Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
พื้นที่คุ้มครอง (อังกฤษ: Protected area) คือภูมิภาคหรือบริเวณที่ได้รับการพิทักษ์หรืออนุรักษ์เพราะความมีคุณค่าต่อสิ่งแวดล้อม หรือเพราะความมีคุณค่าทั้งต่อสิ่งแวดล้อมและต่อวัฒนธรรม ตัวอย่างของภูมิภาคหรือบริเวณที่ได้รับการคุ้มครองก็ได้แก่อุทยาน, เขตสงวนธรรมชาติ (nature reserves) และ เขตอาศัย/อนุรักษ์สัตว์ (wildlife sanctuaries) แต่ไม่รวมภูมิภาคทางประวัติศาสตร์ เช่นสิ่งก่อสร้างที่มิได้คำนึงถึงคุณค่าของสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ แต่รวม “ภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรม” (cultural landscapes) ที่สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษยชาติและธรรมชาติ พื้นที่คุ้มครองรวม (Marine Protected Area) ที่หมายถึงภูมิภาคหรือบริเวณที่ได้รับการพิทักษ์หรืออนุรักษ์ที่มีดินแดนที่รวมเนื้อที่ในทะเล
พื้นที่คุ้มครองมีเป็นจำนวนมากและระดับของการพิทักษ์หรืออนุรักษ์ก็ต่างกันออกไปตามแต่กฎหมายของแต่ละประเทศ หรือตามกฎขององค์การระหว่างประเทศ ในปัจจุบันพื้นที่คุ้มครองทั่วโลกมีจำนวนด้วยกันทั้งหมดราว 108,000 แห่ง และมีเนื้อที่รวมกันทั้งสิ้นประมาณ 30,430,000 ตารางกิโลเมตร หรือกว่า 12% ของเนื้อที่ที่เป็นพื้นดินทั้งหมดทั่วโลก หรือกว้างใหญ่กว่าทวีปแอฟริกาทั้งทวีป ตรงกันข้ามกับที่เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2009 มีจำนวน 5,000 แห่ง และมีเนื้อที่เพียง 0.8 ของหนึ่งเปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ที่เป็นมหาสมุทร
ความหมาย
คำนิยามของพื้นที่คุ้มครองโดยสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ The International Union for Conservation of Nature หรือ (IUCN) คือ:
"ภูมิภาคทางภูมิศาสตร์ที่ชัดแจ้ง, เป็นที่รู้จัก ที่อุทิศ และ บริหารภายใต้กฎหมายหรือวิธีการอันมีประสิทธิภาพ เพื่อให้มีผลต่อการอนุรักษ์ธรรมชาติระยะยาว โดยมีคุณค่าต่อสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรม"
ประเภท
(World Commission on Protected Areas)หรือ WCPA แบ่งประเภทของพื้นที่คุ้มครองออกเป็น 6 ประเภท (IUCN Protected Area categories):
- ประเภท I. , (Ia: Strict Nature Reserve|Ib: Wilderness Area): หมายถึงพื้นที่ที่ได้รับการพิทักษ์และคุ้มครองโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาทางวิทยาศาตร์และสิ่งแวดล้อม
- ประเภท II. อุทยานแห่งชาติ(): หมายถึงพื้นที่ที่ได้รับการพิทักษ์ที่มีจุดประสงค์หลักในการปกป้องระบบสิ่งแวดล้อม และในการสันทนาการ
- ประเภท III. (Natural Monument): หมายถึงพื้นที่พิทักษ์ที่มีจุดประสงค์หลักในการพิทักษ์เพราะความมีคุณค่าที่น่าสนใจหรือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะทางทางธรรมชาติ
- ประเภท IV. พื้นที่จัดการถิ่นที่อาศัยหรือชนิดพันธุ์หรือ (Habitat/Species Management Area): หมายถึงพื้นที่ที่ได้รับการพิทักษ์ที่มีจุดประสงค์หลักในการปกป้องโดยระบบการบริหารแทรกแซง (management intervention)
- ประเภท V. พื้นที่คุ้มครอง/(Protected Landscape/ Seascape): หมายถึงพื้นที่ที่ได้รับการพิทักษ์ที่มีจุดประสงค์หลักในการปกป้องและการรักษาภูมิทัศน์ทางบก/ภูมิทัศน์ทางทะเลสำหรับการสันทนาการ
- ประเภท VI. (Managed Resource Protected Area): หมายถึงพื้นที่ที่ได้รับการพิทักษ์ที่มีจุดประสงค์หลักในการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน (sustainable)
