ศาลาเฉลิมไทย เป็นอดีตโรงมหรสพและโรงภาพยนตร์แห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ที่มุมถนนราชดำเนินกลางกับถนนมหาไชย ได้รับการสร้างขึ้นตามความประสงค์ของจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ศาลาเฉลิมไทยได้สร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 2483 แต่ก็ได้หยุดไปช่วงหนึ่งเนื่องจากสงครามโลกครั้งที่ 2 และได้เปิดอย่างเป็นทางการครั้งแรกเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492
ศาลาเฉลิมไทย | |
---|---|
กรุงเทพมหานคร ในปี พ.ศ. 2499 มองเห็นศาลาเฉลิมไทย เป็นอาคารสีแดงตรงกลางภาพ พระอาทิตย์ขี้นจากน้ำ (บูชาพระพุทธด้วยน้ำเปล่า) | |
ข้อมูลทั่วไป | |
สถานะ | ถูกรื้อถอน |
ประเภท | โรงละคร/โรงภาพยนตร์ |
สถาปัตยกรรม | สถาปัตยกรรมสมัยใหม่ |
เมือง | มุมถนนราชดำเนินกลางกับถนนมหาไชย พื้นที่ด้านหน้าโลหะปราสาทและวัดราชนัดดารามวรวิหาร เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร |
ประเทศ | ประเทศไทย |
เริ่มสร้าง | พ.ศ. 2483 - 2492 |
ปรับปรุง | พ.ศ. 2496 |
รื้อถอน | 20 มีนาคม พ.ศ. 2532 |
ผู้สร้าง | บริษัทศิลป์ไทย |
การออกแบบและการก่อสร้าง | |
สถาปนิก | จิตรเสน อภัยวงศ์ |
อาคารก่อสร้างขึ้นด้วยรูปทรงโมเดิร์นตามแบบตะวันตกไม่มีหลังคา คล้ายคลึงกับศาลาเฉลิมกรุง อาคารได้รับการออกแบบโดยจิตรเสน อภัยวงศ์ ที่จบการศึกษาด้านสถาปัตยกรรมจากประเทศฝรั่งเศส และตกแต่งภายในโดยศิววงศ์ กุญชร ณ อยุธยา
ศาลาเฉลิมไทยเมื่อเปิดใหม่ ได้กลายเป็นหนึ่งในโรงมโหรสพที่ทันสมัยที่สุดแห่งหนึ่งในขณะนั้น ด้วยที่นั่งราว 1,200 ที่นั่ง พร้อมที่นั่งชั้นบน เวทีเป็นแบบมีกรอบหน้า มีเวทีแบบเลื่อนบนราง (Wagon Stage) เพื่อความรวดเร็วในการเปลี่ยนฉาก ก่อนจะเปลี่ยนไปเป็นโรงภาพยนตร์ในปี พ.ศ. 2496
เนื่องจากศาลาเฉลิมไทยตั้งอยู่ด้านหน้าวัดราชนัดดารามวรวิหาร และ โลหะปราสาท ทำให้เกิดการบดบังทัศนียภาพเบื้องหลัง จนในที่สุดเมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2532 คณะรัฐมนตรีรัฐบาลพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ มีมติให้รื้อศาลาเฉลิมไทย แม้จะมีเสียงคัดค้านจากหลายฝ่ายก็ตาม โดยศาลาเฉลิมไทยได้ฉายเรื่อง "พ้นท้ายนรสิงห์" เป็นภาพยนตร์เรื่องสุดท้าย
ประวัติ
ก่อสร้างในสมัยจอมพล แปลก พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี มีความประสงค์ให้เป็นโรงละครแห่งชาติในเวลานั้น และมีรูปแบบของอาคารกลมกลืนกับอาคารอื่นที่สร้างขึ้นริมถนนราชดำเนินกลาง
เดิมเป็นอาคารว่างเปล่าแล้วเป็นโกดังเก็บผ้าของทางราชการ ต่อมาบริษัทศิลป์ไทย (ซึ่งมีนาย เป็นหนึ่งในผู้ถือหุ้นด้วย) ได้ขอเช่าพื้นที่ ริเริ่มปรับปรุงต่อเติมเป็นสถานบันเทิง ออกแบบและควบคุมโดย อาจารย์ สถาปนิกชั้นนำของเมืองไทย ใช้งบประมาณถึง 1 ล้านบาท
