Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
สำหรับปูนาในสกุลอื่นดูที่
| ปูนา | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Arthropoda |
| ไฟลัมย่อย: | Crustacea |
| ชั้น: | |
| อันดับ: | Decapoda |
| อันดับฐาน: | Brachyura |
| วงศ์: | |
| สกุล: | Somanniathelphusa , 1968 |
| ชนิด | |
| | |
ปูนา (อังกฤษ: Ricefield crabs) เป็นสิ่งมีชีวิตประเภทในวงศ์ ในสกุล Somanniathelphusa แหล่งที่อยู่มักจะอยู่ในนาข้าวจึงเรียกว่าปูนา
ปูนาแพร่กระจายพันธุ์ทั่วไปในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รวมถึงบางพื้นที่ของภูมิภาคเอเชียตะวันออก เกษรกรผู้ปลูกข้าวในไทย ถือว่าปูนาเป็นศัตรูพืชของข้าว เพราะปูจะกัดกินต้นข้าวที่ปักดำใหม่ ๆ ทำให้ชาวนาต้องปักดำซ้ำหลายครั้ง นอกจากนี้ ปูยังขุดรูตามคันนา ทำให้คันนาไม่สามารถกักเก็บน้ำไว้ได้ แต่ปูนาก็เป็นอาหารราคาถูกและหาง่ายโดยเฉพาะกับวิถีชีวิตผู้คนในชนบท และเป็นส่วนประกอบสำหรับปรุงเป็นอาหารประเภทต่าง ๆ เช่น ส้มตำ
ในประเทศไทยพบมี 8 ชนิด ในภาคต่าง ๆ ดังนี้
1. พบใน 27 จังหวัดคือ คือ ภาคกลาง 22 จังหวัด ภาคตะวันตก 2 จังหวัด ภาคตะวันออก 1 จังหวัด ภาคใต้ 1 จังหวัดและภาคเหนือ 1 จังหวัด
2. พบใน 18 จังหวัดคือ คือ ภาคกลาง 8 จังหวัด ภาคตะวันตก 4 จังหวัด ภาคตะวันออก 2 จังหวัด และภาคใต้ 13 จังหวัด
3. พบใน 19 จังหวัดคือ คือ ภาคกลาง 1 จังหวัด ภาคตะวันตก 1 จังหวัด ภาคตะวันออก 4 จังหวัด และภาคใต้ 13 จังหวัด
4. เป็นปูชนิดใหม่ ที่พบในแห่งเดียวในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
5. เป็นปูชนิดใหม่ที่พบในจังหวัดลำปางและเชียงใหม่
6. เป็นปูชนิดใหม่ที่พบในจังหวัดแพร่
7. เป็นปูชนิดใหม่ล่าสุดที่พบในจังหวัดน่าน
8. (หรือ Esanthelphusa dugasti ในอดีต) พบใน ภาคกลาง 10 จังหวัด ภาคตะวันตก 3 จังหวัด ภาคตะวันออก 3 จังหวัด และภาคเหนือ 9 จังหวัด และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 16 จังหวัด
ปูนาบางชนิดเช่น S. dugasti มีอาณาเขตการแพร่กระจายกว้างมากถึง 40 จังหวัด ในภาคกลางมีปูอยู่ถึง 3 ชนิด ในภาคใต้พบมี 2 ชนิด ทางภาคเหนือบางจังหวัดพบมีชนิดเดียว
ปูนาจะพบมากในช่วงฤดูฝน ซึ่งเป็นฤดูที่อุดมสมบูรณ์ เพราะวิถีชีวิตของปูนาจะผูกพันกับน้ำ โดยผสมพันธุ์และวางไข่เพียงปีละครั้ง ในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-กรกฎาคม ปูนาตัวเมียเมื่อผสมพันธุ์แล้วจะขุดรูให้สูงกว่าระดับน้ำ เพื่อเตรียมอุ้มไข่และจะไม่ลอกคราบจนกว่าไข่จะฟักเป็นตัว ปูนาส่วนใหญ่จะออกหากินในเวลากลางคืน ใช้การลอกคราบราว 13-15 ครั้ง หลังจากฟักเป็นตัว ใช้เวลาประมาณ 6-8 เดือนจึงโตเต็มวัย ปูนาจะไม่มีช่วงเดือนมกราคมและช่วงฤดูร้อน นอกจากนี้แล้วจากการศึกษาพบว่าเปลือกของปูนามีสารไคตินสูงถึงร้อยละ 19.27 ในสภาพน้ำหนักแห้ง ในขณะที่เปลือกของปูทะเลมีเพียงร้อยละ 14.14 เท่านั้น ดังนั้นเปลือกของปูนาจึงมีประโยชน์ใช้เป็นสารตั้งต้นในการผลิตไคโตซานได้เป็นอย่างดีกว่าสัตว์จำพวกครัสเตเชียนอย่างอื่น
การจำแนก
