พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก

พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก หรือ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร เป็นหนึ่งใน 27 พิพิธภัณฑ์กรุงเทพมหานคร ตั้งอยู่ที่บ้านเลขที่ 273 ซอยเจริญกรุง 43 ถนนเจริญกรุง เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร เป็นพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่ก่อตั้งโดยเอกชน โดยเจ้าของบ้านมีวัตถุประสงค์ที่จะมอบบ้านของตนให้เป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อให้เยาวชนได้ศึกษา และต่อมาได้โอนกรรมสิทธิ์ให้กรุงเทพมหานครดูแล เมื่อ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2547 ทำเลที่ตั้งเป็นย่านพักอาศัยของชุมชนชาวบางรัก ซึ่งในอดีตเป็นย่านตากอากาศ ชุมชนนานาชาติ และทำเลธุรกิจที่สำคัญมาตั้งแต่ปลายสมัยอยุธยา เนื้อหาในการจัดแสดงจึงแสดงให้เห็นถึงประวัติความเป็นมาของชีวิตชาวบางกอก (กรุงเทพฯ ในยุคก่อน) และความเป็นมาของเขตบางรักที่มีการผสมผสานวัฒนธรรมหลายชนชาติ ทั้งไทย จีน ฝรั่ง และแขก มีวิวัฒนาการและอิทธิพลจากตะวันตกต่อการปฏิรูปประเทศ สถานที่ต่างๆซึ่งเกี่ยวกับภูมิหลังของชุมชน เช่น ศุลกสถาน อาสนวิหารอัสสัมชัญ (โบสถ์สืบสัมพันธวงศ์) โรงพยาบาลเลิดสิน วัดมหาพฤฒารามวรวิหาร วัดพระศรีมหาอุมาเทวี โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย แฟลตแห่งแรกของไทยและสโมสรแห่งแรกของไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 เป็นย่านที่พำนักของบุคคลสำคัญ เช่น หลวงประดิษฐ์มนูธรรม ดร.ป๋วย อึ้งภากรณ์ และ อ.สุลักษณ์ ศิวรักษ์ เป็นต้น

พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก
ป้ายทางเข้าพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก
ข้อมูลทั่วไป
ประเภท	พิพิธภัณฑ์ และ บ้าน
สถาปัตยกรรม	ตะวันตกผสมแบบไทย
เมือง	เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร
ประเทศ	ประเทศไทย
ผู้สร้าง	นพ.ฟรานซิส คริสเตียน สอาง สุรวดี (ตันบุญเล็ก)
ข้อมูลทางเทคนิค
โครงสร้าง	คอนกรีตเสริมเหล็ก ไม้

ประวัติ

พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก มีลักษณะเป็นบ้านพักอาศัยที่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับสภาพความเป็นอยู่ ของชาวบางกอกที่มีฐานะปานกลางในช่วงก่อนและหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2480-2500) เจ้าของบ้านเดิมคือ รองศาตราจารย์ ที่ได้รับบ้านและทรัพย์สินตกทอดมาจากมารดา คือ คุณสอาง สุรวดี (ตันบุณเต็ก) รองศาสตราจารย์วราพร สุรวดี เกิดเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2478 มีพี่น้องทั้งหมด 5 คน คือ

• นางสาวสมถวิล สุรวดี พี่สาวคนโต
• นางอมรา มาลากร (สกุลเดิม สุรวดี) พี่สาวคนที่สอง (เสียชีวิต)
• นางสาววนิดา สุรวดี พี่สาวคนที่สาม (รองประธานมูลนิธิอินสาท-สอาง)
• นางสาววราพร สุรวดี น้องคนที่ 4 ของครอบครัว
• นางเรณู สุดสัตย์ (สกุลเดิม สุรวดี) น้องสุดท้อง

รองศาตราจารย์ เสียชีวิตในวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2560 เวลา 13.45 น. ณ โรงพยาบาลประสาท สาเหตุจากการพลัดตกจากที่สูง และมีพิธีพระราชทานเพลิงศพ ในวันอังคารที่ 31 มกราคม 2560 ณ เมรุวัดหัวลำโพง นอกจากนี้รองศาสตราจารย์วราพร สุรวดี ยังเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิอินสาท-สอาง และมูลนิธิหมอฟรานซีส คริสเตียน อีกด้วย

การจัดแสดง

บรรยากาศภายในพิพิธภัณฑ์

อาคารไม้ในพิพิธภัณฑ์

แบ่งออกเป็นอาคาร 4 หลัง และห้องต่างๆดังนี้

1. อาคารหลังที่ 1 เป็นบ้านไม้หลังคาปั้นหยา
2. ห้องรับแขก
3. ห้องอาหาร
4. ห้องหนังสือ
5. โถงกลางล่าง
6. ที่พักบันได
7. ห้องนอนคุณยาย
8. ห้องแต่งตัวแบบยุโรป
9. ห้องบรรพบุรุษ
10. ห้องนอนใหญ่
11. อาคารหลังที่ 2 เป็นอาคารไม้ซึ่งได้รื้อย้ายมาจากบ้านหมอฟรานซิส คริสเตียน ที่มาจัดสร้างที่นี่
12. อาคารหลังที่ 3 ใช้เป็นที่จัดแสดงนิทรรศการภาพรวมของกรุงเทพมหานคร
13. อาคารหลังที่ 4 เป็นบ้านไม้ชั้นเดียวใต้ถุนสูง ใช้เป็นห้องสมุดในปัจจุบัน
14. ส่วนสวนและภูมิทัศน์

ภายในมีเนื้อหาการจัดแสดงดังนี้

• ภาพรวมของกรุงเทพมหานคร
• ลักษณะทางกายภาพเขตบางรัก
• สายสัมพันธ์ไทย-ตะวันตก
• อิทธิพลชาติตะวันตกต่อประเทศไทย
• ชุมชนนานาชาติ
• บทบาทของชุมชนตะวันตกที่มีต่อการปฏิรูปประเทศ
• สถานที่สำคัญของบางรัก
• แรกมีในสยาม แรกมีในบางรัก
• คนเด่นบางรัก

รายละเอียดอื่น ๆ

พิพิธภัณฑ์เปิดให้เข้าชมได้ฟรี 10.00 - 16.00 น. วันพุธถึงวันอาทิตย์ (หยุดวันจันทร์และอังคาร)

อ้างอิง

1. พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก กับ 14 ข้อน่ารู้ที่เที่ยวกลางกรุงเทพฯ, Travel Kapook .สือค้นเมื่อ 02/01/2560
2. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-01-25. สืบค้นเมื่อ 2017-01-26.

• แผ่นพับพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตบางรัก
• เอกสารชุดความรู้ชุมชนบางรัก พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตบางรัก

แหล่งข้อมูลอื่น

• พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ที่เฟซบุ๊ก

13°43′42″N 100°31′5″E / 13.72833°N 100.51806°E / 13.72833; 100.51806

• เว็บไซต์ พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก (BKK Museum) - สำนักงานเขตบางรัก - กรุงเทพมหานคร 2021-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน