พระพุทธบาท คือรอยประทับพระบาทของพระโคตมพุทธเจ้า อาจเป็นรอยหนึ่งข้างหรือทั้งสองข้าง พระพุทธบาทมีสองรูปแบบ คือ เป็นรอยประทับตามธรรมชาติ เช่นพบในหิน และอีกประเภทคือ พระพุทธบาทที่สร้างขึ้นมา พระพุทธบาทตามธรรมชาตินั้นจริง ๆ แล้วไม่ใช่รอยประทับพระบาทที่แท้จริงของพระโคตมพุทธเจ้า แต่เป็นการจำลองหรือเป็นรูปแทน อาจถือได้ว่าเป็นเจดีย์ (พระธาตุเจดีย์) และเป็นรูปเคารพยุคแรกและเป็นสัญลักษณ์แทนพระองค์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงอธิบายเกี่ยวกับรอยพระพุทธบาท ว่าเกิดจากการประทับของพระพุทธองค์โดยตรงตามคติความเชื่อของศรีลังกา ว่า ชาวลังกามีความเชื่อว่าพระพุทธองค์ทรงประทับรอยพระพุทธบาทไว้ให้ประชาชนสักการบูชา 5 แห่งได้แก่ รอยพระพุทธบาทบนเขาสุมนกูฏ รอยพระพุทธบาทบนเขาสุวรรณมาลิก รอยพระพุทธบาทบนเขาสุวรรณบรรพต รอยพระพุทธบาทที่เมืองโยนก และรอยพระพุทธบาทบนหาดริมแม่น้ำนรรมทา
คติการบูชารอยพระพุทธบาทในประเทศไทยมีหลักฐานย้อนไปถึงสมัยทวารวดี ต่อมาในสมัยสุโขทัยมีการสร้างรอยพระพุทธบาทที่จำลองมาจากยอดเขาสุมนกูฏในลังกาทวีป ส่วนในสมัยอยุธยามิใช่การบูชารอยพระพุทธบาทจำลองดังในยุคก่อน แต่มีการค้นพบและบูชารอยพระพุทธบาทที่เชื่อว่าเป็นของจริง คือ การค้นพบพระพุทธบาทสระบุรี ส่วนความเชื่อเรื่องรอยพระพุทธบาทบริเวณลุ่มแม่น้ำโขง พบในตำนานอุรังคธาตุนิทาน โดยสัมพันธ์กับเรื่องพญานาค เชื่อว่า รอยพระพุทธบาทเกิดจากการทูลขอของพญานาคต่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อเป็นที่เคารพสักการบูชาแทนพระองค์ ซึ่งพระพุทธองค์ก็ทรงประทานตามคำขอ รอยพระพุทธบาทที่เกิดขึ้นมักมีรูหรือถ้ำพญานาค
รอยพระพุทธบาทที่เชื่อว่าเก่าแก่ที่สุดในดินแดนไทย พบที่แหล่งโบราณคดีเมืองศรีมโหสถ วัดสระมรกต อำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี กําหนดอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 11–13
อ้างอิง
- Stratton, Carol (2003). Buddhist Sculpture of Northern Thailand. Serindia Publications. p. 301. ISBN .
- Strong, John S. (2004). Relics of the Buddha (Buddhisms: A Princeton University Press Series). . p. 87. ISBN .
- "วารสารมนุษยศาสตร์ปีที่ 21 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2557)" (PDF). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.[]
- สมบูรณ์ บุญฤทธิ์. "พญานาคกับรอยพระพุทธบาทในตำนานอุรังคธาตุนิทาน". มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช.
- พิริยะ ไกรฤกษ์, ประวัติศาสตร์ศิลปะ และโบราณคดีในประเทศไทย (กรุงเทพฯ:อมรินทร์พริ้นติ้งกรุ้พ, 2533), 180.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraphuththbath khuxrxyprathbphrabathkhxngphraokhtmphuththeca xacepnrxyhnungkhanghruxthngsxngkhang phraphuththbathmisxngrupaebb khux epnrxyprathbtamthrrmchati echnphbinhin aelaxikpraephthkhux phraphuththbaththisrangkhunma phraphuththbathtamthrrmchatinncring aelwimichrxyprathbphrabaththiaethcringkhxngphraokhtmphuththeca aetepnkarcalxnghruxepnrupaethn xacthuxidwaepnecdiy phrathatuecdiy aelaepnrupekharphyukhaerkaelaepnsylksnaethnphraxngkhphraphuththbaththimithrrmckraelaphraitrrtn instwrrsthi 1 thi aekhwnkhnthara smedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaph thrngxthibayekiywkbrxyphraphuththbath waekidcakkarprathbkhxngphraphuththxngkhodytrngtamkhtikhwamechuxkhxngsrilngka wa chawlngkamikhwamechuxwaphraphuththxngkhthrngprathbrxyphraphuththbathiwihprachachnskkarbucha 5 aehngidaek rxyphraphuththbathbnekhasumnkut rxyphraphuththbathbnekhasuwrrnmalik rxyphraphuththbathbnekhasuwrrnbrrpht rxyphraphuththbaththiemuxngoynk aelarxyphraphuththbathbnhadrimaemnanrrmtha khtikarbucharxyphraphuththbathinpraethsithymihlkthanyxnipthungsmythwarwdi txmainsmysuokhthymikarsrangrxyphraphuththbaththicalxngmacakyxdekhasumnkutinlngkathwip swninsmyxyuthyamiichkarbucharxyphraphuththbathcalxngdnginyukhkxn aetmikarkhnphbaelabucharxyphraphuththbaththiechuxwaepnkhxngcring khux karkhnphbphraphuththbathsraburi swnkhwamechuxeruxngrxyphraphuththbathbriewnlumaemnaokhng phbintananxurngkhthatunithan odysmphnthkberuxngphyanakh echuxwa rxyphraphuththbathekidcakkarthulkhxkhxngphyanakhtxxngkhsmedcphrasmmasmphuththecaephuxepnthiekharphskkarbuchaaethnphraxngkh sungphraphuththxngkhkthrngprathantamkhakhx rxyphraphuththbaththiekidkhunmkmiruhruxthaphyanakh rxyphraphuththbaththiechuxwaekaaekthisudindinaednithy phbthiaehlngobrankhdiemuxngsrimohsth wdsramrkt xaephxsrimohsth cnghwdpracinburi kahndxayuxyuinrawphuththstwrrsthi 11 13xangxingStratton Carol 2003 Buddhist Sculpture of Northern Thailand Serindia Publications p 301 ISBN 1 932476 09 1 Strong John S 2004 Relics of the Buddha Buddhisms A Princeton University Press Series p 87 ISBN 0 691 11764 0 warsarmnusysastrpithi 21 chbbthi 1 mkrakhm mithunayn 2557 PDF mhawithyalyekstrsastr lingkesiy smburn buyvththi phyanakhkbrxyphraphuththbathintananxurngkhthatunithan mhawithyalymhaculalngkrnrachwithyaly withyaekhtnkhrsrithrrmrach phiriya ikrvks prawtisastrsilpa aelaobrankhdiinpraethsithy krungethph xmrinthrphrintingkruph 2533 180