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Dai & Xing, 1994
- Dai, Peng & Zhou, 1994
- Tai, Song,He, Cao, Xu & Zhong, 1975
- Yeo & Nguyen, 1999
- Ng & Dudgeon, 1992
- Dai, Peng & Zhou, 1994
- (Alcock, 1909)
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Dai & Xing, 1994
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Dai, Peng & Zhou, 1994
- Dang, 1975
- Ng, 1995
- Dai, Peng & Zhou, 1994
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Ng & Kosuge, 1995
- (Fabricius, 1798)
- Dai & Xing, 1994
- Dai, Peng & Zhou, 1994
- (H. Milne-Edwards, 1853)
- Bott, 1968
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Dang & Hai, 2005
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Ng & Dudgeon, 1992
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Naiyanetr & Dai, 1997
- Dai, Peng & Zhou, 1994
อ้างอิง
- สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดย พระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เล่ม 3
- Peter K. L. Ng, Danièle Guinot & Peter J. F. Davie (2008). (PDF). . 17: 1–286. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-06-06. สืบค้นเมื่อ 2013-09-05.
- การเลี้ยงปูนา
- หน้า 24 เกษตร, ปูนาประโยชน์มาก ถึงเวลาส่งเสริมเลี้ยงเชิงพาณิชย์. "เกษตรนวัตกรรม". เดลินิวส์ฉบับที่ 23,827: วันพุธที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2558 แรม 3 ค่ำ เดือน 2 ปีมะเมีย
แหล่งข้อมูลอื่น
- ศรีจันทรัตน์ กันทะวัง, ปูนา อาหารโปรตีนราคาถูก 2009-08-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เว็บไซต์วิถีชาวบ้าน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sahrbpunainskulxunduthi punakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Arthropodaiflmyxy Crustaceachn xndb Decapodaxndbthan Brachyurawngs skul Somanniathelphusa 1968chnidduinenuxha puna xngkvs Ricefield crabs epnsingmichiwitpraephthinwngs inskul Somanniathelphusa aehlngthixyumkcaxyuinnakhawcungeriykwapuna punaaephrkracayphnthuthwipinphumiphakhexechiytawnxxkechiyngitrwmthungbangphunthikhxngphumiphakhexechiytawnxxk eksrkrphuplukkhawinithy thuxwapunaepnstruphuchkhxngkhaw ephraapucakdkintnkhawthipkdaihm thaihchawnatxngpkdasahlaykhrng nxkcakni puyngkhudrutamkhnna thaihkhnnaimsamarthkkekbnaiwid aetpunakepnxaharrakhathukaelahangayodyechphaakbwithichiwitphukhninchnbth aelaepnswnprakxbsahrbprungepnxaharpraephthtang echn smta inpraethsithyphbmi 8 chnid inphakhtang dngni 1 phbin 27 cnghwdkhux khux phakhklang 22 cnghwd phakhtawntk 2 cnghwd phakhtawnxxk 1 cnghwd phakhit 1 cnghwdaelaphakhehnux 1 cnghwd 2 phbin 18 cnghwdkhux khux phakhklang 8 cnghwd phakhtawntk 4 cnghwd phakhtawnxxk 2 cnghwd