก่อสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2347 หรือตรงกับสมัยรัชกาลที่ 1 ตั้งอยู่ในบริเวณ ตลาดน้อย แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ ปัจจุบันอยู่ภายใต้การดูแลของสมาคมฮกเกี้ยนแห่งประเทศไทย

ศาลเจ้าโจวซือกง ศาลเจ้าโจวซือก๋ง
順興宮
ศาลเจ้าโจวซือกง ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2566
ศาสนา
ศาสนา	ศาสนาชาวบ้านจีน
จังหวัด	กรุงเทพมหานคร
เทพ	เฉ่งจุ้ยจ้อซู (เทพโจวซือกง)
เทศกาล	เทศกาลกินเจ
หน่วยงานกำกับดูแล	สมาคมฮกเกี้ยนแห่งประเทศไทย
ปีที่อุทิศ	พ.ศ. 2347
ที่ตั้ง
ที่ตั้ง	758 ซอยภาณุรังษี แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์
ประเทศ	ประเทศไทย
สถาปัตยกรรม
ประเภท	สถาปัตยกรรมจีน
รูปแบบ	สถาปัตยกรรมฮกเกี้ยน
ผู้ก่อตั้ง	เศรษฐีชาวจีนฮกเกี้ยนแซ่โซว
เสร็จสมบูรณ์	พ.ศ. 2347
ทิศทางด้านหน้า	ทิศตะวันตก

ประวัติ

ศาลเจ้าแห่งนี้สร้างเมื่อใดไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่ตามหินศิลาบันทึกของศาลเจ้าบันทึกไว้ว่า สร้างเมื่อวันดีปีเจียชิ่งเจี้ยจื่อเหนียน เป็นปีที่ 9 ในจักรพรรดิเจียชิ่ง (จีน: 嘉慶甲子年) ซึ่งตรงกับ ค.ศ. 1804 และ พ.ศ. 2347 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยเศรษฐีชาวจีนฮกเกี้ยนแซ่โซว (จีน: 蘇) จากเมืองจวนจิว มณฑลฮกเกี้ยน ที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารเปิดโรงเผ่าถ่าน ริมแม่น้ำเจ้าพระยาในย่านบ้านตลาดน้อย ได้นำพาเทพเจ้าเฉ่งจุ้ยจ้อซู (จีน: 清水祖師公) ที่ตนนับถือมาแต่เมืองจีนมาบูชาและได้ตั้งศาลเจ้าให้ท่านได้ประทับ เนื่องจากเฉ่งจุ้ยจ้อซูกงมีชาติภูมิกำเนิดเป็นชาวฮกเกี้ยนและในย่านชุมชนจีนตลาดน้อยเดิมเป็นชุมชนของชาวจีนฮกเกี้ยน ทำให้ศาลของพระเฉ่งจุ้ยจ้อซูกงได้รับความนับถือสืบเนื่องเรื่อยมา

ลักษณะสถาปัตยกรรม

ศาลเจ้าโจวซือกงเดิมสร้างด้วยไม้ทั้งหลัง ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นก่ออิฐผสมไม้ ลักษณะตัวอาคารรูปแบบสถาปัตยกรรมจีนฮกเกี้ยนโบราณ ในอดีตมีแค่หลังเดียว ต่อมาได้ต่อเดิมเป็นสามหลังทะลุติดถึงกัน ภายในและภายนอก มีการตกแต่งหลังคาและผนังด้วยตุ๊กตาปูนปั้นจีนประดับกระเบื้องศิลปะฮกเกี้ยน ตามเทพนิยายจีน มีไม้แกะสลักประดับตามขื่อหลังคา คาน ช่องลมและแท่นบูชาอย่างวิจิตรสวยงาม ผนังสองด้านของศาลมีปูนปั้นประดับกระเบี้องรูปเสื้อขาวแปะฮ่อประจำทิศตะวันตก และมังกรเขียวแชเหล็งประจำทิศตะวันออก ตามคติจีน (เต่าดำฮ่อกู้ประจำทิศเหนือ หงส์แดงอั้งฮ่องประจำทิศใต้) นอกจากนั้นรูปสลักของท่านได้อัญเชิญมาจากมณฑลฮกเกี้ยนประเทศจีน มีขนาดยาวหน้าตักประ 3 เมตร สูง 5 เมตร

แท่นบูชาภายในศาล

ซุนเฮงเกียง

ซุนเฮงเกียง (จีน: 順興宮) เป็นอาคารประธานของศาลประกอบด้วย

• ทีกงตั๋ว (จีน: 天公壇) ที่ไหว้ฟ้าดิน
• จ้อซูตั๋ว (จีน: 祖師壇) แท่นบูชาหลักของศาลเจ้า ที่ประดิษฐานพระเฉ่งจุ้ยจ้อซู
• เฮียบเทียนตั๋ว (จีน: 協天壇) แท่นบูชาเทพเจ้ากวนอู หรือ เฮียบเทียไต่เต้ (จีน: 協天大帝)
• ซ่งเต้ตั๋ว (จีน: 上帝壇) แท่นบูชาเจ้าพ่อเสือ หรือ เฮี้ยนเทียนซ่งเต้ (จีน: 玄天上帝)
• ซ่าจับลักเทียนล้อ (จีน: 三十六天羅) แท่นบูชาเทพสวรรค์ 36 พระองค์
• มาจ้อโจว (จีน: 媽祖座) แท่นบูชาเจ้าแม่ทับทิม หรือ เทียนซ่งเซ่งโบ้ (จีน: 天上聖母)
• ไท่จู้โจว (จีน: 太子座) แท่นบูชาเทพเจ้าเด็ก

ซุนเฮงซี

ซุนเฮงซี (จีน: 順興寺) อาคารฝั่งตะวันออก

• ฮูกุ้ยปุดจ้อ (จีน :富貴佛祖) หรือ พระสังกัจจายน์
• จูหลายปุดจ้อ (จีน: 如來佛祖)
• ตั๋นเซ่งอ๋อง (จีน: 陳聖王)

ฮุยหล่ำตั๋ว

• ฮุยหล่ำตั๋ว (จีน: 回南壇) อาคารฝั่งทิศตะวันตก เป็นแดนผู้วายชนม์

เทศกาล

• เทศกาลตรุษจีน (จีน:正月春節)
• เทศกาลสารทจีนและเทศกาลพ้อต่อ (จีน:中元普渡盂蘭盆會)
• เทศกาลกินเจ (จีน:九皇大帝九皇勝會)

อ้างอิง

1. ไชยพจน์พานิช, อชิรัชญ์ (2014). สถาปัตยกรรมศาลเจ้าจีนสะท้อนภาพชาวจีนในสังคมสมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). สืบค้นเมื่อ 18 June 2023.