พะยอม เป็นไม้ยืนต้นประเภทพืชใบเลี้ยงคู่ชนิดหนึ่งที่อยู่ในวงศ์ Dipterocarpaceae พบได้ในกัมพูชา, อินเดีย, ลาว, มาเลเซีย, พม่า, ไทย และเวียดนาม มีลักษณะใบที่เรียงสลับกัน ดอกมีสีขาว กลิ่นหอม นิยมนำเนื้อไม้ไปใช้ในการก่อสร้าง ลักษณะคล้ายกับต้นตะเคียน
พะยอม | |
---|---|
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
โดเมน: | ยูแคริโอต |
อาณาจักร: | พืช |
เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
เคลด: | พืชดอก |
เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ |
เคลด: | โรสิด |
อันดับ: | ชบา |
วงศ์: | วงศ์ยางนา |
สกุล: | พะยอม |
สปีชีส์: | Shorea roxburghii |
ชื่อทวินาม | |
Shorea roxburghii | |
ชื่อพ้อง | |
|
พะยอมมีชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ อีก คือ กะยอม (เชียงใหม่) ชะยอม (ลาว) กะยอม (อีสาน) ขะยอมดง พะยอมดง (ภาคเหนือ) แคน (ร้อยเอ็ด) เชียง เชี่ยว (กะเหรี่ยง - เชียงใหม่) พะยอม (ภาคกลาง) พะยอมทอง (สุราษฎร์ธานี, ปราจีนบุรี) ยางหยวก (น่าน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
พะยอมเป็นไม้ต้นสูง 15–30 เมตร เปลือกสีเทาเข้มแตกเป็นร่อง ใบเดี่ยวออกสลับ รูปขอบขนานกว้าง 3.5–6.5 เซนติเมตร ยาว 8–15 เซนติเมตร ปลายมนหรือเป็นติ่งสั้น ๆ โคนมน ขอบเป็นคลื่นผิวเกลี้ยงเป็นมัน ดอกสีขาว กลิ่นหอมจัด ออกเป็นช่อใหญ่ตามกิ่งและปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 5 กลีบ โคนเชื่อมติดกัน กลีบดอก 5 กลีบ เรียงเวียนกันแบบกังหันเมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลาง 1–2 เซนติเมตร เกสรตัวผู้ 15 อัน ผลรูปรีกว้างประมาณ 1 เซนติเมตร ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงเจริญไปเป็นปลีกยาว 3 ปีกสั้น 2 ปีกคล้ายผลยาง
การกระจายพันธุ์และถิ่นอาศัย
พะยอมมีการกระจายพันธุ์ในอินเดียตะวันออก พม่า ไทย ลาว กัมพูชา เวียดนาม และมาเลเซีย พบขึ้นทั่วไป แต่มักพบในและป่าดงดิบที่มีดินเป็นดินทราย
ประโยชน์
- เนื้อไม้นำไปใช้ในการก่อสร้าง เช่น ใช้ทำหมอนรองรางรถไฟ พื้น เป็นต้น
- มีสรรพคุณทางยา
- เปลือกต้น รสฝาด ต้มดื่มแก้ท้องร่วง แก้ลำไส้อักเสบ ฝนทาสมานบาดแผล ชำระแผลทุบใส่น้ำตาลสดกันบูด
- ดอก รสหอมสุขุม ปรุงเป็นยาแก้ลม บำรุงหัวใจ ลดไข้
- ดอกสามารถนำมาประกอบอาหารได้
เกร็ดความรู้
- ต้นพะยอมเป็นพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดพัทลุง
- ต้นพะยอมเป็นต้นไม้สำคัญของเส้นทางในอดีต จากสายโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ไปจนถึงวัดสวนดอก
- ต้นพะยอมเป็นต้นไม้ประจำโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย และโรงเรียนหาดใหญ่รัฐประชาสรรค์
- ต้นพะยอมเป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยรังสิต
- ดอกพะยอมเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดกาฬสินธุ์และจังหวัดพัทลุง
- ดอกพะยอมเป็นดอกไม้ประจำโรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย
- ดอกพะยอมเป็นดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออกและมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์
อ้างอิง
- Pooma, R.; Newman, M.F.; Barstow, M. (2017). "Shorea roxburghii". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T33028A2831736. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T33028A2831736.en. สืบค้นเมื่อ 16 November 2021.
- พะยอม กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และ พันธุ์พืช
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phayxm epnimyuntnpraephthphuchibeliyngkhuchnidhnungthixyuinwngs Dipterocarpaceae phbidinkmphucha xinediy law maelesiy phma ithy aelaewiydnam milksnaibthieriyngslbkn dxkmisikhaw klinhxm niymnaenuximipichinkarkxsrang lksnakhlaykbtntaekhiynphayxmsthanakarxnurks IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr phuchekhld phuchmithxlaeliyngekhld phuchdxkekhld phuchibeliyngkhuaethekhld orsidxndb chbawngs wngsyangnaskul phayxmspichis Shorea roxburghiichuxthwinamShorea roxburghiichuxphxngShorea talura phayxmmichuxphunemuxngxun xik khux kayxm echiyngihm chayxm law kayxm xisan khayxmdng phayxmdng phakhehnux aekhn rxyexd echiyng echiyw kaehriyng echiyngihm phayxm phakhklang phayxmthxng surasdrthani pracinburi yanghywk nan lksnathangphvkssastrphayxmepnimtnsung 15 30 emtr epluxksiethaekhmaetkepnrxng ibediywxxkslb rupkhxbkhnankwang 3 5 6 5 esntiemtr yaw 8 15 esntiemtr playmnhruxepntingsn okhnmn khxbepnkhlunphiwekliyngepnmn dxksikhaw klinhxmcd xxkepnchxihytamkingaelaplayking klibeliyng 5 klib okhnechuxmtidkn klibdxk 5 klib eriyngewiynknaebbknghnemuxbanesnphasunyklang 1 2 esntiemtr eksrtwphu 15 xn phlruprikwangpraman 1 esntiemtr yawpraman 2 esntiemtr klibeliyngecriyipepnplikyaw 3 piksn 2 pikkhlayphlyangkarkracayphnthuaelathinxasyphayxmmikarkracayphnthuinxinediytawnxxk phma ithy law kmphucha ewiydnam aelamaelesiy phbkhunthwip aetmkphbinaelapadngdibthimidinepndinthraypraoychnenuximnaipichinkarkxsrang echn ichthahmxnrxngrangrthif phun epntn misrrphkhunthangya epluxktn rsfad tmdumaekthxngrwng aeklaisxkesb fnthasmanbadaephl charaaephlthubisnatalsdknbud dxk rshxmsukhum prungepnyaaeklm barunghwic ldikh dxksamarthnamaprakxbxaharidekrdkhwamrutnphayxmepnphnthuimmngkhlphrarachthanpracacnghwdphthlung tnphayxmepntnimsakhykhxngesnthanginxdit caksayorngphyabalmharachnkhrechiyngihmipcnthungwdswndxk tnphayxmepntnimpracaorngeriynsathitmhawithyalyechiyngihm orngeriynxyuthyawithyaly aelaorngeriynhadihyrthprachasrrkh tnphayxmepntnimpracamhawithyalyrngsit dxkphayxmepndxkimpracacnghwdkalsinthuaelacnghwdphthlung dxkphayxmepndxkimpracaorngeriynxyuthyawithyaly dxkphayxmepndxkimpracamhawithyalyethkhonolyirachmngkhltawnxxkaelamhawithyalyrachphtnkhrswrrkhxangxingwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb phayxm Pooma R Newman M F Barstow M 2017 Shorea roxburghii IUCN Red List of Threatened Species 2017 e T33028A2831736 doi 10 2305 IUCN UK 2017 3 RLTS T33028A2831736 en subkhnemux 16 November 2021 phayxm krmxuthyanaehngchati stwpa aela phnthuphuch