ศาสตราจารย์ ศกรณ์ มงคลสุข เป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวไทยผู้เชี่ยวชาญการวิจัยทางด้านเทคโนโลยีชีวภาพ มีผลงานวิจัยด้านการตรวจหาพยาธิใบไม้ตับ และการศึกษาพันธุกรรมของบักเตรีที่ก่อให้เกิดโรคในพืช ได้รับรางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ เมื่อปี พ.ศ. 2541
ศกรณ์ มงคลสุข | |
---|---|
เกิด | 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2500 กรุงเทพมหานคร |
สัญชาติ | ไทย |
มีชื่อเสียงจาก | นักวิทยาศาสตร์ดีเด่นของไทย |
ประวัติ
ศาสตราจารย์ ศกรณ์ มงคลสุข เกิดวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2500 ที่กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรคนที่ 4 ในจำนวน 4 คน ของ ศาสตราจารย์ ดร. สตางค์ มงคลสุข และ นางยุพิน มงคลสุข ศาสตราจารย์ ด้านชีวิตครอบครัว สมรสกับนางสาว จรัสพร (รังษีวงศ์) มีบุตรชาย 1 คน คือ นาย ยศกร มงคลสุข
การศึกษา
- สำเร็จการศึกษาชั้นประถม และมัธยมศึกษา จากโรงเรียน Birkenhead ประเทศอังกฤษ
- พ.ศ. 2520-2523 - ปริญญาตรี เกียรตินิยม อันดับสอง สาขาเภสัชวิทยา King's College มหาวิทยาลัยลอนดอน ประเทศอังกฤษ
- พ.ศ. 2524 - ปริญญาโท สาขาชีวเคมี King's College มหาวิทยาลัยลอนดอน ประเทศอังกฤษ
- พ.ศ. 2528 - ปริญญาเอก สาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มหาวิทยาลัยแมรีแลนด์ ประเทศสหรัฐอเมริกา
- พ.ศ. 2528-2530 - ทำงานวิจัยในระดับการศึกษาหลังปริญญาเอก ณ Laboratory of Biochemistry, National Cancer Institute, National Institute of Health ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา
ประวัติการทำงาน
ตำแหน่งวิชาการ
- พ.ศ. 2530 - เริ่มเข้ารับราชการ เป็นอาจารย์ประจำ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- พ.ศ. 2534 - ได้รับการแต่งตั้ง เป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- พ.ศ. 2534 - ได้รับการแต่งตั้ง เป็นหัวหน้าห้องปฏิบัติการเทคโนโลยีชีวภาพ สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ อีกตำแหน่งหนึ่ง
ตำแหน่งบริหาร
- พ.ศ. 2550 - รองคณบดีฝ่ายสหสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- พ.ศ. 2550 - คณบดี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล (ตั้งแต่วันที่ 3 ธันวาคม 2550)
ตำแหน่งในสมาคมและองค์กรต่างๆ
- พ.ศ. 2535-ปัจจุบัน - คณะกรรมการกลางด้านความปลอดภัยทางชีวภาพแห่งชาติ
- พ.ศ. 2533-ปัจจุบัน - กรรมการของ The International Center for Environmental and Industrial Toxicology (ICEIT) สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์
เกียรติคุณและรางวัล
- พ.ศ. 2524 - รางวัล Sigma Prize สำหรับ Best Overall Performance in Biochemistry, Chelsea College, University of London, ประเทศอังกฤษ
- พ.ศ. 2528 - Fogarty Postdoctoral Fellowship จาก National Institute of Health ประเทศสหรัฐอเมริกา
- พ.ศ. 2534 - รางวัล จากมูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์
- พ.ศ. 2540 - รางวัลทุนพัฒนาวิชาชีพนักวิจัย จากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
- พ.ศ. 2540 - รางวัล Taguchi Prize ประเภทนักวิจัยดีเด่น จากสมาคมเทคโนโลยีชีวภาพแห่งประเทศไทย
- พ.ศ. 2541 - รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ จากมูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์
- พ.ศ. 2545 - เมธีวิจัยอาวุโส สกว. สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ
ผลงานวิจัย
ศาสตราจารย์ ดร.ศกรณ์ มงคลสุขได้ศึกษาและพัฒนาวิธีตรวจหาพยาธิ Opisthorchis viverrini ซึ่งเป็นปรสิตที่ก่อให้เกิด โดยใช้ DNA probe โดยได้ทำการศึกษา Highly Repeated DNA Sequence และ Ribosomal RNA Gene ซึ่งมีจำนวนชุดสูงใน Genome ของ O. viverrini เป็นเป้าหมายที่เหมาะสมในการพัฒนาเป็น DNA probe ซึ่งคาดว่าจะมีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการตรวจหา และเป็นหนทางหนึ่งในการแก้ปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ
งานวิจัยต่อมา ได้มุ่งความสนใจศึกษากลไกการก่อโรคในพืชโดยแบคทีเรีย Xanthomonas โดยอาศัยหลักการที่ว่า ความเข้าใจกลไกขั้นพื้นฐานของการก่อให้เกิดโรคโดยแบคทีเรียนี้ เป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาการป้องกันการระบาดของโรคในพืชได้ Xanthomonas เป็นแบคทีเรียซึ่งทำให้เกิดโรคใน ของประเทศไทยหลายชนิด เช่น ข้าว ถั่ว ส้ม ปฏิกิริยาแรกอย่างหนึ่งที่พืชตอบสนองต่อการรุกรานของเชื้อโรคคือ การสร้าง Reactive Oxygen Species (ROS) เช่น Hydrogen Peroxide, Organic Peroxide และ Superoxide งานวิจัยได้เน้นการศึกษาพื้นฐานเกี่ยวกับกลไกซึ่ง Xanthomanas ใช้ป้องกันตัวเองจาก ROS ศาสตราจารย์ ดร. ศกรณ์ มงคลสุข ได้ประสบความสำเร็จในการค้นพบว่า เมื่อ Xanthomanas ถูกกระตุ้นด้วยสารที่ทำให้เกิด Oxidative Stress ในปริมาณต่ำ เชื้อนี้จะสร้างเอนไซม์ต่างๆ ในระดับสูง เพื่อทำลาย ROS นอกจากนั้น เพื่ออธิบายกลไกที่เกิดขึ้นเหล่านี้ในระดับโมเลกุล สามารถแยกยีนที่สร้างเอนไซม์ซึ่งมีหน้าที่ทำลาย ROS คือ Catalase และ Alkyl Hydroperoxide Reductase เอนไซม์ทั้งสองมีบทบาทสำคัญยิ่ง ด้วยเหตุนี้การเข้าใจถึงวิธีควบคุมการทำงานของยีนทั้งสอง จึงเป็นความรู้พื้นฐานในการอธิบายระบบการป้องกันตัวเองของ Xanthomanas จาก Oxidative Stress และได้แยกยีน oxyR ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมระบบการป้องกัน Oxidative Stress และได้ศึกษาถึงโครงสร้างและหน้าที่ของโปรตีน oxyR ด้วย
นอกจากนี้ ยังได้ค้นพบยีนซึ่งทำให้แบคทีเรียสามารถต้านทานต่อสาร Organic Peroxide การศึกษาโครงสร้างของยีนในระดับเบสและกรดอะมิโน พบว่าเป็นโปรตีนชนิดใหม่ซึ่งยังไม่มีรายงานมาก่อนในสิ่งมีชีวิตใดๆ ซึ่งผลงานวิจัยนี้จะสามารถนำไปประยุกต์เพื่อพัฒนาวิธีการป้องกันการระบาดของโรคพืชเศรษฐกิจของประเทศไทยได้ต่อไป
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2555 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. 2550 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2561 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขาวิทยาศาสตร์
อ้างอิง
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ประจำปี ๒๕๕๕ 2013-10-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๒๙ ตอนที่ ๓๕ ข หน้า ๔, ๓ ธันวาคม ๒๕๕๕
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย 2010-10-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๒๔ ตอนที่ ๑๘ ข หน้า ๑๖, ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา ประจำปี ๒๕๖๑, เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๑ ข หน้า ๕, ๒๘ มกราคม ๒๕๖๒
- รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่นประจำปี 2541 : รองศาสตราจารย์ ดร. อภิชาต สุขสำราญ,
