พระยาราชฤทธานนท์พหลภักดี (ทองอยู่ สุวรรณบาตร)

พระยาราชฤทธานนท์พหลภักดี (ทองอยู่ สุวรรณบาตร) (? – 25 กรกฎาคม 2445) เป็นขุนนางชาวไทย ในตำแหน่งข้าหลวงประจำเมืองแพร่ (เทียบเท่าตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดในปัจจุบัน) มีบทบาทสำคัญในคราวเกิดกบฏเงี้ยว

พระยาราชฤทธานนท์พหลภักดี
เกิด	ทองอยู่ สุวรรณบาตร ?
เสียชีวิต	25 กรกฎาคม 2445
สาเหตุเสียชีวิต	ถูกสังหาร
ตำแหน่ง	ข้าหลวงประจำเมืองแพร่
วาระ	2440–2445
บิดามารดา	พระยาศรีเทศาบาล (บิดา) คุณหญิงกมลจิตร (มารดา)

ประวัติ

พระยาราชฤทธานนท์ มีชื่อเดิมว่า ทองอยู่ สุวรรณบาตร เกิดเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐาน ที่เมืองพิชัย (ปัจจุบันคือจังหวัดอุตรดิตถ์) เป็นบุตรชายของ พระยาศรีเทศาบาล กับ คุณหญิงกมลจิตร

รับราชการ

พระยาราชฤทธานนท์เริ่มต้นรับราชการเมื่ออายุได้ 21 ปีในตำแหน่งเสมียนอำเภอ จากนั้นจึงไต่เต้าขึ้นมาจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระบริรักษ์โยธี ต่อมาในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2440 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้กระทรวงมหาดไทยส่งสัญญาบัตรขึ้นไปพระราชทานให้ท่านเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระยาราชฤทธานนท์ ปลัดเมืองพิษณุโลก ถือศักดินา 3000 จากนั้นจึงได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นข้าหลวงประจำเมืองแพร่

ในคราวเกิดกบฏเงี้ยวเมืองแพร่ พระยาราชฤทธานนท์ถูกพวกเงี้ยวจับได้และสังหารโหดด้วยการตัดศีรษะเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2445 ปัจจุบันได้มีการสร้างอนุสาวรีย์ของท่านเอาไว้ตรงจุดที่ท่านเสียชีวิตเพื่อเป็นอนุสรณ์

อ้างอิง

1. จังหวัดแพร่ ประกอบพิธีวางพวงมาลาสดุดีวีรกรรม พระยาไชยบูรณ์
2. ส่งสัญญาบัตรไปพระราชทาน
3. จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน เดือน 4 จุลศักราช 1259
4. การปฏิรูปมณฑลพายัพของสยาม บีบบังคับให้เงี้ยวก่อกบฏ เมื่อ พ.ศ. 2445 ?