เปิดดำเนินการเป็นสถานที่แสดงละครเวทีอาชีพ ระหว่าง พ.ศ. 2492–2496 ก่อนเปลี่ยนเป็นโรงภาพยนตร์
ในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532 ทางโรงภาพยนตร์ได้จัดแสดงละครเวที พันท้ายนรสิงห์ เป็นการอำลาอาลัยการก่อนปิดตัวถาวร หลังจากนั้นได้ขนย้ายวัสดุอุปกรณ์ เครื่องฉาย รถขายไอศกรีม ลำโพง ตัวอักษรชื่อโรง พร้อมกับการรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างที่เหลือออกเพื่อสร้างเป็น ลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ ซึ่งเผยให้เห็นทัศนียภาพสง่างามของ โลหะปราสาท วัดราชนัดดารามวรวิหาร เบื้องหลังได้อย่างเต็มที่
ความรุ่งโรจน์และนวัตกรรม
โรงละครเวที
ในอดีตได้ชื่อว่าเป็นโรงมหรสพ ซึ่งผสมผสานความสง่างามแบบโรงละครในยุโรปกับความหรูหราของศิลปะลวดลายไทยอันวิจิตร ทันสมัยยิ่งใหญ่ด้วยเวทีเลื่อนขึ้นลงได้ระบบไฮดรอลิค เพียงแห่งเดียวของเมืองไทย สามารถจุผู้ชม 1,500 ที่นั่ง ( 800 ที่นั่ง, ศาลาเฉลิมกรุง 600 ที่นั่ง) ตั้งแต่ยุคละครเวที หลายเรื่องของคณะอัศวินการละครเป็นตำนานที่มีชื่อเสียง เช่น พันท้ายนรสิงห์, นันทาเทวี, บ้านทรายทอง ฯลฯ
โรงภาพยนตร์
เมื่อเข้าสู่ยุคปรับเปลี่ยนเป็นโรงภาพยนตร์ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496 ได้ริเริ่มจัดพื้นที่ซึ่งเป็นต้นแบบของวัฒนธรรมร้านข้าวโพดคั่ว (Pop Corn) อย่างโรงหนังต่างประเทศ และร้านไอศกรีม (ป๊อบ "ตราเป็ด" ที่ดังมากในขณะนั้น พร้อมป้ายโลโก้ รูปหน้าโดนัลด์ ดั๊ก มองเห็นแต่ไกล)
ต้นเดือนเมษายน ปีนั้น เป็นแห่งแรกในเมืองไทยที่ฉายหนังสามมิติ ใต้อุ้งมือโจร (Man in the Dark) และหนังซีเนมาสโคปเรื่องแรกของโลก อภินิหารเสื้อคลุม (The Robe) เข้าฉายในวันสิ้นปี
พ.ศ. 2498 เป็นสถานที่ฉายเฉพาะกิจสำหรับหนังการ์ตูนไทยเรื่องแรก (16 มม./พากย์) เหตุมหัศจรรย์ ของ ปยุต เงากระจ่าง (ซึ่งเพิ่งขึ้นทะเบียนเป็นมรดกชาติปี พ.ศ. 2555)และหนังทุนสูง (16 มม./พากย์) นเรศวรมหาราช ของอัศวินภาพยนตร์ ในช่วงต้นทศวรรษ 2500
หลังจากนั้นเป็นผู้นำความแปลกใหม่มาเสนออย่างต่อเนื่อง ได้แก่ หนังเพลงระบบ ทอดด์-เอโอ เสียงสเตอริโอโฟนิคสมบูรณ์แบบครั้งแรกของฮอลลีวู้ด (South Pacific),หนังการ์ตูน ระบบซูเปอร์เทคนิรามา 70 มม.เรื่องแรกของโลก เจ้าหญิงนิทรา (Sleeping Beauty), หนังมหากาพย์สงครามโลก 34 ดาราสากล (The Longest Day), หนังซีเนราม่า 3 เครื่องฉาย พิชิตตะวันตก (How the West Was Won), หนังมหากาพย์ทุนมโหฬารตลอดกาล คลีโอพัตรา (Cleopatra) ซึ่งโปรแกรมนี้เป็นครั้งแรกของโรงหนังเมืองไทยที่ติดตั้งลิฟท์บริการผู้ชมชั้นบนด้วย และหนังเด่นอีกหลายเรื่อง เช่น บุษบาริมทาง (My Fair Lady), (Dr.Zhivago) รวมทั้งหนังซีเนมาสโคปเรื่องแรกของอัศวินภาพยนตร์ -ชอว์บราเดอร์ส รางวัลตุ๊กตาทอง (มรดกชาติปี พ.ศ. 2555) เรือนแพ ที่ยังกลับมาฉายซ้ำอีก 2–3 ครั้ง เป็นต้น