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ศกรณ์ มงคลสุข. [กรุงเทพฯ] : มูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์, 2541.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sastracary skrn mngkhlsukh epnnkwithyasastrchawithyphuechiywchaykarwicythangdanethkhonolyichiwphaph miphlnganwicydankartrwchaphyathiibimtb aelakarsuksaphnthukrrmkhxngbketrithikxihekidorkhinphuch idrbrangwlnkwithyasastrdiedn sakhaethkhonolyichiwphaph emuxpi ph s 2541sastracary skrn mngkhlsukh m p ch m w m ekid22 phvscikayn ph s 2500 66 pi krungethphmhankhrsychatiithymichuxesiyngcaknkwithyasastrdiednkhxngithyprawtisastracary skrn mngkhlsukh ekidwnthi 22 phvscikayn ph s 2500 thikrungethphmhankhr epnbutrkhnthi 4 incanwn 4 khn khxng sastracary dr stangkh mngkhlsukh aela nangyuphin mngkhlsukh sastracary danchiwitkhrxbkhrw smrskbnangsaw crsphr rngsiwngs mibutrchay 1 khn khux nay yskr mngkhlsukh karsuksa saerckarsuksachnprathm aelamthymsuksa cakorngeriyn Birkenhead praethsxngkvs ph s 2520 2523 priyyatri ekiyrtiniym xndbsxng sakhaephschwithya King s College mhawithyalylxndxn praethsxngkvs ph s 2524 priyyaoth sakhachiwekhmi King s College mhawithyalylxndxn praethsxngkvs ph s 2528 priyyaexk sakhawithyasastrchiwphaph mhawithyalyaemriaelnd praethsshrthxemrika ph s 2528 2530 thanganwicyinradbkarsuksahlngpriyyaexk n Laboratory of Biochemistry National Cancer Institute National Institute of Health n praethsshrthxemrikaprawtikarthangan taaehnngwichakar ph s 2530 erimekharbrachkar epnxacarypraca phakhwichaculchiwwithya khnawithyasastr mhawithyalymhidl ph s 2534 idrbkaraetngtng epnphuchwysastracary phakhwichaethkhonolyichiwphaph khnawithyasastr mhawithyalymhidl ph s 2534 idrbkaraetngtng epnhwhnahxngptibtikarethkhonolyichiwphaph sthabnwicyculaphrn xiktaaehnnghnung taaehnngbrihar ph s 2550 rxngkhnbdifayshsakhawichawithyasastr khnawithyasastr mhawithyalymhidl ph s 2550 khnbdi khnawithyasastr mhawithyalymhidl tngaetwnthi 3 thnwakhm 2550 taaehnnginsmakhmaelaxngkhkrtang ph s 2535 pccubn khnakrrmkarklangdankhwamplxdphythangchiwphaphaehngchati ph s 2533 pccubn krrmkarkhxng The International Center for Environmental and Industrial Toxicology ICEIT sthabnwicyculaphrnekiyrtikhunaelarangwlph s 2524 rangwl Sigma Prize sahrb Best Overall Performance in Biochemistry Chelsea College University of London praethsxngkvs ph s 2528 Fogarty Postdoctoral Fellowship cak National Institute of Health praethsshrthxemrika ph s 2534 rangwl cakmulnithisngesrimwithyasastraelaethkhonolyi inphrabrmrachupthmph ph s 2540 rangwlthunphthnawichachiphnkwicy caksanknganphthnawithyasastraelaethkhonolyiaehngchati ph s 2540 rangwl Taguchi Prize praephthnkwicydiedn caksmakhmethkhonolyichiwphaphaehngpraethsithy ph s 2541 rangwlnkwithyasastrdiedn sakhaethkhonolyichiwphaph cakmulnithisngesrimwithyasastraelaethkhonolyi inphrabrmrachupthmph ph s 2545 emthiwicyxawuos skw sakhaethkhonolyichiwphaphphlnganwicysastracary