มกุฎสาธารณรัฐ

มกุฎสาธารณรัฐ (อังกฤษ: Crowned republic) คือรูปแบบของราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ซึ่งบทบาทของพระมหากษัตริย์เป็นในทางพิธีการ และพระราชอำนาจทุกอย่างถูกจำกัดโดยขนบธรรมเนียมและโดยกฎหมายในลักษณะที่พระองค์มีพระราชวินิจฉัยเหนือประเด็นทางการเมืองและกฎหมายเพียงเล็กน้อยหรืออาจไม่มีเลยก็ได้ โดยวาทกรรมนี้ถูกใช้อธิบายการปกครองในหลายรัฐ เช่น ราชอาณาจักรนอร์เวย์ หรือบางประเทศในอาณาจักรในเครือจักรภพ วาทกรรมนี้ยังสามารถใช้หมายถึงประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตยอย่างเป็นทางการ แต่ประชาชนถือสิทธิ์ในการปกครองด้วยความเป็นพลเมืองเหนือประเด็นต่างๆ ของชาติ ซึ่งอาจจะถูกนำไปใช้กับประเทศราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่ซึ่งพระประมุขมีพระราชอำนาจส่วนพระองค์ต่อการเมืองเพียงเล็กน้อย หรือไม่ว่าพระราชอำนาจตกเป็นของหน่วยงานรัฐก็ตาม

นิยาม

ไม่มีคำนิยามใดนิยามคำว่ามกุฏสาธารณรัฐ ในเมื่อระบอบราชาธิปไตยใต้รัฐธรรมนูญแท้จริงแล้วก็คือระบอบมกุฏสาธารณรัฐ และสำนักต่างๆ ก็ใช้อธิบายระบอบนี้กับราชาธิปไตยต่างกันออกไป เช่น เจมส์ ไบรซ์ เขียนในปี ค.ศ. 1921 ว่า "ข้าพเจ้าเข้าใจระบอบราชาธิปไตยในตัวไม่ใช่ในชื่อของมัน กล่าวคือ ไม่ใช่รัฐที่ประมุขสูงสุดถูกเรียกว่ากษัตริย์หรือจักรพรรดิ แต่เป็นรัฐที่ซึ่งพระราชประสงค์ส่วนพระองค์ของกษัตริย์ยังคงมีผลต่อรัฐบาลอย่างโดดเด่นที่สุด ดังนั้นราชาธิปไตยอย่างเช่นของนอร์เวย์คือมกุฏสาธารณรัฐโดยแท้ จะกล่าวว่านอร์เวย์เป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยก็คงไม่ผิดนัก ราชาธิปไตยเคยมีอยู่ในรัสเซียก่อน ค.ศ. 1917, ในตุรกีก่อน ค.ศ. 1905, ฐานะน้อยลงมาในเยอรมนี และของออสเตรีย-ฮังการีจนกระทั่งปี ค.ศ. 1918 ราชาธิปไตยจึงเป็นดังอำนาจที่รับรู้ได้ของการจัดการควบคุมกิจการต่างๆ ของรัฐ"

คณะกรรมธิการที่ปรึกษาสาธารณรัฐออสเตรเลียถูกจัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1993 โดย พอล คีตติง ผู้ต่อมาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแห่งออสเตรเลีย ได้ให้นิยามแก่ประเทศว่าเป็นมกุฏสาธารณรัฐโดยกล่าวว่า "รัฐที่ซึ่งอำนาจอธิปไตยสถิตย์อยู่ในประชาชน และที่ซึ่งสำนักงานรัฐทุกแห่งยกเว้นส่วนปลายสุดของระบบ เต็มไปด้วยบุคคลซึ่งมาจากอำนาจทั้งทางตรงและทางอ้อมของประชาชน" ดังนั้น "มันอาจจะฟังดูเหมาะสมหากจะกล่าวถึงออสเตรเลียว่าเป็น 'มกุฏสาธารณรัฐ'"

อาณาจักรในเครือจักรภพ

วาทกรรม "มกุฎสาธารณรัฐ" ถูกใช้ในอรรถาธิบายนี้โดยกลุ่มผู้สนับสนุนระบอบกษัตริย์ในประเทศเครือจักรภพ เช่นที่เครือรัฐออสเตรเลียถูกเรียกขานว่าเป็นมกุฎสาธารณรัฐ นักประพันธ์และนักเขียนเรียงความอย่างเอช. จี. เวลส์ ใช้วาทกรรมนี้อธิบายสหราชอาณาจักร หรือที่อัลเฟรด เทนนีสัน กล่าวไว้ในร้อยกรอง ไอดีลส์ออฟเดอะคิง (Idylls of the King) ของเขา

ดูเพิ่ม

• ราชาธิปไตยโดยประชานิยม

หมายเหตุ

1. Bryce 1921, p. 535
2. Patmore 2009, p. 105
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-17. สืบค้นเมื่อ 2012-12-23.
4. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-13. สืบค้นเมื่อ 2012-12-23.
5. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-04-05. สืบค้นเมื่อ 2012-12-23.
6. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-06. สืบค้นเมื่อ 2012-12-23.

อ้างอิง

• (1921). Modern democracies. Vol. 2. Kessinger Publishing. ISBN . {{}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง ((help))}}
• Patmore, Glenn (2009). University of New South Wales (UNSW) Press. ISBN . {{}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง ((help)); |title= ไม่มีหรือว่างเปล่า ((help))