วันมหาวิปโยค 14 ตุลา
ศาลาเฉลิมไทยมีบทบาทสำคัญในช่วงเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 โดยเป็นทั้งที่หลบภัยและโรงพยาบาลของคนเจ็บจากการต่อสู้เรียกร้องรัฐธรรมนูญที่เป็นประชาธิปไตย
อ้างอิง
- บรรณานุกรม
- ฉัตรภูติ, ธนาทิพย์ (2547). ตำนานโรงหนัง. เวลาดี. ISBN .
- รายการอ้างอิง
- ศาลาเฉลิมไทย 2016-04-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ศูนย์ข้อมูลเกาะรัตนโกสินทร์ .สืบค้นเมื่อ 14/12/2559
- ศาลาเฉลิมไทย : วัฒนธรรมใหม่ที่ไม่อาจบดบังพลังเก่า, BlogGang.com .สืบค้นเมื่อ 14/12/2559
- ธนาทิพย์ ฉัตรภูติ, 2547: หน้า 56–57
- ธนาทิพย์ ฉัตรภูติ, 2547: หน้า 57–58
- อิงคศักดิ์ เกตุหอม, นี่คือชีวิตของดอกดิน หอภาพยนตร์ชาติ(องค์การมหาชน), 2554 หน้า 29-31
- ธนาทิพย์ ฉัตรภูติ, 2547: หน้า 60–61
- จุลสารทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติ ครั้งที่ 2,2555
- ข่าวบันเทิง หน้า 13 หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ,พ.ศ. 2506
- จุลสารทะเบียนมรดกภาพยนตร์
- ธนาทิพย์ ฉัตรภูติ, 2547: หน้า 61
ดูเพิ่ม
- ศาลาเฉลิมกรุง
- ศ.ดร.สุรพล วิรุฬห์รักษ์, นาฎยศิลป์รัชกาลที่ 9, สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย , 2549.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ภาพถ่ายทางอากาศของ ศาลาเฉลิมไทย
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
salaechlimithy epnxditorngmhrsphaelaorngphaphyntraehnghnung tngxyuthimumthnnrachdaeninklangkbthnnmhaichy idrbkarsrangkhuntamkhwamprasngkhkhxngcxmphlaeplk phibulsngkhram salaechlimithyidsrangkhunrawpi ph s 2483 aetkidhyudipchwnghnungenuxngcaksngkhramolkkhrngthi 2 aelaidepidxyangepnthangkarkhrngaerkemuxwnthi 10 kumphaphnth ph s 2492salaechlimithykrungethphmhankhr inpi ph s 2499 mxngehnsalaechlimithy epnxakharsiaedngtrngklangphaph phraxathitykhincakna buchaphraphuththdwynaepla khxmulthwipsthanathukruxthxnpraephthornglakhr orngphaphyntrsthaptykrrmsthaptykrrmsmyihmemuxngmumthnnrachdaeninklangkbthnnmhaichy phunthidanhnaolhaprasathaelawdrachnddaramwrwihar ekhtphrankhr krungethphmhankhrpraethspraethsithyerimsrangph s 2483 2492prbprungph s 2496ruxthxn20 minakhm ph s 2532phusrangbristhsilpithykarxxkaebbaelakarkxsrangsthapnikcitresn xphywngssalaechlimithyinpi ph s 2505 khnakalngchayeruxng The Longest Day