วัดพระบรมธาตุ (จังหวัดตาก)

วัดพระบรมธาตุ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีพิพิธภัณฑ์วัดพระบรมธาตุ ซึ่งจัดสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2544–2545 ภายในจัดแสดงและเก็บรักษาพระพุทธรูปไม้ หีบธรรม ตู้ธรรม ถ้วยชามสังคโลก อาวุธโบราณ เงินโบราณ เครื่องใช้โบราณ และวัตถุโบราณอื่น ๆ

วัดพระบรมธาตุ
ชื่อสามัญ	วัดพระบรมธาตุ, วัดพระธาตุ, วัดพระบรมธาตุเมืองตาก, วัดพระบรมธาตุบ้านตาก
ที่ตั้ง	ตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
พระประธาน	หลวงพ่อทันใจ
ส่วนหนึ่งของ

ประวัติ

วัดพระบรมธาตุ เดิมเป็นวัดร้าง ต่อมาราว พ.ศ. 2440 ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาวันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492

มีตำนานเกี่ยวข้องกับพระบรมธาตุ ตามตำนานพระเจ้าเลียบโลกในสมุดข่อยที่พบภายในวัดที่เขียนเป็นภาษาเหนือ กล่าวว่า สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จโปรดสัตว์ล่องมาตามลำน้ำปิง เสด็จมายังดอยมะหิยะกะหรือมะหิยังกะ ในเขตตัวเมืองตาก และตรัสกับพระอานนท์ว่าสถานที่นี้เป็นสถานที่สำราญ ร่มรื่น หากเราตถาคตปรินิพพานแล้วให้นำอัฐิและเกศากลับมายังดอยมะหิยังกะ ภายหลังจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพาน พระอานนท์ (บางตำนานกล่าวว่าเป็นพระสาวก 4 องค์) ได้นำเอาพระบรมสารีริกธาตุ กับพระเกศา 4 เส้น มาประดิษฐานยังดอยมะหิยังกะแห่งนี้ แล้วก่อเจดีย์รูปทรงสี่เหลี่ยมแล้ว นำพระบรมอัฐิบรรจุไว้ในพระเจดีย์ บางตำนานกล่าวว่าชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างเจดีย์คลุมหลุมที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ

แต่จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์โบราณคดี สันนิษฐานว่า วัดพระบรมธาตุอาจสร้างขึ้นตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 18 ตรงกับสมัยสุโขทัย

เสนาสนะ

พระบรมธาตุสร้างเลียนแบบเจดีย์ชเวดากอง สันนิษฐานว่าสร้างครอบเจดีย์องค์เดิมไว้โดยพระครูพิทักษ์บรมธาตุ (หลวงพ่อทองอยู่) ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสปกครองวัดพระบรมธาตุตั้งแต่ปี พ.ศ. 2475–2512 เจดีย์ปัจจุบันเป็นทรงแปดเหลี่ยมศิลปะล้านนา บุภายนอกด้วยทองดอกบวบ (ทองเหลืองผสมทองแดง) มีเจดีย์ขนาดเล็ก 16 องค์รายล้อม และมีซุ้มสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปอีก 12 องค์

อุโบสถสร้างเมื่อ พ.ศ. 2494 กว้าง 12 เมตร ยาว 20 เมตร หน้าบันและจั่วเป็นไม้ หน้าต่างแกะเป็นภาพพุทธประวัติปิดทอง หัวบันไดเป็นนาค ภายในประดิษฐาน หลวงพ่อทันใจ เป็นพระพุทธรูปก่ออิฐถือปูน ปางมารวิชัย ลงรักปิดทอง วิหารเก่ามีเพดานสูง 2 ชั้น มีพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทองอยู่ภายใน วิหารอีกหลังหนึ่งที่มีลวดลายแกะสลักที่สวยงาม ศาลาการเปรียญ กว้าง 8.5 เมตร ยาว 16 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2467 และหอสวดมนต์ กว้าง 6.5 เมตร ยาว 12 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2523

อ้างอิง

1. "วัดพระบรมธาตุ (หลวงพ่อทันใจ)". กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.^[]
2. คณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดตาก. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2545.
3. "วัดพระบรมธาตุ". ฐานข้อมูลแหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย.

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ วัดพระบรมธาตุ