อำมาตย์เอก พระยามนูสารศาสตรบัญชา (ศิริ เอมะศิริ) (4 สิงหาคม พ.ศ. 2389–18 กันยายน พ.ศ. 2459) ขุนนางชาวสยามผู้รับราชการใน กรมวัง และ กระทรวงยุติธรรม ช่วงกลาง รัชกาลที่ 5 ถึงกลางรัชกาลที่ 6 เป็น ผู้พิพากษาศาลต่างประเทศ เป็นต้นตระกูลเอมะศิริ และเป็นบิดาของ พันเอก พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) หนึ่งในสี่ทหารเสือของคณะราษฎร ผู้เปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อวันศุกร์ที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475
พระยามนูสารศาสตรบัญชา | |
---|---|
เกิด | 4 สิงหาคม พ.ศ. 2389 |
เสียชีวิต | 18 กันยายน พ.ศ. 2459 |
ผลงาน | โคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ โคลงภาพพระราชพงศาวดาร ยุทธกรรม ในโคลงยอเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์ |
คู่สมรส | คุณหญิงเหลือบ มนูสารศาสตรบัญชา |
บุตร | พันเอก พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) |
บิดามารดา |
|
ประวัติ
พระยามนูสารศาสตรบัญชา เกิดเมื่อประมาณ พ.ศ. 2389/90 มีนามเดิมว่า ศิริ เป็นบุตรชายของ หลวงพลาอาศรัย (อิ่ม อมาตยกุล) กับภรรยาชื่อเอี่ยม และเป็นหลานปู่ของหลวงพิพิธสมบัติ (เอม อมาตยกุล) โดยตั้งนามสกุลใหม่เป็น เอมะศิริ ด้วยนำชื่อตนเองและปู่มาผูกเป็นสกุลใหม่
เริ่มต้นเข้ารับราชการในตำแหน่ง นายสนองราชบรรหาร มหาดเล็กหุ้มแพร นายยามเวรสิทธิ์ ต่อมาจึงได้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็น นายเสถียรรักษา ปลัดวังซ้าย ต่อมาในวันจันทร์ แรม 14 ค่ำ เดือน 8 อุตราสาธ ปีชวด สัมฤทธิศก พ.ศ. 2431 ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น จมื่นจงภักดีองค์ขวา กรมพระตำรวจวังขวา ถือศักดินา ๘๐๐ จากนั้นในวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2434 จึงได้รับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์เป็น พระยาอนุรักษ์ราชมณเฑียร กรมพระตำรวจวัง ถือศักดินา ๑๐๐๐
ในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2436 พระยาอนุรักษ์ราชมณเฑียร ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์เป็น พระยามนูสารศาสตรบัญชา ถือศักดินา ๓๐๐๐ ด้านชีวิตครอบครัวสมรสกับ คุณหญิงเหลือบ มีบุตรชายคือ พันเอก พระยาฤทธิอัคเนย์ หนึ่งในสี่ทหารเสือของ คณะราษฎร
พระยามนูสารศาสตรบัญชาถึงแก่กรรมด้วย โรคโบราณกรรม เมื่อวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2459 โดยพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2460 ที่ วัดพระยาทำ ธนบุรี พระราชทานผ้าไตร ๑ ไตร ผ้าขาว ๔ พับ เงิน ๒๐๐๐ สตางค์
ยศ
- 7 สิงหาคม พ.ศ. 2454 - อำมาตย์เอก
- 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2455 - นายหมู่ตรี
ผลงานการประพันธ์
- โคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
- ห้องที่ 17 รวมโคลง 28 บท เนื้อความตั้งแต่เมืองอยุธยาเตรียมงานถวายพระเพลิงท้าวทศรถจนเสร็จงานถวายพระเพลิง
- ห้องที่ 28 - 29 รวมโคลง 56 บท เนื้อความตั้งแต่หนุมานรบกับฤทธิกันจนถึงพระรามเล่าเรื่องการยกศรในเมืองมิถิลาให้หนุมานฟัง
-
- โคลงประกอบรูปที่ 42 แผ่นดินสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ภาพพระนารายณ์ยกเข้าไปตีพระราชวัง
- โคลงประกอบรูปที่ 77 แผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ภาพตีเมืองตานีได้ปืนใหญ่
- ยุทธกรรม ในโคลงยอพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมสมเด็จพระบำราบปรปักษ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2457 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)
- พ.ศ. 2455 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
- พ.ศ. 2446 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 5 (ม.ป.ร.5)
ลำดับสาแหรก
ลำดับสาแหรกของพระยามนูสารศาสตรบัญชา (ศิริ เอมะศิริ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- ประกาศพระบรมราชโองการ ประกาศพระราชทานยศ แก่ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม
- ประกาศกระทรวงมุรธาธร เรื่อง ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๕ (หน้า ๑๒๓๙ ลำดับที่ ๓๑๐)
- ประวัติบรรพบุรุษ และสกุลวงศ์อมาตยกุล. พระนคร : รุ่งเรืองรัตน์, 2507, หน้า 19
- พระราชทานสัญญาบัตรข้าราชการ
- พระราชทานสัญญาบัตร
- พระราชทานสัญญาบัตร
- ข่าวตาย
- พระราชทานเพลิงศพ (หน้า ๒๙๔)
- พระราชทานสัญญาบัตรเสือป่า (หน้า ๙๐๓)
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๑ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๙๕, ๑๐ มกราคม ๒๔๕๗
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๔๒๑, ๒๒ มกราคม ๑๓๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๒๐ ตอนที่ ๒๗ หน้า ๔๔๕, ๔ ตุลาคม ๑๒๒
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๑ ตอนที่ ๓๒ หน้า ๕๖๘, ๖ พฤศจิกายน ๑๒๓
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xamatyexk phrayamnusarsastrbycha siri exmasiri 4 singhakhm ph s 2389 18 knyayn ph s 2459 khunnangchawsyamphurbrachkarin krmwng aela krathrwngyutithrrm chwngklang rchkalthi 5 thungklangrchkalthi 6 epn phuphiphaksasaltangpraeths epntntrakulexmasiri aelaepnbidakhxng phnexk phrayavththixkheny sla exmasiri hnunginsithharesuxkhxngkhnarasdr phuepliynaeplngkarpkkhrxng emuxwnsukrthi 24 mithunayn ph s 2475phrayamnusarsastrbychaekid4 singhakhm ph s 2389esiychiwit18 knyayn ph s 2459phlnganokhlngphapheruxngramekiyrti okhlngphaphphrarachphngsawdar yuththkrrm inokhlngyxechlimphraekiyrti smedcphraecabrmwngsethx ecafamhamala krmphrayabarabprpkskhusmrskhunhyingehluxb mnusarsastrbychabutrphnexk phrayavththixkheny sla exmasiri bidamardahlwngphlaxasry xim xmatykul bida exiym marda prawtiphrayamnusarsastrbycha ekidemuxpraman ph s 2389 90 minamedimwa siri epnbutrchaykhxng hlwngphlaxasry xim xmatykul kbphrryachuxexiym aelaepnhlanpukhxnghlwngphiphithsmbti exm xmatykul odytngnamskulihmepn exmasiri dwynachuxtnexngaelapumaphukepnskulihm erimtnekharbrachkarintaaehnng naysnxngrachbrrhar mhadelkhumaephr nayyamewrsiththi txmacungideluxnbrrdaskdikhunepn nayesthiyrrksa pldwngsay txmainwncnthr aerm 14 kha eduxn 8 xutrasath pichwd smvththisk ph s 2431 ideluxnbrrdaskdiepn cmuncngphkdixngkhkhwa krmphratarwcwngkhwa thuxskdina 800 caknninwnthi 3 phvsphakhm ph s 2434 cungidrbphrarachthansyyabtrbrrdaskdiepn phrayaxnurksrachmnethiyr krmphratarwcwng thuxskdina 1000 inwnthi 3 knyayn ph s 2436 