xakharkxsrangkhundwyrupthrngomedirntamaebbtawntkimmihlngkha khlaykhlungkbsalaechlimkrung xakharidrbkarxxkaebbodycitresn xphywngs thicbkarsuksadansthaptykrrmcakpraethsfrngess aelatkaetngphayinodysiwwngs kuychr n xyuthya salaechlimithyemuxepidihm idklayepnhnunginorngmohrsphthithnsmythisudaehnghnunginkhnann dwythinngraw 1 200 thinng phrxmthinngchnbn ewthiepnaebbmikrxbhna miewthiaebbeluxnbnrang Wagon Stage ephuxkhwamrwderwinkarepliynchak kxncaepliynipepnorngphaphyntrinpi ph s 2496 enuxngcaksalaechlimithytngxyudanhnawdrachnddaramwrwihar aela olhaprasath thaihekidkarbdbngthsniyphaphebuxnghlng cninthisudemuxwnthi 20 minakhm ph s 2532 khnarthmntrirthbalphlexkchatichay chunhawn mimtiihruxsalaechlimithy aemcamiesiyngkhdkhancakhlayfayktam odysalaechlimithyidchayeruxng phnthaynrsingh epnphaphyntreruxngsudthayprawtikxsranginsmycxmphl aeplk phibulsngkhram naykrthmntri mikhwamprasngkhihepnornglakhraehngchatiinewlann aelamirupaebbkhxngxakharklmklunkbxakharxunthisrangkhunrimthnnrachdaeninklang edimepnxakharwangeplaaelwepnokdngekbphakhxngthangrachkar txmabristhsilpithy sungminay epnhnunginphuthuxhundwy idkhxechaphunthi rierimprbprungtxetimepnsthanbnething xxkaebbaelakhwbkhumody xacary sthapnikchnnakhxngemuxngithy ichngbpramanthung 1 lanbath epiddaeninkarepnsthanthiaesdnglakhrewthixachiph rahwang ph s 2492 2496 kxnepliynepnorngphaphyntr inwnthi 24 kumphaphnth ph s 2532 thangorngphaphyntridcdaesdnglakhrewthi phnthaynrsingh epnkarxalaxalykarkxnpidtwthawr hlngcaknnidkhnyaywsduxupkrn ekhruxngchay rthkhayixskrim laophng twxksrchuxorng phrxmkbkarruxthxnsingpluksrangthiehluxxxkephuxsrangepn lanphlbphlamhaecsdabdinthr sungephyihehnthsniyphaphsngangamkhxng olhaprasath wdrachnddaramwrwihar ebuxnghlngidxyangetmthikhwamrungorcnaelanwtkrrmornglakhrewthi inxditidchuxwaepnorngmhrsph sungphsmphsankhwamsngangamaebbornglakhrinyuorpkbkhwamhruhrakhxngsilpalwdlayithyxnwicitr thnsmyyingihydwyewthieluxnkhunlngidrabbihdrxlikh ephiyngaehngediywkhxngemuxngithy samarthcuphuchm 1 500 thinng 800 thinng salaechlimkrung 600 thinng tngaetyukhlakhrewthi hlayeruxngkhxngkhnaxswinkarlakhrepntananthimichuxesiyng echn phnthaynrsingh nnthaethwi banthraythxng l orngphaphyntr emuxekhasuyukhprbepliynepnorngphaphyntrineduxnkumphaphnth ph s 2496 idrierimcdphunthisungepntnaebbkhxngwthnthrrmrankhawophdkhw Pop Corn xyangornghnngtangpraeths