Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ปฏิทินสุริยคติไทย คือปฏิทินอย่างเป็นทางการของประเทศไทยในปัจจุบัน เป็นระบบปฏิทินสุริยคติอ้างวันเดือนปีตรงตามปฏิทินกริกอเรียนที่มีจำนวนวัน 365 หรือ 366 วันในแต่ละปี โดยปรับเปลี่ยนจากปฏิทินจันทรคติไทยเดิมเมื่อ พ.ศ. 2431 (จุลศักราช 1240) ในสมัยรัชกาลที่ 5 ชื่อเดือนในภาษาไทยทั้งสิบสองในปฏิทินตั้งชื่อโดยกรมพระยาเทววงศ์วโรปการ
พุทธศักราช
ประเทศไทยเริ่มใช้พุทธศักราชในระบบราชการตั้งแต่ พ.ศ. 2456 โดยนำปฏิทินสุริยคติมาใช้
ต้นยุคอ้างอิงของพุทธศักราชแบบไทยจะช้ากว่าแบบอื่นไป 1 ปี โดยแบบไทยนับปีหลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานไปแล้ว 1 ปี พ.ศ. 1 คือเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 545 ปี ก่อน ค.ศ. (เทียบกับประเทศอื่นที่นับปีที่พระพุทธเจ้าปรินิพพานเป็น พ.ศ. 1 คือเริ่มจากวันที่ 13 พฤษภาคม 544 ปี ก่อน ค.ศ. หรือขึ้น 15 ค่ำเดือนวิสาขะ อัญจนศก 148) ดังนั้น หากปฏิทินไทยเป็น พ.ศ. 2400 พ.ศ. แบบลังกาจะเป็น 2401
ในสมัยก่อน ปฏิทินสุริยคติไทยและปฏิทินสุริยคติสากล นับเดือนที่เปลี่ยนศักราชไม่เหมือนกัน กล่าวคือ ไทยจะเปลี่ยนศักราชในวันที่ 1 เมษายน ในขณะที่สากลจะเปลี่ยนในวันที่ 1 มกราคม ทำให้พุทธศักราชและคริสต์ศักราชคาบเกี่ยวกัน โดยที่สามเดือนแรกในคริสต์ศักราช (มกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม) จะตรงกับพุทธศักราชก่อนหน้า เช่น ค.ศ. 1900 สามเดือนแรกจะตรงกับ พ.ศ. 2442 และเดือนอื่น ๆ จะตรงกับ พ.ศ. 2443
ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ประกาศเปลี่ยนวันขึ้นปีใหม่ไปเป็น 1 มกราคม ให้เทียบเท่ากับสากล โดยเริ่มใช้ตั้งแต่ พ.ศ. 2484 เป็นต้นไป จึงทำให้ พ.ศ. 2483 เหลือเพียงแค่ 9 เดือน (เมษายน - ธันวาคม) ดังแสดงในแผนภาพ
| เดือน | ม.ค. | ธ.ค. | ม.ค. | ธ.ค. | ม.ค. | ธ.ค. | ม.ค. | ธ.ค. | ||||||||
| ลำดับเดือน | 1 | 12 | 1 | 12 | 1 | 12 | 1 | 12 | ||||||||
| คริสต์ศักราช | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | ||||||||||||
| พุทธศักราช | 2481 | 2482 | 2483 | 2484 | 2485 | |||||||||||
| ลำดับเดือนไทย | 12 | 1 | 12 | 1 | 9 | 1 | 12 | 1 | 12 | |||||||
| เดือนไทย | มี.ค. | เม.ย. | มี.ค. | เม.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ธ.ค. | ม.ค. | ธ.ค. | |||||||
รัตนโกสินทรศก
รัตนโกสินทรศก ตัวย่อ ร.ศ. (อังกฤษ: Rattanakosin era) เป็นศักราชซึ่งมีจุดเริ่มยุคคือปีก่อตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ เริ่มใช้ครั้งแรกเมื่อจุลศักราช 1250 (พ.ศ. 2324) และวันเริ่มต้นปีคือวันที่ 1 เมษายน ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกำหนดให้เป็นวันขึ้นปีใหม่และประกาศใช้รัตนโกสินทรศกอย่างเป็นทางการ จนกระทั่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเล็งเห็นประโยชน์และสะดวกในการใช้พุทธศักราชอ้างอิงประวัติศาสตร์ จึงได้มีการยกเลิกการใช้งานรัตนโกสินทรศกตามประกาศเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2455 โดยหนังสือราชการทั้งหมดได้เปลี่ยนมาใช้พุทธศักราชแทน
เดือน
ในปฏิทินสุริยคติไทยใช้จำนวนเดือน 12 เดือน ตามปฏิทินกริกอเรียน โดยจำนวนวันในแต่ละเดือนได้อ้างอิงตามเช่นเดียวกันโดยในแต่ละเดือนจะมีจำนวนวันตั้งแต่ปี 28-31 วัน ชื่อเดือนทรงตั้งโดยกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ โดยทรงใช้ตำราจักรราศี ซึ่งแสดงการโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ในหนึ่งปีตามวิชาโหราศาสตร์ โดยทรงนำคำสองคำมาสนธิกัน คำต้นเป็นชื่อราศีที่ปรากฏในช่วงเวลานั้นรวมกับคำว่า "อาคม" หรือ "อายน" ที่หมายถึง "การมาถึง" โดยได้ระบุวันอย่างชัดเจนโดยคำว่า "คม" สำหรับเดือนที่มี 31 วัน และคำว่า "ยน" สำหรับเดือนที่มี 30 วัน ยกเว้นเดือนกุมภาพันธ์ที่มี 28 หรือ 29 วัน ถ้าเป็นปีอธิกสุรทิน
| ชื่อไทย | อักษรย่อ | คำอ่าน | รากศัพท์ | ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| มกราคม | ม.ค. | มะ-กะ-รา-คม | มกร + อาคม | การมาถึงของราศีมกร |
| กุมภาพันธ์ | ก.พ. | กุม-พา-พัน | กุมภ + อาพันธ์ | การมาถึงของราศีกุมภ์ |
| มีนาคม | มี.ค. | มี-นา-คม | มีน + อาคม | การมาถึงของราศีมีน |
| เมษายน | เม.ย. | เม-สา-ยน | มษ + อายน | การมาถึงของราศีเมษ |
| พฤษภาคม | พ.ค. | พฺรึด-สะ-พา-คม | พฤษภ + อาคม | การมาถึงของราศีพฤษภ |
| มิถุนายน | มิ.ย. | มิ-ถุ-นา-ยน | มิถุน + อายน | การมาถึงของราศีมิถุน |
| กรกฎาคม | ก.ค. | กะ-ระ-กะ-ดา-คม | กรกฎ + อาคม | การมาถึงของราศีกรกฎ |
| สิงหาคม | ส.ค. | สิง-หา-คม | สิงห + อาคม | การมาถึงของราศีสิงห์ |
| กันยายน | ก.ย. | กัน-ยา-ยน | กันย + อายน | การมาถึงของราศีกันย์ |
| ตุลาคม | ต.ค. | ตุ-ลา-คม | ตุล + อาคม | การมาถึงของราศีตุล |
| พฤศจิกายน | พ.ย. | พฺรึด-สะ-จิ-กา-ยน | พฤศจิก + อายน | การมาถึงของราศีพิจิก |
| ธันวาคม | ธ.ค. | ทัน-วา-คม | ธนู + อาคม | การมาถึงของราศีธนู |
วันในสัปดาห์
ในปฏิทินสุริยคติวันในสัปดาห์ตามปฏิทินกริกอเรียนเช่นกันโดยในแต่ละสัปดาห์จะประกอบไปด้วย 7 วัน ซึ่งเริ่มต้นสัปดาห์ด้วยวันอาทิตย์
| ชื่อไทย | คำอ่าน | ชื่อทางโหร | สีประจำวัน | สีประจำวัน ตาม |
|---|---|---|---|---|
| อาทิตย์ | อา-ทิด | อาทิจวาร (อ) | ██ สีแดง | ██ สีแดง |
| จันทร์ | จัน | จันทรวาร (จ) | ██ สีเหลือง | ██ |
| อังคาร | อัง-คาน | ภุมวาร (ภ) | ██ สีชมพู | ██ สีม่วงคราม |
| พุธ | พุด | วุธวาร (ว) | ██ สีเขียว | ██ สีแสด |
| พฤหัสบดี | พะ-รึ-หัด-สะ-บอ-ดี หรือ พฺรึ-หัด-สะ-บอ-ดี | ชีววาร (ช) | ██ สีส้ม | ██ |
| ศุกร์ | สุก | ศุกรวาร (ศ) | ██ สีฟ้า | ██ |
| เสาร์ | เสา | โสรวาร (ส) | ██ สีม่วง | ██ สีดำ |
อ้างอิง
- พระบรมราชโองการ ประกาศ วิธีนับ วัน เดือน ปี ราชกิจจานุเบกษา ๒๙ ก ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๕๕ หน้า ๒๖๔
- Kala Vol. 1 2006: 38
- จากเว็บสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
- สุชาฎา ประพันธ์วงศ์. "กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ผู้ตั้งชื่อเดือนของไทย". หนังสือพิมพ์มติชน วันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 ปีที่ 29 ฉบับที่ 10205
ข้อมูลออนไลน์สามารถดูได้ที่ เว็บไซต์ Eduzones 2011-07-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- วารสาร ฉบับเดือน มิถุนายน และตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๐
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ptithinsuriykhtiithy khuxptithinxyangepnthangkarkhxngpraethsithyinpccubn epnrabbptithinsuriykhtixangwneduxnpitrngtamptithinkrikxeriynthimicanwnwn 365 hrux 366 wninaetlapi odyprbepliyncakptithincnthrkhtiithyedimemux ph s 2431 culskrach 1240 insmyrchkalthi 5 chuxeduxninphasaithythngsibsxnginptithintngchuxodykrmphrayaethwwngsworpkarphuththskrachpraethsithyerimichphuththskrachinrabbrachkartngaet ph s 2456 odynaptithinsuriykhtimaich tnyukhxangxingkhxngphuththskrachaebbithycachakwaaebbxunip 1 pi odyaebbithynbpihlngcakphraphuththecapriniphphanipaelw 1 pi ph s 1 khuxerimnbtngaetwnthi 1 minakhm 545 pi kxn kh s ethiybkbpraethsxunthinbpithiphraphuththecapriniphphanepn ph s 1 khuxerimcakwnthi 13 phvsphakhm 544 pi kxn kh s hruxkhun 15 khaeduxnwisakha xycnsk 148 dngnn hakptithinithyepn ph s 2400 ph s aebblngkacaepn 2401 insmykxn ptithinsuriykhtiithyaelaptithinsuriykhtisakl nbeduxnthiepliynskrachimehmuxnkn klawkhux ithycaepliynskrachinwnthi 1 emsayn inkhnathisaklcaepliyninwnthi 1 mkrakhm thaihphuththskrachaelakhristskrachkhabekiywkn odythisameduxnaerkinkhristskrach mkrakhm kumphaphnth minakhm catrngkbphuththskrachkxnhna echn kh s 1900 sameduxnaerkcatrngkb ph s 2442 aelaeduxnxun catrngkb ph s 2443 wikisxrsmiexksartnchbbineruxngni ewlainpraethsithy insmycxmphl p phibulsngkhram epnnaykrthmntri idprakasepliynwnkhunpiihmipepn 1 mkrakhm ihethiybethakbsakl odyerimichtngaet ph s 2484 epntnip cungthaih ph s 2483 ehluxephiyngaekh 9 eduxn emsayn thnwakhm dngaesdnginaephnphaph eduxn m kh th kh m kh th kh m kh th kh m kh th kh ladbeduxn 1 12 1 12 1 12 1 12khristskrach 1939 1940 1941 1942phuththskrach 2481 2482 2483 2484 2485ladbeduxnithy 12 1 12 1 9 1 12 1 12eduxnithy mi kh em y mi kh em y th kh m kh th kh m kh th kh rtnoksinthrskrtnoksinthrsk twyx r s xngkvs Rattanakosin era epnskrachsungmicuderimyukhkhuxpikxtngkrungrtnoksinthr erimichkhrngaerkemuxculskrach 1250 ph s 2324 aelawnerimtnpikhuxwnthi 1 emsayn sungphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwthrngkahndihepnwnkhunpiihmaelaprakasichrtnoksinthrskxyangepnthangkar cnkrathnginsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwthrngelngehnpraoychnaelasadwkinkarichphuththskrachxangxingprawtisastr cungidmikarykelikkarichnganrtnoksinthrsktamprakasemuxwnthi 21 kumphaphnth 2455 odyhnngsuxrachkarthnghmdidepliynmaichphuththskrachaethneduxntwxyangptithinithy eduxnsinghakhm 2547 inptithinsuriykhtiithyichcanwneduxn 12 eduxn tamptithinkrikxeriyn odycanwnwninaetlaeduxnidxangxingtamechnediywknodyinaetlaeduxncamicanwnwntngaetpi 28 31 wn chuxeduxnthrngtngodykrmphrayaethwawngsworpkar odythrngichtarackrrasi sungaesdngkarokhcrkhxngdawekhraahrxbdwngxathityinhnungpitamwichaohrasastr odythrngnakhasxngkhamasnthikn khatnepnchuxrasithipraktinchwngewlannrwmkbkhawa xakhm hrux xayn thihmaythung karmathung odyidrabuwnxyangchdecnodykhawa khm sahrbeduxnthimi 31 wn aelakhawa yn sahrbeduxnthimi 30 wn ykewneduxnkumphaphnththimi 28 hrux 29 wn thaepnpixthiksurthin chuxithy xksryx khaxan raksphth khwamhmaymkrakhm m kh ma ka ra khm mkr xakhm karmathungkhxngrasimkrkumphaphnth k ph kum pha phn kumph xaphnth karmathungkhxngrasikumphminakhm mi kh mi na khm min xakhm karmathungkhxngrasiminemsayn em y em sa yn ms xayn karmathungkhxngrasiemsphvsphakhm ph kh ph rud sa pha khm phvsph xakhm karmathungkhxngrasiphvsphmithunayn mi y mi thu na yn mithun xayn karmathungkhxngrasimithunkrkdakhm k kh ka ra ka da khm krkd xakhm karmathungkhxngrasikrkdsinghakhm s kh sing ha khm singh xakhm karmathungkhxngrasisinghknyayn k y kn ya yn kny xayn karmathungkhxngrasiknytulakhm t kh tu la khm tul xakhm karmathungkhxngrasitulphvscikayn ph y ph rud sa ci ka yn phvscik xayn karmathungkhxngrasiphicikthnwakhm th kh thn wa khm thnu xakhm karmathungkhxngrasithnuwninspdahinptithinsuriykhtiwninspdahtamptithinkrikxeriynechnknodyinaetlaspdahcaprakxbipdwy 7 wn sungerimtnspdahdwywnxathity chuxithy khaxan chuxthangohr sipracawn sipracawn tamxathity xa thid xathicwar x siaedng siaedngcnthr cn cnthrwar c siehluxng xngkhar xng khan phumwar ph sichmphu simwngkhramphuth phud wuthwar w siekhiyw siaesdphvhsbdi pha ru hd sa bx di hrux ph ru hd sa bx di chiwwar ch sism sukr suk sukrwar s sifa esar esa osrwar s simwng sidaxangxingphrabrmrachoxngkar prakas withinb wn eduxn pi rachkiccanuebksa 29 k 2 minakhm ph s 2455 hna 264 Kala Vol 1 2006 38 cakewbsankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati suchada praphnthwngs krmphrayaethwawngsworpkar phutngchuxeduxnkhxngithy hnngsuxphimphmtichn wnthi 17 kumphaphnth ph s 2549 pithi 29 chbbthi 10205 khxmulxxnilnsamarthduidthi ewbist Eduzones 2011 07 21 thi ewyaebkaemchchin warsar chbbeduxn mithunayn aelatulakhm ph s 2550