มเหนทรบรรพต (เขมร: មហេន្ទ្របវ៌ត มเหนฺทฺรบรฺวต ; สันสกฤต: महेन्द्र पर्वत มเหนฺทฺรปรฺวต ; อักษรโรมัน: Mahendraparvata) เป็นเมืองโบราณสมัยจักรวรรดิเขมร ตั้งอยู่ในประเทศกัมพูชาปัจจุบัน
มเหนทรบรรพต មហេន្ទ្របវ៌ត | |
---|---|
โบราณสถาน | |
มเหนทรบรรพต ที่ตั้งในประเทศกัมพูชา | |
พิกัด: 13°36′46″N 104°6′45″E / 13.61278°N 104.11250°E | |
ประเทศ | กัมพูชา |
เสียมราฐ | |
ก่อตั้ง | ค.ศ. 802 |
เป็นที่รับรู้กันมาหลายทศวรรษแล้วว่า เมืองนี้มีอยู่ แต่อยู่ที่ใดไม่แน่ชัด เพราะเนื้อที่ส่วนใหญ่กลายเป็นป่ารกร้างและจมอยู่ใต้ดิน กระทั่งคณะนักโบราณคดี ซึ่งมีฌ็อง-บัปติสต์ เชอว็องส์ (Jean-Baptiste Chevance) กับเดเมียน เอวันส์ (Damian Evans) เป็นหัวหน้า ใช้เลเซอร์สแกนหาทางอากาศจนพบใน ค.ศ. 2012 และเริ่มขุดค้นเรื่อยมา
ศัพทมูล
ชื่อ "มเหนทรบรรพต" มาจากภาษาสันสกฤต แปลว่า "ภูเขาขององค์อินทร์ผู้ยิ่งใหญ่" เป็นชื่อหนึ่งของพนมกุเลน (ភ្នំគូលេន ภฺนํคูเลน "ภูเขาลิ้นจี่") ศาสนสถานบนยอดเขาซึ่งใช้อภิเษกพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ขึ้นเป็นพระเจ้าจักรพรรดิเมื่อ ค.ศ. 802 ชื่อ "มเหนทรบรรพต" นี้ปรากฏในจารึกหลายหลักจากสมัยพระนครซึ่งพบที่ (ប្រាសាទអកយំ บฺราสาทอกยํ )
ที่ตั้ง
เมืองมเหนทรบรรพตตั้งอยู่บนเนินภูเขาพนมกุเลนในจังหวัดเสียมราฐ ห่างนครวัดไปทางเหนือ 40 กิโลเมตร (25 ไมล์) และห่างตัวจังหวัดเสียมราฐไปทางเหนือ 45 กิโลเมตร (28 ไมล์)
การขุดค้น
ฌ็อง-บาติสต์ เชอว็องซ์ จากมูลนิธิโบราณคดีและการพัฒนาแห่งลอนดอน (London's Archaeology and Development Foundation) กับเดเมียน เอวันส์ จาก (University of Sydney) ร่วมกับนำคณะผู้เชี่ยวชาญขุดค้นหาเมืองมเหนทรบรรพตมานานหลายปี จน ค.ศ. 2012 คณะดังกล่าวใช้วิทยาการไลดาร์ (Lidar) คือ ใช้เลเซอร์ติดตั้งบนเฮลิคอปเตอร์ออกบินสแกนทั่วพื้นที่พนมกุเลนเป็นเวลาเจ็ดวัน จนพบที่ตั้งเมืองมเหนทรบรรพต ซึ่งสอดคล้องกับการวิจัยภาคพื้นดินที่นักโบราณคดีหลายคนเคยทำไว้
คณะผู้เชี่ยวชาญจึงขุดค้นจนพบรางน้ำและแอ่งน้ำของเมือง โดยใช้จักรยานยนต์ออกตรวจค้นจนพบจุดเริ่มขุด แต่ต้องเสี่ยงกับระเบิดที่ฝังไว้ในดินตั้งแต่ช่วงสงคราม คณะขุดค้นยังพบศาสนสถาน 5 แห่ง แล้วใช้ลีดาร์ตรวจจนพบศาสนสถานอีก 30 แห่ง ร่องรอยถนนที่เชื่อมโยงกันอย่างอลังการ เขื่อน และสระน้ำ เดเมียน เอวันส์ ยังกล่าวว่า งานครั้งนี้ทำให้ได้ทฤษฎีว่า ปัญหาการบริหารจัดการน้ำทำให้จักรวรรดิเขมรล่มสลายในที่สุด
ประวัติ
คณะนักโบราณคดีของฌ็อง-บาติสต์ เชอว็องซ์ ประมาณว่า เมืองมเหนทรบรรพตกำเนิดขึ้นใน ค.ศ. 802 ฉะนั้น เมืองมเหนทรบรรพตจึงเก่ากว่านครวัดราว 350 ปี
เมืองมเหนทรบรรพตตั้งขึ้นในรัชกาลพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ผู้สถาปนาจักรวรรดิเขมร และรับการอภิเษกเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ณ พนมกุเลน ภูเขาอันเป็นที่ตั้งเมืองมเหนทรบรรพต: 99–101
พระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ตั้งเมืองมเหนทรบรรพตนี้ขึ้นเพื่อป็นราชสำนักหนึ่งในสามแห่งของพระองค์ อีกสองแห่งคือ (អមរេន្ទ្របុរៈ อมเรนฺทฺรบุระ̤ "เมืองพระอินทร์") และหริหราลัย (ហរិហរាល័យ หริหราลัย "เมืองพระหริหระ")
อ้างอิง
- Higham 2001, p. 54–59.
