ลบกกะตาว

ลบกกะตาว (เขมร: ល្បុក្កតោ, ลฺบุกฺกโต, [lɓok.kaʔ.tao]) หรือ โบกาตอร์ (ฝรั่งเศส: bokator) เป็นศิลปะการต่อสู้ของประเทศกัมพูชา

ลบกกะตาว

มุ่งเน้น	การปะทะ, การต่อสู้พื้นดิน, การต่อสู้ด้วยไม้, การต่อสู้ด้วยดาบ, สมรภูมิ
ประเทศต้นกำเนิด	กัมพูชา

กุน-ลบกกะตาว ศิลปะการต่อสู้ดั้งเดิมในกัมพูชา *
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมโดยยูเนสโก
การสาธิตลบกกะตาว
ประเทศ	กัมพูชา
ภูมิภาค **	เอเชียและแปซิฟิก
สาขา	ศิลปะการแสดง, แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล, ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล
เกณฑ์พิจารณา	R.1, R.2, R.3, R.4, R.5
อ้างอิง	01868
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2022 (คณะกรรมการสมัยที่ 17)
รายการ	ตัวแทนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมและการสงวนรักษาที่ดี ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

ภาพรวม

"ลบกกะ" (ល្បុក្ក, ลฺบุกฺก) แปลว่า "ต่อยอย่างแรง" ส่วน "ตาว" (តោ, โต) แปลว่า "สิงโต" รวมคำว่า "ลบกกะตาว" จึงแปลว่า "ต่อยสิงโตอย่างแรง" ตามคำบอกเล่าของสาน เกิมเสียน (សាន គឹម ស៊ាន) นักศิลปะการต่อสู้ชาวเขมร ชื่อเรียกนี้มาจากตำนานที่ว่าเมื่อกอนมีสิงโตโจมตีหมู่บ้านเมื่อ 2,000 ปีที่แล้ว นักรบคนหนึ่งได้ล้มสิงโตลงโดยการโจมตีด้วยหัวเข่า

ลบกกะตาวเป็นศิลปะการป้องกันตัวที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัยสร้างนครวัด และกล่าวกันว่าครั้งหนึ่งเคยฝึกโดยกองทัพของอาณาจักรพระนคร เชื่อว่าส่วนหนึ่งของความแข็งแกร่งของอาณาจักรนครวัดที่ได้ปกครองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มาและได้รับการสนับสนุนจากกษัตริย์อังกอร์ พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในปลายศตวรรษที่ 12 อย่างไรก็ตาม เนื่องจากความเสื่อมโทรมของอาณาจักรนครวัด ลบกกะตาวก็ได้เสื่อมถอยลง ยิ่งไปกว่านั้นแล้วชะตากรรมของลบกกะตาวก็ยังได้ถูกคุกคามจากการปกครองอาณานิคมของฝรั่งเศส และการกดขี่ในยุคของพล พต และเขมรแดง

สาน เกิมเสียน ได้พยายามฟื้นฟูศิลปะการต่อสู้แบบดั้งเดิมที่สูญหายนี้ โดยเขาได้ศึกษาศิลปะการต่อสู้มือเปล่า วิชาหอก วิชาไม้ ฯลฯ แต่ได้หลบหนีมายังประเทศไทยในช่วงยุคพล พต และจากนั้นก็อาศัยอยู่ในสหรัฐ ในฐานะผู้สอนฮับกีโด ถึงอย่างนั้นก็ตามเขามีความปรารถนาที่จะฟื้นฟูศิลปะการต่อสู้ในประเทศของเขาและกลับประเทศไปใน ค.ศ. 2001 เมื่อสถานการณ์ในประเทศมีเสถียรภาพ

ใน ค.ศ. 2022 ลบกกะตาวได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก

ดูเพิ่ม

• กุนเขมร ศิลปะการต่อสู้ของกัมพูชา
• มวยคาดเชือก ศิลปะการต่อสู้ของไทยโบราณ

อ้างอิง

1. Meixner, Seth (October 14, 2007). "'Bokator' makes sudden comeback in Cambodia - Taipei Times". www.taipeitimes.com. สืบค้นเมื่อ 2019-08-09.
2. คริส ครูเดลลี (2010) หน้า 167
3. chromate label guidebook 21 ก.ย. 2012
4. "UNESCO - Kun Lbokator, traditional martial arts in Cambodia". ich.unesco.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2022-11-30.