ภาษาไอนุ หรือ ไอนู /ˈaɪnuː/ (ไอนุ: アイヌ イタㇰ ไอนู อีตัก; ญี่ปุ่น: アイヌ語 ไอนูโงะ) เป็นภาษาของชาวไอนุ ชนกลุ่มน้อยในเกาะฮกไกโด ครั้งหนึ่งเคยใช้พูดในหมู่เกาะคูริล ทางภาคเหนือของเกาะฮนชูและภาคใต้ของเกาะซาฮาลิน คำหลายคำของภาษาไอนุก็ได้กลายเป็นคำในภาษาญี่ปุ่นเลยด้วย เช่นชื่อเมืองซัปโปโระบนเกาะฮกไกโด และคำว่ารักโกะ ที่แปลว่าแมวน้ำ
ภาษาไอนุ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ainuic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ภูมิภาค: | ปัจจุบันอยู่ในเกาะฮกไกโด; อดีตรวมถึงพื้นที่เกาะซาฮาลินตอนใต้และตอนกลาง หมู่เกาะคูริล และอาจรวมถึงเกาะฮนชูตอนเหนือ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การจําแนก ทางภาษาศาสตร์: | หนึ่งในตระกูลของภาษาหลักของโลก | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
กลุ่มย่อย: | ไวยากรณ์ภาษาไอนุเรียงประโยคแบบประธาน - กรรม - กริยา ใช้ปรบท ประธานและกรรมระบุด้วยปรบทคำนามสามารถจับกลุ่มกันเพื่อขยายกันเอง คำหลักอยู่ข้างท้าย ลักษณะทางไวยากรณ์ทั่วไปใกล้เคียงกับภาษาญี่ปุ่นและภาษาเกาหลี สัทศาสตร์เสียงสระภาษาไอนุมีสระอยู่ 5 เสียง โดยในสำเนียงฮกไกโดจะไม่มีการแยกความยาวเสียงสระ แต่สำเนียงซาฮารินจะมีการแยกความแตกต่างระหว่างเสียงสั้นกับเสียงยาว
เสียงพยัญชนะต้นภาษาไอนุมีเสียงพยัญชนะต้นอยู่ 12 เสียง โดยจะไม่มีการแยกเสียงพ่นลมกับเสียงไม่พ่นลม และเสียงก้องกับเสียงไม่ก้อง โดยพื้นฐานแล้ว k, t, c, p จะออกเสียงเป็นแบบไม่ก้องไม่พ่นลม [k], [t], [t͡ʃ], [p] (เทียบเท่ากับเสียง ก, ต, จ, ป ในภาษาไทย) แต่ก็สามารถออกเสียงเป็น [g], [d], [d͡ʒ], [b] ได้เช่นกัน โดยถือเป็นหน่วยเสียงเดียวกัน s [s] กับ sh [ʃ] ถือเป็นหน่วยเสียงเดียวกัน ไม่มีการแยกความแตกต่าง แต่อาจออกเสียงต่างไปตามสำเนียงหรือผู้พูดหรือตำแหน่งในคำ
เสียงตัวสะกดภาษาไอนุมีเสียงตัวสะกดทั้งหมด 10 เสียง อย่างไรก็ตาม เสียงตัวสะกด h จะมีในสำเนียงซาฮารินเท่านั้น ไม่มีในสำเนียงฮกไกโด
ในการเขียนด้วยอักษรคาตากานะ อักษรตัวเล็กจะถูกใช้แทนตัวสะกด เช่น ㇰ, ㇷ゚, ㇺ เป็นอักษรตัวเล็กของ ク, プ, ム ใช้แทนตัวสะกด ก, ป, ม เป็นต้น สำหรับ r นั้นจะใช้ ㇻ, ㇼ, ㇽ, ㇾ, ㇿ (อักษรตัวเล็กของ ラ, リ, ル, レ, ロ) ขึ้นอยู่กับเสียงสระที่นำหน้า ผู้พูดภาษาไอนุถือเป็นภาษาใกล้ตายหรือใกล้สูญพันธุ์อย่างวิกฤต ในปี ค.ศ. 1960 ชาวไอนุในญี่ปุ่นกว่า 15,000 คน ใช้ภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาแม่เพียงภาษาเดียว ปี ค.ศ. 1980 ในเมืองนิบูตานิยังเหลือผู้ใช้ภาษาไอนุกว่าร้อยคนแต่มีเพียง 15 คนเท่านั้นที่ใช้พูดกันในชีวิตประจำวัน และในปี พ.ศ. 2550 มีผู้พูดเหลืออยู่เพียง 10 คน ซึ่งผู้พูดมีอายุมากกว่า 80 ปี และผู้ใช้ที่พูดเป็นภาษารองหรือพอพูดได้บ้างก็มีอายุกว่า 60 ปี อ้างอิง
บรรณานุกรม
แหล่งข้อมูลอื่นWiktionary has a list of reconstructed forms at Appendix:Proto-Ainu reconstructions มีการทดสอบ ภาษาไอนุ ของวิกิพีเดีย ที่วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ วิกิท่องเที่ยว มีคำแนะนำการท่องเที่ยวสำหรับ Ainu phrasebook
|
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasaixnu hrux ixnu ˈ aɪ n uː ixnu アイヌ イタㇰ ixnu xitk yipun アイヌ語 ixnuonga epnphasakhxngchawixnu chnklumnxyinekaahkikod khrnghnungekhyichphudinhmuekaakhuril thangphakhehnuxkhxngekaahnchuaelaphakhitkhxngekaasahalin khahlaykhakhxngphasaixnukidklayepnkhainphasayipunelydwy echnchuxemuxngspoporabnekaahkikod aelakhawarkoka thiaeplwaaemwnaphasaixnuAinuicphumiphakh pccubnxyuinekaahkikod xditrwmthungphunthiekaasahalintxnitaelatxnklang hmuekaakhuril aelaxacrwmthungekaahnchutxnehnuxkarcaaenk thangphasasastr hnungintrakulkhxngphasahlkkhxngolkklumyxy ixnuhkikod ixnusahalin li sahalindngedim phasayxysahalin ul li ul section