- Murdoch, Lindsay (15 June 2013). "Lost horizons: mediaeval city uncovered". . สืบค้นเมื่อ 15 June 2013.
- Varma, Subodh (15 June 2013). . . Delhi. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-18. สืบค้นเมื่อ 15 June 2013.
- Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN .
- Higham 2001, p. 151.
- Higham 2001, p. 84.
บรรณานุกรม
- Higham, Charles (2001). The Civilization of Angkor. University of California Press. ISBN .
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mehnthrbrrpht ekhmr មហ ន ទ របវ ត mehn th rbr wt snskvt मह न द र पर वत mehn th rpr wt xksrormn Mahendraparvata epnemuxngobransmyckrwrrdiekhmr tngxyuinpraethskmphuchapccubnmehnthrbrrpht មហ ន ទ របវ តobransthanmehnthrbrrphtthitnginpraethskmphuchaphikd 13 36 46 N 104 6 45 E 13 61278 N 104 11250 E 13 61278 104 11250praeths kmphuchaesiymrathkxtngkh s 802 epnthirbruknmahlaythswrrsaelwwa emuxngnimixyu aetxyuthiidimaenchd ephraaenuxthiswnihyklayepnparkrangaelacmxyuitdin krathngkhnankobrankhdi sungmichxng bptist echxwxngs Jean Baptiste Chevance kbedemiyn exwns Damian Evans epnhwhna ichelesxrsaeknhathangxakascnphbin kh s 2012 aelaerimkhudkhneruxymasphthmulchux mehnthrbrrpht macakphasasnskvt aeplwa phuekhakhxngxngkhxinthrphuyingihy epnchuxhnungkhxngphnmkueln ភ ន គ ល ន ph nkhueln phuekhalinci sasnsthanbnyxdekhasungichxphieskphraecachywrmnthi 2 khunepnphraecackrphrrdiemux kh s 802 chux mehnthrbrrpht nipraktincarukhlayhlkcaksmyphrankhrsungphbthi ប រ ស ទអកយ b rasathxky thitngemuxngmehnthrbrrphttngxyubneninphuekhaphnmkuelnincnghwdesiymrath hangnkhrwdipthangehnux 40 kiolemtr 25 iml aelahangtwcnghwdesiymrathipthangehnux 45 kiolemtr 28 iml karkhudkhnchxng batist echxwxngs cakmulnithiobrankhdiaelakarphthnaaehnglxndxn London s Archaeology and Development Foundation kbedemiyn exwns cak University of Sydney rwmkbnakhnaphuechiywchaykhudkhnhaemuxngmehnthrbrrphtmananhlaypi cn kh s 2012 khnadngklawichwithyakarildar Lidar khux ichelesxrtidtngbnehlikhxpetxrxxkbinsaeknthwphunthiphnmkuelnepnewlaecdwn cnphbthitngemuxngmehnthrbrrpht sungsxdkhlxngkbkarwicyphakhphundinthinkobrankhdihlaykhnekhythaiw khnaphuechiywchaycungkhudkhncnphbrangnaaelaaexngnakhxngemuxng odyichckryanyntxxktrwckhncnphbcuderimkhud aettxngesiyngkbraebidthifngiwindintngaetchwngsngkhram khnakhudkhnyngphbsasnsthan 5 aehng aelwichlidartrwccnphbsasnsthanxik 30 aehng rxngrxythnnthiechuxmoyngknxyangxlngkar ekhuxn aelasrana edemiyn exwns yngklawwa ngankhrngnithaihidthvsdiwa pyhakarbriharcdkarnathaihckrwrrdiekhmrlmslayinthisudprawtikhnankobrankhdikhxngchxng batist echxwxngs pramanwa emuxngmehnthrbrrphtkaenidkhunin kh s 802 chann emuxngmehnthrbrrphtcungekakwankhrwdraw 350 pi emuxngmehnthrbrrphttngkhuninrchkalphraecachywrmnthi 2 phusthapnackrwrrdiekhmr aelarbkarxphieskepnphraecackrphrrdi n phnmkueln phuekhaxnepnthitngemuxngmehnthrbrrpht 99 101 phraecachywrmnthi 2 tngemuxngmehnthrbrrphtnikhunephuxpnrachsankhnunginsamaehngkhxngphraxngkh xiksxngaehngkhux អមរ ន ទ រប រ xmern th rbura emuxngphraxinthr aelahrihraly ហរ ហរ ល យ hrihraly emuxngphrahrihra xangxingHigham 2001 p 54 59 Murdoch Lindsay 15 June 2013 Lost horizons mediaeval city uncovered subkhnemux 15 June 2013 Varma Subodh 15 June 2013 Delhi khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2013 06 18 subkhnemux 15 June 2013 Coedes George 1968 Walter F Vella b k The Indianized States of Southeast Asia trans Susan Brown Cowing University of Hawaii Press ISBN 978 0 8248 0368 1 Higham 2001 p 151 Higham 2001 p 84 brrnanukrmHigham Charles 2001 The Civilization of Angkor University of California Press ISBN 978 0 52023 442 0