ประวัติ
ความพยายามของนานาชาติในความพยายามที่จะก่อตั้งเครือข่ายการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมมีมาตั้งแต่ ค.ศ. 1972 เมื่อมีการออก “ปฏิญญาแห่งสต็อกโฮล์ม” (Stockholm Declaration) โดย (United Nations Conference on the Human Environment) ที่สนับสนุนการพิทักษ์ภูมิภาคตัวอย่างของพื้นที่คุ้มครองของแต่ละประเภทของสิ่งแวดล้อม เพื่อใช้ในการเป็นพื้นฐานของความต้องการในโครงการอนุรักษ์ระดับชาติ ตั้งแต่นั้นมาการพิทักษ์ภูมิภาคตัวอย่างก็กลายมาเป็นพื้นฐานหลักของการอนุรักษ์ทางชีววิทยาที่สนับสนุนโดยอนุสัญญาหรือข้อตกลงสำคัญๆ ของสหประชาชาติ ที่รวมทั้ง (World Charter for Nature) ในปี ค.ศ. 1982, the Rio Declaration at the (Earth Summit) และ (Johannesburg Declaration) ในปี ค.ศ. 2002
อ้างอิง
- "Conservation Refugees" by Mark Dowie. First published in Orion, November/December 2005. Re-published in The Best American Science and Nature Writing 2006
- Wood et al. 2008. Assessing progress towards global marine protection targets: shortfalls in information and action. Oryx 42:340-351
- Protect Planet Ocean http://www.protectplanetocean.org
- https://www.iucn.org/about
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-02-14. สืบค้นเมื่อ 2018-07-23.
- ชมรมเพื่อนสลักพระ: การแบ่งประเภทพื้นที่คุ้มครอง[]
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ พื้นที่คุ้มครอง
- IUCN World Commission on Protected Areas
- World Database on Protected Areas 2009-08-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Protect Planet Ocean: The only place on the web dedicated to bringing all aspects of to your desktop
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phunthikhumkhrxng xngkvs Protected area khuxphumiphakhhruxbriewnthiidrbkarphithkshruxxnurksephraakhwammikhunkhatxsingaewdlxm hruxephraakhwammikhunkhathngtxsingaewdlxmaelatxwthnthrrm twxyangkhxngphumiphakhhruxbriewnthiidrbkarkhumkhrxngkidaekxuthyan ekhtsngwnthrrmchati nature reserves aela ekhtxasy xnurksstw wildlife sanctuaries aetimrwmphumiphakhthangprawtisastr echnsingkxsrangthimiidkhanungthungkhunkhakhxngsingaewdlxmthangthrrmchati aetrwm phumithsnthangwthnthrrm cultural landscapes thisathxnihehnthungkhwamsmphnthrahwangmnusychatiaelathrrmchati phunthikhumkhrxngrwm Marine Protected Area thihmaythungphumiphakhhruxbriewnthiidrbkarphithkshruxxnurksthimidinaednthirwmenuxthiinthaelkaredinpathipasngwn ininxinediyxuthyanaehngchatiswisinbriewnphuekhaaexlpswnthixyuinswitesxraelnd phunthikhumkhrxngmiepncanwnmakaelaradbkhxngkarphithkshruxxnurksktangknxxkiptamaetkdhmaykhxngaetlapraeths hruxtamkdkhxngxngkhkarrahwangpraeths inpccubnphunthikhumkhrxngthwolkmicanwndwyknthnghmdraw 108 000 aehng aelamienuxthirwmknthngsinpraman 30 430 000 tarangkiolemtr hruxkwa 12 khxngenuxthithiepnphundinthnghmdthwolk hruxkwangihykwathwipaexfrikathngthwip trngknkhamkbthiemuxwnthi 2 kumphaphnth 2009 micanwn 5 000 aehng aelamienuxthiephiyng 0 8 khxnghnungepxresntkhxngphunthithiepnmhasmuthrkhwamhmaykhaniyamkhxngphunthikhumkhrxngodyshphaphnanachatiephuxkarxnurksthrrmchatiaelathrphyakrthrrmchati