iwyakrnphasaixnueriyngpraoykhaebbprathan krrm kriya ichprbth prathanaelakrrmrabudwyprbthkhanamsamarthcbklumknephuxkhyayknexng khahlkxyukhangthay lksnathangiwyakrnthwipiklekhiyngkbphasayipunaelaphasaekahlisthsastresiyngsra phasaixnumisraxyu 5 esiyng odyinsaeniynghkikodcaimmikaraeykkhwamyawesiyngsra aetsaeniyngsaharincamikaraeykkhwamaetktangrahwangesiyngsnkbesiyngyaw khatakana xksrlatin IPA ethiybphasaithyア a a xaイ i i xiウ u u xuエ e e exオ o o oxesiyngphyychnatn phasaixnumiesiyngphyychnatnxyu 12 esiyng odycaimmikaraeykesiyngphnlmkbesiyngimphnlm aelaesiyngkxngkbesiyngimkxng odyphunthanaelw k t c p caxxkesiyngepnaebbimkxngimphnlm k t t ʃ p ethiybethakbesiyng k t c p inphasaithy aetksamarthxxkesiyngepn g d d ʒ b idechnkn odythuxepnhnwyesiyngediywkn s s kb sh ʃ thuxepnhnwyesiyngediywkn immikaraeykkhwamaetktang aetxacxxkesiyngtangiptamsaeniynghruxphuphudhruxtaaehnnginkha khatakana xksrlatin IPA ethiybphasaithyア イ ウ エ オ ʔ xカ キ ク ケ コ k k g kサ シ ス セ ソ シャ シュ シェ ショ s sh s ʃ s chタ トゥ テ ト t t d tチャ チ チュ チェ チョ c t ʃ d ʒ t s d z cナ ニ ヌ ネ ノ n n nハ ヒ フ ヘ ホ h h hパ ピ プ ペ ポ p p b pマ ミ ム メ モ m m mヤ ユ イェ ヨ y j yラ リ ル レ ロ r ɾ rワ ウィ ウェ ウォ w w wesiyngtwsakd phasaixnumiesiyngtwsakdthnghmd 10 esiyng xyangirktam esiyngtwsakd h camiinsaeniyngsaharinethann immiinsaeniynghkikod khatakana xksrlatin IPA ethiybphasaithyㇰ k k kㇱ ㇲ s sh s ɕ s chッ ㇳ t t tㇴ ン n n nㇵ ㇶ ㇷ ㇸ ㇹ h x hㇷ p p pㇺ m m mイ y j yㇻ ㇼ ㇽ ㇾ ㇿ r ɾ rウ w w w inkarekhiyndwyxksrkhatakana xksrtwelkcathukichaethntwsakd echn ㇰ ㇷ ㇺ epnxksrtwelkkhxng ク プ ム ichaethntwsakd k p m epntn sahrb r nncaich ㇻ ㇼ ㇽ ㇾ ㇿ xksrtwelkkhxng ラ リ ル レ ロ khunxyukbesiyngsrathinahnaphuphudphiphithphnthpirkaokhtn sunyklangphasaaelawthnthrrmixnuinemuxngspopaora phasaixnuthuxepnphasaikltayhruxiklsuyphnthuxyangwikvt inpi kh s 1960 chawixnuinyipunkwa 15 000 khn ichphasayipunepnphasaaemephiyngphasaediyw pi kh s 1980 inemuxngnibutaniyngehluxphuichphasaixnukwarxykhnaetmiephiyng 15 khnethannthiichphudkninchiwitpracawn aelainpi ph s 2550 miphuphudehluxxyuephiyng 10 khn sungphuphudmixayumakkwa 80 pi aelaphuichthiphudepnphasarxnghruxphxphudidbangkmixayukwa 60 pixangxingNordhoff Sebastian Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin b k 2013 Ainu Glottolog 2 2 Leipzig Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology Bauer Laurie 2007 The Linguistics Student s Handbook Edinburgh Vovin 1993 p 157 SIL Ethnologue 15th edition 2005 brrnanukrmVovin Alexander 1993 A Reconstruction of Proto Ainu Leiden ISBN 978 90 04 09905 0 aehlngkhxmulxunWiktionary has a list of reconstructed forms at Appendix Proto Ainu reconstructions mikarthdsxb phasaixnu khxngwikiphiediy thiwikimiediy xinkhiwebetxr wikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb Ainu phrasebook The Book of Common Prayer in Ainu translated by John Batchelor digitized by Richard Mammana and Charles Wohlers Institute for the Study of Languages and Cultures of Ainu in A Grammar of the Ainu Language by An Ainu English Japanese Dictionary including A Grammar of the Ainu Language by John Batchelor The Greater Austric hypothesis by undated by Kane Kumagai translated by Yongdeok Cho inphasayipun A talking dictionary of Ainu a new version of Kanazawa s Ainu conversational dictionary with recordings of Mrs Setsu Kurokawa bthkhwamphasaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk