รัฐนิยม เป็นแนวปฏิบัติทางวัฒนธรรมซึ่งคณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 9 (พ.ศ. 2481–2485) กำหนดแก่ประชาชนชาวไทย มุ่งหมายให้เป็นประเพณีนิยมของรัฐ ทำนองเดียวกับพระราชนิยมที่กำหนดขึ้นจากความนิยมส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์
รัฐนิยมมีทั้งสิ้น 12 ฉบับ ฉบับแรกออกในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 ซึ่งเป็นวันชาติ ฉบับสุดท้ายออกในวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2485
ประวัติ
คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 9 ซึ่งมีจอมพล แปลก พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรีนั้น มีนโยบายปรับปรุงประเทศให้ทันสมัยในลักษณะที่ไม่ทอดทิ้งประเพณีเดิม โดยเรียกว่า "การสร้างชาติ" และหนึ่งในวิธีการสร้างชาตินี้ คือ จัดระเบียบประเพณีบ้านเมืองเสียใหม่ ในปีที่ 2 ของการดำรงตำแหน่ง คณะรัฐมนตรีจึงออกประกาศในเรื่องนี้เป็นฉบับแรก เรียกว่า "รัฐนิยม" โดยออกในวันชาติ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 ในวันดังกล่าว จอมพล แปลก แถลงทางวิทยุว่า "รัฐนิยม คือ การปฏิบัติให้เป็นประเพณีนิยมที่ดีประจำชาติ เพื่อให้บุตรหลานอนุชนคนไทยเรายึดถือเป็นหลักปฏิบัติ รัฐนิยมนี้มีลักษณะและละม้ายคล้ายคลึงกับจรรยมารยาทของอารยชนจะพึงประพฤติ" และหลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) รัฐมนตรีในคณะเดียวกัน ยังแถลงว่า "เรื่องรัฐนิยมได้กำเนิดขึ้นมาจากความวิตกหมกมุ่นของนายกรัฐมนตรีในปัญหาสำคัญอันเกี่ยวแก่ประเทศชาติ คือ ปัญหาที่คิดจะทำคนไทยให้เป็นไทยจริง ๆ โดยชั้นต้น คือ ให้คนไทยสามารถดำรงตนอยู่โดยอิสระ ขั้นที่สอง ก็คือ ฟื้นฟูวัฒนธรรมไทยให้ชาวไทยได้รับความยกย่องจากนานาชาติ"
การกำหนดรัฐนิยมนั้นดำเนินการโดยตั้งคณะกรรมการชื่อว่า "คณะกรรมการรัฐนิยม" มีหลวงวิจิตรวาทการนั้นเองเป็นประธาน และมีหน้าที่ร่างรัฐนิยมต่าง ๆ ขึ้นตามความต้องการของรัฐบาล
รัฐบาลเลือกออกรัฐนิยมในรูปแบบประกาศเชิญชวน มากกว่าออกเป็นกฎหมายบังคับ เนื่องจากเห็นว่า "ไม่สมควรที่จะออกกฎหมายบีบบังคับราษฎรในระยะแรก ๆ เพราะอาจจะไม่ได้ผลเท่าที่ควรถ้าจะต้องใช้วิธีบังคับ แต่การที่ค่อยเป็นค่อยไปโดยให้ราษฎรได้ซึมซับแนวปฏิบัติรัฐนิยมไปทีละน้อย น่าจะกลายเป็นลักษณนิสัยของประชาชนชาวไทยไปได้ในที่สุด" ในเรื่องนี้ หลวงวิจิตรวาทการอธิบายว่า "หน้าที่ของรัฐบาล...เป็นหน้าที่ที่ก่อสร้างความถาวรวัฒนาให้แก่ประเทศชาติ... แต่การสร้างความถาวร กับการสร้างความวัฒนานั้น วิธีการไม่เหมือนกัน การสร้างความถาวรอาจอาศัยกฎหมายได้ แต่การสร้างความวัฒนานั้นไม่สะดวกที่จะใช้กฎหมาย รัฐบาลจึ่งได้จัดให้มีระเบียบการอันหนึ่งขึ้น เรียกว่า รัฐนิยม รัฐนิยมมีลักษณะเช่นเดียวกับพระราชนิยมในสมัยก่อน ผิดกันแต่ว่า พระราชนิยมเป็นมติของพระมหากษัตริย์พระองค์เดียว ส่วนรัฐนิยมเป็นมติของรัฐซึ่งตั้งขึ้นโดยอนุโลมตามมติมหาชนเป็นประเพณีนิยมประจำชาติ"
ในโอกาสถัด ๆ มา ก็ได้ออกรัฐนิยมฉบับอื่น ๆ อีกตามลำดับ จนสิ้นอายุคณะรัฐมนตรีใน พ.ศ. 2485 จึงมีรัฐนิยมทั้งสิ้น 12 ฉบับ
รัฐนิยม
