พิธีสารอัลมา-อาตา

พิธีสารอัลมา-อาตา เป็นคำประกาศก่อตั้งและหลักการของเครือรัฐเอกราช ผู้นำของรัสเซีย ยูเครน และเบลารุสได้ตกลงในเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2534 โดยประกาศว่าสหภาพโซเวียตล่มสลายและก่อตั้งเครือรัฐเอกราช ในวันที่ 21 ธันวาคม 2534 อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน เบลารุส คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน มอลโดวา รัสเซีย ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน ยูเครน และอุซเบกิสถาน เห็นด้วยกับพิธีสารอัลมา-อาตา และก่อตั้งเครือรัฐเอกราชอย่างเป็นทางการ ข้อตกลงหลังนี้รวมถึงผู้ลงนามเดิมสามรายในข้อตกลงเบโลเวจา ตลอดจนอดีตสาธารณรัฐโซเวียตอีกแปดแห่ง จอร์เจียเป็นอดีตสาธารณรัฐเพียงแห่งเดียวที่ไม่ได้เข้าร่วม ในขณะที่ลิทัวเนีย ลัตเวีย และเอสโตเนียปฏิเสธที่จะเข้าร่วม เนื่องจากรัฐบาลของพวกเขาระบุว่ารัฐบอลติกถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียตอย่างผิดกฎหมายในปี 2483

พิธีสารอัลมา-อาตา

ซ้าย-ขวา: ประธานาธิบดียูเครน นูร์ซุลตัน นาซาร์บายิฟ ประธานาธิบดีคาซัคสถาน โบริส เยลต์ซิน ประธานาธิบดีรัสเซีย และ ผู้นำเบลารุส หลังจากลงนามในสนธิสัญญา
วันลงนาม	21 ธันวาคม 2534
ที่ลงนาม	อัลมา-อาตา สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคาซัค สหภาพโซเวียต
วันมีผล	21 ธันวาคม 2534
ผู้ลงนาม	รัสเซีย: โบริส เยลต์ซิน  เบลารุส: ยูเครน:  อาร์มีเนีย:  อาเซอร์ไบจาน:  คาซัคสถาน: นูร์ซุลตัน นาซาร์บายิฟ  คีร์กีซสถาน:  มอลโดวา:  ทาจิกิสถาน:  เติร์กเมนิสถาน: ซาปาร์มือรัต นือยาซอว์  อุซเบกิสถาน: อิสลอม แกรีมัฟ

พิธีสารประกอบด้วยคำประกาศ ข้อตกลงสามฉบับ และภาคผนวกแยกกัน นอกจากนี้ จอมพลเยฟเกนี ชาปอชนีคอฟ ได้รับการยืนยันให้ดำรงตำแหน่งรักษาการผู้บัญชาการทหารสูงสุดของกองทัพเครือรัฐเอกราช มีการลงนามสนธิสัญญาแยกต่างหากระหว่างเบลารุส คาซัคสถาน รัสเซีย และยูเครน "เกี่ยวกับมาตรการร่วมกันในเรื่องอาวุธนิวเคลียร์"

พิธีสารอัลมา-อาตาได้ขจัดข้อสงสัยใด ๆ ที่ว่าสหภาพโซเวียตไม่ดำรงอยู่อีกต่อไป "ในฐานะหัวเรื่องของกฎหมายระหว่างประเทศและความเป็นจริงทางภูมิรัฐศาสตร์" (ตามคำนำของข้อตกลงเบโลเวจา) เนื่องจากสาธารณรัฐที่เหลืออยู่ 11 แห่งจากทั้งหมด 12 แห่งได้ประกาศว่าสหภาพโซเวียตได้ล่มสลายแล้ว ผู้ลงนามยอมรับการลาออกของมีฮาอิล กอร์บาชอฟ ประธานาธิบดีโซเวียต โดยเขากล่าวกับว่าเขาจะลาออกเมื่อเห็นว่าเครือรัฐเอกราชถูกจัดตั้งจริง กอร์บาชอฟลาออกในวันที่ 25 ธันวาคม และแห่งสภาโซเวียตสูงสุดแห่งสหภาพโซเวียตลงมติยุบสหภาพโซเวียตในวันที่ 26 ธันวาคม

อ้างอิง

1. "THE ALMA-ATA DECLARATION". Federal Research Division / Country Studies / Area Handbook Series / Belarus / Appendix C. Library of Congress. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 January 2001.
2. (Угода про спільні заходи щодо ядерної зброї). . 21 December 1991

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Alma-Ata Protocols (Russian language). Archive of Egor Gaidar
• The Alma-Ata Protocols (Russian language)
• English translation