พระเจ้าคนุตที่ 4 แห่งเดนมาร์ก

พระเจ้าคนุตที่ 4 แห่งเดนมาร์ก (ราว ค.ศ. 1042 - 10 กรกฎาคม ค.ศ. 1086) ทรงเป็นที่รู้จักในภายหลังว่า พระเจ้าคนุต ผู้ศักดิ์สิทธิ์ (เดนมาร์ก: Knud IV den Hellige) หรือ นักบุญคนุต (Sankt Knud) ทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งเดนมาร์ก ระหว่างปีค.ศ. 1080 ถึงค.ศ. 1086 กษัตริย์คนุตทรงเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ทะเยอทะยาน ผู้ทรงพระยายามสร้างความแข็งแกร่งให้แก่ พระองค์ทรงอุทิศตนแก่โรมันคาทอลิกและทรงมีความปรารถนาในราชบัลลังก์อังกฤษ สุดท้ายพระองค์ทรงถูกลอบปลงพระชนม์โดยกบฏในปีค.ศ. 1086 พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์เดนมาร์กพระองค์แรกที่ได้รับการประกาศเป็นนักบุญ ทรงได้รับการรับรองจากคริสตจักรคาทอลิกและทรงได้เป็นนักบุญองค์อุปถัมภ์ของประเทศเดนมาร์ก ในปีค.ศ. 1101

พระเจ้าคนุตที่ 4
พระมหากษัตริย์แห่งเดนมาร์ก
พระบรมรูปกษัตริย์คนุตที่ 4 ณ
พระมหากษัตริย์แห่งเดนมาร์ก
ครองราชย์	1080 – 1086
ก่อนหน้า	ฮารัลด์ที่ 3
ถัดไป	โอลาฟที่ 1
ประสูติ	ราว ค.ศ. 1042
สวรรคต	10 กรกฎาคม ค.ศ. 1086(1086-07-10) (44 ปี) , โอเดนเซ
ฝังพระศพ	, โอเดนเซ
คู่อภิเษก	อเดลาแห่งแฟลนเดอส์
พระราชบุตร	ชาร์ล หรือ เจ้าชายคาร์ลที่ 1 เคานท์แห่งแฟลนเดอส์ เจ้าหญิงเซซีเลีย เจ้าหญิงอิงเงอเกิร์ด
พระนามเต็ม คนุต สเวนเซน แอสตริดเซน
ราชวงศ์
พระราชบิดา	พระเจ้าสเวนที่ 2 แห่งเดนมาร์ก
พระราชมารดา	ไม่ปรากฎนาม
ศาสนา	โรมันคาทอลิก

พระชนม์ชีพ

ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระเจ้าคนุตที่ 4
ตราประจำพระอิสริยยศ
การทูล	Hans Majestæt (ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท)
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	Deres Majestæt (พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ)

เจ้าชายคนุตประสูติราว ค.ศ. 1042 เป็นหนึ่งในพระโอรสหลายพระองค์ของพระเจ้าสเวนที่ 2 แห่งเดนมาร์ก พระองค์เป็นคนแรกทีได้รับการบันทึกว่า ทรงมีส่วนร่วมในการบุกปล้นสะดมอังกฤษในพระนามของกษัตริย์สเวนที่ 2 ในปีค.ศ. 1069 และในบันทึกเหตุการณ์ของชาวแองโกล-แซกซัน ได้บรรยายว่า เจ้าชายคนุตเป็นหนึ่งในผู้นำในการบุกปล้นอังกฤษในปีค.ศ. 1075 เมื่อพระองค์ทรงนำกองทัพหลับมายังอังกฤษในปีค.ศ. 1075 กองเรือเดนมาร์กหยุดพักที่เคาน์ตีฟลานเดอส์ แฟลนเดอส์เป็นปฏิปักษ์ต่อพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ จึงทำให้กลายเป็นพันธมิตรของชาวเดนส์ไปโดยปริยาย ตามบันทึกของ คาล์ฟ มานาซอน ได้บันทึกว่า พระองค์ทรงปฏิบัติการทหารสำเร็จในแซมเบอร์และเอสเธอร์

เมื่อกษัตริย์สเวนสวรรคต พระเชษฐาของเจ้าชายคนุตได้ขึ้นเป็นกษัตริย์คือ พระเจ้าฮารัลด์ที่ 3 แห่งเดนมาร์ก และเจ้าชายคนุตต้องลี้ภัยไปยังสวีเดน เนื่องจากพระองค์อาจมีส่วนในการต่อต้านการปกครองของกษัตริย์ฮารัลด์ ในวันที่ 17 เมษายน ค.ศ. 1080 กษัตริย์ฮารัลด์สวรรคต และคนุตได้สืบราชบัลลังก์เดนมาร์ก ในช่วงครองราชย์ พระองค์ได้อภิเษกสมรสกับอเดลาแห่งแฟลนเดอส์ ธิดาใน พระราชินีอเดลามีพระสูติกาลพระราชโอรสหนึ่งพระองค์คือ เจ้าชายคาร์ล ในปีค.ศ. 1084 และพระราชธิดาฝาแฝดคือ เจ้าหญิงเซซีเลีย (เสกสมรสกับยาร์ล อีริค) และเจ้าหญิงอิงเงอเกิร์ด (เสกสมรสกับ ) ซึ่งประสูติก่อนที่กษัตริย์คนุตจะสวรรคตไม่นาน (ราวค.ศ. 1085/1086) เชื้อสายของเจ้าหญิงอิงเงอเกิร์ดคือ ซึ่งสืบราชบัลลังก์สวีเดนและนอร์เวย์ และเชื้อสายของกษัตริย์คนุตได้ครองราชย์ในเดนมาร์กครั้งแรก คือ พระเจ้าโอลาฟที่ 2 แห่งเดนมาร์ก

พระมหากษัตริย์เดนมาร์ก

กษัตริย์คนุตที่ 4 ทรงได้รับการบรรยายว่า เป็นพระมหากษัตริย์ที่มีความทะเยอทะยานอย่างสูงส่ง เช่นเดียวกับการศรัทธาในศาสนาอย่างแรงกล้า พระองค์ได้เพิ่มอำนาจของคริสตจักร และเรียกร้องให้มีการกวดขันทางศาสนาในวันหยุดของคริสตจักร พระองค์ทรงพระราชทานของกำนัลขนานใหญ่แก่โบสถ์ใน โอเดนเซ รอสกิลด์ และ และโดยเฉพาะในลุนด์ ด้วยความที่ทรงสนับสนุนโบสถ์อย่างยิ่ง พระองค์ทรงกระตุ้นให้มีการเก็บทศางค์ การเพิ่มพูนอำนาจของคริสตจักร ทำให้พระองค์ได้พันธมิตรที่ทรงอำนาจ เพื่อสนับสนุนสถานะของกษัตริย์คนุต

ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1085 กษัตริย์คนุตทรงเขียนจดหมายบริจาคแก่ที่กำลังก่อสร้าง พระองค์พระราชทานที่ดินผืนใหญ่ใน, เกาะเชลลันด์และอาแมเยอร์ พระองค์ทรงก่อตั้งในเวลาเดียวกัน กษัตริย์คนุตทรงรวบรวมที่ดินส่วนใหญ่จากให้ศาสนาเพื่อให้อภัยโทษแก่ข้าราชบริพารของพระองค์ เหล่าบาทหลวงแห่งลุนด์ได้ขยายอำนาจอภิสิทธิ์ในที่ดินเหล่านั้น สามารถเก็บภาษีและปรับชาวนาบริเวณนั้นได้ แต่กษัตริย์คนุตยังคงรักษาสิทธิในการอภัยโทษคนนอกกฎหมายของพระองค์ไว้ เมื่อยามที่ทรงล้มเหลวในการระดมข้าราชบริพารผู้ประพฤติดีในการจัดตั้ง ระดมพลสู่สงคราม และจึงทรงใช้คนกลุ่มนี้แทนโดยให้เดินทางมาเป็นบริวารของพระองค์

รัชกาลของพระองค์มีความพยายามอย่างแข็งขันในการเพิ่มอำนาจของราชวงศ์ในเดนมาร์ก ด้วยการยับยั้งขุนนางและให้พวกเขาเคารพกฏหมาย กษัตริย์คนุตทรงประกาศพระราชกฤษฎีกาเพื่อให้พระองค์สามารถอ้างกรรมสิทธิ์ในที่ดินสาธารณะ และสิทธิ์ในสินค้าของเรืออับปาง อีกทั้งสิทธิ์ในการสืบทอดทรัพย์สินของชาวต่างชาติและชาวเดนมาร์กที่ไร้ญาติสืบมรดก พระองค์ยังทรงตรากฎหมายเพื่อปกป้องเสรีภาพของนักบวชและพ่อค้าต่างชาติ พระราโชบายเหล่านี้นำไปสู่ความไม่พอใจในหมู่ราษฎรของพระองค์ ซึ่งไม่คุ้นเคยกับการที่มีพระมหากษัตริย์ที่ทรงอ้างสิทธิในพระราชอำนาจดังกล่าว และมองว่าเป็นสิ่งที่คุกคามชีวิตประจำวันของพวกเขา

การล้มเลิกความพยายามในอังกฤษ

แต่ความทะเยอทะยานของกษัตริย์คนุตที่ 4 ไม่ทรงมีเพียงแค่เรื่องภายในประเทศ ด้วยทรงเป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าคนุตมหาราช ผู้ปกครองอังกฤษ เดนมาร์กและนอร์เวย์ จนถึงปีค.ศ. 1035 กษัตริย์คนุตทรงปรารถนาในราชบัลลังก์อังกฤษ โดยทรงมองว่าพระองค์มีสิทธิอันชอบธรรม ส่วนกษัตริย์วิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษนั้นเป็นเพียงผู้ช่วงชิงราชบัลลังก์ พระองค์ทรงระดมกองเรือเพื่อ เลดัง ณ แต่กองเรือไม่เคยได้ออกเดินทาง เนื่องจากกษัตริย์คนุตที่ 4 ทรงจดจ่ออยู่กับการยึดครองชเลสวิช โดยมองภัยคุกคามจากจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 4 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งทรงมองเดนมาร์กและแฟลนเดอส์ด้วยท่าทีที่ไม่เป็นมิตร กษัตริย์คนุตทรงหวาดหวั่นต่อการรุกรานของจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 4 ซึ่งศัตรูของจักรพรรดิคือ กำลังลี้ภัยอยู่ในเดนมาร์ก

นักรบในกองเรือส่วนใหญ่เป็นชาวนาที่ต้องการเดินทางกลับบ้านในฤดูเก็บเกี่ยว เบื่อการรอคอยนี้และได้เลือกเจ้าชายโอลาฟ (ต่อมาคือ พระเจ้าโอลาฟที่ 1 แห่งเดนมาร์ก) พระอนุชาของกษัตริย์ให้เป็นผู้นำของพวกเขาและเป็นปากเป็นเสียงให้ในการปรึกษากับกษัตริย์คนุต สิ่งนี้ทำให้กษัตริย์เกิดความระแวง จึงทรงมีพระราชโองการให้จับกุมเจ้าชายโอลาฟ และทรงไปคุมขังในแฟลนเดอส์ ในที่สุดเลดังก็ยุบแยกย้ายกันไป ด้วยชาวนาต้องการที่จะเก็บเกี่ยวผลผลิต แต่กษัตริย์คนุตก็ทรงต้องการที่จะระดมพลอีกครั้งภายในหนึ่งปี

สวรรคต

ก่อนที่จะมีการระดมพลกองเรือ ชาวนาผู้ไม่พอใจได้ก่อกบฏใน อันเป็นสถานที่ที่กษัตริย์คนุตทรงประทับอยู่ในต้นปีค.ศ. 1086 กษัตริย์คนุตทรงหลบหนีไปยังชเลสวิชและสุดท้ายไปอยู่ที่โอเดนเซ ในวันที่ 10 กรกฎาคม ค.ศ. 1086 กษัตริย์คนุตและราชองครักษ์ได้ขอลี้ภัยในในโอเดนเซ ซึ่งเป็นเขตอภัยทาน แต่ฝ่ายกบฏได้บุกเข้าโบสถ์และปลงพระชนม์กษัตริย์คนุต พร้อมพระอนุชาคือ เจ้าชายเบเนดิกต์ และเหล่าราชองครักษ์ 17 นาย ต่อหน้าแท่นบูชา ตามบันทึกของ ได้บรรยายว่า กษัตริย์คนุตสวรรคตจากการถูกหอกแทงเข้าที่สีข้าง ผู้สืบบัลลังก์คือ เจ้าชายโอลาฟ ที่ครองราชย์เป็น พระเจ้าโอลาฟที่ 1 แห่งเดนมาร์ก