รัฐนิยมมีทั้งสิ้น 12 ฉบับ เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2482 จนถึง พ.ศ. 2485 ในปีแรกนั้นออกมากถึง 6 ฉบับ แต่ในปีถัด ๆ มา ลดลงเรื่อย ๆ รัฐนิยมทั้ง 12 ฉบับมีดังนี้
ฉบับที่ | ลงวันที่ | เรื่อง | อ้างอิง |
---|---|---|---|
1 | 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 | รัฐนิยมใช้ชื่อประเทศ ประชาชน และสัญชาติ | |
2 | 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2482 | การป้องกันภัยที่จะบังเกิดแก่ชาติ | |
3 | 2 สิงหาคม พ.ศ. 2482 | การเรียกชื่อชาวไทย | |
4 | 8 กันยายน พ.ศ. 2482 | การเคารพธงชาติ เพลงชาติ และเพลงสรรเสริญพระบารมี | |
5 | 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 | ให้ชาวไทยพยายามใช้เครื่องอุปโภคบริโภคที่มีกำเนิดหรือทำขึ้นในประเทศไทย | |
6 | 10 ธันวาคม พ.ศ. 2482 | ทำนองและเนื้อร้องเพลงชาติ | |
7 | 21 มีนาคม พ.ศ. 2482 | ชักชวนให้ชาวไทยร่วมกันสร้างชาติ | |
8 | 26 เมษายน พ.ศ. 2483 | เพลงสรรเสริญพระบารมี | |
9 | 24 มิถุนายน พ.ศ. 2483 | ภาษาและหนังสือไทยกับหน้าที่พลเมืองดี | |
10 | 15 มกราคม พ.ศ. 2484 | การแต่งกายของประชาชนชาวไทย | |
11 | 8 กันยายน พ.ศ. 2484 | กิจประจำวันของคนไทย | |
12 | 28 มกราคม พ.ศ. 2485 | การช่วยเหลือคุ้มครองเด็ก คนชรา หรือคนทุพพลภาพ |
ผลสืบเนื่อง
รัฐนิยมมีลักษณะเป็นแนวปฏิบัติ มิใช่เป็นข้อบังคับ และไม่มีบทลงโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืน ทำให้ไม่ได้รับความร่วมมือและไม่ประสบผลสำเร็จเท่าใดนัก คณะรัฐมนตรีชุดถัดมา คือ คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 10 (พ.ศ. 2485–2487) ซึ่งมีจอมพล แปลก เป็นนายกรัฐมนตรีดังเดิม จึงหันไปผลักดันนโยบายสร้างชาติผ่านการออกกฎหมายบังคับแทน คือ ซึ่งวางโทษทางอาญาสำหรับผู้ฝ่าฝืน นำไปสู่การถกเถียงอย่างกว้างขวางในสภาผู้แทนราษฎร โดยเฉพาะจากสมาชิกสภาผู้ไม่เห็นด้วยกับการบีบบังคับ เมื่อสิ้นคณะรัฐมนตรีดังกล่าวแล้ว จึงมีการยกเลิกบทบังคับหลายประการที่ได้ประกาศใช้ไป และเมื่อประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ คือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 จึงกำหนดไว้ในมาตรา 66 ว่า "รัฐพึงรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมประจำชาติ แต่ต้องไม่กระทำโดยวิธีการอันเป็นการบังคับฝืนใจบุคคล"
ในสมัยหลัง
ภาพจากแหล่งข้อมูลภายนอก | |
---|---|
ค่านิยมของคนไทย 12 ประการ (PDF). กองบัญชาการกองทัพไทย.[] |
คณะรักษาความสงบแห่งชาติ คณะทหารซึ่งขึ้นสู่อำนาจด้วยการก่อรัฐประหารใน พ.ศ. 2557 ได้พยายามจัดระเบียบทางวัฒนธรรมทำนองเดียวกัน ผ่านการกำหนด "ค่านิยมของคนไทย 12 ประการ" และกำหนดให้นักเรียนไทยท่องจำค่านิยมนี้ทุกวันในระหว่างพิธีเคารพธงชาติตอนเช้าและในชั้นเรียน
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- เปรมา สัตยาวุฒิพงศ์ (2009). "รัฐนิยม: เอกสารสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม". 100 เอกสารสำคัญ: สรรพสาระประวัติศาสตร์ไทย ลำดับที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย: 251–318. ISBN .
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 810. 1939-06-24.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 59 (8): 331. 1942-02-03.