aelaphakhit 13 cnghwd 3 phbin 19 cnghwdkhux khux phakhklang 1 cnghwd phakhtawntk 1 cnghwd phakhtawnxxk 4 cnghwd aelaphakhit 13 cnghwd 4 epnpuchnidihm thiphbinaehngediywincnghwdaemhxngsxn 5 epnpuchnidihmthiphbincnghwdlapangaelaechiyngihm 6 epnpuchnidihmthiphbincnghwdaephr 7 epnpuchnidihmlasudthiphbincnghwdnan 8 hrux Esanthelphusa dugasti inxdit phbin phakhklang 10 cnghwd phakhtawntk 3 cnghwd phakhtawnxxk 3 cnghwd aelaphakhehnux 9 cnghwd aelaphakhtawnxxkechiyngehnux 16 cnghwd punabangchnidechn S dugasti mixanaekhtkaraephrkracaykwangmakthung 40 cnghwd inphakhklangmipuxyuthung 3 chnid inphakhitphbmi 2 chnid thangphakhehnuxbangcnghwdphbmichnidediyw punacaphbmakinchwngvdufn sungepnvduthixudmsmburn ephraawithichiwitkhxngpunacaphukphnkbna odyphsmphnthuaelawangikhephiyngpilakhrng inrahwangeduxnkumphaphnth krkdakhm punatwemiyemuxphsmphnthuaelwcakhudruihsungkwaradbna ephuxetriymxumikhaelacaimlxkkhrabcnkwaikhcafkepntw punaswnihycaxxkhakininewlaklangkhun ichkarlxkkhrabraw 13 15 khrng hlngcakfkepntw ichewlapraman 6 8 eduxncungotetmwy punacaimmichwngeduxnmkrakhmaelachwngvdurxn nxkcakniaelwcakkarsuksaphbwaepluxkkhxngpunamisarikhtinsungthungrxyla 19 27 insphaphnahnkaehng inkhnathiepluxkkhxngputhaelmiephiyngrxyla 14 14 ethann dngnnepluxkkhxngpunacungmipraoychnichepnsartngtninkarphlitikhotsanidepnxyangdikwastwcaphwkkhrsetechiynxyangxunkarcaaenkNaiyanetr amp Dai 1997 Naiyanetr amp Dai 1997 Dai amp Xing 1994 Dai Peng amp Zhou 1994 Tai Song He Cao Xu amp Zhong 1975 Yeo amp Nguyen 1999 Ng amp Dudgeon 1992 Dai Peng amp Zhou 1994 Alcock 1909 Naiyanetr amp Dai 1997 Dai amp Xing 1994 Naiyanetr amp Dai 1997 Dai Peng amp Zhou 1994 Dang 1975 Ng 1995 Dai Peng amp Zhou 1994 Naiyanetr amp Dai 1997 Naiyanetr amp Dai 1997 Naiyanetr amp Dai 1997 Ng amp Kosuge 1995 Fabricius 1798 Dai amp Xing 1994 Dai Peng amp Zhou 1994 H Milne Edwards 1853 Bott 1968 Naiyanetr amp Dai 1997 Dang amp Hai 2005 Naiyanetr amp Dai 1997 Naiyanetr amp Dai 1997 Ng amp Dudgeon 1992 Naiyanetr amp Dai 1997 Naiyanetr amp Dai 1997 Dai Peng amp Zhou 1994xangxingsaranukrmithysahrbeyawchn ody phrarachprasngkhinphrabathsmedcphraecaxyuhw elm 3 Peter K L Ng Daniele Guinot amp Peter J F Davie 2008 PDF 17 1 286 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 06 06 subkhnemux 2013 09 05 kareliyngpuna hna 24 ekstr punapraoychnmak thungewlasngesrimeliyngechingphanichy ekstrnwtkrrm edliniwschbbthi 23 827 wnphuththi 7 mkrakhm ph s 2558 aerm 3 kha eduxn 2 pimaemiyaehlngkhxmulxunsricnthrtn knthawng puna xaharoprtinrakhathuk 2009 08 07 thi ewyaebkaemchchin ewbistwithichawban