การประกาศเป็นนักบุญ

นักบุญคนุตผู้ศักดิ์สิทธิ์
มรณสักขี
เกิด	ราว ค.ศ. 1042
เสียชีวิต	10 กรกฎาคม ค.ศ. 1086 , โอเดนเซ
นิกาย	โรมันคาทอลิก
เป็นนักบุญ	19 เมษายน ค.ศ. 1101 โดย
	10 กรกฎาคม
สัญลักษณ์	คนสวมมงกุฏและเสื้อคลุมอย่างกษัตริย์
องค์อุปถัมภ์	ประเทศเดนมาร์ก

ก่อนการมรณสักขี พระองค์เป็นผู้สนับสนุนคริสตจักร กษัตริย์คนุตทรงถูกยกยอเป็นนักบุญอย่างรวดเร็ว ในรัชกาลของกษัตริย์โอลาฟที่ 1 เดนมาร์กประสบปัญหาการเพาะปลูกล้มเหลว จึงถูกมองว่าเป็นสำหรับการมรณสักขีอย่างกษัตริย์คนุตที่ 4 มีการรายงานปรากฎขึ้นเหนือหลุมพระศพของพระองค์ และกระบวนการประกาศเป็นนักบุญริเริ่มในสมัยกษัตริย์โอลาฟที่ 1

ในวันที่ 19 เมษายน ค.ศ. 1101 ด้วยการเกลี้ยกล่อมของราชทูตจากพระเจ้าอีริคที่ 1 แห่งเดนมาร์ก จึงทรงยืนยันการเกิดขึ้นของ "ลัทธิคนุต" และกษัตริย์คนุตที่ 4 ทรงได้รับการประกาศให้เป็นนักบุญ พระองค์เป็นชาวเดนมาร์กคนแรกที่ได้เป็นนักบุญ วันที่ 10 กรกฎาคม เป็นวันเฉลิมฉลองพระองค์ตามคติคาทอลิก ในสวีเดนและฟินแลนด์มีประวัติถึงบางส่วน แต่แท้จริงแล้วเป็นการระลึกถึงมรณสักขีของ เจ้าชายคนุต ลาวาร์ด พระนัดดาของพระองค์มากกว่า

ในปีค.ศ. 1300 พระบรมศพของพระองค์และเจ้าชายเบเนดิกต์ พระอนุชา ได้รับการฝังใหม่ที่ในโอเดนเซ ซึ่งถูกสร้างเพื่อเป็นเกียรติแก่พระองค์ และพระบรรมศพของพระองค์ยังคงอยู่ที่นั่น

พระราชมรดก

การปลงพระชนม์คนุตผู้ศักดิ์สิทธิ์ วาดโดย ในปีค.ศ. 1843

รัชกาลของกษัตริย์คนุตได้ถูกตีความแตกต่างกันไปตามกาลเวลา จากกษัตริย์หัวรุนแรงที่กดขี่ข่มเหงประชาชน มาเป็นกษัตริย์ผู้เข้มงวดแต่ยุติธรรม ซึ่งอุทิศพระองค์แก่คริสตจักรโรมันคาทอลิกอย่างทุ่มเท ทรงต่อสู้เพื่อความยุติธรรมโดยไม่คำนึงถึงตัวพระองค์เอง พระองค์ไม่ทรงเคยเป็นนักบุญซึ่งเป็นที่นิยมในเดนมาร์ก แต่ความเป็นนักบุญของเขาทำให้สถาบันกษัตริย์เดนมาร์กได้รับรัศมีของเทวสิทธิราชย์ สาเหตุของการกบฏที่ได้สังหารกษัตริย์คนุตที่ 4 นั้นไม่ปรากฏแน่ชัด แต่ก็สันนิษฐานว่าอาจเป็นเพราะค่าปรับที่ทรงเรียกเก็บจากชาวนาที่ไม่ได้มาเข้าร่วม "เลดัง" ในปีค.ศ. 1085 ตามที่ระบุไว้ใน หรืออาจเป็นเพราะผลที่รุนแรงที่เกิดมาจากนโยบายทศางค์ของพระองค์

เอกสารการบริจาคให้มหาวิหารลุนด์ของพระองค์ เป็นเอกสารที่เก่าแก่ที่สุดในเดนมาร์ก ซึ่งให้ข้อมูลเชิงลึกอย่างกว้างๆ เกี่ยวกับสังคมหลังของเดนมาร์ก การบริจาคอาจเป็นจุดประสงค์ในการจัดตั้งของเดนมาร์ก ตามพระราชประสงค์ของกษัตริย์สเวนที่ 2 ซึ่งมาสำเร็จในปีค.ศ. 1104 เมื่อพระราชโอรสของกษัตริย์คนุตคือ เจ้าชายคาร์ล ได้เป็นเคานท์แห่งแฟลนเดอส์ระหว่างปีค.ศ. 1119 ถึงค.ศ. 1127 พระองค์ได้รับพระสมัญญานามว่า เคานท์คาร์ล หรือ ชาร์ล ก็ทรงพบจุดจบเหมือนพระราชบิดาคือ ทรงถูกปลงพระชนม์โดยกบฏ (ในบรูช ค.ศ. 1127) ต่อมาทรงได้รับการประกาศเป็นบุญราศี ตามบันทึกของนีลส์ ลุนด์ ผู้สอนประวัติศาสตร์ยุคกลางของมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกน ระบุว่า การที่กษัตริย์คนุตละทิ้งการบุกอังกฤษ "ถือเป็นจุดจบของยุคสมัยไวกิง"

ในปีค.ศ. 2008 มีการถ่ายภาพรังสีส่วนตัดอาศัยคอมพิวเตอร์พระบรมศพของกษัตริย์คนุต ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพระองค์เป็นคนถนัดมือขวา และมีพระวรกายผอมเพรียว นอกจากนี้มีการระบุสาเหตุการสวรรคตว่ามีการแทงจากกระดูกใต้กระเบนเหน็บไปยังส่วนท้อง ซึ่งลบล้างบันทึกของอาลินอธแห่งแคนเทอร์เบอรี พระองค์ไม่ได้รับบาดเจ็บใดๆ ที่มีการต่อสู้กับศัตรูหลายคน ซึ่งเป็นการสนับสนุนหลักฐานที่ว่าพระองค์ทรงยอมรับความตายโดยที่ไม่ทรงต่อสู้ใดๆ เลย

ในสเปน วันเฉลิมฉลองนักบุญคนุต กลายเป็น "วันหยุด" เล่นๆ สนุกๆ ไม่จริงจัง สำหรับขบวนการเคลื่อนไหวเพื่อให้มารีฮวนนาถูกกฎหมาย ตามภาษาสเปนชื่อพระองค์คือ คานูโต ซึ่งบังเอิญตรงกับคำเรียก บุหรี่จากกัญชา

เชิงอรรถ

1. Stefan Pajung, Knud den Hellige ca. 1042–1086, danmarkshistorien.dk, , 22 January 2010
2. , Dansk Biografisk Lexikon, vol. IX [Jyde – Køtschau], 1895, pp.260–263.
3. Knud 4. den Hellige at Gyldendals Åbne Encyklopædi
4. , Dansk Biografisk Lexikon, vol. VII [I. Hansen – Holmsted], 1893, p.74.
5. Line, Philip (2007). Kingship and State Formation in Sweden: 1130–1290. Brill. pp. 499–500.
6. Knud den Helliges gavebrev 1085 23 กรกฎาคม 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, danmarkshistorien.dk, , 6 June 2010
7. CT-scanning af Knud den Hellige afslører nyt om kongemord 2008-03-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Ingeniøren, 8 March 2008
8. Farmer, David Hugh (1997). The Oxford dictionary of saints (4. ed.). Oxford [u.a.]: Oxford Univ. Press. pp. 87. ISBN .
9. Axelsson, M: Tjugo dagar efter jul, published 13 January 2007 (in Swedish)
10. The Scandinavian Remedy: The murder at Haraldsted (3 January 2009) 16 มีนาคม 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, retrieved 8 January 2012.
11. "En honor a San Canuto". El País (ภาษาสเปน). 20 January 2003.

อ้างอิง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พระเจ้าคนุตที่ 4 แห่งเดนมาร์ก

• The Oxford Illustrated History of the Vikings. Ed., Peter Sawyer. Oxford University Press, New York, 1997. Chapter Seven: "The Danish Empire and the End of the Viking Age" by Niels Lund. The quote is from page 181.
• The Oxford Dictionary of Saints. Ed David High Farmer. Oxford University Press, 2004. See the entry on St Canute.

ก่อนหน้า		พระเจ้าคนุตที่ 4 แห่งเดนมาร์ก		ถัดไป
พระเจ้าฮารัลด์ที่ 3		พระมหากษัตริย์แห่งเดนมาร์ก (ค.ศ. 1080 - ค.ศ. 1086)		พระเจ้าโอลาฟที่ 1