- ณรงค์ พ่วงพิศ (2002). "การประกาศใช้รัฐนิยมในสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม (พ.ศ. 2481–2487)". วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ: 20–44.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 1010. 1939-07-10.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 1281. 1939-08-07.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 810. 1939-09-09.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 2359. 1939-11-06.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 2653. 1939-12-10.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 3641. 1940-03-21.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 56: 78. 1940-04-30.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 57: 151. 1940-06-24.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 58: 113. 1941-01-21.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 58: 1132. 1941-09-09.
- . ราชกิจจานุเบกษา. 66 (17): 1–80. 1949-03-23.
- "ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ตามนโยบายของ คสช". อบต. ซับสมบูรณ์. 2015.[]
- "Students to recite '12 core values' of the nation daily". nationthailand (ภาษาอังกฤษ). 2014-09-17. สืบค้นเมื่อ 2021-12-06.
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
rthniym epnaenwptibtithangwthnthrrmsungkhnarthmntriithy khnathi 9 ph s 2481 2485 kahndaekprachachnchawithy munghmayihepnpraephniniymkhxngrth thanxngediywkbphrarachniymthikahndkhuncakkhwamniymswnphraxngkhkhxngphramhakstriysmysmburnayasiththirachycxmphl aeplk phibulsngkhram naykrthmntri khnatrwcsxbnkeriyncxmphl aeplk klawsunthrphcnsnbsnunkickrrmkarekstr rthniymmithngsin 12 chbb chbbaerkxxkinwnthi 24 mithunayn ph s 2482 sungepnwnchati chbbsudthayxxkinwnthi 28 mkrakhm ph s 2485prawtikhnarthmntriithy khnathi 9 sungmicxmphl aeplk phibulsngkhram epnnaykrthmntrinn minoybayprbprungpraethsihthnsmyinlksnathiimthxdthingpraephniedim odyeriykwa karsrangchati aelahnunginwithikarsrangchatini khux cdraebiybpraephnibanemuxngesiyihm inpithi 2 khxngkardarngtaaehnng khnarthmntricungxxkprakasineruxngniepnchbbaerk eriykwa rthniym odyxxkinwnchati 24 mithunayn ph s 2482 inwndngklaw cxmphl aeplk aethlngthangwithyuwa rthniym khux karptibtiihepnpraephniniymthidipracachati ephuxihbutrhlanxnuchnkhnithyerayudthuxepnhlkptibti rthniymnimilksnaaelalamaykhlaykhlungkbcrrymaryathkhxngxarychncaphungpraphvti aelahlwngwicitrwathkar wicitr wicitrwathkar rthmntriinkhnaediywkn yngaethlngwa eruxngrthniymidkaenidkhunmacakkhwamwitkhmkmunkhxngnaykrthmntriinpyhasakhyxnekiywaekpraethschati khux pyhathikhidcathakhnithyihepnithycring odychntn khux ihkhnithysamarthdarngtnxyuodyxisra khnthisxng kkhux