dr skrn mngkhlsukhidsuksaaelaphthnawithitrwchaphyathi Opisthorchis viverrini sungepnprsitthikxihekid odyich DNA probe odyidthakarsuksa Highly Repeated DNA Sequence aela Ribosomal RNA Gene sungmicanwnchudsungin Genome khxng O viverrini epnepahmaythiehmaasminkarphthnaepn DNA probe sungkhadwacamipraoychnxyangyingtxkartrwcha aelaepnhnthanghnunginkaraekpyhasatharnsukhthisakhykhxngpraeths nganwicytxma idmungkhwamsnicsuksaklikkarkxorkhinphuchodyaebkhthieriy Xanthomonas odyxasyhlkkarthiwa khwamekhaicklikkhnphunthankhxngkarkxihekidorkhodyaebkhthieriyni epnpccysakhyinkarphthnakarpxngknkarrabadkhxngorkhinphuchid Xanthomonas epnaebkhthieriysungthaihekidorkhin khxngpraethsithyhlaychnid echn khaw thw sm ptikiriyaaerkxyanghnungthiphuchtxbsnxngtxkarrukrankhxngechuxorkhkhux karsrang Reactive Oxygen Species ROS echn Hydrogen Peroxide Organic Peroxide aela Superoxide nganwicyidennkarsuksaphunthanekiywkbkliksung Xanthomanas ichpxngkntwexngcak ROS sastracary dr skrn mngkhlsukh idprasbkhwamsaercinkarkhnphbwa emux Xanthomanas thukkratundwysarthithaihekid Oxidative Stress inprimanta echuxnicasrangexnismtang inradbsung ephuxthalay ROS nxkcaknn ephuxxthibayklikthiekidkhunehlaniinradbomelkul samarthaeykyinthisrangexnismsungmihnathithalay ROS khux Catalase aela Alkyl Hydroperoxide Reductase exnismthngsxngmibthbathsakhyying dwyehtunikarekhaicthungwithikhwbkhumkarthangankhxngyinthngsxng cungepnkhwamruphunthaninkarxthibayrabbkarpxngkntwexngkhxng Xanthomanas cak Oxidative Stress aelaidaeykyin oxyR sungmihnathikhwbkhumrabbkarpxngkn Oxidative Stress aelaidsuksathungokhrngsrangaelahnathikhxngoprtin oxyR dwy nxkcakni yngidkhnphbyinsungthaihaebkhthieriysamarthtanthantxsar Organic Peroxide karsuksaokhrngsrangkhxngyininradbebsaelakrdxamion phbwaepnoprtinchnidihmsungyngimmiraynganmakxninsingmichiwitid sungphlnganwicynicasamarthnaipprayuktephuxphthnawithikarpxngknkarrabadkhxngorkhphuchesrsthkickhxngpraethsithyidtxipekhruxngrachxisriyaphrnph s 2555 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch ph s 2550 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m ph s 2561 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s sakhawithyasastrxangxingrachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxkaelaekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy pracapi 2555 2013 10 29 thi ewyaebkaemchchin elm 129 txnthi 35 kh hna 4 3 thnwakhm 2555 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxkaelaekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy 2010 10 10 thi ewyaebkaemchchin elm 124 txnthi 18 kh hna 16 5 thnwakhm 2550 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyydusdimala ekhmsilpwithya pracapi 2561 elm 136 txnthi 1 kh hna 5 28 mkrakhm 2562 rangwlnkwithyasastrdiednpracapi 2541 rxngsastracary dr xphichat sukhsaray phuchwysastracary dr skrn mngkhlsukh krungethph mulnithisngesrimwithyasastraelaethkhonolyi inphrabrmrachupthmph 2541