aelaranixskrim pxb traepd thidngmakinkhnann phrxmpayolok ruphnaodnld dk mxngehnaetikl tneduxnemsayn pinn epnaehngaerkinemuxngithythichayhnngsammiti itxungmuxocr Man in the Dark aelahnngsienmasokhperuxngaerkkhxngolk xphiniharesuxkhlum The Robe ekhachayinwnsinpi ph s 2498 epnsthanthichayechphaakicsahrbhnngkartunithyeruxngaerk 16 mm phaky ehtumhscrry khxng pyut engakracang sungephingkhunthaebiynepnmrdkchatipi ph s 2555 aelahnngthunsung 16 mm phaky nerswrmharach khxngxswinphaphyntr inchwngtnthswrrs 2500 hlngcaknnepnphunakhwamaeplkihmmaesnxxyangtxenuxng idaek hnngephlngrabb thxdd exox esiyngsetxrioxofnikhsmburnaebbkhrngaerkkhxnghxlliwud South Pacific hnngkartun rabbsuepxrethkhnirama 70 mm eruxngaerkkhxngolk ecahyingnithra Sleeping Beauty hnngmhakaphysngkhramolk 34 darasakl The Longest Day hnngsienrama 3 ekhruxngchay phichittawntk How the West Was Won hnngmhakaphythunmohlartlxdkal khlioxphtra Cleopatra sungopraekrmniepnkhrngaerkkhxngornghnngemuxngithythitidtnglifthbrikarphuchmchnbndwy aelahnngednxikhlayeruxng echn busbarimthang My Fair Lady Dr Zhivago rwmthnghnngsienmasokhperuxngaerkkhxngxswinphaphyntr chxwbraedxrs rangwltuktathxng mrdkchatipi ph s 2555 eruxnaeph thiyngklbmachaysaxik 2 3 khrng epntnwnmhawipoykh 14 tulasalaechlimithymibthbathsakhyinchwngehtukarnprawtisastr 14 tulakhm ph s 2516 odyepnthngthihlbphyaelaorngphyabalkhxngkhnecbcakkartxsueriykrxngrththrrmnuythiepnprachathipityxangxingbrrnanukrmchtrphuti thnathiphy 2547 tananornghnng ewladi ISBN 974 9659 11 2 raykarxangxingsalaechlimithy 2016 04 23 thi ewyaebkaemchchin sunykhxmulekaartnoksinthr subkhnemux 14 12 2559 salaechlimithy wthnthrrmihmthiimxacbdbngphlngeka BlogGang com subkhnemux 14 12 2559 thnathiphy chtrphuti 2547 hna 56 57 thnathiphy chtrphuti 2547 hna 57 58 xingkhskdi ektuhxm nikhuxchiwitkhxngdxkdin hxphaphyntrchati xngkhkarmhachn 2554 ISBN 978 616 543 135 4 hna 29 31 thnathiphy chtrphuti 2547 hna 60 61 culsarthaebiynmrdkphaphyntrkhxngchati khrngthi 2 2555 khawbnething hna 13 hnngsuxphimphithyrth ph s 2506 culsarthaebiynmrdkphaphyntr thnathiphy chtrphuti 2547 hna 61duephimsalaechlimkrung s dr surphl wirulhrks nadysilprchkalthi 9 sankphimphculalngkrnmhawithyaly 2549 aehlngkhxmulxunphaphthaythangxakaskhxng salaechlimithy 13 45 20 N 100 30 17 E 13 7556843 N 100 5046892 E 13 7556843 100 5046892