funfuwthnthrrmithyihchawithyidrbkhwamykyxngcaknanachati karkahndrthniymnndaeninkarodytngkhnakrrmkarchuxwa khnakrrmkarrthniym mihlwngwicitrwathkarnnexngepnprathan aelamihnathirangrthniymtang khuntamkhwamtxngkarkhxngrthbal rthbaleluxkxxkrthniyminrupaebbprakasechiychwn makkwaxxkepnkdhmaybngkhb enuxngcakehnwa imsmkhwrthicaxxkkdhmaybibbngkhbrasdrinrayaaerk ephraaxaccaimidphlethathikhwrthacatxngichwithibngkhb aetkarthikhxyepnkhxyipodyihrasdridsumsbaenwptibtirthniymipthilanxy nacaklayepnlksnnisykhxngprachachnchawithyipidinthisud ineruxngni hlwngwicitrwathkarxthibaywa hnathikhxngrthbal epnhnathithikxsrangkhwamthawrwthnaihaekpraethschati aetkarsrangkhwamthawr kbkarsrangkhwamwthnann withikarimehmuxnkn karsrangkhwamthawrxacxasykdhmayid aetkarsrangkhwamwthnannimsadwkthicaichkdhmay rthbalcungidcdihmiraebiybkarxnhnungkhun eriykwa rthniym rthniymmilksnaechnediywkbphrarachniyminsmykxn phidknaetwa phrarachniymepnmtikhxngphramhakstriyphraxngkhediyw swnrthniymepnmtikhxngrthsungtngkhunodyxnuolmtammtimhachnepnpraephniniympracachati inoxkasthd ma kidxxkrthniymchbbxun xiktamladb cnsinxayukhnarthmntriin ph s 2485 cungmirthniymthngsin 12 chbbrthniymwikisxrsmiexksartnchbbineruxngni rthniym rthniymmithngsin 12 chbb erimtngaet ph s 2482 cnthung ph s 2485 inpiaerknnxxkmakthung 6 chbb aetinpithd ma ldlngeruxy rthniymthng 12 chbbmidngni chbbthi lngwnthi eruxng xangxing1 24 mithunayn ph s 2482 rthniymichchuxpraeths prachachn aelasychati2 3 krkdakhm ph s 2482 karpxngknphythicabngekidaekchati3 2 singhakhm ph s 2482 kareriykchuxchawithy4 8 knyayn ph s 2482 karekharphthngchati ephlngchati aelaephlngsrresriyphrabarmi5 1 phvscikayn ph s 2482 ihchawithyphyayamichekhruxngxupophkhbriophkhthimikaenidhruxthakhuninpraethsithy6 10 thnwakhm ph s 2482 thanxngaelaenuxrxngephlngchati7 21 minakhm ph s 2482 chkchwnihchawithyrwmknsrangchati8 26 emsayn ph s 2483 ephlngsrresriyphrabarmi9 24 mithunayn ph s 2483 phasaaelahnngsuxithykbhnathiphlemuxngdi10 15 mkrakhm ph s 2484 karaetngkaykhxngprachachnchawithy11 8 knyayn ph s 2484 kicpracawnkhxngkhnithy12 28 mkrakhm ph s 2485 karchwyehluxkhumkhrxngedk khnchra hruxkhnthuphphlphaphphlsubenuxngrthniymmilksnaepnaenwptibti miichepnkhxbngkhb aelaimmibthlngothssahrbphufafun thaihimidrbkhwamrwmmuxaelaimprasbphlsaercethaidnk khnarthmntrichudthdma khux khnarthmntriithy khnathi 10 ph s 2485 2487 sungmicxmphl aeplk epnnaykrthmntridngedim cunghnipphlkdnnoybaysrangchatiphankarxxkkdhmaybngkhbaethn khux sungwangothsthangxayasahrbphufafun naipsukarthkethiyngxyangkwangkhwanginsphaphuaethnrasdr odyechphaacaksmachiksphaphuimehndwykbkarbibbngkhb emuxsinkhnarthmntridngklawaelw cungmikarykelikbthbngkhbhlayprakarthiidprakasichip aelaemuxprakasichrththrrmnuychbbihm