The International Union for Conservation of Nature hrux IUCN khux phumiphakhthangphumisastrthichdaecng epnthiruck thixuthis aela briharphayitkdhmayhruxwithikarxnmiprasiththiphaph ephuxihmiphltxkarxnurksthrrmchatirayayaw odymikhunkhatxsingaewdlxmaelawthnthrrm praephth World Commission on Protected Areas hrux WCPA aebngpraephthkhxngphunthikhumkhrxngxxkepn 6 praephth IUCN Protected Area categories praephth I Ia Strict Nature Reserve Ib Wilderness Area hmaythungphunthithiidrbkarphithksaelakhumkhrxngodymiwtthuprasngkhephuxkarsuksathangwithyasatraelasingaewdlxm praephth II xuthyanaehngchati hmaythungphunthithiidrbkarphithksthimicudprasngkhhlkinkarpkpxngrabbsingaewdlxm aelainkarsnthnakar praephth III Natural Monument hmaythungphunthiphithksthimicudprasngkhhlkinkarphithksephraakhwammikhunkhathinasnichruxepnexklksnechphaathangthangthrrmchati praephth IV phunthicdkarthinthixasyhruxchnidphnthuhrux Habitat Species Management Area hmaythungphunthithiidrbkarphithksthimicudprasngkhhlkinkarpkpxngodyrabbkarbriharaethrkaesng management intervention praephth V phunthikhumkhrxng Protected Landscape Seascape hmaythungphunthithiidrbkarphithksthimicudprasngkhhlkinkarpkpxngaelakarrksaphumithsnthangbk phumithsnthangthaelsahrbkarsnthnakar praephth VI Managed Resource Protected Area hmaythungphunthithiidrbkarphithksthimicudprasngkhhlkinkarichthrphyakrxyangyngyun sustainable prawtikhwamphyayamkhxngnanachatiinkhwamphyayamthicakxtngekhruxkhaykarphithkssingaewdlxmmimatngaet kh s 1972 emuxmikarxxk ptiyyaaehngstxkohlm Stockholm Declaration ody United Nations Conference on the Human Environment thisnbsnunkarphithksphumiphakhtwxyangkhxngphunthikhumkhrxngkhxngaetlapraephthkhxngsingaewdlxm ephuxichinkarepnphunthankhxngkhwamtxngkarinokhrngkarxnurksradbchati tngaetnnmakarphithksphumiphakhtwxyangkklaymaepnphunthanhlkkhxngkarxnurksthangchiwwithyathisnbsnunodyxnusyyahruxkhxtklngsakhy khxngshprachachati thirwmthng World Charter for Nature inpi kh s 1982 the Rio Declaration at the Earth Summit aela Johannesburg Declaration inpi kh s 2002xangxing Conservation Refugees by Mark Dowie First published in Orion November December 2005 Re published in The Best American Science and Nature Writing 2006 Wood et al 2008 Assessing progress towards global marine protection targets shortfalls in information and action Oryx 42 340 351 Protect Planet Ocean http www protectplanetocean org https www iucn org about PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2019 02 14 subkhnemux 2018 07 23 chmrmephuxnslkphra karaebngpraephthphunthikhumkhrxng lingkesiy duephimshphaphnanachatiephuxkarxnurksthrrmchatiaelathrphyakrthrrmchatiaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb phunthikhumkhrxng IUCN World Commission on Protected Areas World Database on Protected Areas 2009 08 04 thi ewyaebkaemchchin Protect Planet Ocean The only place on the web dedicated to bringing all aspects of to your desktop