phrayaxnurksrachmnethiyr idrbphrarachthansyyabtrbrrdaskdiepn phrayamnusarsastrbycha thuxskdina 3000 danchiwitkhrxbkhrwsmrskb khunhyingehluxb mibutrchaykhux phnexk phrayavththixkheny hnunginsithharesuxkhxng khnarasdr phrayamnusarsastrbychathungaekkrrmdwy orkhobrankrrm emuxwnthi 18 knyayn ph s 2459 odyphrarachthanephlingsphemuxwnthi 16 emsayn ph s 2460 thi wdphrayatha thnburi phrarachthanphaitr 1 itr phakhaw 4 phb engin 2000 stangkhys7 singhakhm ph s 2454 xamatyexk 13 krkdakhm ph s 2455 nayhmutriphlngankarpraphnthcitrkrrmeruxngokhlngphaphphrarachphngsawdar phaphthi 77 tiemuxngpttaniidpunihy fimuxkhxngnaywr okhlngprakxbphaphniepnphlngankarpraphnthkhxngphrayamnusarsastrbycha siri exmasiri khnayngmibrrdaskdiepnnayesthiyrrksaokhlngphapheruxngramekiyrtithiwdphrasrirtnsasdaram hxngthi 17 rwmokhlng 28 bth enuxkhwamtngaetemuxngxyuthyaetriymnganthwayphraephlingthawthsrthcnesrcnganthwayphraephling hxngthi 28 29 rwmokhlng 56 bth enuxkhwamtngaethnumanrbkbvththikncnthungphraramelaeruxngkaryksrinemuxngmithilaihhnumanfng okhlngprakxbrupthi 42 aephndinsmedcphrasrisuthrrmracha phaphphranaraynykekhaiptiphrarachwng okhlngprakxbrupthi 77 aephndinphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach phaphtiemuxngtaniidpunihy yuththkrrm inokhlngyxphraekiyrtismedcphraecabrmwngsethx ecafamhamala krmsmedcphrabarabprpksekhruxngrachxisriyaphrnph s 2457 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 2 thwitiyaphrnmngkudithy th m ph s 2455 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 3 tritaphrnchangephuxk t ch ph s 2446 ehriyyckrphrrdimala r c ph ph s 2447 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 chnthi 5 m p r 5 ladbsaaehrkladbsaaehrkkhxngphrayamnusarsastrbycha siri exmasiri 16 phraesnannth 8 4 18 phrayarachsngkhram pan 9 khunhyingaepn 2 hlwngphlxaisry xim xmatykul 5 khundwng 1 phrayamnusarsastrbycha siri exmasiri 3 exiym xangxingprakasphrabrmrachoxngkar prakasphrarachthanys aekkharachkarkrathrwngyutithrrm prakaskrathrwngmurthathr eruxng prakasphrarachthannamskul khrngthi 5 hna 1239 ladbthi 310 prawtibrrphburus aelaskulwngsxmatykul phrankhr rungeruxngrtn 2507 hna 19 phrarachthansyyabtrkharachkar phrarachthansyyabtr phrarachthansyyabtr khawtay phrarachthanephlingsph hna 294 phrarachthansyyabtresuxpa hna 903 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2022 08 14 thi ewyaebkaemchchin elm 31 txnthi 0 ng hna 2395 10 mkrakhm 2457 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2022 04 06 thi ewyaebkaemchchin elm 29 txnthi 0 ng hna 3421 22 mkrakhm 131 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyckrphrrdimala elm 20 txnthi 27 hna 445 4 tulakhm 122 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 2016 03 04 thi ewyaebkaemchchin elm 21 txnthi 32 hna 568 6 phvscikayn 123aehlngkhxmulxunhttps www sac or th databases thailitdir cre det php cr id 185