khux rththrrmnuyaehngrachxanackrithy phuththskrach 2492 cungkahndiwinmatra 66 wa rthphungrksaiwsungwthnthrrmpracachati aettxngimkrathaodywithikarxnepnkarbngkhbfunicbukhkhl insmyhlngphaphcakaehlngkhxmulphaynxkkhaniymkhxngkhnithy 12 prakar PDF kxngbychakarkxngthphithy lingkesiy khnarksakhwamsngbaehngchati khnathharsungkhunsuxanacdwykarkxrthpraharin ph s 2557 idphyayamcdraebiybthangwthnthrrmthanxngediywkn phankarkahnd khaniymkhxngkhnithy 12 prakar aelakahndihnkeriynithythxngcakhaniymnithukwninrahwangphithiekharphthngchatitxnechaaelainchneriynduephimpraethsithyinsngkhramolkkhrngthisxng rawng phasaithysmycxmphl p phibulsngkhram lththikhxykewnithy karaephlngepnithyxangxingeprma styawuthiphngs 2009 rthniym exksarsmycxmphl p phibulsngkhram 100 exksarsakhy srrphsaraprawtisastrithy ladbthi 1 krungethph sankngankxngthunsnbsnunkarwicy 251 318 ISBN 978 616 7070 03 2 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 24 mithunayn 2482 rachkiccanuebksa 56 810 1939 06 24 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 28 mkrakhm 2485 rachkiccanuebksa 59 8 331 1942 02 03 nrngkh phwngphis 2002 karprakasichrthniyminsmyrthbalcxmphl p phibulsngkhram ph s 2481 2487 warsarprawtisastr mhawithyalysrinkhrinthrwiorth 20 44 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 3 krkdakhm 2482 rachkiccanuebksa 56 1010 1939 07 10 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 2 singhakhm 2482 rachkiccanuebksa 56 1281 1939 08 07 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 8 knyayn 2482 rachkiccanuebksa 56 810 1939 09 09 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 1 phvscikayn 2482 rachkiccanuebksa 56 2359 1939 11 06 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 10 thnwakhm 2482 rachkiccanuebksa 56 2653 1939 12 10 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 21 minakhm 2482 rachkiccanuebksa 56 3641 1940 03 21 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 26 emsayn 2483 rachkiccanuebksa 56 78 1940 04 30 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 24 mithunayn 2483 rachkiccanuebksa 57 151 1940 06 24 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 15 mkrakhm 2484 rachkiccanuebksa 58 113 1941 01 21 prakassanknaykrthmntri lngwnthi 8 knyayn 2484 rachkiccanuebksa 58 1132 1941 09 09 rththrrmnuyaehngrachxanackrithy phuththskrach 2492 rachkiccanuebksa 66 17 1 80 1949 03 23 khaniymhlkkhxngkhnithy 12 prakar tamnoybaykhxng khsch xbt sbsmburn 2015 lingkesiy Students to recite 12 core values of the nation daily nationthailand phasaxngkvs 2014 09 17 subkhnemux 2021 12 06 aehlngkhxmulxunwikisxrsmiexksartnchbbineruxngni rthniym wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb rthniym