ปราสาทห นสระกำแพงน อย ต งอย ภายในว ดสระกำแพงน อย ต ดก บถนนสายอ ท มพรพ ส ย ศร สะเกษ หมายเลข 226 ในเขตตำบลขย ง อำเภออ ท มพ

ปราสาทหินสระกำแพงน้อย ตั้งอยู่ภายในวัดสระกำแพงน้อย ติดกับถนนสายอุทุมพรพิสัย-ศรีสะเกษ (หมายเลข 226) ในเขตตำบลขยุง อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 18

ลักษณะปราสาท

ปราสาทสระกำแพงน้อย เป็นปรางค์เดี่ยวสร้างด้วยศิลาแลงรูปสี่เหลี่ยมย่อมุม สูงประมาณ 11 เมตร ศิลปะการก่อสร้างแบบขอม ใช้เป็นเทวสถานสำหรับบูชาเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ ประกอบด้วยสิ่งก่อสร้างที่สำคัญ คือ

ปราสาทประธาน
วิหาร
กำแพงแก้ว
ซุ้มประตู
สระน้ำ

ปรางค์ประธานปราสาทสระกำแพงน้อย
สระน้ำอโนดาต

โบราณสถานแห่งนี้ เป็นอโรคยาศาล หรืออโรคยศาลา (โรงพยาบาล) หนึ่งในจำนวน 102 แห่ง ที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอาณาจักรขอมโบราณ โปรดให้สร้างขึ้นทั่วราชอาณาจักรในราวพุทธศตวรรษที่ 18 (พ.ศ. 1724 - พ.ศ. 1761) ก่อด้วยศิลาแลง และหินทราย ตัวปรางค์ประธาน ยังค่อนข้างสมบูรณ์ แต่ขาดการบูรณะ ส่วนโคปุระหรือกำแพงแก้วพังทลาย แต่ยังมีองค์ประกอบครบถ้วน ทั้งทับหลัง และโครงสร้างอื่น ๆ แต่ยังไม่ได้รับบูรณะและปรับแต่ง

ในปัจจุบันน้ำในสระอโนดาตนี้ถูกใช้ในทำน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์ในพิธีสำคัญของจังหวัดศรีสะเกษ

การประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน

ปราสาทสระกำแพงน้อย ได้รับการประกาศเป็นโบราณสถานสำหรับชาติ ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 52 ตอนที่ 0ง วันที่ 8 มีนาคม 2478 พร้อมกับปราสาทอีกหลายแห่งในจังหวัดขุขันธ์ (ชื่อในขณะนั้น)

การใช้งาน

น้ำศักดิ์สิทธิ์จะถูกบรรจุลงในคนโทน้ำในพิธีเชิญคนโทน้ำไปอภิเษกที่วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหารในวโรกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พ.ศ. 2562

น้ำจากสระน้ำบริเวณปราสาทสระกำแพงน้อยถูกนำมาใช้ในพระราชพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้นำน้ำจากสระน้ำบริเวณปราสาทสระกำแพงน้อยไปใช้ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2493, พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 5 ธันวาคม 2530, พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542, และพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 เพื่อสรงมูรธาภิเษกและอภิเษกน้ำศักดิ์สิทธิ์

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้นำน้ำไปใช้ในพระราชพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 โดยเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2562 ได้พลีกรรมตักน้ำจากสระน้ำบริเวณปราสาทสระกำแพงน้อย โดยวีรศักดิ์ วิจิตรแสงศรี ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ เป็นประธานในพิธีพลีกรรม

อ้างอิง

http://com.ssk.ac.th/ex_web/web/con3.htm^[]
ประกาศกรมศิลปากร กำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับชาติ
เปิด 108 แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ เพื่อพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
เปิดตำนานปราสาทสระกำแพงน้อย แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ศรีสะเกษ ผู้ว่าฯจับมือ เครือมติชน เสวนาเสวยราชสมบัติกษัตรา

แหล่งข้อมูลอื่น

แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ปราสาทสระกำแพงน้อย
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

15°08′47″N 104°14′51″E / 15.1465°N 104.247398°E / 15.1465; 104.247398

บทความอาคาร หรือ สถานที่สำคัญนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] ttp://com.ssk.ac.th/ex_web/web/con3.htm^[]

[2] ประกาศกรมศิลปากร กำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับชาติ

[3] เปิด 108 แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ เพื่อพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

[มติชน-4] เปิดตำนานปราสาทสระกำแพงน้อย แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ศรีสะเกษ ผู้ว่าฯจับมือ เครือมติชน เสวนาเสวยราชสมบัติกษัตรา